TẢN
MẠN
ĐẶC
SAN
NINH
H̉A
(KỶ NIỆM 5 NĂM 2003-08)
*
Người Xứ Vạn
Đọc Kỳ 1
Kỳ 2
Kỳ
3
Kỳ 4
Kỳ 5
Kỳ 6 Kỳ
7 Kỳ
8
Kỳ
8:
Khách Trú của chị Lương Lệ Huyền Chiêu
===
....
Một
trong những cây viết tôi ưa chuộng nhất trên webNH cũng như trong
Tuyển tập Đặc san NH 5 năm là chị
Lương Lệ Huyền Chiêu (LLHC).
Có lẽ chị không chỉ là cô giáo mà c̣n là một nhà văn nữ mới phải.
Tôi có cảm giác giọng văn của chị với
phu quân TTS có những nét
đẹp giống nhau. Có thể người này ảnh hưởng vào người kia, chẳng
biết ai ảnh hưởng ai (?), nhưng rơ ràng đằng sau giọng văn kiều
diễm ấy luôn luôn ngầm chứa một cái ǵ sâu thẳm, thầm kín bên
trong khiến người đọc cũng phải đọc nhiều lần hay tinh ư lắm mới
nhận ra. Và đó chính là cái hay, cái tuyệt vời trong bút pháp của
anh chị. Nói hẳn ra, tôi thích văn của anh chị viết. Trong bài tản
mạn kỳ này, tôi xin phép chỉ nói riêng về bài Khách Trú của
chị LLHC.
Khách Trú,
hai tiếng nghe thật đặc biệt, có lẽ tôi chưa được nghe bao giờ.
Thường th́ tôi vẫn nghe khách trọ, lữ khách v.v... chứ chưa bao
giờ nghe hai tiếng Khách Trú. Cái này làm tôi ngạc nhiên. Nay qua
chị, tôi được biết thêm Khách Trú là ǵ. Trong bài Khách Trú chị
diễn tả về Vịnh Văn Phong (VP). Cái vịnh này thật ra không cách
quê nhà xứ Vạn của tôi là mấy, nếu không muốn nói là nó nằm sát
một bên, ở đảo láng giềng bên cạnh, chỉ cần vượt qua Tu Bông, qua
ngọn đèo Cổ Mă và biển Đại lănh nằm oắt eo phía dưới Đèo Cổ Mă và
Đèo Cả là có thể chèo xuồng ra đến Vịnh Văn Phong. Nhưng cho đến
giờ này, thú thật với quư bạn, tôi vẫn chưa biết vịnh VP bao giờ,
nhờ chị HC mà tôi thấy được h́nh ảnh tuyệt đẹp của vịnh VP. Bây
giờ đă được nghe, được biết, tôi không cần phải đi đâu xa nữa. Xin
cảm ơn chỉ Huyền Chiêu (HC).
Như phần mở đầu bài viết Khách Trú chẳng hạn, chị diễn tả vịnh VP
trước đây chẳng mấy người biết
..."Vịnh VP cách đèo Cổ Mă và biển Đại lănh không xa nhưng hàng
trăm ngọn đồi cát nối tiếp như thành như lũy điệp trùng đă ngàn
năm ngăn bước chân người t́m đến...".
Đó! cạnh một bên nhà mà sự xa cách là thế đó!
Tiếp
đến, lời văn của chị thật óng ả mỹ miều đă lôi cuốn tôi đọc tiếp
về câu chuyện của Vịnh này để khám phá ra cái mà chị HC gọi là...
"không c̣n là một điều bí ẩn".
Chị như một hướng dẫn viên ngành du lịch (lẽ ra chị làm ngành này
mới phải), giới thiệu tiếp cảnh vịnh VP như sau trong những ngày
đầu hoang sơ...
"Tôi đến thăm VP khi con đường độc đạo mới bắt đầu khai phá và
được tận mắt ngắm nh́n nàng hoang sơ và tuyệt đẹp.... Biển như một
vũ công thoát ẩn thoát hiện trên sân khấu. Có khi biển mênh mông
sóng vỗ rập rờn bên trái rồi bỗng nhiên biến hóa thành một hồ nước
phẳng lặng bên phải rồi biển biến mất tăm để rồi đột ngột xuất
hiện như một đại dương kỳ vĩ bên bờ cát vàng hoang vắng như chưa
bao giờ biết đến loài người".
Văn viết như vậy thật là tuyệt! Nếu như hồi c̣n nhỏ, thầy bảo tôi
đọc văn người th́ có lẽ tôi cũng phải học theo cách viết văn của
chị mới hy vọng có được nhiều điểm...hihi
Chưa hết, chị ca ngợi thắng cảnh quê hương...
"Các băi biển ở Khánh ḥa tuyệt đẹp. Trên đất nước VN, các băi
biển tụ hội về KH như các cô gái ở ṿng chung kết Hoa hậu. Mới
nh́n qua các người đẹp, chúng ta bị choáng đến rối mù không biết
ai là người đẹp nhất. Nhưng định thần nh́n lại chúng ta vẫn phân
biệt được ngôi thứ nhờ vào trực giác của trái tim khi nó bị lay
động bởi cái hồn của cô gái...".
So sánh ẩn dụ giữa biển và vịnh với các nàng thiếu nữ kiều diễm
thuở c̣n xuân xanh chưa một lần được... e ấp, viết như thế này
phải kể là tuyệt!
Đối
với chị
"Cát là linh hồn của băi biển"
và chị đă có dịp so sánh cát vịnh VP với cát biển Dốc Lết, với
biển Nha trang và rút ra một kết luận thật ẩn ư...
"Cát biển Dốc Lết quá mịn màng không quư phái bằng cát biển NT,
nhưng biển NT th́ lại lịch lăm quá, v́ đón không biết bao khách
vương tôn công tử chỉ với nụ cười... xă giao, chỉ c̣n lại Văn
Phong. Với chị ..."Đứng bên bờ biển VP tôi vô cùng hạnh phúc v́
biết chắc chỉ có ḿnh tôi đang đứng bên bờ cát vàng óng màu kim
loại, ngắm nh́n nàng với tất cả cô đơn và tự do...".
Vậy mà nơi đây kẻ chiêm ngưỡng, chiếm hữu nàng đầu tiên không phải
là người Việt bản xứ của ḿnh mà lại là
người Đằng Hạ,
một Khách Trú. Hóa ra theo chị viết có tính cách lịch sử, dân cư
ngụ ở đây có
"Da đen, tóc quắn tít, nói tiếng Việt lơ lớ của người Đằng Hạ chắc
chắn là khách trú của xứ này. Có thể họ là những thuyền nhân người
Phi hoặc người Indo bị băo đánh dạt vào cách đây nhiều thế kỷ.
Sống sót và sinh tồn như những con cheo, con hoẳng trong rừng.
Những con người bí mật ấy không c̣n nhớ ǵ về nguồn gốc của ḿnh.
Xóm của người Đằng Hạ chỉ có khoảng mười nóc nhà được làm từ cây
chà rang và họ sống được là nhờ vào một phép màu. Ở đây cách mặt
biển chỉ một mét chúng ta có thể dùng hai bàn tay moi cát và t́m
thấy nước ngọt...".
Ngộ
quá nhỉ? Chuyện này cần phải được ghi vào lịch sử địa lư và nhân
văn VN. Rồi chị tả tiếp cảnh người Đằng Hạ học ê a tiếng Việt với
người thầy giáo nghèo đứng trong một lớp học eo sèo vẫn luôn là
một h́nh ảnh đẹp đối với chị. Có lẽ chị là nhà giáo nên cảm nhận
thế chăng nhưng tôi đồng cảm nhận với chị rằng
"được ngồi trong một lớp học chẳng phải là một kỷ niệm đẹp nhất
đời người sao?".
Tôi phải gật đầu đồng ư.
Nhưng
"người đẹp" VP trải qua bao năm tháng có c̣n là người dẹp ngây thơ
duyên dáng của thuở khôi nguyên chăng? Không! Chị HC đă than thở
thay cho chúng ta "Đă mấy năm rồi tôi không đến VP nhưng tôi biết
nàng đang lột xác để trở thành một cô gái thành thị với nhiều
hotels, nhà hàng và rất nhiều dự án... Rồi những đồi cát đẹp như
thiên đường sẽ bị ủi bằng, rồi đất đai sẽ bị chia chác, san nhượng,
rồi con người sẽ tràn đến VP để t́m kiếm cơ hội... "Có sinh ắt có
diệt". Nhờ lời Phật dạy, tôi tự an ủi ḿnh cho nguôi ḷng thương
tiếc Văn Phong".
Có lẽ nxvạn cũng sẽ gửi những giọt lệ ở đây, như thương nhớ một
người yêu xưa, mặc dù tôi chưa hề quen biết nàng, chỉ mới nghe
danh thôi nhưng ḷng đă xót xa đau đớn.... cho số kiếp hồng nhan
mộc mạc ngây thơ nay đă lọt vào tay... Vương tôn công tử... có
khác nào một Thuư Kiều bị vùi dập ở chốn lầu xanh! Buồn thiệt!
Người Khách Trú thứ hai là một người Tàu tha phương đến đây, ông
Năm Trần! Chị tả "người" độc đáo cũng không thua ǵ
tả "cảnh" VP ở trên khi chị vẽ ra một h́nh ảnh ông Năm Trần bằng
xương bằng thịt...
"Như người từ trong truyện cổ tích bước ra... Có dịp đi ngang xóm
Rượu... lúc nào ông cũng chỉ mặc một cái quần cộc thùng th́nh dài
tới đầu gối phơi tấm lưng trần rám nắng. Ông Năm Trần đối với
chúng tôi là một dị nhân. Cái mũ rộng vành được đan bằng tre của
ông làm cho ông thêm giống một kiếm khách ...".
Tôi có cảm tưởng đang bắt đầu đọc phần giới thiệu câu chuyện vơ
hiệp kỳ t́nh với ng̣i bút thật độc đáo của tác giả Kim Dung.
Kế
đến, người khách trú thứ ba là ông Albert, người
Pháp, bạn của thân phụ của chị.... lại là người có
"đôi mắt xanh đẹp như hai viên bi thủy tinh nhưng chúng không cho
ông ánh sáng!".
Có lẽ do
"Tai nạn tại hầm Đèo Cả (Đại lănh), bị chấn thương v́ tiếng nổ của
ḿn phá núi... Sau đó người vợ Việt của ông bỏ đi để Albert sống
cô đơn, nghèo túng
(cái này thật không t́nh nghĩa chút nào! lời nxvạn).
Về sau ông dắt hai cô con gái về Pháp vào học trong tu viện để trở
thành Soeur. Từ đó h́nh ảnh ông Albert, nhẹ nhàng thanh thoát với
đôi mắt xanh vert thật buồn, lần bước theo tay nắm của hai đứa con
gái nhỏ thỉnh thoảng cứ hiện lên trong kư ức của tôi...".
Chỉ gợi lại một h́nh ảnh thật đẹp với nỗi buồn man mác trong tôi
khi nhớ đến những cuốn phim có hồi kết thúc cũng thật da diết và
buồn thảm như thế!
Người
khách trú kế tiếp là Thím Sáu, người Hoa mà chú Sáu
- một đầu bếp trên chiếc tàu hải quân Pháp, gặp và yêu người con
gái nghèo trên bến Hồng Kông...
"Rồi chú Sáu 'nhân danh t́nh yêu', dấu người yêu vào giỏ cần xế
trên phủ đầy xà lách, cà chua rồi khiêng vào bếp của chiến hạm....Thím
Sáu đă bí mật ẩn náu trong nhà bếp như cô Tấm ẩn ḿnh trong trái
thị suốt cả cuộc hành tŕnh"
để đưa nàng về quê chàng làm vợ. Quả thật v́ t́nh yêu chú Sáu cũng
xâm ḿnh. Chuyện này mà quan Pháp biết được chắc chú cũng ở tù mút
chỉ. Nhưng nếu ở tù v́ người yêu th́ chắc Chú Sáu cũng vui.. Theo
chị HC, Thím Sáu là người đàn bà nhân hậu, thông minh và xinh đẹp,
làm con dâu trọn t́nh trọn nghĩa, nói tiếng Viết rất lưu loát được
mọi người trong làng yêu quư giúp đỡ... NHưNG... đùng một cái, chị
HC diễn tả...
"Một hôm thím Sáu t́m gặp Ba tôi và méc..."Anh Chín à, nó là đứa
khốn nạn, rất khốn nạn!!!".
Chao ơi, câu chửi từ đôi môi xinh đẹp của Thím Sáu nghe thật dễ
thương và ngộ nghĩnh... Chú Sáu đi theo người đàn bà khác rồi. Từ
đó mỗi lần nh́n thấy Thím Sáu mặc chiếc áo Tàu cắp rỗ đi chợ ngang
nhà, tôi lại nh́n theo ḷng đầy thương cảm...".
Chị HC quả thật có một tấm ḷng nhân hậu bao la không thua ǵ Thím
Sáu trong câu chuyện.
Và người Khách trú cuối cùng mà ai cũng biết nhưng không biết là
Khách trú, đó chính là thi sĩ nổi danh Hồ Dzếnh. Tôi
cũng là một 'fan' của thơ ông. Người có hai lời thơ tôi thích nhất
trong Bài hát Ru em....
"Anh run quỳ gối chân giường,
Em ơi cực lạc thiên đường là em".
Ông có cha Tàu mẹ Việt, tuy ḷng đau đáu luôn hướng về quê Cha
nhưng trái tim ông cũng ngập tràn t́nh yêu dành cho Mẹ... với
những gịng thơ buồn man mác về
"Cô gái Việt Nam ơi....."
và kết thúc là lời nhạc t́nh của Hồ Dzếnh rất nổi danh dường như
trong bài Chiều th́ phải ...
"Trên đường về nhớ đầy,
Chiều chậm đưa chân ngày
Tiếng buồn vang trong mây...
Tiêng buồn vang trong mây...
Tôi là nguồi lữ khách,
Màu chiều khó làm quên...
Ngỡ rằng ḿnh là rừng
Ngỡ rằng ḿnh là mây
Nhớ nhà trong điếu thuốc
Khói buồn vương trong mây"...
Với
những nét vẽ "sketch" theo kư ức h́nh ảnh của ông Năm Trần
và Thím Sáu do chính chị Huyền Chiêu vẽ minh họa, tôi có thấy bóng
dáng nét vẽ của họa sĩ Ngọc Dũng đâu đó. Cũng là một người đam mê
về vẽ, tôi nghĩ chị Huyền Chiêu, ngoài tài viết văn quá hay, có lẽ
chị cũng là một nữ hoạ sĩ... Xin được ngă mũ chào chị! Một nhà văn
nữ tài hoa và là một nữ họa sĩ 'amateur" thật đáng nể!
Xem tiếp kỳ 9
