Tháng Hai cờ bạc, tháng Ba hội hè

Xã hội Việt Nam là xã hội Nông Nghiệp tháng Giêng là tháng còn giá lạnh chưa thích hợp việc gieo mạ trồng lúa. Lễ tịch điền do Vua chủ trì cũng bắt đầu trong tháng hai âm lịch. Mấy câu ca dao trên mô tả công việc buôn thúng bán bưng cùa người phụ nữ nông thôn vào ngày tháng hội hè đình đám quanh năm nơi nông thôn trù phú. Còn gia đình nông dân thì chờ đợi :

Chính Lê Quí Đôn trong sách Kiến Văn Tiểu Lục có ghi lại bài thơ trong Kiến Biểu Thất : Khi sứ thần nước Giao Chỉ qua chơi Tây Hồ ở Hàng Châu, thấy người dân Trung Quốc mải mê vui thú say sưa nên có phú một bài thơ tuyệt cú rằng ( dịch ) :

 

 Mỗi cành dương liễu ( tài tử ) mấy cành hoa (giai nhân )

 Say khướt bên hồ quán rượu ra

 Dân Việt ăn chơi đâu có thế

 Trời xuân canh cửi khắp gần xa.

 

Trở lại vấn đề : người Việt ăn tết âm lịch từ lúc nào. Đó là thời Bắc thuộc từ đời Hán. Sử chép rằng Nhâm Diên, Tích Quang ( Thái Thú Giao Chỉ ) bắt dân Lac Việt thay đổi phong tục từ mẫu hệ sang phụ hệ, dựng vợ gả chồng dạy dân Lạc Việt biết cày cấy, gieo trồng vậy nên việc ăn tết âm lich cũng bắt đầu từ đó. Hơn nữa do địa hình: khí hậu hai nơi : Miền Hoa Nam Trung Quốc và đồng Bằng Sông Hồng có những điểm giống nhau nghĩa là có bốn mùa Xuân Hạ Thu Đông rõ rệt. Cuối mùa Đông hướng gió Tây Bắc – Đông Nam thổi từ Đại Lục Châu Á đưa không khí lạnh ra biển gọi là gió bấc. Phía Đông sông Hồng có những rặng núi hình rẻ quạt ( tâm là Tam Đảo ), gió bấc đưa không khí lạnh qua hình núi rẻ quạt đến đồng bằng Sông Hồng nên sang xuân có mưa phùn gió bấc. Càng đi xuống phía nam khí hậu có hai mùa rõ rệt có câu Miền Nam mưa nắng hai mùa tính theo tháng dương lịch. Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10 ; mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4. Nhiều dân tộc trong khu vực Lào, Campuchia, Thái Lan, Miến Điện ăn tết khi mùa mưa bắt đầu. Từ thế kỷ 17 người Việt di cư đến sau người Việt rồi người Hoa ( Minh Hương ) đến định cư ở Đồng Nai, Đông Phố, Định Tường. Qua thế kỷ 18 người Hoa ( Mạc Cửu ) đến định cư ở Hà Tiên. Cũng từ đó người Việt và người Việt gốc Hoa ăn Tết âm lịch từ nam ra bắc.

 

Như dẫn chứng ở trên ( theo Kiến Văn Tiểu Lục ), Nông dân Việt Nam không có vui chơi tết âm lịch cả tháng nếu vào mùa xuân có cơ hội thì phụ nữ quay tơ dệt vải :

 

 Trời xuân canh cửi khắp gần xa

 

Còn thú vui quanh năm như cờ bạc, hội hè tết Đoan Ngọ, rằm trung thu đều diễn ra nơi nông thôn trù phú gần chốn thị tứ. Ngày nay Việt Nam đang ở thời kỳ công nghiệp hóa cao điểm hiện nay là 4. 0 rồi 5G, giai cấp trung lưu ra đời và phát triển do đó, ” lễ hội”( hội hè đình đám) quanh năm diễn ra nơi đô thị sầm uất.

 

Khi mùa mưa chấm dứt không khí chuẩn bị tết âm lịch bắt đầu : việc buôn bán mua sắm rộn rịp nhất là vào dịp lễ Ma quỉ ( Halloween 31-19 ), ngày Nhà Giáo Việt Nam 20-11, ngày Thứ sáu đen ( Black Friday sau ngày thứ năm lễ Thanksgiving ) ngày 25-12 ngày 1-1 Tết âm lịch. Tuy Nhà Nước không công nhận ngày 25-12 song từ 20-12 không khí rộn rip mua sắm ăn tết Dương Lịch. Suốt nửa tháng trước Tết tây quang cảnh phố phường rộn rịp nhất trong năm. Qua Tết Dương Lịch, đường phố rộn rịp hơn nhất là ở nhà ga bến xe cảnh người ngược xuôi kiếm vé tàu về quê ăn Tết. Ngoài đường đó đây những hảng hoa xuất hiện như chuẩn bi cho chợ hoa vĩ đại “hoành tráng “ nơi trung tâm thành phố. Tất cả diễn ra như là một “ tổng diễn tập cho ngày trọng đại : Tết Cổ Truyền của Dân Tộc “

 

Sáng 29 tháng chạp chuyến xe lửa cuối cùng của năm âm lịch rời Sài Gòn đưa khách đi Hà Nội ăn Tết. Không khí Sài Gòn ngày qua ngày dần trầm lắng cho đến ngày mồng năm tết. Từ mồng năm tháng giêng âm lịch không khí Sài Gòn rộn rịp nhiều đoàn xe từ nhiều tỉnh quanh Sài Gòn đưa người từ quê hay tỉnh trở về. Còn chuyến tàu từ Hà Nội sớm lắm cũng hiện diện ở ga Hòa Hưng ngày 10 tháng giêng âm lịch. Trong tháng giêng âm lịch lại có hai ngày lễ kế tiếp lễ tình nhân (Valentime) khoảng 14 hay 15 /2 dương lịch rồi đến lễ ngày phụ nữ vùng lên 8 tháng 3 ( được Liên Hiệp Quốc công nhận ). Như vậy thời gian hội hè mua sắm vui chơi kéo dài từ đầu tháng 11 dương lịch đến đầu tháng 3 năm sau.

 

Đầu năm 2019 có những tin vui về kinh tế GDP 2018 7. 03% cao nhất khu vực, trên lãnh vực công nghệ cao thì 7 cái phone bán ra trên thế giới thì có một cái sản xuất từ Việt Nam (Samsung). Ngân Hàng Thế giới (WB) thông báo năm 2018 Việt Nam nhận được 15 tỉ USD kiều hối.

 

Do đó sẽ có những ngày Tết Kỷ Hợi vô cùng “ hoành tráng “ và có vô số nam thanh nữ tú :

 

 Mỗi cành dương liễu ( tài tử ) mấy cành hoa ( giai nhân )

 Say khướt bên hồ quán rượu ra.

 

Chuyện cũng phải thôi kinh tế phát triển, giai cấp trung lưu tăng nhân số, từ dân giàu thì nước mạnh. Một khi đồng tiền lưu thông có nhiều công ăn việc làm kinh tế phát triển, xã hội thịnh vượng…

 

Tuy nhiên qua những con số “ màu hồng “ cuối năm 2018 người ta không khỏi đặt vấn đề :

 

Trước hết lượng kiều hối cuối năm 2018 không do giới chức Việt Nam công bố mà do World Bank ? Hay “Bụt nhà không thiêng chăng “

 

Về GDP 7. 03% cao nhất khu vực thì năm 2018 Samsung đầu tư 17 tỉ USD, Samsung xuất hàng trị giá 60 tỉ USD. Phần lời của Samsung thay vì tính cho Samsung thì tính cho Việt Nam nên GDP của Việt Nam mới có con số 7. 03%.

 

GDP 7.03%, song lợi tức bình quân tính trên đầu người là 2343.12 USD/người chỉ đứng trên Lào.

 

Trong lúc đó có những tin tức “ phấn khởi hồ hỡi “về xuất khẩu lao động : ta vượt Trung Quốc về số lượng lao đông nhập cư vào Nhật ; một số trường cấp 3 ở Đài Loan tuyển học sinh cấp 3 của ta. Nhiều tin tức dồn dập trước cuối năm âm lịch không khỏi phân vân. Thôi thì cố gắng có niềm vui xuân Kỷ Hợi 2019 cho trọn vẹn. /.

 

 

 

 THANH TRAN

 Ngày 7 tháng 1 năm 2019.