|
|
Mục
Lục
Trang
B́a
Ban
Biên Tập
Lá
Thư
Xuân
Nguyễn
Thị Lộc
Sớ
Táo Quân
Lê
Thị Ngọc
Hà
Lư Hổ
Nguyễn Xuân
Hoàng
Câu
Đối
Tết
Dương
Anh
Sơn
Câu
Đối
Tết
Vinh Hồ
Thần
Táo
Nguyễn Xuân
Hoàng
Chúc
Tết
Xoay
Người
Bạch Liên
Tết
Ta ?
Liên
Khôi
Chương
Ao
Ước Đầu
Xuân
Lư Hổ
Xuân
Bính Thân
Nguyên
Kim
Lời
Chúc Đầu Xuân
Nguyễn Thị
Lộc
Xuân
Bính Thân
Phan Phước
Huy
Chúc
Tết
Phong
Đàn
Khai
Bút Đầu Xuân
Quách Giao
Chúc
Xuân
Bính Thân
Sông Hồ
Chúc
Tết
Ninh-Hoa.com
Thi Thi
Tử
Vi
Tử
Vi Phong Thủy
Năm
Bính
Thân
2016
Phạm Kế
Viêm
Vận
Hạn
Năm
Bính
Thân
2016
Cho
Những
Người
Có
Tuổi
Cầm
Tinh
Con
Khỉ
Phạm Kế
Viêm
Hương Xuân
Hương
Xuân
Bạch Liên
Chuyện
Vui
Ngày
Tết
Lâm
Ngọc
Đêm
Giao
Thừa
Xa
Xứ
Lê
Thị
Ngọc
Hà
Phút
Giao Thừa
Vân Anh
Nét
Đẹp Văn Hóa
Tết Của
Người
Việt
Nam
Vơ Hoàng
Nam
Sinh
Hoạt
Niềm
Vui
Cuối
Năm
Hà Thị
Thu
Thủy
Xuân
Này
Em
Tṛn
20
Tuổi
Mai
Thị
Hưng
Hồng
Ngày
Họp
Mặt
Đồng
Hương
Nguyễn Thị
Đông
Cuối
Năm Ất Mùi
2015
Trâm Anh
H́nh
Ảnh
Hoa/
Nghệ
Thuật
Cắm
Hoa Trang Trí
Hải
Lộc
Hoa
Xuân Ngày Tết
Lê
Thị
Lộc
Trồng
Hoa
Ngày Tết
Nguyễn Thị
Kệ
Vài
Ḍng...
Vơ
Anh
Kiệt
Năm
Mới
Nhớ
Chuyện
Cũ
Đường
Xưa
Bạch
Liên
Đón
Xuân
Này
Nhớ
Xuân
Xưa
Lê
Thị
Thanh
Tâm
Nhớ
Trại Xuân Bán
Công
Lương
Lệ Huyền Chiêu
Xuân
Về, Tết Đến
Ngọc
Hương
Quà
Mùa
Xuân
Tặng
Cha
Nguyễn Thị Phương
Hiền
Vườn
Cau Nhà Ngoại
Quách Giao
Chuyến
Đ̣ Ngang Không
Cập
Bến
Trần
Hà
Thanh
Sắc
Màu Văn Hóa
Trong Tết
Cổ
Truyền
Dân
Tộc
Vơ Hoàng
Nam
Linh
Tinh
Chuông
Gió
Bạch
Liên
Đọc
Đường Hoa Vàng
Của
Nguyễn
Thị
Thanh
Trí
Dương Anh
Sơn
Nỗi
Ḷng
Đường
Hoa
Vàng
Nguyễn Thị
Thanh Trí
Gởi
Về
Anh
Nồng
Nàn
Đóa
T́nh
Xuân
Tiểu
Vũ
Vi
Ca
Hát/Nhạc
Nhạc
Thơ
Slideshow/YouTube
Kim
Thành
Xuân
Về
Ước Muốn
Đềm
Xuân
Lư
Hổ
Nha Trang Mến
Yêu
Nguyễn Thị
Kính
Ảo
Ảnh
Hà
Thu
Thủy
Tôn
Giáo
Sự
Cần
Thiết
Có
Một
Tôn
Giáo
Nguyên
Ngộ
Năm
Bính
Thân
Nói
Chuyện
Khỉ
Năm
BÍNH
THÂN (2016)
Nói
Chuyện
KHỈ
Nguyễn
Chức
Khỉ
Quê Tôi
Nguyễn
Xuân
Hoàng
Khỉ
Và Các
Loài
Linh
Trưởng
Vinh Hồ
d_bb
Đ.H.K.H
Liêu Trai Chí
Dị (252-253)
Đàm
Quang
Hưng
Theo Cha Hay
Theo Chồng?
Đàm
Quang
Hưng
Nữ
Tính Trong Thi Và
Họa
Lê Phụng
Cổ Thi Thập
Cửu Thủ
Nguyễn
Hữu Quang
Kết-Ngữ
Nguyễn
Hữu Quang
Về
Với
Mẹ
Nguyễn Quang
Tuyến
Tử
Vi Phong Thủy
Năm
Bính
Thân
2016
Phạm Kế
Viêm
Vận
Hạn
Năm
Bính
Thân
2016
Cho
Những
Người
Có
Tuổi
Cầm
Tinh
Con
Khỉ
Phạm Kế
Viêm
Y
Học
Bệnh
Do Thức Ăn
Nước
Uống
Bs Lê Ánh
Sự
Lan Truyền Và
Cơ Chế
Gây
Ra
Bệnh
Lao
Bs Nguyễn Vĩ
Liệt
Ẩm
Thực
Bánh
Tét Nấu Oven
Mai Thái
Vân Thanh
Kinh
Nghiệm
Cuộc Sống
Hương
Vạn Vật
Bạch
Liên
T́m
Người
Giải
Mộng
Đặng
Thị
Tuyết
Như
Mùa
Xuân
Với
Người
Cao
Tuổi
Mai
Thị
Tuyết
Hồng
Vui
Đón Tết Và
Giỗ Tổ
Nghề
May
Nguyễn Thị Phương
Hiền
Bỏ
"Tiên
Học
Lễ"
Th́
Đạo
Đức
Xă Hội
Sẽ
Ra
Sao?
Nguyễn Văn
Nghệ
Khám
Bệnh
Và
Chữa
Bệnh
Bảo
Hiểm
Trương
Khắc
Nhượng
Du
Lịch
Du
Lịch
Đường
Biển,
Vùng
West
Caribbean
Lê
Ánh
Buenos
Aires,
Bài
Tango
Cho
Em
Nguyễn Thị
Lộc
NhữngChiếc
Cầu
Yêu
Thương
Nguyễn Thị Phương
Hiền
Chuyến
Du
Xuân
CalTrain
San
Francisco
Thi Thi
Biên
Khảo/
Bút
Kư
Kinh
Tế
Hoa
Kỳ
Và
Thế
Giới
Năm 2015
Nguyễn Văn
Thành
Cái
Bẫy Nghèo
Phạm
Thanh
Khâm
Chút
Ư
Nghĩ
Về
Hai
Dịp
TẾT
Âm
Lịch
Và
Dương
Lịch
Việt Hải
Viết
về
ninh-hoa.com
Đoạn
Đường 12 Năm
Nh́n
Lại
Trần
Việt
Hải
Văn
Học
Lịch
Sử/Địa
Lư
Bắc
Hành Tạp Lục
(76-77)
Dương Anh
Sơn
Diễn
Giải Sấm Trạng
Tŕnh
Liên
Khôi
Chương
Việt
Nam:
Môn
Học
LỊCH
SỬ
Trong
Quá
Khứ,
Hiện
Tại
Và
Tương
Lai
Nguyễn Văn
Nghệ
Môn
Học Lịch Sử
Trần
Hà
Thanh
Văn
Học
Và
Chút
Ư
Nghĩ Riêng
Trần V́ệt
Hải
Xuân
Cảnh
(Trần
Nhân
Tông)
Trí
Bửu
Khỉ
Trong
Tục
Ngữ,
Thi
Ca
Và
Ca
Dao
Vinh
Hồ
Thơ
Đông
Quê Người
Bạch Liên
Quá
Nhiều Quá Đủ
Bạch Liên
Nỗi
T́nh
Cù Hà
T́nh
Quê Lắng Đọng
Hải
Lộc
Tết
Về
Bánh
Chưng
Bánh
Tét
Hoàng Bích
Hà
Cuối
Trời
Hương
Đài
Miền
Trung Quê Tôi
Lăng Du
Trần
T́nh
Lâm Thảo
Hoài
Niệm
Ngày
Thơ
Lê Hùng
Nhớ
Xuân
Quê
Hương
Lê
Thị
Ngọc
Hà
Bài
Thơ Ăn Tết
Sớm
Nguyễn
Hiền
Ninh
Ḥa Thương Nhớ
Nguyễn Ngọc
Thành
Vô
Nghĩa
Nguyễn
Thị
Khánh
Minh
Cảm
Hứng Đầu Xuân
Nguyễn Thị
Kính
Mừng
Xuân Vườn Tao
Ngộ
Nguyễn Thị
Thi
Đón
Xuân
Nguyễn Thị
Thu
Mừng
Năm Mới
Nguyễn
Văn
Ḥa
Nếu
Như -01
NhàQuê
Ngẫu
Hứng
Trên
Đồi
Nhất
Chí
Mai
Mùa
Xuân Nhớ Mẹ
Mùa
Xuân
Có
Em
Phan
Phước
Huy
Vườn
Xuân
Phong
Đàn
Cố
Hương
Quốc
Sinh
Cánh
Thiệp Mừng Xuân
Thi
Thi
Nghiêng
Thu
Bốn
Tiếng
Cười Em
Thủy
Khánh
Điền
Nắng
Xuân
Trần Phương
Tết
Về Giữa Mùa
Đông
Trúc Lan
Nha
Trang
Biển
Nhớ
Trương
Văn
Nghi
Kiếp
Người,
Đời
Hoa
Trương
Khắc
Nhượng
Tháng
Giêng
Xuân
Về
Bên
Anh
Tiểu
Vũ
Vi
Thiếu
Phụ Tha
Phương
Tứ Hải
Tôn
Ngộ Không
Vinh
Hồ
Tết
Quê
Vơ Hoàng
Nam
Văn
Kư
Ức Ngọt Ngào
An
Giang
Đông
Và Vạn Vật
Bạch
Liên
Tết
Đầu Đông
Bạch
Liên
Em
Ơi
Mùa
Xuân
Đến
Rồi
Đó
Hoàng Bích
Hà
Gởi
Hoàng
Lan
Người
Yêu
Của
Lính
Lâm Thảo
Ninh
Ḥa Cà Phê
Lương
Lệ
Huyền
Chiêu
Ninh
Ḥa Quê Tôi
Mai
Thị
Hưng
Hồng
Tiếng
Động
Cuối
Năm
Nguyễn
Thị
Khánh
Minh
Giấc
Mơ
Của
Chàng
Lính
Biển
- Kỳ 38
Nguyễn Văn
Thành
Đoản
Văn
Cho
Phương
Mai
Nguyễn Vũ
Trâm Anh
Tản
Mạn:
Viết
Cho
Ngày
Sinh
Nhựt
NhàQuê
(Trần
B́nh
Trọng)
Đen
Bạc Đỏ T́nh
Phan Kiến
Ưng
Tri
Ân Ba
Má
Phan Phước
Huy
Thư từ,
bài vở, h́nh ảnh hoặc
ư kiến xây dựng, xin liên lạc:
diem27thuy@yahoo.com
|
CỔ THI
THẬP CỬU THỦ (古詩十九首)
T
|
ập thơ Cổ Thi Thập Cửu Thủ (古詩十九首) của Trung quốc
gồm 19 bài thơ ngũ ngôn xuất hiện vào cuối đời Đông Hán (khoảng
150-220 Công nguyên, thời nước Việt ta bị Bắc thuộc lần 2), mô tả
những cảnh khuê phụ, du tử, chia ly,… phản ảnh những biến loạn xă
hội Trung quốc vào thời đó. V́ cả 19 bài cùng có những phong cách
sáng tác giống nhau nên người đời sau cho rằng tập thơ này là của
cùng một tác giả, tuy không ai biết tác giả là ai. Các bài thơ này
đều không có tựa, nên người đời sau dùng câu đầu của mỗi
bài làm tựa cho bài ấy, để dễ bề gọi tên:
01. 行行重行行 (Hành hành
trùng hành hành)
02. 青青河畔草 (Thanh
thanh hà bạn thảo)
03.
青青陵上柏
(Thanh thanh lăng thượng bách)
04.
今日良宴會
(Kim nhật lương yến hội)
05.
西北有高樓
(Tây bắc hữu cao lâu)
06.
涉江采芙蓉
(Thiệp giang thái phù dung)
07.
明月皎夜光
(Minh nguyệt hạo dạ quang)
08.
冉冉孤生竹
(Nhiễm nhiễm cô sinh trúc)
09.
庭中有奇樹
(Đ́nh trung hữu kỳ thụ)
10.
迢迢牽牛星
(Điều điều khiên ngưu tinh)
11.
回車駕言邁
(Hồi xa giá ngôn mại)
12.
東城高且長
(Đông thành cao thả trường)
13.
驅車上東門
(Khu xa thướng đông môn)
14.
去者日以疏
(Khứ giả nhật dĩ sơ)
15.
生年不滿百
(Sinh niên bất măn bách)
16.
凜凜歲雲暮 (Lẫm lẫm tuế vân mộ)
17.
孟冬寒氣至
(Mạnh đông hàn khí chí)
18.
客從遠方來
(Khách ṭng viễn phương lai)
19.
明月何皎皎
(Minh nguyệt hà hạo hạo)
CỔ-THI THẬP CỬU THỦ
Bài Thứ Nhất
行行重行行
與君生別離
相去萬餘里
各在天一涯
道路阻且長
會面安可知
胡馬依北風
越鳥巢南枝
相去日已遠
衣帶日已緩
浮雲蔽白日
遊子不顧返
思君令人老
歲月忽已晚
棄捐勿復道
努力加餐飯
Hành Hành Trùng Hành Hành
Hành hành trùng Hành Hành,
Dữ quân sinh Biệt-ly,
Tương khứ dư vạn lư,
Các tại thiên nhất nhai.
Đạo lộ trở thả trường,
Hội diện an khả tri?
Hồ mă ỷ bắc-phong;
Việt điểu sào nam chi.
Tương khứ nhật dĩ viễn:
Y, đới nhật dĩ hoăn.
Phù-vân tế bạch-nhật,
Du-tử bất cố phản.
Tư quân linh nhân lăo,
Tuế nguyệt hốt dĩ văn.
Khí quyên vật phục đạo,
Nỗ-lực gia san phạn!
Chim Việt Cành Nam
Đi đi lại đi đi,
Cùng chàng thiếp biệt-ly,
Xa nhau hang vạn dặm,
Người bân tê, bên ni!
Đường hiểm-trở khôn kham,
Gặp nhau chút cho cam.
Ngựa Hồ quyến gió bấc;
Chim Việt tổ cành Nam.
Xa nhau ngày một xa:
Dải áo dài rộng ra.
Mặt trời mây che khuất,
Người đi chừ đâu ta?
Nhớ chàng làm thiếp già,
Ngày tháng bỗng phôi-pha.
Bỏ hết không nói nữa,
Lo miếng cơm khoanh cà.
Bài thứ Hai
青青河畔草
鬱鬱園中柳
盈盈樓上女
皎皎當窗牖
娥娥紅粉妝
纖纖出素手
昔為倡家女
今為蕩子夫
蕩子行不歸
空床難獨守
Thanh Thanh Hà Bạn Thảo
Thanh thanh hà bạn thảo,
Úc úc viên trung liễu.
Doanh doanh lâu thượng nữ,
Kiểu kiểu đương song dũ.
Nga nga hồng phấn trang,
Tiêm tiêm xuất tố thủ.
Tich vi xương gia nữ,
Kim vi đăng-tử phụ.
Đăng-tử hành bất quy,
Không sàng nan độc thủ!
Cỏ Ven Sông Xanh Xanh
Cỏ Ven Sông Xanh Xanh;
Liễu trong vườn đầy cành.
Trên lầu khuông trăng đẫy,
Khung cửa sổ trắng tinh.
Mặt hoa da phấn đẹp,
Bàn tay trắng xinh xinh.
Xưa là vợ con hát,
Nay là vợ cù đinh.
Cù đinh đi mất biệt,
Giường không khó giữ ḿnh!
Bài Thứ Ba
青青陵上柏
磊磊澗中石
人生天地間
忽如遠行客
斗酒相娛樂
聊厚不為薄
驅車策駑馬
游戲宛與洛
洛中何鬱鬱
冠帶自相索
長衢羅夾巷
王候多第宅
兩宮遙相望
雙闕百餘尺
極宴娛心意
戚戚何所迫
Thanh Thanh Lăng Thượng Bách
Thanh thanh lăng thượng bách,
Lỗi lỗi giản trung thạch.
Nhân sinh thiên địa gian,
Hốt như viễn hành khách.
Đẩu tửu tương ngu lạc,
Liêu hậu bất vi bạc.
Khu xa sách nô mă,
Du hư Uyển dữ Lạc (1).
(1)Uyển là tên huyện thuộc quận Nam-dương;
Lạc là Lạc-dương tức Đông-đô.
Lạc trung hà uất uất,
Quan đới tự tương sách.
Trường cù la-giáp hạng,
Vương hầu đa đệ trạch.
Lưỡng cung dao tương vọng,
Song khuyết bách dư xích.
Cực yến ngu tâm ích,
Thích thích hà sở bách.
Trên G̣ Đường Xanh Tươi
Trên g̣ đường xanh tươi,
Dưới khe đá ngóc ngách.
Trong vũ-trụ loài người,
Bỗng hóa thành lữ-khách.
Vui chén tôi, chén bác,
Thô sơ mà không bạc.
Bánh xe quất ngựa hèn,
Rong
chơi Uyển với Lạc (1).
(1)Uyển là tên huyện thuộc quận Nam-dương; Lạc là Lạc-dương tức Đông-đô.
Lạc-dương người chen vai,
Đến cầu mũ với đai.
Đường dài ven ngơ hẻm,
Vương-hầu lắm lâu dài.
Hai cung xây đối song,
Cửa khuyết hơn trăm thước.
Giữa tiệc vui trong ḷng,
Lo âu ai ép được!
Bài Thứ Tư
今日良宴會
歡樂難具陳
彈箏奮逸響
新聲妙入神
令德唱高言
識曲聽其真
齊心同所願
含意俱未伸
人生寄一世
奄忽若飆塵
何不策高足
先據要路津
無為守貧賤
轗軻長苦辛
Kim Nhật Lương Yến Hội
Kim nhật lương yến hội,
Hoan lạc nan cụ trần.
Đàn tranh phấn dật hưởng,
Tân thanh diệu nhập thần.
Lệnh đức (1) xướng cao ngôn (2),
Thức khúc thính kỳ chân.
Tề tâm đồng sở nguyện,
(1)
Hoàng-Khôi, Xuân-Thu Tam-Truyện,
Trung-tâm Học-liệu x. b.
(1969), Quyển Thượng, tr. 77-80, Ẩn-công,
tháng tám, ngày Canh-th́n.
(2)
Hoàng Cẩm Hoằng, Trang-tử Độc-bản, tr. 160: “Cao ngôn bất chỉ ư chúng nhân
chi tâm, chí ngôn bất xuất, tục ngôn thắng dă” (Ngoại Thiên, Thiên Địa).
Nghiă là: “Lời cao không cứ chỉ dung lư phát ra,
lời
tục mới thắng thế”.
Nhân sinh kư nhất thế
Yêm hốt nhược tiêu trần.
Hà bất sách cao túc?
Tiên cứ yếu lộ tân.
Hôm Nay Dự Yến Tiệc
Hôm nay dự yến tiệc,
Niềm vui không kể siết.
Tiếng đàn tranh ngân vang,
Thanh thoát và diệu tuyệt.
Đức xưa phổ lời cao,
Sành điệu nghe thanh tao.
Giầu sang ai chẳng muốn,
Chưa biết nói làm sao !
Đời người dường gởi gượng,
Dần đổi như cuồng phong.
Sao không sống cao-thượng,
Chiếm chỗ nơi thung-dung ?
Gập gềnh nươi cay đắng,
Vô vi kềm bần cùng.
Bài Thứ Năm
西北有高樓
上與浮雲齊
交疏結綺窗
阿閣三重階
上有絃歌聲
音響一何悲
誰能為此曲
無乃杞梁妻
清商隨風發
中曲正徘徊
一彈再三歎
慷慨有餘哀
不惜歌者苦
但傷知音稀
願為雙鴻鵠
奮翅起高飛
Tây
Bắc Hữu Cao Lâu
Tây bắc hữu cao lâu,
Thướng dữ phù-vân tề.
Giao sơ kết ỷ song,
A các tam trùng giai.
Thượng hữu huyền ca thanh,
Âm-hưởng nhất hà bi.
Thùy năng vi thử khúc ?
Vô năi Kỷ-Lương thê.
Thanh thương tùy phong phát,
Trung khúc chính bồi hồi.
Nhất đàn tái tam thán,
Khảng-khái hữu dư ai.
Bất tích ca-giả khổ,
Đăn thương tri âm hi.
Nguyện vi song minh hạc,
Phấn sí khởi cao phi.
Tây Bắc Có Lầu Cao
Tây bắc có lầu cao,
Sánh mây có thua nào.
Lụa trắng che song cửa,
A các ba thềm sao?
Trên đàn ca réo rắt,
Âm-hưởng chừng bi thương.
Ai đặt ra khúc ấy ?
Tuồng truyện vợ Kỷ-Lương.
Âm-nhạc theo triếng gió,
Giữa khúc gửi tâm-tư.
Đàn một than ba tiếng,
Khảng-khái, buồn hữu dư.
Không tiếc người ca khổ,
Chỉ tiếc ít kỷ tri.
Nguyện làm đơi hạc trắng,
Cùng cất cánh bay đi.
Bài Thứ Sáu
涉江采芙蓉
蘭澤多芳草
采之欲遺誰
所思在遠道
還顧望舊鄉
長路漫浩浩
同心而離居
憂傷以終老
Thiệp Giang Thái
Phù-Dung
Thiệp giang thái phù-dung,
Lan trạch đa phương thảo.
Thái chi dục di thùy ?
Sở tư tại viễn đạo.
Hoàn cố vọng cựu hương,
Trường lộ mạn hạo hạo.
Đồng tâm nhi ly cư,
Ưu thương dĩ chung lăo.
Minh nguyệt hiệu dạ quang,
Súc chức minh đông-bích,
Ngọc-hành chỉ mạnh-đông,
Chúng tinh hà lịch lịch?
Bạch-lộ triêm dă thảo,
Thời-tiết hốt phục-dịch.
Thu-thiền minh thụ gian,
Huyền điểu thệ an thích.
Tích ngă đồng môn hữu,
Cao cử trấn lục cách.
Bất niệm huề thủ hảo,
Khí ngă như di tích.
Nam cơ bắc hữu Đẩu,
Khiên-ngưu bất phụ ách.
Lương vô bàn thạch cố,
Hư danh phục hà ích.
Lội Sông Hái Phù-Dung
Lội sông hái phù-dung,
Nhiều hoa thơm cỏ lạ.
Hái hoa đem tặng ai?
Người xa hay chăng tá?
Lại vọng về quê cũ,
Đường dài sao mông mênh?
Đồng tâm mà xa cách,
Ưu thương đến già tênh.
Dệt dưới trăng huyền không,
Tường đông nghe tiếng dế.
Ngọc-hành (1) chỉ mạnh đông (2),
Các
sao xoay nhanh thế?
(1)Theo
sách Xuân-Thu Vân-đẩu-khu, Ngọc-hành là sao thứ năm trong cḥm
Bắc-đẩu-tinh (Little Dipper) gồm 7 sao nằm trong cḥm Tiểu-hùng-tinh (Ursa
minor or Little Bear) gồm 23 sao thấy được bằng mắt trần,
(2)Mạnh
Đông trên nguyên-tắc là tháng Mười ta. Mà lịch theo đúng Lịch Nhà Hạ, tức
là tháng Giêng Kiến Dần. Trong bài thơ này, trên có ‘súc-chức’, dưới có
thu thiên, hiển nhiên không phải là cảnh tháng Mười. Sách Tiền-Hán-thư
nói: “Cao-tổ thập nguyệt chi Bá-thượng. Cho nên Nhà Hán lấy tháng Mười
Lich Nhà Hạ làm tháng đầu năm. Do đó tháng 10 = 1 + 9 của Nhà Hán là tháng
10 + 9 = 19 # 19 – 12 = 7 (đẳng thặng 12), tức là tháng ngâu nên mới có
Chức-nữ và dế thu.
Sương muối đọng trên cỏ,
Thời-tiết đổi thấy rơ.
Ve sầu kêu trên cây,
Én bay liệng ngoài ngơ.
Xưa ta cùng bạn học
Tung cánh sáu từng lông.
Không nhớ cầm tay nữa,
Di-tích bỏ như không!
Nam Cơ, bắc có Đẩu,
Khiên-ngưu không phụ v́.
Tin không là đá tảng:
Hư danh phỏng ích ǵ!
Bài Thứ Bẩy
明月皎夜光
促織鳴東壁
玉衡指孟冬
眾星何歷歷
白露霑野草
時節忽復易
秋蟬鳴樹間
玄鳥逝安適
昔我同門友
高舉振六翮
不念攜手好
棄我如遺跡
南箕北有斗
牽牛不負軛
良無盤石固
虛名復何益
Minh Nguyệt Hạo Da Quang
Minh nguyệt hạo dạ quang,
Xúc chức minh Đông-bích.
Ngọc-hành chỉ Mạnh-Đông,
Chúng tinh hà lịch lich.
Bạch-lộ triêm dă thảo,
Thời-tiết hốt phục dịch.
Thu thiền minh thụ gian,
Huyền điểu thệ an thích.
Tich ngă đồng môn hữu
Cao cử chấn lục cách.
Bất niệm huề thủ hảo.
Khí ngă như di tích.
Nam ky bắc hữu Đẩu,
Khiên-ngưu bất phụ ách.
Lương vô bàn thạch cố,
Hư danh phục hà ích.
Bài Thứ Tám
冉冉狐生竹
結根泰山阿
與君為新婚
兔絲附女蘿
兔絲生有時
夫婦會有宜
千里遠結婚
悠悠隔山陂
思君令人老
軒車來何遲
傷彼蕙蘭花
含英揚光輝
過時而不采
將隨秋草萎
君亮執高節
賤妾亦何為
Nhiễm Nhiễm Cô Sinh Trúc
Nhiễm nhiễm cô sinh trúc,
Kết căn Thái-sơn A.
Dữ quân vi tân-hôn,
Thổ-ti phụ-nữ la.
Thổ-ti sinh hữu thi,
Phu phụ hội hữu nghi.
Thiên lư viễn kết-hôn,
Du du cách sơn pha.
Tư quân linh nhân lăo,
Hiên xa lai hà tŕ?
Thương bỉ huệ lan hoa,
Hàm anh dương quang huy,
Quá th́ nhi bất thái,
Tương tùy thu-thảo nuy,
Quân lượng chấp cao tiết,
Tiện thiếp diệc hà vi?
Từ Từ Cây Trúc Mọc
Từ từ cậy trúc mọc,
Trên sườn núi Thái-sơn.
Cùng chàng xe duyên mới,
Không khác ǵ tầm gởi.
Tầm gởi mọc có th́;
Vợ chồng gặp có khi.
Lấy nhau từ ngàn dặm,
Chừ song núi chia ly,
Nhớ chàng làm thiếp già,
Xe đến trễ ghê ta?
Thương huệ lan vô-hạn,
Ngậm hương dưới bóng tà.
Quá th́ không ai hái,
Úa tàn nhu cỏ thu.
Chàng giữ trỏn cao-tiết,
Thiếp há khác chàng ru?
Bài Thứ Chín
Đ́nh Trung Hữu Kỳ Thụ
庭中有奇樹
錄葉發華滋
攀條折其榮
將以遺所思
馨香盈懷袖
路遠莫致之
此物何足貴
但感別經時
Đ́nh trung hữu kỳ thụ,
Lục diệp phát hoa tư.
Phàn điều chiết kỳ vinh,
Tương dĩ di sở tư.
Hinh hương doanh hoài tụ,
Lộ viễn mạc trí chi.
Thử vật hà túc cống (1) ?
Đăn cảm biệt kinh th́.
Trong Sân Có Cây Lạ
Trong sân có cây lạ,
Lá xanh hoa chen hoa.
Vin cành bẻ một đóa,
Sẽ đem tặng (1) ai ta?
Hương thơm lừng tay áo,
Đường xa ai có hay?
Vật mọn đâu đáng biếu (1),
Những cảm lúc chia tay!
(1) Có bản chép là quư th́ hợp với thơ đời nay hơn. Ở đây theo nguyên-bản
chép là cống nghĩa là hiến, là tặng, là nghĩa thông thường thời Xuân-Thu,
Chiến-Quốc, như trong ‘Quốc-Ngữ’. một quyển Sử Tầu cổ giống Kinh Xuân-Thu,
Giả-Lục đă từng chú-thích chữ này. Ngày nay, Ta cũng nhu Tầu, không bao
giờ nói con trai ‘cống’ con gái cả.
Bài Thứ Mười
迢迢牽牛星
皎皎河漢女
纖纖擢素手
札札弄機杼
終日不成章
泣涕零如雨
河漢清且淺
相去復幾許
盈盈一水間
脈脈不得語
Điều Điều Khiện-Ngưu Tinh
Điều điều Khiên-Ngưu Tinh,
Hạo hạo Hà Hán-nữ.
Tiêm tiêm trạc tố thủ,
Trát trát lộng cơ-trữ.
Chung nhật bất thành chương,
Khấp thế linh như vũ.
Hà Hán thanh thả thiển,
Tương khứ phục kỷ hứa?
Doanh doanh nhất thủy gian,
Mạch mạch bất đắc ngữ.
Xa Thẳm Sao Ngưu-Lang
Xa thẳm sao Ngưu-Lang,
Sáng ngời ngôi Chức-Nữ.
Bàn tay xinh đưa ngang,
Tiếng thoi nghe chậm dữ.
Suốt ngày dệt màn mạn,
Nước mắt chảy như mưa.
Sông Ngân trong mà cạn,
Mà ngăn cách ghê chưa!
Nh́n nhau, không chuyện văn,
V́ ḍng nông c̣n lưa!
Bài Thứ Mười Một
迴車駕言邁
悠悠涉長道
四顧何茫茫
東風搖百草
所遇無故物
焉得不速老
盛衰各有時
立身苦不早
人生非金石
豈能長壽考
奄忽隨物化
榮名以為寶
Hồi Xa Giá Ngôn Mại
Hồi xa giá ngôn mại,
Du du thiệp trường đạo.
Tứ cố hà mang mang,
Đông phong dao bách thảo.
Sở ngộ vô cố vật,
Yên đắc bất tốc lăo?
Thịnh suy các hữu th́,
Lập thân khổ bất tảo.
Nhân sinh phi kim-thạch,
Khởi năng trường thọ khảo?
Yêm hốt tùy vật hóa,
Vinh danh dĩ vi bảo.
Xe Chuyển Bánh Đi Xa
Xe chuyển bánh đi xa,
Trên con đường chết bỏ.
Bốn bề trông bao la,
Gió đông lay cây cỏ.
Gặp ǵ cũng khốn khó,
Làm người ta mau già.
Lên voi rồi xuống chó,
Lập thân muộn thế à?
Người đâu phải sắt đá,
Mà sống đến muôn năm.
Bỗng cùng vật biến-hóa,
Quư vậy thay tiếng tăm.
Bài Thứ Mười Hai
東城高且長
逶迤自相屬
迴風動地起
秋草萋已綠
四時更變化
歲暮一何速
晨風懷苦心
蟋蟀傷局促
蕩滌放情志
何為自結束
燕趙多佳人
美者顏如玉
被服羅裳衣
當戶理清曲
音響一何悲
絃急知柱促
馳情整巾帶
沉吟聊躑躅
思為雙飛燕
銜泥巢君屋
Đông Thành Cao Thả Trường
Đông thành cao thả trường,
Ưu dĩ tự tương thuộc.
Hồi phong động địa khởi,
Thu thảo thê dĩ lục.
Tứ th́ cánh biến-hóa
Tuế mộ nhất hà tốc.
Thần-phong hoài khổ tâm?
Tất-suất thương cục súc.
Đăng địch phóng t́nh chí,
Hà vi tự kết-thúc?
**************
Yên, Triệu đa giai-nhân,
Mỹ giả nhan như ngọc.
Bị phục la thường y,
Đương hộ lư thanh khúc.
Âm-hưởng nhất hà bi,
Huyền cấp tri trụ súc.
Tŕ t́nh chỉnh cân đới,
Trầm ngâm liêu trịch-trục,
Tư vi song phi yến,
Hàm nê sào quân ốc.
Cao Dài Thay Đông-Thành
Cao dài thay Đông-thành,
Xiên xiên chạy ṿng quanh.
Gió xoay từ mặt đất,
Cỏ thu đương c̣n xanh.
Bốn mùa luôn đổi đắp,
Đời người không mấy chặp.
Gió sớm quện khổ tâm,
Dế mèn thương co quắp.
Rửa thù, t́nh chí buông,
Sao lại tự thúc-phọc?
Yên, Triệu có lắm nàng,
Trông xinh xinh như ngọc.
Mặc quần lụa áo là,
Đứng giữa cửa đàn ca.
Điệu nhạc sao buồn thế?
Tiếng gấp biết trụ nà.
T́nh trao, đai nắn lại,
Trầm ngâm khi vào ra.
Muốn ngậm bùn như én,
Làm tổ trên nóc nhà.
Bài Thứ Mười Ba
驅車上東門
遙望郭北墓
白楊何蕭蕭
松柏夾廣路
下有陳死人
杳杳即長暮
潛寐黃泉下
千載永不寤
浩浩陰陽移
年命如朝露
人生忽如寄
壽無金石固
萬歲更相送
賢聖莫能度
服食求神仙
多為藥所誤
不如飲美酒
被服紈與素
Khu Xa Thượng Đông Môn
Khu
xa thượng Đông-môn,
Dao
vọng Quách bắc mộ.
Bạch
dương hà tiêu tiêu,
Tùng
bách giáp quảng lộ.
Hạ
hữu trần tử nhân,
Diểu
diểu tức trường mộ.
Tiềm
mị hoàng-tuyền hạ,
Thiên tải vĩnh bất ngộ.
Hạo
hạo âm-dương di,
Niên
mệnh như triêu lộ.
Nhân
sinh hốt như kư,
Thọ
vô kim thạch cố.
Vạn
tuế cánh tương tống,
Thánh hiền mạc năng độ.
Phục
thực cầu thần tiên,
Đa
vi dược sở ngộ.
Bất
như ẩm mỹ-tửu,
Bị
phục hoàn dữ tố.
Đánh Xe Đến Cửa Đông
Đánh
xe đến cửa Đông,
Liễu
rủ trông tịch-mịch.
Ngóng t́m mộ Nguyên-Tịch,
Ven
đường rộng đầy thông.
Bên
dưới toàn người xưa,
Lặng
bặt sáng, chiều, trưa.
Ngủ
say nơi chin suối,
Ngh́n năm lay chẳng thưa.
Mênh
mang âm-dương qua,
Sinh-mệnh như sương sa.
Đời
người như bỗng như gửi
Vào
thế-giới ta-bà.
Muôn
năm cùng nối bước,
Thánh hiền không được.
Áo
mặc cầu thần tiên,
Thường uống nhầm linh-dược.
Đâu
bằng chén rượu ngon
Với
quần là áo lượt.
Bài Thứ Mười Bốn
去者日以疏
來者日已親
出郭門直視
但見丘與墳
古墓犁為田
松柏摧為薪
白楊多悲風
蕭蕭愁殺人
思還故里閭
欲歸道無因
Khứ Giả Nhật Dĩ Sơ
Khứ
giả nhật dĩ sơ;
Sinh
giả nhật dĩ thân.
Xuất
quách môn trực thị,
Đăn
kiến khâu dữ phần.
Cổ
mộ lê vi điền,
Tùng
bách thôi vi tân.
Bạch
dương đa bi phong,
Tiêu
tiêu sầu sát nhân.
Tư
hoàn cố lư lư,
Dục
quy đạo vô nhân.
Người Chết Ngày Một Sơ
Người chết ngày một sơ,
Người sống ngày một thân.
Ra
khỏi thành chỉ thấy
Toàn
g̣ với mộ phần.
Ruộng cầy xưa là mộ,
Rừng
thông nay là gỗ.
Liễu
trắng buồn hắt hiu,
Tịch-mịch gieo sầu khổ.
Nhớ
thương làng nước xưa,
Muốn
về đường gót rỗ.
Bài Thứ Mười Lăm
生年不滿百
常懷千歲憂
晝短苦夜長
何不秉燭遊
為樂當及時
何能待來茲
愚者愛惜費
但為後古嗤
仙人王子喬
難可與等期
Sinh Niên Bất Măn Bách
Sinh niên bất măn bách,
Thương hoài thiên tuế ưu.
Trú đoản khổ dạ trường,
Hà bất bỉnh chúc du.
Vi lạc đương cập th́,
Hà năng đăi lai tư.
Ngu giả ái tích phí,
Đăn vi hậu thế si.
Tiên-nhân Vương Tử Kiều,
Nan khả dữ đẳng kỳ.
Tuổi Đời Chưa Đủ Trăm
Tuổi đời chưa đủ trăm,
Thường lo chuyện ngàn năm.
Ngày ngắn đêm dài khổ,
Sao chẳng rước đuốc chơi?
Nên mua vui kịp thời,
Đừng chờ đến ngày mai.
Người ngu ưa tiếc của,
Hay làm đời sau cười.
Vương-tử Kiều cưỡi hạc,
Hăy đợi ta với người.
Bài Thứ Mười sáu
凜凜歲云暮
螻蛄夕鳴悲
涼風率已厲
遊子寒無衣
錦衾遺洛浦
同袍與我違
獨宿累長夜
夢想見容輝
良人惟古歡
枉駕惠前綏
願得常巧笑
攜手同車歸
既來不須臾
又不處重闈
亮無晨風翼
焉能凌風飛
眄睞以適意
引領遙相睎
徒倚懷感傷
垂涕沾雙扉
Lẫm Lẫm Tuế Vân Mộ
Lẫm
lẫm tuế vân mộ,
Lâu
cô-tịch minh bi.
Lương phong suất dĩ lệ,
Du-tử hàn vô y.
Cẩm
khâm di Lạc phố,
Đồng-bào dữ ngă vi.
Độc
túc lũy trường dạ,
Mộng
tưởng kiến dung huy.
Lương nhân duy cổ quán,
Uổng
giá huệ tiền tuy.
Nguyện đắc thường xảo tiếu,
Huề
thủ đương xa quy.
Kư
lai bất tu du,
Hựu
bất xứ trùng vi.
Lượng vô thần phong dực,
Yên
năng lăng phong phi.
Miện
lai dĩ thích ư,
Dẫn
lănh diêu tương hi.
Đồ ỷ
hoài cảm thương,
Thùy
thế triêm song phi.
Cuối Năm Trời Khá Lạnh
Cuối năm trời khá lạnh,
Dế nhủi gáy đêm thanh,
Gió thoảng nghe chứng mạnh,
Người đi mặc phong phanh.
Chàng cùng ta cách biệt,
Chăn gấm bỏ lại kinh.
Đêm dài cô-đơn thiệt,
Nằm mơ thấy bóng h́nh.
Chàng luyến t́m vui cũ,
Thiếp uổng đi xe chung,
Mong luôn được cười nụ,
Nắm tay về xe cùng.
Mới
đến chưa mấy lát,
Không lưu lại nhà trong.
Cánh
không bằng bồ-các,
Làm
sao mà đằng phong?
Đưa
mắt nh́n dáo dác,
Ngển
cổ ngó ṿm trời.
Hoài
cảm chừng man mác,
Hai
hàng lệ tuôn rơi.
Bài Thứ Mười Bẩy
孟冬寒氣至
北風何慘慄
愁多知夜長
仰觀眾星列
三五明月滿
四五蟾兔缺
客從遠方來
遺我一書札
上言長相思
下言久離別
置書懷袖中
三歲字不滅
一心抱區區
懼君不識察
Mạnh Đông Hàn Khí Chí
Mạnh
Đông hàn khí chí,
Bắc
phong hà thảm lật.
Sầu
đa tri dạ trường,
Ngưỡng quan chúng tinh liệt.
Tam
ngũ minh nguyệt măn,
Tứ
ngũ thiềm thố khuyết.
Khách tùng viễn-phương lai,
Di
ngă nhất thư trát.
Thượng ngôn trường tương-tư,
Hạ
ngôn cửu ly-biệt.
Trí
thư hoài tụ trung,
Tam
tuế tự bất diệt.
Nhất
tâm băo khu khu,
Cụ
quân bất thức sát.
Tháng Mười Hơi Lạnh Tới
Tháng mười hơi lạnh tới,
Gió
bấc về lạnh căm.
Đêm
dài buồn ră rượi,
Nh́n
sao nơi xa xăm.
Ngày
rằm trăng sáng thiệt,
Hai
mươi trăng đă khuyết.
Khách từ phương xa về,
Để
lại thư da diết.
Trên
nói nhớ nhau hoài,
Dưới
nói xa dài dài.
Cát
thơ trong tay áo,
Ba
năm chữ không phai,
Một
nôi niềm nho nhỏ,
Giờ
đây thấu chăng ai?
Bài Thứ Mười
Tám
客從遠方來
遺我一端綺
相去萬餘里
故人心尚爾
文彩雙鴛鴦
裁為合歡被
著以長相思
緣以結不解
以膠投漆中
誰能別離此
Khách Tùng Viễn Phương Lai
Khách tùng viễn phương lai,
Di ngă nhất đoan
ỷ.
Tương khứ vạn dư lư,
Cố nhân tâm thượng nhĩ.
Văn thái song uyên-ương,
Tiệt vi hợp hoan bị.
Trước dĩ trường tương-tư,
Duyên dĩ kết bất giải.
Dĩ giao đầu tất trung,
Thùy năng biệt-ly thử.
Khách Từ Phương Xa Đến
Khách từ phương xa đến
Cho ta tấm the thưa.
Xa nhau hằng vạn dặm,
Người cũ ḷng c̣m lưa.
Thêu một đôi chim uyên,
Cất làm chặn hợp duyên.
Rơ là tương-tư măi,
Lại hóa duyên bất giải.
Lấy keo pha với sơn,
Ai chia ĺa cho lại.
Bài Thứ Mười
Chín
明月何皎皎
照我羅床緯
憂愁不能寐
攬衣起徘徊
客行雖云樂
不如早旋歸
出戶獨徬徨
愁思當告誰
引領還入房
淚下沾裳衣
Minh Nguyệt Hà Hạo
Hạo
Minh-nguyệt hà hạo
hạo,
Chiếu ngă la sàng
vi,
Ưu sầu bất năng mị,
Lăm y khởi bồi-hồi.
Khách hành
tuy
vân lạc,
Bất như tảo triền (1) quy!
Xuất hộ độc bàng hoàng,
Sầu tư đương cáo thùy?
Dẫn lănh hoàn nhập hộ (2),
Lệ hạ triêm thường y.
(1)Có bản chép là Hoàn (= Về). Đây chép theo bản chính là ‘triền’, dựa vào
Kinh Thi: “Ngôn triền, ngôn quy” (Mao Thi, Tiểu Nhă, bài Hoàng điểu),
(2)Bản chính chép là ‘pḥng’, đây dùng chữ ‘hộ’ theo bản khác để giữ vần
trắc và để đối ư với ‘xuất hộ’ ở một câu trước.
Mặt Trăng Sáng Ngà Ngà
Mặt trăng sáng ngà ngà,
Chiếu trướng
đơn giường ta.
Buồn rầu không ngủ được,
Giậy lấy quần áo ra.
Khách du tuy vui đấy,
Đâu bằng sớm về nhà.
Bàng hoàng ra khỏi cửa,
Tỏ cùng ai chăng là?
Vào nhà ngoái cổ lại,
Lệ thấm ướt đường tà.
(1)Có
bản chép là Hoàn (= Về). Đây chép theo bản chính là ‘triền’, dựa váo
Kinh Thi : “Ngôn triền, ngôn quy” (Mao Thi, Tiểu-Nhă, Bài
Hoàng-điểu).
(2)Bản
chính chép là ‘pḥng’, đây dung chữ ‘Hộ’ theo bản khác để giữ vần trắc vần
trắc và để đối ư với “xuất hộ” ở một câu trước.
Dẫn lănh đă xuất-hiện ở thượng-văn.
THƯ TỊCH KHẢO
Văn-Tuyển tr. 417-420, Lương
Chiêu-Minh Thái-Tử soạn, Sơ-bản, Nghệ-văn Ấn-thư-quán, Đài-bắc, Tháng
12-1998.
N GUYỄN
HỮU
QUANG
01/2016
|
|
|