Hiệp
Hội
Các
Quốc
Gia
Đông
Nam
Á:
(Association of
SouthEast
Asian
Nations
-
ASEAN)
Nguyễn
Văn
Thành
Kỳ
36:
N
goại
Vụ
Phần Tổng quan
(tiếp theo)
Đối Thoại ASEAN và Gia Nă Đại
Thành Tích:
Cuộc hội nghị đầu tiên giữa khối ASEAN và Gia Nă Đại xảy ra
vào tháng 2 năm 1977. Trong đó, Bộ trưởng ngoại giao Gia Nă Đại thông báo
cho Chủ tịch ASEAN về việc Gia Nă Đại trợ giúp phát triển cho ASEAN. Tới
năm 1981, điều này được chính thức hóa trong thỏa hiệp hợp tác kinh tế
giữa ASEAN và Gia Nă Đại (the ASEAN-Canada Economic Cooperation Agreement
(ACECA), và bắt đầu hiệu lực vào mùng 1 tháng 6 năm 1982.
Thỏa hiệp cung cấp cho sự hợp
tác kỹ nghệ, thương mại và kỹ thuật. Hai khối thiết lập ủy ban hỗn hợp
cộng tác (established the Joint Cooperation Committee -JCC) để khởi xướng
và xét lại các hoạt động cộng tác giữa Gia Nă Đại và ASEAN. Tháng 6 năm
1993, Ủy ban này đă quyết định hợp tác trong các địa hạt mới gồm có khoa
học, và kỹ thuật, chính sách môi sinh, xây dựng cơ chế, tổ chức và phát
triển quản lư các chương tŕnh nhằm thúc đẩy các hoạt động tư nhân, phát
triển thị trường và song phương cộng tác kinh doanh. Thỏa hiệp này được
thi hành kể từ ngày mùng 1 tháng 4 năm 1994.
Năm 1997, để đánh dấu 20 năm
liên hệ ASEAN và Gia Nă Đại trong kỳ hội nghị liên hiệp tại Gia Nă Đại năm
1997, 2 bên đồng ư thành lập nhóm công tác (working group) để xét lại sự
phát triển cộng tác ASEAN và Gia Nă Đại. Đồng thời củng cố thêm mối liên
lạc giữa ASEAN và CANADA.
Cơ Cấu Tổ Chức:
(Institutional
Framework )
Là một đối tác của ASEAN, Gia
Nă Đại thường xuyên tham dự vào các cuộc họp tham vấn (consultative
meetings) của ASEAN gồm có diễn đàn vùng ASEAN, các hội nghị theo sau (the
Post Ministerial Conferences) các hội nghị các Bộ trưởng ASEAN, Ủy ban
cộng tác liên hiệp, các dự án chung, các dự án của ban điều hành. Hội
đồng kinh doanh ASEAN – CANADA cũng trợ giúp trong việc đối thoại ASEAN -
CANADA. Bộ trưởng ngoại giao Gia Nă Đại thường xuyên tái cứu xét các vấn
đề chính trị, an ninh, kinh tế và cộng tác phát triển có liên hệ đến ASEAN
và Gia Nă Đại. Gia Nă Đại cũng thường xuyên nghiên cứu các vấn đề an ninh
của khối Đông Á. Các cuộc đối thoại thường xuyên bởi Tổng Giám đốc ASEAN
và Thứ trưởng ngoại giao Gia Nă Đại nhằm hỗ trợ cho kinh tế và các hoạt
động cơ chế. Ngoài ra, nhóm công tác thường xuyên đương đầu với các vấn
đề đặc biệt trong các cuộc họp liên hợp.
Trong
các vấn đề mà nhóm công tác đề ra là cộng tác thương mại, cộng tác khoa
học, kỹ thuật, phát triển kinh tế kỹ nghệ và nhất là vấn đề thương mại và
đầu tư. Cơ chế quản lư trong các phương án là ủy ban điều hành phương án.
Ủy ban này cứu xét lại và chấp nhận các thiết kế phương án, các báo cáo
hàng năm, các chương tŕnh và ngân sách.
Ủy ban này cũng thường xuyên đánh giá các phương án để có
thể đưa ra các sự sửa đổi cần thiết khi cần. Nhóm cộng tác về thương mại,
kỹ nghệ, và phát triển đề do nhóm đề xuất.
Thương mại giữa ASEAN - CANADA đă gia tăng không ngừng.
Gia Nă Đại tăng từ 1 tỷ 560 triệu Mỹ kim năm 1993 tới 2 tỷ 233 triệu Mỹ
kim năm 1996. Trong khi đó, hàng xuất từ Gia Nă Đại tới ASEAN lại giảm đi.
Năm 1993, Gia Nă Đại đă xuất cảng 1 tỷ 960 triệu đô-la tới năm 1996 xuất
cảng c̣n tỷ 900 triệu đô-la mà thôi. ASEAN đă xuất cảng siêu cho Gia Nă
Đại kể từ năm 1995 cho tới ngày nay.
Để tăng cường thương mại và đầu tư giữa 2 bên, Hội nghị thứ
11 giữa Canada và ASEAN tháng 5 năm 1997 đă khuyến cáo rẳng, nhóm công tác
phải thường xuyên cứu xét sự hợp tác phát triển thương mại giữa ASEAN và
CANADA.
Hợp tác kinh tế
(Economic Cooperation)
Gia Nă Đại nhập cảng từ
ASEAN một tỷ 560 triệu Đô La Mỹ năm 1993 và tới năm 1996 nhập cảng 2 tỷ
330 triệu. Trong khi xuất cảng sang ASEAN từ 1 tỷ 960
triệu năm 1993 tới năm
1996 c̣n 1 tỷ 900 triệu.
Hai bên thiết lập nhóm
công tác để phát triển sự cộng tác thương mại giữa các bên.
Hợp tác Phát triển
(Development
Cooperation)
Gia Nă Đại đă giúp đỡ
ASEAN trong các vấn đề thuộc rừng, phát triên nhân lực (Development
Cooperation), năng lượng, canh nông, đánh cá, vận tải và
liên lạc.
Các phương án bao gồm
Viện quản Lư Rừng ASEAN (the ASEAN Institute of Forest Management), Trung
tâm hạt giống cây trồng trong rừng ASEAN (ASEAN Forest Tree Seed Centre),
Trung tâm ASEAN-Canada kỹ thuật hậu thu hoạch cá (ASEAN-Canada Fisheries
Post Harvest Technology Project ).
Liên hệ hiện tại giữa ASEAN và Gia Nă Đại.
(Current ASEAN-Canada Relationship)
Các
cố găng cải thiện giữa ASEAN và Gia Nă Đại đang tiếp tục. Để bắt đầu bản
ghi nhớ (the Memorandum of Understanding (MOU) của công tác đào tạo vùng
của khối ASEAN và Gia Nă Đại (the ASEAN-Canada Regional Training Programme
(RTP), bản thảo luận đă được cứu xét và để đáp ứng với nhu cầu hiện tại
của khối ASEAN và Gia Nă Đại, bản thảo luận có thể chấp nhận cho chương
tŕnh đào tạo vùng sẽ mở đường cho cuộc họp liên hợp thứ 12 của ASEAN và
Gia Nă Đại.
(Xem tiếp kỳ 37)
Tham khảo:
Trong việc hoàn tất loạt bài này, tác giả đă tham khảo những tài liệu sau đây:
http://www.aseansec.org/
http://www.aapg.org/explorer/2005/02feb/
vietnam_prospects.cfm
http://www.ambhanoi.um.dk/en/menu/CommercialServices/
MarketOpportunities/Sector+Analysis/Oil+and+gas/
Nguyễn
Văn
Thành
29/7/2007
Hiệp Hội Các Quốc
Gia
