Hiệp
Hội
Các
Quốc
Gia
Đông
Nam
Á:
(Association of
SouthEast
Asian
Nations
-
ASEAN)
Nguyễn
Văn
Thành
Kỳ 1:
(1)
Thiết lập:
Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á Châu được thiết lập ngày mùng 8 tháng
8 năm 1967 tại Bangkok, Thái Lan. Lúc đầu tiên chỉ có 5 nước gồm có Thái
Lan, Singapore, Phi Luật Tân, Mă Lai Á và Nam Dương. Tới năm 1984, Brunei
tham gia, tiếp theo Việt Nam gia nhập ngày 28 tháng 7 năm 1995. Lào và
Miến Điện ngày 23 tháng 7 năm 1997, Cambodia gia nhập ngày 30 tháng 4 năm
1999.
ASEAN có tổng số dân cư 500 triệu người, diện tích 4.5 triệu km2,
tổng số sản xuất nội địa, GDP là 700 triệu, và tổng số thương vụ là 850
triệu Mỹ kim.
(2)
Mục tiêu:
Tuyên ngôn của khối ASEAN:
- Tăng cường phát triển kinh tế, giúp ích xă hội tiến bộ và phát triển
văn hóa trong toàn vùng.
- Đề cao ḥa b́nh địa phương và sự ổn định thông qua sự tôn trọng luật
pháp trong sự liên hệ ngoại giao giữa các nước trong vùng tuân hành theo
đúng nguyên tắc của Liên Hiệp Quốc.
Các lănh đạo của ASEAN trong cuộc họp kỷ niệm 30 năm thành lập quyết
định rằng các nước Đông Nam Á Châu nhất định sống chung trong ḥa b́nh, ổn
định, thịnh vượng và đoàn kết với nhau trong sự phát triển của một cộng
đồng. Năm 2003, toàn thể ASEAN thiết lập 3 khối gồm có khối an ninh, khối
kinh tế, và khối văn hóa xă hội.
Nguyên tắc cơ bản (Fundamental Principles):
H
iệp hội các Quốc gia Á Châu đă thiết lập một Hiệp định hữu nghị và hợp
tác vùng Đông Nam Á (TAC – Treaty of Amity and Cooperation) gồm có những
điểm chính yếu sau đây:
(a) Tương kính (Mutual respect) về nền độc lập, chủ quyền, lănh thổ vẹn
toàn, trên nguyên tắc b́nh đẳng
(b) Quyền các quốc gia được tự do , nước ngoài không được can thiệp như
giúp đỡ loạn quân.
(c) Bất can thiệp trong việc nội bộ của mỗi nước.
(d) Giải quyết các việc tranh chấp bằng phương tiện ḥa b́nh.
(e) Lên án các cuộc đe dọa bằng quân sự.
(f) Hợp tác hữu hiệu trong toàn thể hiệp hội.
H
ội đồng An ninh Hiệp hội Đông Nam Á:
Từ ngày thành lập Hiệp hội ASEAN không c̣n cuộc tranh chấp nào bằng vũ
khí trong các nước tham gia. Để thiết lập một nền ḥa b́nh giữa các nước
với nhau, các nhà lănh đạo ASEAN thiết lập một cộng đồng an ninh ASEAN (ASSC-ASEAN
Security Community). Các thành viên của nhóm Cộng đồng An ninh ASEAN dùng
ngoại giao để giải quyết các vấn đề liên quan tới vị trí địa lư (tranh
chấp lănh thổ). Chính sách này bao gồm các thành phần: tránh tranh chấp
chính trị, giải quyết các việc tranh chấp, duy tŕ ḥa b́nh. Các mục tiêu
đă đạt được gồm có các thỏa thuận sau đây:
Tuyên bố ASEAN tại Bangkok mùng 8 tháng 8 năm 1967.
Tuyên bố về vùng ḥa b́nh, tự do và trung lập tại Kualar Lumpur ngày 27
tháng 11 năm 1971
Tuyên bố khối ASEAN tại Bali (Nam Dương) ngày 24 tháng 2 năm 1976
Hiệp định hữu nghị và hợp tác của các nước Đông Nam Á tại Bali ngày 24
tháng 2 năm 1976
Tuyên bố khối ASEAN tại Manila ngày 22 tháng 7 năm 1992.
Hiệp định về các nước Đông Nam Á Châu là vùng phi nguyên tử ngày 15 tháng
12 năm 1997 tại Bangkok.
ASEAN Kuala Lumpur ngày 15 tháng 12 năm 1997.
Tuyên bố ASEAN tại Bali ngày 7 tháng 10 năm 2003.
T
uyên ngôn công nhận nền ḥa b́nh liên lập (security inter-dependence)
giữa các nước Đông Nam Á năm 1994 trong Diễn đàn Đông Nam Á châu vùng (ARF
– ASEAN Regional Forum). Hội nghị này c̣n có sự tham gia của những nước
ngoài hiệp hội như Úc châu, Trung quốc, Hiệp hội Âu Châu, Ấn Độ, Nhật Bổn,
Bắc Triều Tiên, Đại Hàn, Nga, Mỹ và các nước thuộc hiệp hội Đông Nam Á
trong đó có Việt Nam. Trong diễn đàn này có thảo luận về các vấn đề chống
khủng bố, không chuyển giao vũ khí giết người tập thể...
(Xem tiếp - Kỳ 2)
Tham khảo:
Trong việc hoàn tất loạt bài này, tác giả đă tham khảo những tài liệu sau đây:
http://www.aseansec.org/
Nguyễn
Văn
Thành
16/9/2006
Hiệp Hội Các Quốc
Gia
