Lời hay ý đẹp:

Người quân tử có khi phạm điều bất nhân,
Chớ chưa từng thấy kẻ tiểu nhân mà làm được điều nhân nghĩa                                                  
   
Khổng Tử

                                                                                     

Khi sống sung túc, phẩm chất lớn nhất là điều độ

Khi gặp tai họa, phẩm chất tốt nhấtkiên cường.
                                          


Kính chào quý
đồng hương  Ninh-Hòa

                     Bạn còn nhớ hay có biết ?

 

Tập tục Dân Gian


                 
  Cúng Thí Thực Cô Hồn
 

 

Tôi còn nhớ rõ lắm cách đây trên 30 năm, gia đình tôi sống tại một vùng quê nhỏ nhưng đầy ấp tình người, người dân quê vẫn luôn giữ được tập tục tốt đẹp: Ngày Lễ Vu Lan Rằm tháng 7 âm lịch, tức là ngày cúng Cửu huyền thất tổ, đồng thời là ngày cúng "Cô hồn các đảng" không nơi nương tựa. Việc cúng cô hồn không ai bảo ai nhà nhà đều lập bàn thờ cúng thí với lòng thành và ý thức rằng những oan hồn sống lây lất phiêu bạc nơi gò đồng, núi rừng, đói rách tả tơi, lang thang đây đó, không ai đơm quẩy thì ta nên nghĩ tưởng nhớ đến họ mà tội nghiệp, nếu không trong tâm họ sẽ cảm thấy bức rức trong lòng.

Vào mỗi đêm trong tuần tháng 7, bất kể kẻ giàu người nghèo, mọi người đều thiết lễ cúng cô hồn tùy theo khả năng, hoàn cảnh của mình, có gì cúng nấy. Lễ cúng được bày giữa sân nhà hoặc trước cửa nhà, trên hết là một bàn cúng hương hoa quả, chè xôi bánh trái, nhất là phải có một bát cháo trắng, một đĩa nhỏ gạo muối và một nia để bày bánh trái với dụng ý cúng cho cô hồn non trẻ gồm: kẹo, bánh, mía cắt khúc, khoai lang, khoai mì, đậu phộng, cốc, ổi...và những đồng tiền cắc.

Gia chủ đem cả lòng thành kính dâng cúng, không phải để cầu cho gia đình một điều gì, mà chỉ mong cô hồn các đảng được no đủ. Khi các vật phẩm dâng cúng được bày đầy đủ, gia chủ đốt hương khấn vái mời thỉnh các vong hồn về dự lễ.

Cứ vào đầu xóm, khi các gia chủ đang cúng thí thì xuất hiện từng tốp trẻ con kéo đến từng nhà, ngồi đứng quanh đó. Lúc gia chủ vừa đốt giấy tiền vàng bạc và rãi muối gạo coi như lễ cúng xong. Không ai bảo ai, nhóm trẻ ùa vào chụp nia, được gì lấy nấy, gây nên tiếng la hét cười cợt vui nhộn. Họ lần lượt từ nhà này đến nhà khác để "chụp nia", người ta thường gọi nhóm này là "Cô hồn sống". Gia chủ cũng cảm thấy hả hê trong lòng.

Qua lễ chúng ta nhận thấy một hình ảnh sống động, mang ý nghĩ "từ bi bố thí", tạo nên một tập tục tốt đẹp, người chết được ấm lòng nương theo phép Phật siêu âm nơi miền lạc quốc, người sống được cởi mở tấm lòng, thực hiện pháp bố thí cho hàm linh an lạc. Ngày nay lễ cúng này cũng chỉ còn một số ít, hình ảnh "chụp nia" cũng không còn nhiều, và truyền thống tốt đẹp ấy đã dần dần đi vào dĩ vãng.

Đối với nhà Phật thì lễ cúng thí cô hồn được thực hiện trong dịp Rằm đến 30 tháng bảy âm lịch.

Người viết:
Tuệ Thi

  

 

Trò chơi Dân Gian

 
                             Đánh banh thẻ hay
                                  còn gọi là đánh
                                  chuyền, chắc múa


 

Gồm 10 cây đũa tre với 1 trái banh lông nhỏ thường dùng để đánh Tennis, nếu không có banh có thể thay banh bằng một trái chanh. Dùng banh thì có độ phản hồi của trái banh dễ đánh hơn dùng quả chanh, chỉ thảy lên và chụp lại ngay. Số người đánh thẻ gồm 2 người, ngồi đối diện nhau trên nền nhà.

Thi để lấy quyền đánh trước:

Cách thứ nhất: Dùng 3 cây thẻ nắm ngay chính giữa xoay tròn rồi thả nhẹ xuống nền nhà, để 3 cây thẻ có thể tạo thành một hình tam giác và dùng một cây thẻ khác chấm đầu thẻ vào hình tam giác đó, cố gắng sao cho đầu đũa không đụng vào thẻ, thế là người chơi đã ghi được một điểm. Cả hai bên cùng tiếp tục như thế đến 3 lần, và nếu bên nào đã tạo ra được 3 hình tam giác thì được quyền đi trước.

Cách thứ nhì: Bao tiếng sùm (Oẳn Tù Tì) xem ai được quyền ưu tiên đi trước, xem bài đã viết trước.

1.Cách đánh thẻ: Người đánh thẻ rải đều 10 cây thẻ xuống nền nhà, cố gắng bằng cách không để thẻ chồng lên nhau cho dễ lấy từng đôi thẻ một, vừa tung trái banh lên thì tay cầm banh phải nhanh tay nhặt từng đôi gồm 2 thẻ, khi trái banh rớt xuống nền nhà và tung lên, tay phải bắt kịp trái banh không để rơi xuống đất lần nữa, và cứ thế cho hết số thẻ, làm 5 lần như vậy và không được sang tay bên kia.

2.Đến canh chụm: Bên đối phương dùng tay chụm 10 cây đũa thẻ vào một nhúm, người chơi thảy banh lên trong cùng một bên tay, lấy số thẻ làm sao để chừa lại số thẻ còn lại 2 thẻ, thì cuộc chơi tiếp tục dễ dàng hơn vì nếu chừa nhiều thì khi đánh đến các vòng kế tiếp cuộc chơi sẽ tính tùy vào số thẻ chừa lại trong canh chụm.

3.Kế tiếp là canh quyét: Cầm bó thẻ trong tay ngay đầu thẻ rồi thảy banh lên trong khi trái banh đang ở độ cao thì người chơi cầm bó thẻ quét như cầm chổi quét nhà vậy, quét qua, quét lại liền, điều này liên quan đến số thẻ chừa lại ở canh chụm (2 thẻ),(các cách chơi còn lại cũng tùy thuộc vào số thẻ còn dư lại trong canh chụm) và chụp ngay trái banh khi banh rơi xuống và đã tung lên mặt đất. Tiếp tục 5 lần như thế để đủ.

4.Canh chuyền: Cầm chặt bó thẻ để ngang người thảy banh lên trong khi banh đang ở độ cao thì người chơi xoay tròn 2 vòng bó thẻ và chụp cho kịp trái banh như những lần trước khi banh rơi xuống và được tung lên.. Tiếp tục cho hết 5 lần.

5.Canh giã: Cầm giữa bó thẻ, trái banh được tung lên cao và kịp dộng đứng bó thẻ xuống nền nhà 2 lần, tiếp tục không ngừng và đếm 2,4,6,8,10 cho kịp bắt được trái banh. Thế là kết thúc cuộc chơi.

Hơn thua nhau khi chơi banh thẻ: nếu người chơi không bắt kịp trái banh để banh rơi ra ngoài và khi bắt thẻ không đủ số hoặc dư so với số thẻ còn dư lại trong canh chụm quyết định. Người đánh thẻ giỏi có thể chừa 4 cây thẻ trong canh chụm để khi đánh các canh thẻ tiếp tục phải đánh 4 lần thay vì 2 lần trong cách chơi thẻ nói trên. Chơi khó vì khi vừa thảy banh và vừa nhặt thẻ hay đánh thẻ mà phải điều khiển cả tay và mắt nhìn. Bên nào hư thì đưa cho bên kia bắt đầu cuôc chơi.

6.Cách phạt: Bên thắng sẽ dùng cả bó thẻ nắm trong tay gõ vào chân họăc tay đối phương với số lượng đánh phạt tùy vào sự giao hẹn trước khi chơi, trong khi đó trái banh cũng được tung lên nhịp nhàng theo mỗi lần đánh phạt.

Người viết:
Văn Thu

  




Trò chơi Dân Gian


        
                   
   Chơi Chắc Múa
                                    Lúa Hết Bồ

 

Vừa đọc được bài viết của chị Văn Thu "Đánh banh chuyền" mà người Ninh Hòa mình còn gọi là "Chơi chắc múa" làm tôi sực nhớ lại câu thơ :

"Chơi chắc múa lúa hết bồ".

Tôi cũng không rõ câu thơ này đã bắt nguồn từ đâu, thế nhưng các bà mẹ ở Ninh Hòa đã dựa vào câu thơ ấy rồi trở thành mê tín dị đoan.

Hồi nhỏ tôi mê trò "chơi chắc múa" lắm, có khi không rủ được bạn bè, tôi chỉ chơi có một mình thôi. Thường thì tôi và các bạn tôi hay rủ nhau chơi trên thềm xi măng ở mái hiên sau hè; hôm nay thì chơi ở nhà đứa này, ngày mai thì chơi ở nhà đứa kia, vì rất sợ các bà mẹ mỗi lần thấy là mỗi lần chúng tôi bị la rầy. Khi thấy tụi này ngồi tụm năm tụm bảy lại chơi chắc múa thì bà lấy chổi chà lên rượt rồi thét lên:

 "Tụi mày cứ thi nhau mà múa đi rồi sẽ không có gạo để mà nấu cơm".

Bây giờ tôi ngồi ngẫm nghĩ mà "thắc cừ" (mắc cười), làm sao chơi chắc múa mà lúa có thể hết bồ được, ấy vậy mà hồi đó tụi này rất sợ bị đánh đòn cho nên thường đợi cho tới khi mà mẹ của bạn tôi vừa xách giỏ đi chợ là xúm nhau lại chơi liền và khi vừa thấy bóng của bà về là chúng tôi lật đật xả bàn.

Tôi phải đợi con gái của tôi lớn rồi sẽ cùng chơi chắc múa với nó vì tôi nghĩ đó là một trò chơi rất vui và thú vị cho cả người ngồi coi.


Người viết:
Chân Q

  

 

Bạn có nghe ?


 

                                    Hú Chuột

 

Chi chi chuột chuột
Hú chuột răng mới về tao răng cũ về mày
Răng tao sao răng mà
y vậy.

Xưa kia khi chúng tôi còn nhỏ sau mỗi lần được mẹ nhổ răng sữa bị lung lay, mẹ thường dùng sợi chỉ may gập đôi lại cho chắc và quấn vài vòng quanh chân răng rồi giật mạnh ra, thế là xong.

Mẹ thường bắt chúng tôi tự ném cái răng vừa nhổ của mình lên mái nhà ngay lúc đó và hú chuột với những câu ví von như vậy để cho răng mau được mọc lại.


Người viết:
Nguyên Hà

  

 

Bạn có nghe ?


 

                              Côm, Cam Hay Kem ?

Mỗi địa phương có một cách phát âm riêng thật đặc trưng và dễ thương - Người Ninh Hòa mình hay nói vần am thành vần em, nên mới có câu chuyện này :

Một chị Ninh Hòa đi buôn chuyến tận Đà Nẵng. Ngồi trên xe đò khát nước chị kêu cô bán Cam.

- Ê! bán cho tôi trái "Kem"
Chị bán Cam không trả lời .
- Ê! đ
em “Kem” lại đây bán. Bộ điếc hả?
- Nhưng tui đâu có bán Kem .
Chị Ninh Hòa bực tức chỉ vào thúng Cam
- Chớ còn cái thúng gì đó mà nói không bán "Kem"?
Như sực hiểu ra, cô Đà Nẵng phân trần :
- Trời ơi! "Côm" mà nói là "Kem" thì làm sao tui biết ngõ mà "bón".

 

Người viết:
Lê Huyên


                                                                                       

Lời hay ý đẹp:
 

Sự vĩ đại ở một số công việc không phải là sự quy mô của nó, mà là tính kịp thời của nó.

                                                                                                       Zénon

NNgười quân tử tinh tường về việc nghĩa. Kẻ tiểu nhân rành rẽ về việc lợi

Khổng Tử

 

     

www.ninh-hoa.com

 

 

 


 

 

 

Thu Thủy:

Trò Chơi Lùa Vịt

 

 

Nguyên Hà:

Uýnh Sình Sầm
    Bao Tiếng Sùm
    Oắn Tù Tì

Rồng Rắn Lên
    Mây

Ô Quan

Hú Chuột

Sự Tích Bưởi
    Năm Roi



 

Văn Thu:

Nhảy Bao Bố

Đánh Banh Thẻ
    hay còn gọi là
    Đánh Chuyền,
    Chắc Múa




 

Tuệ Thi:


Cúng Thí Thực
    Cô Hồn

 

 

 

 


Nguyễn Thục


Đúc Cây Dừa
  
Chừa Cây Mỏng


Nhảy Chồng
    Cao


Đánh Trỏng

Chơi Hóp 

Sông Dinh Mùa
    Nước Cạn

Thú Vui Chạm
    Điện Bắt Cá

T Chơi Ban Ngày Chơi Hòn Khì

T Chơi Ban Đêm Hái Trộm Dưa

U Mọi Ra Tiếng
    U Mọi Câm 

Bắn Bịch Thuốc
    
 

Bắn Nắp Ken

Đặt Ống Trúm
                     

 

 

Chân Q:


Chơi Chắc
   Múa Lúa Hết
   Bồ

 

Lê Huyên:


Côm, Cam,
    hay Kem