Tuyển Tập:

 LIÊU TRAI CHÍ DỊ

GS Đàm Quang Hưng

Giáo Sư Toán
Trường Đại Học Cộng Đồng Houston, Texas
 

160. GIA BÌNH CÔNG TỬ
 

Lãnh vũ thê phong tuyệt diệu từ      Cá nhân đoan đích thị tình si
 

Bất kỳ thiên thượng giáng ma pháp   Thiên thị nhân gian một tự bi

160. DỐT CHỮ BỊ MA CHÊ

            Làng Hoàng Lỗ, huyện Gia Bình, tỉnh Sơn Đông, có vị quan họ Kế hồi hưu, về làng cư ngụ, nhà rất giàu. Kế công và phu nhân có một gái tên Kiều Thu và một trai tên Phúc Thành. Kiều Thu 20, rất xinh đẹp, có chồng là một nho sinh hiếu sắc, họ Tống, cư ngụ ở huyện thành. Phúc Thành 18, phong nghi đẹp đẽ, nhưng học hành dốt nát, thường viết chữ nọ xọ chữ kia. Huyện dân thường thuật cho nhau nghe nhiều giai thoại về sự dốt nát của Phúc Thành để mua cười. Họ đặt cho Phúc Thành biệt danh là Gia Bình công tử.

Mùa thu năm ấy, một hôm Phúc Thành lên huyện thành dự thi khóa đồng tử. Kế công sai tiểu đồng theo hầu. Tới nơi, Phúc Thành dẫn tiểu đồng tới nhà Tống sinh chào chị và anh rể rồi ra quán trọ Mai Hoa thuê một căn nhà ba phòng để hai thầy trò cư ngụ.

Lát sau, Phúc Thành ra chợ một mình, dạo coi phố xá. Khi đi qua cửa ca viện của bà chủ họ Hứa, liếc mắt nhìn vào sảnh đường, thấy một nữ lang cực kỳ diễm lệ, Phúc Thành dừng chân đứng nhìn. Thấy một công tử đẹp trai cứ đứng nhìn mình chằm chặp, nữ lang mỉm cười gật đầu, ngụ ý mời vào. Phúc Thành mừng quá, vội bước vào sảnh đường, tới gần nữ lang mà hỏi:"Xin lỗi nương tử, quý danh là chi?" Nữ lang đáp:"Thiếp tên Bàng Ôn Cơ! Thế còn quý danh là chi?" Phúc Thành đáp:"Bản nhân tên Kế Phúc Thành!" Hỏi:"Quý quán ở đâu?" Đáp:"Ở làng Hoàng Lỗ, huyện Gia Bình này!" Hỏi:"Công tử lên huyện thành có việc chi?" Đáp:"Bản nhân lên đây để dự thi khóa đồng tử!" Hỏi:"Công tử cư ngụ ở đâu?" Đáp"Ở quán trọ Mai Hoa!" Hỏi:"Công tử đi một mình hay đi với ai?" Đáp:"Bản nhân đi một mình!"

Ôn Cơ nói:"Thế thì tốt! Công tử hãy về quán trọ đi, đừng đứng ở đây nữa, bất lợi cho thiếp lắm. Tối nay thiếp sẽ tới! Xin chớ cho ai biết chuyện này!" Phúc Thành mừng quá, đáp:"Xin vâng!" rồi cáo biệt.

Tối ấy, Phúc Thành đuổi tiểu đồng đi chơi, dặn đến nửa đêm mới được về.

Lát sau, quả nhiên Ôn Cơ tới, nói:"Vừa rồi, thiếp có xin với Hứa bà cho thiếp tới đây vui vầy với công tử đêm nay nhưng Hứa bà không cho, cấm thiếp không được tới! Tuy nhiên, vì thiếp mến mộ diện mạo phong lưu của công tử, muốn được ở cạnh công tử suốt đời nên thiếp bất chấp lệnh Hứa bà, cứ trốn tới đây!" Phúc Thành mừng lắm, nói:"Được nàng chiếu cố, bản nhân hân hạnh lắm, quyết sẽ đem vàng tới ca viện xin chuộc nàng ra!" Ôn Cơ cười, nói:"Xin chớ vội! Chừng nào thuận tiện, thiếp sẽ báo tin! Bây giờ tạm gặp nhau như thế này cũng đủ rồi!" Nói xong, Ôn Cơ kéo Phúc Thành lên giường ân ái. Tới khuya, Ôn Cơ xin cáo biệt. Phúc Thành giữ lại. Ôn Cơ nói:"Tối nay, như thế là đủ rồi! Hai tối nữa, thiếp sẽ tới!" Phúc Thành bèn ti­ễn Ôn Cơ ra cửa. Lát sau, tiểu đồng mới về.

Từ đó, cứ cách một tối, Ôn Cơ lại tới ân ái với Phúc Thành một lần. Lần nào, Phúc Thành cũng đuổi tiểu đồng đi chơi, dặn đến nửa đêm mới được về.

Một hôm, vào ngày Ôn Cơ hẹn tới, Phúc Thành đuổi tiểu đồng đi chơi sớm. Tiểu đồng vừa ra khỏi quán thì trời mưa tầm tã. Phúc Thành sốt ruột lắm, thầm nghĩ cơn mưa lớn quá, chắc Ôn Cơ không thể tới được. Vừa nghĩ đến đó thì chợt nghe có tiếng gõ cửa. Phúc Thành mừng quá, vội chạy ra mở thì thấy đúng là Ôn Cơ. Ôn Cơ bước vào, cởi chiếc áo khoác ngoài ướt sũng, treo lên giá rồi ngồi xuống ghế, cởi đôi hài ra mà nói:"Vì trời mưa lớn, đường đất lầy lội nên đôi hài này bị lấm đầy bùn. Nhờ công tử đem đi rửa giùm!" Phúc Thành vui vẻ thi hành. Thấy đôi hài mới tinh, bọc gấm năm vằn, Phúc Thành cứ tiếc rẻ mãi. Rửa xong, Phúc Thành đem vào phòng. Ôn Cơ cười, nói:"Đa tạ công tử. Lẽ ra, thiếp không nên nhờ công tử làm giùm cái việc thấp hèn này, nhưng vì thiếp si mê công tử quá nên mới nũng nịu đòi công tử làm giùm, chẳng để ý chi tới chuyện thấp cao!" Phúc Thành cũng cười, nói:"Được làm giùm nàng là bản nhân vui rồi, sá chi chuyện thấp cao!" Hai người bèn ngồi đàm đạo. Nghe tiếng mưa đổ ầm ầm ngoài cửa sổ, Ôn Cơ chợt nảy thi hứng, cất tiếng ngâm:  

Thê phong, lãnh vũ, mãn Hồng thành

(Gió căm, mưa lạnh, khắp Hồng thành)

rồi nói:"Xin công tử liên ngâm với thiếp!" Phúc Thành nói:"Thú thực với nàng, bản nhân không biết làm thơ!" Ôn Cơ chép miệng, nói:"Công tử làm thiếp mất cả thi hứng lẫn tình hứng!" Phúc Thành đỏ mặt, bẽn lẽn. Ôn Cơ nói:"Công tử có phong nghi đẹp đẽ nhưng văn chương kém cỏi! Công tử nên chăm chỉ học hành để cho người thân cảm thấy d­ễ chịu!" Phúc Thành ngượng quá, đáp:"Xin vâng!" Ôn Cơ bèn cáo biệt, hẹn hai tối sau sẽ trở lại.

Hai tối sau, quả nhiên Ôn Cơ trở lại, kéo Phúc Thành lên giường ân ái cực kỳ nồng thắm, tựa như để bù lại việc mất tình hứng hôm trước. Mây mưa đến quá nửa đêm, Ôn Cơ mới cáo biệt.

            Nửa đêm, tiểu đồng đi chơi về tới cửa thì gặp một nữ lang cực kỳ di­ễm lệ từ trong nhà bước ra. Tiểu đồng kinh ngạc lắm, nhưng không dám hỏi, chỉ để ý rình.     

            Mấy hôm sau, biết được chuyện cứ cách một tối, nữ lang lại tới quán trọ ân ái với chủ mình một lần, tiểu đồng bèn lén tới nhà Tống sinh, thuật chuyện cho nghe. Nghe nói nữ lang cực kỳ diễ­m lệ, Tống sinh mừng lắm.

Hôm sau, Tống sinh lén vợ tới quán trọ, hỏi Phúc Thành:"Nghe nói cậu có người bạn gái cực kỳ di­ễm lệ, phải không?" Phúc Thành đáp:"Đúng thế! Nhưng ai nói với anh?" Tống sinh không đáp, chỉ cuời mà hỏi:"Bạn gái cậu tên chi?" Phúc Thành đáp:"Tên Bàng Ôn Cơ!" Tống sinh nói:"Cậu có thể cho tôi gặp mặt nàng một lần được không?" Phúc Thành gật đầu, đáp:"Được chứ sao không? Nhưng để đệ hỏi lại nàng trước đã!" Tống sinh bèn cáo biệt.

Tối ấy, khi Ôn Cơ tới, Phúc Thành thuật chuyện Tống sinh muốn gặp nàng. Ôn Cơ nhăn mặt, buồn rầu mà nói:"Thiếp không muốn gặp anh rể công tử đâu!"

Hôm sau, Tống sinh tới, hỏi:"Thế nào? Việc tôi nhờ cậu có thành không?" Phúc Thành lắc đầu, đáp: "Không thành rồi!" Tống sinh bèn cáo biệt, tới khều tiểu đồng, nháy mắt ra hiệu bảo đi theo mình. Tới chỗ vắng, Tống sinh nói:"Tối mai, cho ta tới phòng mi ngồi rình được không?" Tiểu đồng gật đầu ưng thuận.

Tối sau, Tống sinh tới phòng tiểu đồng từ sớm, bắc ghế ngồi dòm trộm sang phòng khách. Lát sau, khi thấy Ôn Cơ bước vào phòng, Tống sinh bị choáng váng vì sắc đẹp của nàng nên tung cửa chạy sang. Thấy người lạ vào phòng, Ôn Cơ kinh hãi, vùng chạy khỏi phòng, leo qua hàng rào quán trọ mà trốn. Tống sinh đành phải ra về. Tới nhà, Tống sinh thấy mình vẫn còn bị ngây ngất vì dung nhan khuynh quốc của Ôn Cơ.

Sáng sau, Tống sinh đem l­ễ vật tới ca viện, xin vào gặp Hứa bà, nói:"Bản nhân có chút lễ­ bạc đem tới nạp bà để xin được gặp mặt nàng Ôn Cơ một lần!" Hứa bà ngạc nhiên hỏi:"Ôn Cơ nào?" Tống sinh đáp:"Ôn Cơ họ Bàng!" Hứa bà chợt thốt:"Chao ôi! Bàng Ôn Cơ ấy à? Bốn năm về trước, thị tới đây xin làm ca nữ rồi ở lại đây luôn nhưng thị đã qua đời từ ba năm nay rồi!"

Kinh ngạc quá, Tống sinh bèn xin cáo biệt. Trên đường về, Tống sinh ghé vào quán Mai Hoa, nói với Phúc Thành: "Cậu  có biết không? Ôn Cơ đâu phải là người? Là ma đó!", rồi đem chuyện Hứa bà nói với mình ra thuật lại. Phúc Thành đáp:"Dù nàng có là ma, đệ cũng vẫn yêu thương nàng!" Tống sinh bèn cáo biệt.

Tối sau, khi Ôn Cơ tới, Phúc Thành hỏi:"Bản nhân nghe nói nàng là ma chứ chẳng phải là người, có đúng thế không?" Ôn Cơ điềm nhiên đáp:"Đúng thế! Nhưng ai nói cho công tử hay?" Phúc Thành đáp:"Hứa bà nói với anh rể bản nhân rồi anh ấy nói lại!" Ôn Cơ hỏi:"Bây giờ công tử đã biết thiếp là ma rồi thì công tử có sợ không?" Phúc Thành đáp:"Không!" Ôn Cơ hỏi: "Thông thường thì người ta, ai cũng sợ ma, sao công tử lại không sợ?" Phúc Thành đáp:"Vì nàng đẹp! Nhưng sao nàng không chọn ma làm chồng mà lại chọn bản nhân?" Ôn Cơ cười, đáp:"Vì công tử đẹp! Công tử muốn có vợ đẹp thì thiếp cũng muốn có chồng đẹp vậy! Hạnh phúc lứa đôi là làm thế nào cho cả hai vợ chồng cùng được toại nguyện, chứ cần chi phải biết là người hay là ma!" Nghe Ôn Cơ lý luận, Phúc Thành gật đầu, đồng ý: "Nàng nói chí phải!" rồi dìu Ôn Cơ lên giường ân ái.

            Tháng sau, khi trường thi yết bảng, Phúc Thành hỏng thi. Tối ấy, khi Ôn Cơ tới, Phúc Thành báo tin cho Ôn Cơ biết. Ôn Cơ cười, nói:"Công tử chẳng báo tin thì thiếp cũng đã biết rồi! Thôi! Bây giờ công tử cứ về quê đi, thiếp sẽ tới đó cư ngụ với công tử!" Phúc Thành mừng quá, vội trả phòng trọ, dẫn tiểu đồng về quê.

Về quê, Phúc Thành xin phép cha mẹ cho mình được dùng căn phòng trước nhà để vừa làm phòng học, vừa làm phòng ngủ, cho tiện việc đèn sách.

Kế công và phu nhân cùng nghi ngờ, nhưng vì chiều con nên vẫn đồng ý.

            Tối ấy, khi Phúc Thành vừa tắt đèn đi ngủ thì nghe có tiếng gõ cửa. Phúc Thành dậy mở thì thấy là Ôn Cơ. Ôn Cơ vội lẻn vào phòng, lên giường ân ái với Phúc Thành rồi ở lại luôn, không đi đâu nữa. Tuy nhiên, ngoài Phúc Thành ra, chẳng ai nhìn thấy Ôn Cơ.

            Sáu tháng sau. Một hôm, Ôn Cơ nói với Phúc Thành:"Hôm nay, thiếp phải về thăm song thân một tháng. Trong thời gian thiếp vắng mặt, xin công tử dùi mài kinh sử để chờ kịp khoa!" Phúc Thành gật đầu. Ôn Cơ liền biến mất. Tối ấy, Phúc Thành buồn quá, bèn vào nhà trong nằm ngủ. Thấy lạ, phu nhân hỏi nguyên do. Phúc Thành nói dối quanh. Vì không tin lời con, phu nhân cứ gặng hỏi mãi, khiến Phúc Thành phải thú thực. Phu nhân bèn vào phòng riêng thuật lại cho Kế công nghe. Kế công bàn với phu nhân cùng ra khuyên con nên dứt tình với Ôn Cơ. Phúc Thành chỉ ậm ừ vâng dạ.

            Tháng sau, đúng hẹn, Ôn Cơ trở lại. Phúc Thành lại ra ở hẳn phòng học với Ôn Cơ. Vì lo cho tương lai của con, Kế công sai gia nhân đi mời phù thủy tới nhà khu trừ ma quỷ. Phù thủy tới trổ tài pháp thuật nhưng chẳng thấy hiệu nghiệm gì. Kế công đành chịu bó tay.

Năm sau. Một tối, Phúc Thành viết cho đầu bếp một tấm thiếp, dặn khi đi chợ nhớ mua cho mình hai thứ gia vị là hồ tiêu với gừng sống. Phúc Thành viết sai nhiều quá, chữ nọ xọ chữ kia. Viết xong, Phúc Thành để tấm thiếp lên bàn, chờ sáng ra sẽ sai tiểu đồng đưa vào cho đầu bếp. Lát sau, Ôn Cơ ngủ dậy, thấy tấm thiếp ở trên bàn, liền tới cầm coi. Đọc thấy chữ tiêu (hồ tiêu) bị viết sai thành chữ thúc (hạt đậu), chữ khương (gừng) bị viết sai thành chữ giang (sông), chữ hận (giận) bị viết sai thành chữ lãng (sóng), Ôn Cơ lắc đầu thở dài, rồi lấy bút viết vào mặt sau tấm thiếp hai câu: 

Hà sự khả lãng, hoa thúc, sinh giang

Hữu tế như thử, bất như vi xướng

(Việc gì đáng sóng, hồ đậu, sông sống

Có chồng như thế, thà làm xướng ca)

ý muốn chế nhạo Phúc Thành rằng đúng ra thì phải viết:   

Hà sự khả hận, hoa tiêu, sinh khương

Hữu tế như thử, bất như vi xướng

(Việc gì đáng giận, hồ tiêu, gừng sống

Có chồng như thế, thà làm xướng ca) 

            Đêm ấy, sau khi ân ái, Ôn Cơ nói với Phúc Thành:"Bấy nay, thấy công tử là con nhà thế gia mà lại có phong nghi đẹp đẽ, thiếp cứ ngỡ rằng công tử là một văn nhân thông tuệ nên mới tìm tới để hiến thân, những mong được thơm lây. Nào ngờ công tử lại có cái đầu rỗng tuếch, khiến thiếp hiểu rằng xét đoán con người qua mẽ ngoài là một việc sai lầm, chỉ tổ cho thiên hạ chê cười! Vậy thì thôi, từ nay thiếp xin vĩnh biệt! Công tử ở lại, hãy lật tấm thiếp trên bàn mà coi!" Phúc Thành kinh hãi, toan năn nỉ giữ lại thì thấy Ôn Cơ đã biến mất. Vì bị thẹn mặt, Phúc Thành đâm ra thù hận Ôn Cơ.

Ngỡ Ôn Cơ viết cho mình một bức thư vĩnh biệt, Phúc Thành vội tới bàn lật tấm thiếp lên coi thì chỉ thấy hai câu tám chữ. Đọc xong, Phúc Thành vẫn không biết là Ôn Cơ đã cố tình viết sai để chế nhạo mình, nên sáng sau, Phúc Thành vẫn sai tiểu đồng đem tấm thiếp vào nhà trong đưa cho đầu bếp.

Đầu bếp xem xong cứ cười thầm mãi rồi đem cất kỹ, để đưa cho mọi người trong vùng cùng coi mà mua cười. Quả nhiên, ai được coi cũng phải ôm bụng mà cười ngặt nghẽo.

Huyện Dương Cốc, tỉnh Sơn Đông, có gia đình nhà giàu, gồm ông bà họ Trịnh với một trai, tên Trịnh Kỳ. Trịnh bà thường cho người nghèo quanh vùng vay tiền lấy lời rất nhẹ. Hàng xóm nhà họ Trịnh có nhà bà mối họ Vương.

Sau khi mãn tang chồng, Trịnh bà sang nhờ Vương bà làm mối cho con. Vương bà bèn làm mối cho con gái gia đình họ Ngô ở làng bên. Họ Ngô thuận gả. Cô dâu được mọi người bên chồng khen có tư dung di­ễm lệ, tính tình phong nhã.

Trong làng, có nho sinh tên Chu Khuông, có vợ chưa con, tính hay đùa giỡn, nhưng lại khảng khái, hay giúp đỡ kẻ hoạn nạn. Chu Khuông rất có hiếu với cha mẹ. Sau khi cha mất, Chu Khuông rước mẹ về ở chung với vợ chồng mình.

Năm ấy, vợ Chu Khuông bị bạo bệnh mà mất. Năm sau, mãn tang vợ, Chu Khuông tới nhà Vương bà, nói:"Nhờ lão bà mai mối cho tiểu sinh một cô vợ kế!" Vương bà đáp:"Được! nhưng phải từ từ!" Chu Khuông hỏi:"Lão bà bận việc lắm hay sao?" Vương bà đáp:"Bận thì chẳng bận, nhưng lão thân muốn kiếm cho quan nhân một cô vợ đẹp! Mà muốn kiếm vợ đẹp thì phải đi xa chứ ở quanh đây làm gì có người đẹp!" Chu Khuông bèn nói đùa:"Hàng xóm nhà lão bà cũng có người đẹp, việc gì phải đi đâu xa!" Vương bà hỏi:"Ai?" Chu Khuông đáp:"Ngô thị chứ ai!" Vương bà bèn phá lên cười rồi cũng nói đùa:"Thế thì hãy giết chồng cô ả đi đã, rồi lão thân sẽ làm mối cho!" Chu Khuông cười, nói: "Được! Để rồi tiểu sinh sẽ giết!" Hôm sau, Vương bà tới nhà người quen thuật lại câu chuyện ấy để mua cười.

          Hơn một tháng sau, một sáng, Trịnh bà sai con sang làng bên đòi nợ. Trịnh Kỳ lên đường. Buổi chiều, khi về tới nửa đường thì trời vừa tối, Trịnh Kỳ bị một tên cướp nấp ở bên đường xông ra đâm chết. Sáng sau, dân làng thấy xác Trịnh Kỳ nằm ở giữa đường, bèn lên trình quan tể. Quan cho lính đi bắt các kẻ vô lại trong vùng về huyện đường tra khảo, nhưng vẫn không tìm ra manh mối.

          Có kẻ đem chuyện đùa giỡn giữa Chu Khuông với Vương bà lên cáo quan. Quan bèn sai lính đi bắt Chu Khuông về huyện đường tra khảo. Chu Khuông nhất mực khai rằng mình chỉ nói chuyện đùa giỡn với bà mối chứ chẳng hề sát nhân. Quan không tin, cứ sai lính nhốt Chu Khuông vào ngục. Nghe tin con bị khảo đả, giam cầm, Chu bà thương sót lắm, cứ khóc ròng.

Hôm sau, quan lại nghi cho Ngô thị tư thông với Chu Khuông để giết chồng nên lại sai lính đi bắt Ngô thị về huyện đường tra hỏi. Ngô thị khai mình chẳng hề làm chuyện đó. Quan không tin, ra lệnh cho lính khảo đả. Bị đòn đau quá, Ngô thị đành phải liều nhận tội tư thông, giết chồng. Quan liền sai lính nhốt vào ngục. Nghe tin Ngô thị liều nhận tội, Chu Khuông thầm nghĩ:"Quan tể này thực là kẻ tàn bạo, bất minh! Quan cứ ngồi tưởng tượng ra những người âm mưu sát hại Trịnh Kỳ rồi sai lính đi bắt về huyện đường tra khảo! Quan đâu có biết chỉ vì bị khảo đả đau quá mà Ngô thị đã phải liều nhận tội! Thế nào rồi quan cũng sẽ kết án tử hình cả mình lẫn Ngô thị. Chi bằng bây giờ mình nhận tội một mình thì may ra có thể cứu cho Ngô thị khỏi bị chết oan!"

Lát sau, quan lại sai lính đem Chu Khuông ra tra khảo. Thấy lính vào ngục, Chu Khuông liền nói:"Khỏi cần phải tra khảo mỗ nữa! Để mỗ lên khai với quan!"

Lính dẫn Chu Khuông lên huyện đường. Quan hỏi:"Mi muốn khai cái chi?" Chu Khuông đáp:"Tiểu sinh muốn khai rằng những điều mà Ngô thị đã khai với quan đều là sằng bậy!" Quan hỏi:"Sao mi biết là sằng bậy?" Chu Khuông đáp:"Vì Ngô thị với tiểu sinh chưa hề quen biết nhau thì làm sao mà tư thông với nhau được?" Quan hỏi:"Sao thị lại nhận tội?" Chu Khuông đáp:"Tiểu sinh nghĩ vì thị là đàn bà yếu đuối, không chịu nổi cực hình khảo đả nên mới liều nhận tội để khỏi bị đòn đau!" Quan hỏi:"Thế kẻ giết Trịnh Kỳ là ai?" Chu Khuông đáp:"Chính là tiểu sinh!" Quan hỏi:"Mi giết Trịnh Kỳ để làm chi?" Chu Khuông đáp:"Để Ngô thị góa chồng rồi tiểu sinh sẽ nhờ Vương bà làm mối cho!" Quan hỏi:"Sao hôm nay mi mới chịu khai?" Chu Khuông đáp:"Vì Ngô thị đã khai bậy thì chắc chắn là thị sẽ bị tử hình! Mà thị bị tử hình thì tiểu sinh sống, tâm sẽ bất an, tiểu sinh chết, hồn sẽ bất ổn!" Nghe Chu Khuông nói, quan lại nghi là Chu Khuông nhận tội giết người để chạy tội cho kẻ khác, vì quan thường nghe đồn Chu Khuông hay giúp đỡ kẻ hoạn nạn. Quan bèn hỏi:"Mi khai là mi giết Trịnh Kỳ, vậy mi có chi làm bằng?" Chu Khuông đáp:"Tiểu sinh có manh áo vấy máu Trịnh Kỳ!" Quan hỏi:"Manh áo ấy bây giờ ở đâu?" Chu Khuông đáp:"Tiểu sinh cất ở nhà!" Quan liền sai lính áp giải Chu Khuông về nhà lấy áo. Tới nhà, Chu Khuông giả vờ tìm áo nhưng chẳng thấy đâu. Lính lại dẫn Chu Khuông trở về huyện đường.

Quan hỏi:"Áo đâu?" Chu Khuông đáp:"Tiểu sinh không tìm thấy!" Quan quát:"Mi man khai!" Rồi lại sai lính đem Chu Khuông ra khảo đả. Bỗng Chu Khuông nói:"Tiểu sinh nghĩ ra rồi!" Quan hỏi:"Mi nghĩ ra cái chi?" Chu Khuông đáp:"Tiểu sinh nghĩ ra rằng chắc gia mẫu sợ tiểu sinh bị án tử hình nên đã giấu manh áo ấy! Bây giờ xin quan cho tiểu sinh về nhà lần nữa để tiểu sinh năn nỉ gia mẫu, xin lại chiếc áo!" Quan lại sai lính áp giải Chu Khuông về nhà.

Tới nhà, Chu Khuông thưa với mẹ:"Con cam tội bất hiếu, chẳng thể sống ở dương gian này để phụng dưỡng mẹ được nữa! Nay con về xin lại mẹ manh áo vấy máu Trịnh Kỳ để con đỡ bị khảo đả! Dù mẹ có nhất định giấu manh áo ấy thì con vẫn bị kết án tử hình, mà trước khi chết, còn bị khảo đả đau đớn nữa!" Nghe con nói, Chu bà chẳng đáp, chỉ mếu máo, gạt nước mắt, rồi bước vào phòng trong. Lát sau, Chu bà cầm ra một manh áo vấy đầy máu khô, đưa cho con. Đến lượt Chu Khuông kinh ngạc, chẳng hiểu mẹ mình lấy manh áo ấy ở đâu ra. Tuy nhiên, Chu Khuông cũng cứ đỡ lấy manh áo, đem về trình quan.

Quan xem xét manh áo hồi lâu rồi tin rằng kẻ giết Trịnh Kỳ chính là Chu Khuông. Quan bèn kết án tử hình, sai lính nhốt vào ngục để chờ ngày hành quyết.

Quan sai lính phóng thích Ngô thị. Tuy nhiên quan vẫn ngờ Ngô thị có dính líu tới vụ án mạng. Vì thế, ba tháng sau, một hôm quan lại sai lính dẫn Chu Khuông lên hỏi cung. Chu Khuông vẫn giữ lời khai cũ. Quan lại sai lính nhốt vào ngục.

          Năm sau. Một hôm đầu tháng tư, quan thấy đã đến lúc phải kết thúc vụ án Trịnh Kỳ, bèn quyết định cho hành quyết Chu Khuông vào ngày cuối tháng.

          Hôm sau, trong khi quan đang ngồi xử án, bỗng có một kẻ lạ mặt từ ngoài cửa chạy sồng sộc vào huyện đường, xông thẳng tới chỗ quan ngồi, vẻ mặt hầm hầm tức giận, trừng mắt nhìn quan mà mắng:"Tên hôn quan tàn bạo, bất minh kia! Nhà ngươi xử án hồ đồ như thế thì làm sao mà phục được lòng dân?" Bốn tên lính đứng trong phòng vội ùa lên bắt giữ. Kẻ ấy rất hung mãnh, chỉ vung tay một cái là cả bốn tên lính đều bị ngã lăn xuống đất. Thấy thế, quan cực kỳ kinh hãi, vội xô ghế đứng dậy, bỏ chạy. Kẻ ấy liền quát:"Phải đứng lại mà nghe ta nói! Bỏ chạy thì ta sẽ giết chết ngay!" Quan sợ quá, đành đứng lại, người run bần bật. Kẻ ấy nói:"Ta là Quan Đế đây! Kẻ giết Trịnh Kỳ là tên cướp họ Cung tên Tiêu, chứ có phải là gã Chu Khuông đâu mà nhà ngươi lại kết tội gã?" Nói xong, kẻ ấy trợn mắt lên, ngã xuống sàn, nằm bất tỉnh, thở thoi thóp. Lính bèn xông tới, bắt trói.

Chờ cho kẻ ấy tỉnh, quan mới hỏi:"Mi họ tên chi?" Kẻ ấy đáp:"Tiểu nhân họ Cung, tên Tiêu" Quan liền sai lính đem tra khảo. Bị khảo đả đau quá, Cung Tiêu xin lính cho mình được lên khai thực với quan.

Lính dẫn Cung Tiêu lên huyện đường. Quan hỏi: "Mi muốn khai cái chi?" Cung Tiêu đáp:"Bẩm quan, tiểu nhân là người hàng xóm nhà Trịnh bà. Năm ngoái, một sáng, tình cờ nghe thấy Trịnh bà sai Trịnh Kỳ sang làng bên đòi nợ, tiểu nhân bèn giắt dao vào người rồi lén đi theo. Tới nửa đường, tiểu nhân dừng chân, kiếm chỗ ẩn nấp. Chờ đến tối, khi thấy Trịnh Kỳ đi đòi nợ về, tiểu nhân liền xông ra đâm chết y để đoạt của!" Quan hỏi: "Mi đoạt được cái chi?" Cung Tiêu đáp:"Tiểu nhân chẳng đoạt được chi cả!" Quan quát:"Mi man khai!" Cung Tiêu đáp:"Bẩm thực! Sau khi y chết, tiểu nhân lục soát thi thể thì chẳng thấy có đồng nào! Tiểu nhân nghĩ chắc y không đòi được nợ!" Quan hỏi:"Năm ngoái, khi ta kết án Chu Khuông, sao mi không ra nhận tội?" Cung Tiêu đáp:"Bẩm quan, chẳng bao giờ tiểu nhân muốn ra nhận tội cả! Khi nghe tin Chu Khuông đã liều nhận tội, tiểu nhân mừng quá, nghĩ rằng số mình là số gặp may!" Quan hỏi:"Thế sao hôm nay mi lại muốn ra nhận tội?" Cung Tiêu đáp:"Bẩm quan, tiểu nhân đâu có muốn ra nhận tội! Nguyên là, sáng nay khi ngủ dậy, đột nhiên tiểu nhân thấy mình bị ma nhập vào người rồi bị ma dẫn lên đây!" Quan bèn kết án tử hình, sai lính nhốt vào ngục, chờ ngày hành quyết.

Quan lại sai lính dẫn Chu Khuông lên huyện đường, nói:"Tên Cung Tiêu, người cùng làng với nhà ngươi, sáng nay đã tự ý lên đây nhận tội giết Trịnh Kỳ. Vậy bây giờ ta phóng thích cho nhà ngươi ra về!" Vừa mừng vừa ngạc nhiên, Chu Khuông cứ đứng sững người như trời trồng. Quan hỏi:"Sao nhà ngươi không sát nhân mà lại nhận tội?" Chu Khuông đáp:"Vì tiểu sinh thấy quan đinh ninh rằng tiểu sinh đã âm mưu với Ngô thị để sát hại Trịnh Kỳ nên tiểu sinh nghĩ thế nào rồi quan cũng sẽ kết án tử hình cả hai. Vì thế, tiểu sinh mới liều nhận tội để tránh cho Ngô thị khỏi bị chết oan và cũng để tránh cho chính tiểu sinh khỏi bị khảo đả!" Hỏi:"Thế nhà ngươi lấy manh áo vấy máu ở đâu ra?" Đáp:"Manh áo ấy là của gia mẵu đưa cho tiểu sinh. Chính tiểu sinh cũng chẳng hiểu là gia mẫu lấy nó ở đâu ra!" Quan liền sai lính đi gọi Chu bà lên huyện đường.

          Quan hỏi:"Lão bà lấy manh áo vấy máu ở đâu ra?" Chu bà đáp:"Chính lão thân đã tạo ra!" Hỏi:"Lão bà tạo ra như thế nào?" Đáp:"Lão thân lấy dao chém vào cánh tay trái mình rồi lấy máu vẩy vào một manh áo cũ!" Hỏi:"Lão bà tạo ra để làm gì?" Đáp:"Để giúp cho con lão thân khỏi bị đau đớn trước khi chết!" Hỏi:"Thế là nghĩa thế nào?" Đáp:"Vì lão thân nghĩ rằng thế nào con lão thân cũng sẽ liều nhận tội rồi sẽ bị kết án tử hình nên lão thân ngụy tạo ra chiếc áo vấy máu làm bằng chứng giết người để cho y đỡ bị khảo đả!" Quan bảo Chu bà vén tay áo trái lên coi thì quả nhiên thấy trên cánh tay Chu bà có một vết sẹo sâu. Quan liền cho hai mẹ con  ra về.

Chuyện đồn tới tai thượng quan. Thượng quan bèn dâng sớ về triều đình tâu vua, kể tội quan tể đã xử án bất minh và đã kết án oan ức những người vô tội. Triều đình bèn cách chức quan tể rồi đày đi Liêu Ninh làm lính thú. Đi đày được ba tháng thì quan tể bị bạo bệnh mà  chết ở Liêu Ninh.

          Hơn một năm sau.

Thấy Ngô thị đã hết tang chồng mà còn quá trẻ, Trịnh bà muốn gả chồng cho con dâu, bèn tới nhờ Vương bà làm mối. Vương bà tới nhà Chu Khuông nói chuyện. Chu Khuông ưng thuận ngay. Vương bà tới báo tin cho Trịnh bà biết. Trịnh bà hỏi ý Ngô thị. Vì cảm cái ơn cứu tử của Chu Khuông, Ngô thị ưng thuận.

          Sau hôn lễ, Chu Khuông và Ngô thị sống với nhau rất tương đắc cho tới lúc bạc đầu.

GS Đàm Quang Hưng
Giáo Sư Toán
Trường Đại Học Cộng Đồng Houston, Texas

www.ninh-hoa.com