Thực Tập NHI KHOA  (Bệnh Viện Nhi Đồng, Sài Gòn 1963-1964) Lê Phú Thọ

 
 

PHẦN 1:

        

Bệnh Viện Nhi Đồng, đường Sư Vạn Hạnh, Sài Gòn. Bệnh viện Nhi Đồng Sài Gòn khánh thành năm 1955, sau cuộc di cư 1954, là bệnh viện thực tập môn Nhi Khoa với sự giảng dạy của nhiều giáo sư Pháp từ Đại Học Y khoa Paris qua dạy như Giáo sư Laplanne, Marquézy, Clément, … Những năm sau, trường Đại học Y Dược Sài Gòn phát triển, nhân viên giảng huấn ngày càng nhiều, nhiều bác sĩ tu nghiệp ờ nước ngoài trở về, nên việc giáo huấn cũng theo chiều hướng mở rộng nâng cao chất lượng cùng số lượng. Các Giáo sư Việt Nam đảm trách mọi công việc thay thế các Giáo sư Pháp trở về nước.

 

Sau này, khoảng niên khoá 1963-1964, khi sinh viên chúng tôi đi thực tập tại đây, các Giáo sư Pháp không còn giảng dạy nữa. Giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng là Giáo sư Phan Đình Tuân, Giáo sư Thạc Sĩ, trưởng Bộ môn Nhi khoa Đại Học Y Khoa Sài Gòn. Bên cạnh Giáo sư Phan Đình Tuân, còn có Giáo sư Phạm Gia Cẩn, Bác sĩ Vũ Thị Thoa, và nhiều Bác sĩ Nhi khoa như Bác sĩ Hà, Bác sĩ Liên ….

 

            Khoa bệnh lý đầu tiên tôi đi thực tập, bắt đầu từ năm thứ ba y khoa, là Khoa Nhi, Bệnh viện Nhi Đồng đường Sư Vạn Hạnh, Sài Gòn. Khoa Nhi được phân chia ra nhiều phân khoa. Mỗi phân khoa có một Bác sĩ Nhi Khoa phụ trách và một nội trú phụ giúp. Một số nhân viên cùng một số y tá phục vụ cho từng phân khoa riêng biệt. Mỗi phân khoa có nhiều bệnh phòng được sắp xếp bệnh nhi theo từng lứa tuổi và tùy theo từng loại bệnh lý khác nhau. Sinh viên được phân chia ra từng nhóm nhỏ thực tập trong các bệnh phòng của mỗi phân khoa. Sau mỗi tháng thực tập tại một bệnh phòng, các sinh viên được hoán chuyển qua thực tập các bệnh phòng khác.

 

Buổi sáng, mỗi phân khoa có buổi trình bày và bình luận bệnh lý nhi khoa của phân khoa ấy tại Đại Giảng đường của Bệnh viện.. Thường thường các bác sĩ Nhi khoa hoặc các sinh viên nội trú của phân khoa khoa trình bày và thảo luận một hay hai trường hợp bệnh nhi đặc biệt trong phân khoa của mình để cho tất cả sinh viên đang thực tập học hỏi.

Mới vào năm thứ ba, tôi chưa được học Trị Liệu Pháp (Therapeutics) và chỉ biết qua về bệnh lý sơ đẳng. Hơn nữa, khám và điều trị một bệnh nhi không phải dễ dàng như bệnh người lớn. Hiền và tôi được phân chia vào thực tập ở một phòng bệnh nhi 2, 3 tuổi. Bệnh phòng này thuộc phân khoa của Bác sĩ Thoa. Trẻ con 2, 3 tuổi đâu có biết nói năng gì cho chính xác, chỉ biết la khóc…la khóc vì đau đớn cơ thể, la khóc vì sợ sệt,… Những ngày đầu vào khoa Nhi, chúng tôi cố gắng tìm hiểu về bệnh lý nhi. Gặp một anh bạn đồng hương N. H., sinh viên năm thứ năm (vì có 5 sao thêu trên áo choàng bệnh viện) đang thực tập tại đây, tôi rất vui mừng, yên tâm có một anh bạn lớp lớn hơn để được học hỏi thêm trong thời gian thực tập tại đây. Tôi rất sung sướng và thầm nghĩ rằng từ đây tôi sẽ dễ dàng trong việc học tập bệnh lý nhi khoa.

 

Hằng ngày, Hiền và tôi cùng đi đến bệnh viện rất đúng giờ và có khi sớm hơn thường lệ. Lợi dụng thời gian đến bệnh viện sớm, tôi theo các anh lớp lớn khám bệnh và học hỏi. Thông thường mỗi bệnh phòng của phân khoa có một sinh viên năm thứ năm hoặc năm thứ sáu, và trên nữa có một nội trú phụ trách phân khoa. Trong bệnh phòng, phân khoa của Bác sĩ Thoa, nơi chúng tôi đang thực tập, có anh bạn đồng hương của tôi. Trên anh bạn của tôi, có một sinh viên nội trú phụ trách phân khoa.

 

Tự biết vốn liếng bệnh lý nhi khoa của mình còn quá ít ỏi, tôi tự nhủ là phải cố gắng học hỏi, chịu khó tìm tòi để rồi, một ngày nào đó, tự mình điều trị được bệnh nhi. Tôi say mê làm việc và thường công việc hoàn tất sau 1 giờ chiều. Càng làm vất vả bận rộn bấy nhiêu, tôi càng cảm thấy thích thú. Thấy tôi siêng năng trong công việc nên Hiền cũng chiều theo ý tôi và cùng làm việc với tôi. Có lẽ anh bạn đồng hương của tôi nhận thấy tôi chịu khó chăm chỉ làm việc nên vài hôm sau, mỗi buổi sáng vào khoa, ký tên vào sổ thực tập của bệnh viện, anh gặp tôi, chào hỏi qua loa, rồi với cái đà ấy, anh càng đều đều biến mất !? Càng về trưa, các sinh viên khác cũng từ từ rút lui. Trong bệnh phòng nhi chỉ còn lại hai chúng tôi. Có Hiền cùng làm việc nên tôi cũng có phần an ủi. Chúng tôi rán cố gắng làm xong mọi việc, để về nhà còn lo việc đi học buổi chiều.

 

Công việc điều trị bệnh nhi đối với tôi còn quá mới mẽ. Sau mỗi buổi thực tập ở bệnh viện, về nhà đọc sách, tôi cố tìm hiểu cách điều trị bệnh nhi. Tôi viết ra từng công thức điều trị, học thật kỹ, để vào khoa thực hiện điều trị bệnh nhi. Trong phòng tôi đang thực tập, đặc biệt có nhiều bệnh nhi tràn dịch màng phổi.

 

Nhớ lại trong hai năm đầu đi thực tập bệnh viện, tôi đã có những lần thực tập thủ thuật chọc dò màng phổi trên những bệnh nhân người lớn bị tràn dịch màng phổi dưới sự chỉ dẫn của các anh lớp lớn. Phương pháp vô trùng luôn luôn được thực hiện trước khi tiến hành thủ thuật. Giờ đây, trên các bệnh nhi, tôi nhờ một cô y tá phòng, vổ về, ôm giữ bệnh nhi để tôi thực hiện thủ thuật cho được dễ dàng hơn.

 

 Khi bệnh nhi bị tràn dịch màng phổi từ Phòng Ngoại Chẩn đưa vào bệnh phòng, có đầy đủ các thử nghiệm cơ bản như xét nghiệm máu, nước tiểu,…, chest XRay (phim chụp ngực) thẳng đứng. Trên phim Chest XRay thẳng đứng có dấu hiệu dịch tràn trong phổi, tôi chọc hút màng phổi để rút ra dịch màng phổi. Dịch màng phổi được đưa đến Phòng Xét nghiệm làm kháng sinh đồ. Ghi chép đầy đủ vào hồ sơ bệnh nhi những thủ thuật đã thực hiện, tôi viết thêm cách điều trị. Sau đó, anh sinh viên nội trú xem qua lại tất cả những hồ sơ và thăm khám lại các bệnh nhi. Trong vài ngày đầu, anh sinh viên nội trú cũng khá bận rộn với tôi. Anh sinh viên nội trú là một mẫu người hiền lành và tốt bụng. Lúc nào anh cũng vui vẻ và sẵn sàng chỉ bảo, giúp đỡ các sinh viên đàn em đang thực tập tại đây. Ngoài việc học ở anh việc điều trị bệnh nhi, tôi còn học được ở anh cách thức làm việc, tinh thần trách nhiệm và thái độ cư xử với mọi người.

 

Điều trị bệnh nhi bị tràn dịch màng phổi lần đầu không phức tạp mấy. Qua tuần lễ thứ hai làm việc, tôi cảm thấy quen dần với công việc. Gặp vài trường hợp hơi khó giải quyết, tôi nhờ anh sinh viên nội trú chỉ dẫn.

 

Mỗi ngày, trong bệnh phòng, có những bệnh nhi mới được nhận vào với bệnh lý hơi phức tạp. Về nhà, tôi đọc các trường hơp ấy, tìm hiểu và ghi chép để vào khoa kiểm tra lại trên bệnh nhi, theo dõi kết quả điều trị.

 

Rồi một tháng trôi qua, tôi luân phiên đến thực tập phòng bệnh nhi khác của khoa. Tôi không còn gặp lại được anh bạn đồng hương để có lời tạm biệt.

 

 

Xem PHẦN 2

 

 

 

 

 

 

Bác sĩ Lê Ánh