Trang Thơ và Truyện của Lê Ánh                |                 www.ninh-hoa.com

LÊ ÁNH
Bút hiệu:
LÊ P Thọ


  
Quê làng Phú Thọ, Ḥn Khói, Ninh Ḥa,
Khánh Ḥa, Việt Nam
Cựu học sinh các trường Tiểu học Pháp Việt,Ninh Ḥa, Trung học Vơ Tánh
Nha Trang, Việt Nam
Tốt nghiệp Y Khoa Bác Sĩ tại Đại Học Y Khoa Sài G̣n

Làm việc tại Quân Y viện Pleiku, Bệnh viện
Nguyễn Tri Phương, Sài G̣n,

Làm việc tại Covenant Medical Center, Lubbock, Texas, Hoa Kỳ.

 

 

Hiện làm vườn tại Phoenix, Arizona, Hoa Kỳ.

 Tập ṭ viết lách dưới bút hiệu Lê Phú Thọ,
Anh Tư Ḥn Khói.

 

 

 

 

 


LỄ CẦU HỒN MACCHABÉE
(Cuối Năm Thứ 2 Y Khoa, Sài G̣n năm 1962)

Lê P Thọ
 

 
 

Kỳ 1:
 

        

          Từ thời trung cổ xa xưa, sự thương tiếc và cầu chúc của người đang sống đối với những người quá cố luôn luôn in sâu trong tâm tư của những người thân c̣n sống sót. T́nh cảm thiêng liêng đó được ghi đậm sâu sắc trong những nghi lễ, trong các hội hè, trong việc thờ cúng với bằng tất cả nghệ thuật điêu luyện. Người ta đă vẽ, đă khắc họa những bức tranh tuyệt diệu, mô tả những cuộc khiêu vũ của những người chết dưới âm phủ và luôn cầu mong rằng người thân của ḿnh khi chết sẽ sang một thế giới mới, thế giới b́nh đẳng, an lành và siêu thoát.

 

          Sang thời kỳ phục hưng, thế kỷ XVI, khi ngành Giải Phẩu học phát triển mạnh mẽ và trở thành một môn học quan trọng, việc phẩu tích xác trở nên bắt buộc và phổ biến trong các trường Đại Học Y Khoa. Các nhà Giải Phẩu học và sinh viên Y khoa là những người ư thức được sự hy sinh vô giá và đầy hiệu quả của những người đă t́nh nguyện dâng hiến thân xác ḿnh cho khoa học nói chung và cho sự nghiệp giáo dục, đào tạo y khoa nói riêng. V́ thế, họ đă có sáng kiến biến tinh thần biết ơn trên thành những buổi khiêu vũ để tri ân những người đă cống hiến h́nh hài của ḿnh cho khoa học vào dịp lễ Giáng Sinh hằng năm. Lễ hội Macchabée được h́nh thành từ đó.

 

          Macchabée là một nét văn hóa độc đáo, phổ biến ở các nước Tây phương. Lễ hội mang tính nhân bản sâu sắc, thể hiện sự thương tiếc và chúc phúc của những người sống cho những người đă khuất, qua đó gửi gấm khát vọng hạnh phúc và b́nh đẳng đến tất cả mọi người.

 

Theo thông lệ, ở Việt Nam, trước năm 1975, cứ mỗi năm vào khoảng ngày 22- 23 tháng chạp âm lịch, tại Cơ Thể Học Viện tổ chức lễ Cầu Hồn Macchabée. Lễ được tổ chức để tri ơn cho những xác chết vô thừa nhận mà hằng năm sinh viên y khoa, qua nhiều thế hệ, mới tập tểnh vào trường thuốc, đă “mổ banh ra” để học hỏi.

 

Riêng tại Pháp, buổi lễ được tổ chức vô cùng trọng thể. Những sinh viên y khoa họp nhau dùng quần áo của chính ḿnh lau dọn khu cơ thể học, chùi những bàn đá đặt xác, những hồ ngâm thối tha trước buổi lễ vài hôm. Họ hăng hái tận tụy dọn dẹp không một chút sợ sệt ghê khiếp hay nề hà bẩn thỉu khó nhọc. Và cũng nhân cơ hội này, họ đă lợi dụng để đo lường ḷng hăng say học thuốc của những sinh viên “ma mới” bằng cách bắt các anh chị này cởi bỏ hết quần áo của chính ḿnh để lau chùi nhà cửa. Đồng thời, có những giờ hội thảo về lư thuyết và thực hành cơ thể tổ chức quan sát ngay trên tấm thân nơ nường của các bạn “ma mới”. Bạn nào không chụi nỗi sự thử sức khảo hạch, sẽ mang biệt danh “thỏ đế” hoặc “gián ngày” và c̣n bị chế riễu suốt năm không đáng làm sinh viên trường thuốc.

Đă là y sinh th́ phải biết chịu đựng, hy sinh, chăm học, nghịch ngợm quấy nhộn bậc nhất, kể cả ngay trên thân xác ḿnh”.

 

Đó là nghi lễ của nước ngoài, c̣n ở nước ta, buổi lễ được tổ chức đơn giản hơn nhưng không kém phần trang nghiêm.

 

Theo truyền thống, các sinh viên năm thứ hai trường y đăm trách tổ chức buổi lễ. Đây là một buổi lễ quan trọng mang nhiều ư nghĩa nhân bản thiêng liêng và giá trị nhất trong cuộc sống ngắn ngủi ở thế giới trường thuốc sau ngày tŕnh luận án Tiến sĩ, trước khi hành nghề. Có những anh chị đă tốt nghiệp nhiều năm trước và công tác ở các đơn vị xa xôi hoặc tại các tỉnh đèo heo hút gió cũng có về tham dự trong những ngày được về phép hay về công tác tại Sài G̣n.

 

Buổi lễ được tổ chức làm hai buổi: buổi sáng, theo nghi thức Thiên Chúa giáo và buổi chiều, theo nghi thức Phật giáo. Tuy là hai buổi lễ riêng biệt, nhưng thường chúng tôi đều đi dự cà hai. Chúng tôi quan niệm rằng tôn giáo là nơi nương tựa của con người đặt niềm tin vào Thượng đế và thần linh để mà sống trên trần gian đầy hệ lụy này. Những thể xác vô thừa nhận nằm phơi trên các bàn đá lạnh lẻo trong Cơ Thể Học viện đă cống hiến cho những sinh viên học hỏi khi mới chập chững vào trường thuốc. Bổn phận của chúng tôi, những sinh viên non dại, là phải biết ơn vô cùng quí giá này. Những thân xác ấy là những bảo vật vô giá cho thế hệ sinh viên muốn theo nghiệp thuốc. Để tỏ ḷng biết ơn cao cả nên chúng tôi cùng rủ nhau tham dự cả hai buổi lễ để cầu nguyện cho những vong linh của những thân xác vô thừa nhận mà chúng tôi đă mổ banh ra t́m ṭi học hỏi từng thớ thịt, đường gân, từng mạch máu cùng ngỏ ngách đường đi của mỗi sợi dây thần kinh trong năm học vừa qua.

 

Anh chị em sinh viên Thiên Chúa giáo đích thân phụ trách tổ chức lễ buổi sáng tại nhà thờ của kư túc xá Đắc Lộ, đường Yên Đỗ do cha Lichtenberger chủ lễ. Vị linh mục mà những sinh viên chúng tôi kính trọng như một bậc “Cha Già” đáng mến. Cha là người Gia Nă Đại. Trong Đệ Nhị thế chiến, khi c̣n là y sĩ, Cha đă từng vào tù ra khám. Tại trường Y Dược Đại học Sài G̣n, Cha phụ trách môn Tổ chức Tế bào và Di truyền học. Ngoài th́ giờ của một linh mục và sau những giờ tại trường, Cha đă cặm cụi trong pḥng thí nghiệm say mê nghiên cứu khoa học. Làm việc không cầu danh lợi mà v́ nhân loại, Cha nối tiếp công tŕnh của vị giáo sư linh mục Mendel tiền bối.

 

Mới thoạt nh́n, không ai có thể ngờ Cha là một bác sĩ được nhiều cảm t́nh đối với sinh viên. Dáng người lùn, khoan thai chậm chạp, bụng hơi phệ phồng lên dưới lớp áo ḍng đen. Mặt Cha vuông vắn, với hai hàng râu mép cổ điển, vầng trán rộng với đôi mắt sáng long lanh, hiền từ, tỏa ra sự thông minh học rộng. Đấy là h́nh dáng Cha, của những ngày lạnh lẻo trong những buổi sáng tinh sương, từ trên xe taxi bước xuống, vào lớp dạy, đă để lại trong tâm trí của anh chị em sinh viên trường thuốc chúng tôi biết bao giờ phai nhạt.

 

Trong hơn một tiếng đồng hồ, Cha trầm tư cầu nguyện, trang nghiêm nói lên sự biết ơn vô bờ bến những xác chết vô thừa nhận, không được ma chay, không được lễ cúng, đă hiến dâng cho khoa học.

 

 

Xem Kỳ 2

 

 

 

 


Bác sĩ Lê Ánh

 

 

 

 

Trang Thơ và Truyện của Lê Ánh              |                 www.ninh-hoa.com