trang thơ & truyện Dương Anh Sơn              |     www.ninh-hoa.com

Dương Anh Sơn

 Giáo Sư Triết học
 Trung học Ninh Ḥa
 Niên khóa 1973-1976
 Chỉ đạo lớp 12C, 74-75

 Sở thích viết và
chuyển dịch Thơ.

Đă xuất bản:

"Ảnh hưởng đạo Phật trong Đoạn Trường Tân Thanh" (2006) và

"Ức Trai Thi Tập của Nguyễn Trăi" (dịch và chú giải 2009)

 


 
Hiện cư ngụ tại Việt Nam

 

 

 

 

 

 


BẮC HÀNH TẠP LỤC

Dương Anh Sơn

Chuyển Lục Bát
 

   

  

 


 

Bài 56:

 

 

HÀ NAM ĐẠO TRUNG KHỐC THỬ

河南道中酷

 

Hà Nam thu bát nguyệt,                     河南秋八月
Tàn thử vị tiêu dung.                         
殘暑未消融
Lộ xuất lương phong ngoại,              
路出涼風外
Nhân hành liệt nhật trung.                 
人行烈日中
Đồ trường tê quyện mă,                     
途長嘶倦馬
Mục đoạn diệt quy hồng.                   
目斷滅歸鴻
Hà xứ thôi xa hán?                             
何處推車漢
Tương khan lục lục đồng
.      相看碌碌

 

TẠM CHUYỂN LỤC BÁT:

NẮNG GẮT TRÊN ĐƯỜNG HÀ NAM

 

Mùa thu tháng tám Hà Nam,

Vẫn c̣n nóng bức chưa tan oi nồng.

Ra đường gió mát thoảng không,

Người đi nóng gắt trời nồng chẳng thôi.

Đường dài ngựa hí mệt rồi,

Bóng hồng dơi mắt mù khơi chẳng về!

Quê đâu, ḱa bác đẩy xe!

Nh́n nhau vất vả bộn bề giống nhau!
 

DỊCH NGHĨA:

 

Tháng tám, đất Hà Nam đă vào mùa thu mà cái nóng vẫn chưa tan đi hết. Ra ngoài đường đi, gió mát ở ngoài chốn này. Người đi đường giữa ánh nắng gay gắt. Đường dài, ngựa mệt nhoài hí vang. Dơi tầm mắt nh́n cũng không thấy những con chim hồng bay trở  về. Ḱa bác đang đẩy xe, bác ở xứ nào đây? Cùng nh́n nhau thấy nỗi vất vả giống như nhau.


CHÚ THÍCH:

                                         

 

khốc:  gắt gao, gay gắt, tàn bạo, khốc liệt, quá lắm.
消融 tiêu dung:  tan loăng ra, tan đi hết.
 liệt:  cháy mạnh, nóng rát, nóng gay gắt.
lương: mát mẻ, dịu dàng, nhẹ nhàng, mong manh.
tê: kêu lớn, kêu vỡ tiếng, tiếng ngựa hí, tiếng côn trùng rả rich.
quyện: mệt mỏi, chán nản, mệt nhoài.
diệt: hết sạch, không c̣n ǵ cả, ch́m xuống.
hán: người bộ tộc Hán bên Trung Hoa; cũng để chỉ con người hoặc người đàn ông.
碌碌 lục lục: rộn ràng, bận rộn, bộn bề, vất vả.
     

 

 

 

 

 

Bài 57:

 

 

YỂN THÀNH NHẠC VŨ MỤC BAN SƯ XỨ

   城岳武穆班

 

Đương th́ tằng trú Nhạc gia quân,      當時曾駐岳家軍
Thử địa kinh kim hữu chiến trần.        
此地經今有戰塵
Đại tướng không hoài bang quốc sỉ,    
大將空懷邦國恥
Quân vương dĩ tuyệt phụ huynh thâ     
君王已絕父兄親
Kim bài thập nhị hữu di hận,              
金牌十二有遺恨
Thiết kị tam thiên không mộ vân.        
鐵騎三千空暮

Huyết chiến thập niên thành để sự,     
血戰十年成底事
Phong Ba đ́nh hạ tạ
Kim nhân.
  風波亭下謝金

 

TẠM CHUYỂN LỤC BÁT:

 

THÀNH YỂN NƠI NHẠC VŨ MỤC RÚT QUÂN VỀ

 

Thuở nào họ Nhạc đóng quân,

Đất này chiến trận bao lần bụi tung.

Tướng quân nhục nước ôm ḷng,

Cha anh chúa thượng chẳng c̣n t́nh thân.

Thẻ vàng một tá giận tràn,

C̣n đâu ngựa chiến ba ngàn chiều mây!

Mười năm máu đổ uổng thay!

Tạ người Kim dưới đ́nh này Phong Ba.

 

DỊCH NGHĨA:

 

Lúc c̣n đương thời, quân của Nhạc gia từng đóng nơi đây. Ở chốn này trải qua từ thuở đó đến nay, đă xảy ra nhiều lần bụi tung v́ chiến trận . Ông đại tướng đă mất công ôm lấy nỗi nhục nước; c̣n vua trên đă dứt t́nh thân thiết với cha và anh rồi. Mười hai thẻ vàng đă để lại mối hận (cho họ Nhạc). Giờ đây, không c̣n ba ngàn quân thiết kỵ (thuở nào) chỉ có đám mây chiều nơi đây thôi. Mười năm chiến trận đổ máu có thành việc ǵ đâu? Nơi đ́nh Phong Ba phải chịu chết để tạ lỗi với người Kim.


CHÚ THÍCH:

                                 

 

郾城 Yển Thành: thành xưa vùng Hà Nam, nay là tên huyện tỉnh này. Đây là nơi Nhạc Phi từng đóng quân.
空懷 không hoài: ôm ḷng một cách vô ích , ôm cái không có.
邦國恥 bang quốc sỉ: nỗi nhục v́ non nước.
Câu 4 và 5:   Tống Cao Tông v́ quá sợ hăi sức mạnh của quân Kim không c̣n nghĩ đến việc cha là Tống Huy Tông và anh là Khâm Tông bị quân Kim bắt giữ. Nhạc Phi là chỗ dựa của nước Tống. Ông là tướng tài giỏi lo trấn giữ ở biên cương đă bị Tần Cối đang nắm quyền bính trong triều đ́nh thông đồng với quân Kim để mưu hại.Tần Cối đă giả lệnh vua gửi liên tiếp trong một ngày mười hai thẻ bài vàng để triệu Nhạc Phi về triều làm tội chịu án tử ở đ́nh Phong Ba để tạ tội với quân Kim xâm lược.
成底事 thành để sự: không thành việc ǵ cả, chẳng thành được việc ǵ.
風波亭 Phong Ba Đ́nh: di tích c̣n ở Hàng Châu, Trung Hoa thuộc tỉnh Chiết Giang là nơi Nhạc Vũ Mục bị giết.
     

 

 

 

 

 

Đón xem Bài số 58-59

 

 

 

 

 



D
ương Anh Sơn
 Giáo Sư Triết học

Trung học Ninh Ḥa

 

 

 

 

trang thơ & truyện Dương Anh Sơn              |     www.ninh-hoa.com