BA HỒ 

Khởi nguồn từ đỉnh Hòn Sơn, cao 660 mét, men theo hai triền núi chạy qua thôn Phú Hữu, từ hàng trăm năm nay. Ba Hồ, cách Nha trang chừng 29km về hướng bắc là một trong những thắng cảnh hữu tình của tỉnh Khánh Hòa và là niềm tự hào của người dân Ninh hòa. 

Vào mùa mưa, cả Ba Hồ chìm trong biển nước. Mùa nắng, từ trên cao dòng nước len lỏi qua những tảng đá, khi thì róc rách chảy nghe như tiếng nhạc, khi thì ầm ầm tựa như tiếng sấm, còn hai bên bờ là cây rừng chen nhau mọc, rễ quấn vào đá, tỏa bóng mát xuống lòng suối khiến nơi đây lúc nào cũng mát rười rượi và mang vẻ đẹp hoang sơ. Có thể ví cảnh sắc của Ba Hồ giống như một cô gái quê đương thì, vừa kín đáo vừa mời mọc, dừng dằng níu chân du khách. 

Tên gọi Ba Hồ vì trên thượng lưu có 3 cái hồ. Mỗi hồ, một cảnh sắc khác nhau. Hồ thứ nhất rộng hơn 100 mét vuông và sâu chừng 2 mét nằm dưới chân một thác nước cao khoảng 6 mét. Lòng hồ trải cát trắng, đây đó vài tảng đá dựng khỏi mặt nước tạo thành một quang cảnh kỳ thú giống như tranh vẽ. Ngược theo dòng suối chừng 1km, tới hồ thứ hai, rộng chừng 80 mét, nước chỉ ngập tới đầu gối. Ði tiếp chừng 500 mét là đến hồ thứ ba. So với hồ thứ nhất và hồ thứ hai, hồ 
thứ ba nhỏ hơn nhiều và nổi tiếng với nhiều huyền thoại cùng với không khí tĩnh mịch. Muốn lên hồ hai và hồ ba phải 'nhảy đá', sơ sẩy một chút là té như chơi nên thường du khách chỉ dừng chân ở hồ một. 

Truyền thuyết còn kể rằng, thưở xưa Ba Hồ rất thiêng. Vào những năm hạn hán, dân địa phương thường lên hồ hai để cầu mưa. Vật tế là một hòn đá. Sau khi thành tâm cúng vái, chủ tế ném hòn đá xuống lòng hồ là nội nhật trong ngày thế nào trời cũng sấm sét chuyển mưa. 

Ngày nay, so với nhiều thắng cảnh khác ở Khánh Hòa, Ba hồ vẫn giữ được nét đẹp hoang sơ, hấp dẫn không chỉ du khách trong nước mà cả du khách nước ngoài. Ðặc biệt hơn, với những chàng trai cô gái đất Ninh Hòa, Ba Hồ còn là 'ông tơ bà nguyệt', chứng nhân của không biết 
bao nhiêu là mối tình. Nhiều đôi trai gái, sau khi đưa nhau thăm hồ đã nên duyên chồng vợ. Có phải vì thế mà trong những năm gần đây, càng ngày càng có nhiều 'nam thanh nữ tú' Ninh Hòa tìm đến Ba Hồ vào những dịp lễ tết. 

Bài viết có sử dụng tư liệu Xứ Trầm Hương của ông Quách Tấn. 

Thùy Trang
Australia 19/03/03