Đôi chân liêu
xiêu dẫn Gã ghé về bến Bà Quẹo. Gã bật cười, chẳng hiểu tại
sao lại mang cái tên kì cục thế. Ở quê, có những địa danh
gắn liền với cái tên mộc mạc, quê mùa nhưng vô cùng chân
chất. Trường Bà Bì, bến Đò, xóm cô Tư, chùa thầy Năm, hẻm bà
Bốn Xóm... Mấy cái tên không nằm trong hộ tịch làng xã nhưng
đã in sâu vào hơi thở, tiếng nói tiếng cười của người dân
quê chất phác như kí ức không nguôi về làng về xóm dẫu chẳng
ai còn nhớ nơi khởi nguồn của những tiếng gọi quá đỗi thân
thương.
Vì cớ sao sông
muôn đời ăm ắp nước như bầu sữa mẹ chẳng vơi. Nước thượng
nguồn sông Dinh khơi ra từ lòng núi đá, từ sâu thẳm trong
lòng đất mẹ bao la chảy qua những ngóc ngách hẹp ngang, bao
cheo leo đồi núi rồi chảy tràn ra biển rộng. Trên chuyến
thiên hành muôn nẻo, sông ghé Ninh Đông, ngang qua Ninh Hòa,
chảy tràn qua bến đò Bà Quẹo thân thương.
Bến năm xưa
dập dìu như trẩy hội. Chỉ với vài trăm bạc, lơ đễnh đứng
chờ, lơ đễnh bước lên đò, lơ đễnh ngồi chưa nóng đít đã sang
đến bờ bên kia, tiết kiệm ngần ấy thời gian đi vòng qua bao
con đường vắng. Bác chèo đò lưng trần, ngực vuông vạm vỡ,
đôi tay sừng sững như bức tượng đồng đen chống mái chèo ngày
ngày đưa khách sang sông. Ông mồ côi vợ, con gái mồ côi mẹ,
ngồi thu lu trong căn chòi trên bến đưa mắt nhìn cha lênh
đênh giữa sóng nước miền quê.
Mấy thím nhà
quê, nón cời phe phẩy quạt, gánh hàng rau trĩu nặng đôi vai
gầy. Sáng sáng theo đò sang bờ bên kia rồi kĩu kịt mang hàng
ra chợ bán, trưa đứng bóng lại về cho kịp bữa cơm trưa. Chỉ
một dòng sông ngăn dải đất làm đôi. Chẳng biết bên ấy có gì,
cuộc sống có êm đềm với bãi mía be bờ ruộng mênh mông như
làng quê Gã. Hay nơi đó, có những cô gái môi hường má đỏ,
những quá cà phê giữa trưa nỉ non tiếng nhạc vàng da diết,
hay chỉ gồm mấy ngõ sâu hun hút gió Nam non. Có đôi lần, Gã
muốn lẳng lặng trốn nhà một mình đi đò sang bên ấy
nhưng...lại sợ đòn nên cứ chùn chân.
Gã hay ngồi
trước nhà, quen từng khuôn mặt quê mùa đi ngang và tạt vào
quán má. Bà "tình tính tang" cứ bảy giờ sáng đã có mặt, tu
một cốc rượu nếp cho ấm bụng, giở lớp lá chuối, lấy ra trái
ổi xá lị thơm nồng tặng Gã rồi chân thấp chân cao ra chợ.
Trưa về, bà ghé quán, nốc thêm ly nữa rồi vừa đi vừa hát
"tình tính tang là tang tính tình. Cô nàng rằng, cô mình
ơi...". Chân xiêu vẹo lên đò qua bên xóm ấy. Chẳng ai biết
bà tên gì, ở đâu, thôi thì cứ gọi đại "Bà tình tính tang"
như câu hát giao duyên.
Ông chèo đò
ngã bệnh, nằm xuống, ho sù sụ từng cơn. Cô thiếu nữ xuân
thời tóc dài tới gối, giữa dòng đáp lại tiếng gọi đò ơi.
Bến đò năm cũ
đã vắng đi bóng dáng khách qua sông, đi một đoạn cây cầu gỗ
cheo leo dựng lên nối liền hai bờ thương nhớ. Cô gái giúp
cha đưa đò thuở nọ giờ tóc đã xơ xác lắm rồi, nắng gió miền
quê nhuộm đen làn da trắng nõn nà con gái. Mộ cha xanh um
màu cỏ chơ vơ trên bến vắng. Cô một nách hai con cấy cầy tảo
tần buôn bán nuôi thân. Bến rộng thuở xưa giờ như con lạch
nhỏ, mùa cạn nước trơ dòng xắn quần lội cái qua đến bờ bên
kia.
Chỉ có con đò
nằm chỏng chơ bên bến vắng- rỉ sét, bào mòn, mục nát bởi
thời gian.
Và Gã như
người khách tình quân năm cũ, một lần lỡ nhịp bước chân
quen, tìm về thẩn thờ trên bến vắng. Nước chảy qua cầu, lá
rơi trên tóc rối. Bến bên kia giờ không còn gì bí mật. Đã đi
đã khám phá hết cả rồi.
Bà tình tính
tang hóa gió cưỡi mây bay về cõi Niết.
Để rồi chiều
về trên bến văng vẳng tiếng ai gọi-
Đò ơi!