|
Gà Trong Ca Dao Tục Ngữ
Nguồn NET: Tranh dân gian Đông Hồ.
Trong 12 con Giáp, Gà rất thân thiết gần gũi với người VN, nên ca dao tục ngữ có dính dáng đến Gà vô cùng phong phú. Trước thềm năm mới Đinh Dậu, kính mời quý đồng hương xem hình ảnh con gà trong văn chương bình dân, suy gẫm, và sẽ nhận ra bao điều gởi gắm trong đó của tiền nhân:
Ăn tiêu nhớ đến mùi hành
Buồn ngủ buồn nghê
Nguồi: NET: gà con
Chó cậy nhà, gà cậy vườn
Nguồi: NET: gà mái
Con cò trắng bạch như vôi
Con gà tốt mã vì lông
Con quạ tha lá lợp nhà
Nguồi: NET: gà mái
Cỏ gà loang lổ, trời đổ mưa ngay
Có chân mà chẳng có tay
Thưa anh chắc hẵn con gà
Con cà con kê (lan man dông dài hết chuyện này sang chuyện khác)
Con gà rừng tốt mẽ khoe lông
Cơm dừa kèm với bánh đa
Con gà tốt mã về lông, Răng đen về thuốc rượu nồng về men
Nguồi: NET: gà mái
Con chim kêu đồng nội
Con gà mái rỗ
Con rắn không chưn nó đi năm rừng bảy rú
Cổ tay em vừa trắng vừa tròn
Da gà tóc hạc
Đẻ như gà
Anh về thưa với mẹ cha
Ếch tháng ba, gà tháng bảy
Gà ăn hơn công ăn (công: con công).
Gà ăn không hết bạc (quá giàu có) Gà đẻ trứng vàng Gà trắng chân chì, mua chi giống ấy. Gà đen chân trắng, mẹ mắng cũng mua
Gà già khéo ướp sẽ trở lại tơ, Nạ dòng trang điểm thì gái tơ sẽ mất chồng
Nguồi: NET: gà mái
Gà mái gáy mai, lụn bại cửa nhà
Gà tơ xào với mướp già
Gà ngủ, cáo không ngủ
Gà chết nhau vì tiếng gáy Gà trắng chân thì mua
Hát đi hát lại tối ngày một câu
Hát bảy đêm ngày chỉ có một câu
Gà đẻ trứng vàng
Gà chết vì tiếng gáy
Hăng máu gà
Không ai nuôi chó một nhà, nuôi gà một sân
Khôn ngoan đối đáp người ngoài
Một tiền gà ba tiền thóc
Mẹ gà con vịt chắt chiu, Mấy đời mẹ ghẻ nâng niu con chồng
Nguồi: NET: gà mái tơ.
Người ta thách lợn thách gà,
Người khôn ăn miếng thịt gà
Nghe gà hoá cuốc Nửa đêm gà gáy
Nuôi gà phải chọn giống gà
Thịt gà, cá chép, ba ba, Trong ba thứ ấy liệu mà cử kiêng
Thứ nhứt ăn trộm trứng gà
Thóc chắc nuôi gà rừng (phí của) Thứ nhất phao câu thứ nhì đầu cánh Trai thấy gái lạ như quạ thấy gà con Trông gà hóa cuốc
Xua gà cho vợ
-TRONG BA NGÀY TẾT ĐINH DẬU: Tết là ngày hội, ngày vui nhất trong năm, xin mời quý đồng hương đọc những câu ca dao rất hay và nổi tiếng có nhắc đến con gà như sau:
-Nụ cười dí dỏm:
Con gà cục tác lá chanh
Chim chích cán cổ diều hâu
-Tình tứ lãng mạn:
Em thương anh từ lúc mười ba
Thịt vịt ngon nhứt Đồng Thân Anh đi mua vịt mua gà Nhờ ông tơ bà nguyệt qua nhà cưới em
Em vái ông tơ vài ve rượu chát
Ước gì anh được vô phòng
Vinh Hồ *Nguồn: sưu tầm trên NET
Tản Mạn Về Tên Của Những Giống Gà: Vinh Hồ sưu tầm trên NET
Gà còn có tên là Dậu, Kê. Ta có địa danh Mủi Kê Gà. Gà lôi tức chim trĩ. Gà-mờ là kém khả năng nhận xét/ nhận biết, không phát hiện được cả những cái dễ thấy. Gà nước là loài chim sống ở đồng-ruộng, nơi đầm lầy có hình dạng giống con gà như cuốc, cúm núm. Gà đồng là con ếch. Trong văn hóa VN thuật ngữ gà tơ (gà tơ, nai tơ, bò tơ, gái tơ, trai tơ...) được dùng để chỉ những người còn trẻ ngây thơ chưa trải nghiệm, quan hệ tình dục.
Theo quan niệm dân gian, gà mang đủ năm đức tính của người quân tử: Văn - Võ - Dũng - Nhân - Tín.
Nguồn: NET: Gà trống có tướng mạo quân tử.
-Trên trống đồng Đông Sơn, gà và chim được thể hiện. -Truyền thuyết Sơn Tinh-Thủy Tinh, gà được nhắc đến là một trong ba lễ vật thách cưới của Vua Hùng để gả con gái Mỵ Nương của mình gồm: Voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao. -Truyền thuyết vua An Dương Vương Thục Phán xây thành nhưng cứ bị đất lở, Rùa thần báo cho vua biết ở núi Thất Diệu có một con gà trắng sống đến ngàn năm hóa thành yêu tinh nếu diệt được nó thì việc xây thành sẽ thành công. Sau khi An Dương Vương giết được con gà trắng thì xây được thành.
Nguồi: NET: gà mái
-Vào thời Tây Sơn, tương truyền Nguyễn Lữ là người sáng tạo môn võ Hùng Kê Quyền mô phỏng các kỹ thuật của gà chọi, một trong 10 bài danh võ được Liên đoàn Võ thuật Cổ truyền Việt Nam lựa chọn qua các kỳ hội nghị chuyên môn toàn quốc. Bài Hùng Kê Quyền sử dụng ngón tay trỏ (mô phỏng hình mỏ gà) và các ngón còn lại co vào (giống như chiếc cựa gà) đánh vào các huyệt đạo và các chỗ hiểm của đối thủ như ngực, hầu, mắt, v.v... -Trong trang phục phụ nữ miền Bắc ngày xưa khi vấn khăn thì có chừa ra một đoạn tóc bỏ buông lơi cong cong gọi là "tóc đuôi gà", kiểu tóc này được nhiều người ưa thích. -Thành ngữ gà mái gáy thường dùng để chỉ trích người đàn bà tiếm dụng hay làm phần việc của đàn ông. -Ngược lại, người đàn ông góa vợ phải chăm lo con cái thì gọi là gà trống nuôi con. -Con gà trống có mặt trong những câu đố dân gian vì tướng mạo quân tử của nó. -Gà trống còn là vật cúng tế cổ truyền. -Trong bài Nắng mới, Lưu Trọng Lư có viết về tiếng gáy của gà khác biệt với tiếng cuốc, tiếng oanh, hay tiếng nhạn trong thơ Đường.
Mỗi lần nắng mới hắt bên song (Lưu Trọng Lư, Tiếng thu, 1939, Librairie Centrale ấn hành, 1939)
-Sau này trong tiếng lóng, gà dùng để chỉ gái mại dâm.
Nguồi: NET: gà mái -Dưới đây là những tên gà: Gà gô hay gà đa-đa (gà sống ở rừng thưa) Gà nhà Gà cồ hay gà tồ Gà ô (có lông đen tuyền), Gà xám ô (lông xám đen), Gà chọi hay gà đá (có cựa, đá giỏi, nuôi để chọi nhau), Gà giò (thịt luộc rất mềm và ngon ), Gà nòi (gà giống tốt to con nuôi để để đá ), Gà rừng (sống trong rừng và cao-nguyên hoang-dại), Gà thiến (bị thiến hay bị hoạn, trông béo tròn), Gà ác (giống nhỏ con lông trắng da đen, chân chì), Gà cỏ (giống gà rừng nhỏ), Gà gáy hay cà cáy Gà hoa (gà trống tơ không bị thiến), Gà hồ (gà ở Đông-Hồ tại Bắc- Ninh), Gà kiến (lông nhỏ màu đen như cánh kiến),
Nguồi: NET: gà mái
Gà kim-tiền hay gà cẩm-kê (gà có lông như lông công, chân thấp), Gà mái-ghẹ (gà mái non thích gà trống và sắp đẻ) Gà pha (thứ gà chọi lai giống), Gà ri (gà nhỏ, chân thấp, lông lốm-đốm), Gà ó (gà có lông như chim ó), Gà tre (gà nhỏ con, lông có màu sắc rực-rỡ và hiếu-chiến), Gà đòn hay gà cù-lự (gà lớn con, chân to, cẳng bự, cựa mọc không dài nhưng đá rất hăng), Gà cựa (có cựa dài để đá), Gà cựa dao (con gà có 2 cựa mà chủ nhân cột thêm một loại dao bén nhỏ xíu vào hai cựa để gà đá giết gà đối thủ), Gà bướm (gà có sắc lông lốm-đốm đẹp như con bướm), Gà bông trích (gà có mồng đỏ như chim trích), Gà nhạn (gà có lông trắng như chim nhạn), Gà chuối (gà có nhiều màu như vàng, xám, trắng, đỏ, và nâu giống như thân cây chuối lốm-đốm), Gà điều (lông đỏ óng-ánh màu nâu sậm), Gà lôi (gà to có đuôi xòe tựa đuôi con chim công),
Gà còn có tên theo địa phương: gà Cao-Lãnh, gà Bà Điểm, gà Hóc-Môn, gà Kế Sạch, gà Xiêm (Thái Lan), gà Tàu (lông màu nâu da vàng thịt rất ngon), gà Tây (gà cao lớn, lông đen hoặc lốm-đốm, đầu sần súi, gà trống có bìu đỏ ở cổ, và đuôi có thể xòe rộng như đuôi con chim công), v.v. Có nhiều giống gà ngoài nước như: Gà Tam hoàng (giống ngoại) Gà Lương Phượng (giống ngoại) Gà Hàn Quốc Gà Hyline (Hyline) (giống ngoại) Gà Hubbard (giống ngoại) Gà Lơ-go (giống ngoại) Gà Ai Cập (giống ngoại)
Gà còn có tên theo các danh-nhân và anh-hùng: gà Tiết-Nhơn-Quý, gà Tiểu- La-Thành, gà Triệu Tử-Long, gà Thần-Ô, gà Điện-Quang, gà Nhựt-Nguyệt.
Vinh Hồ *Nguồn: sưu tầm trên NET.
V inh HồXuân Đinh Dậu 2017
|
