|
ù giàu hay nghèo, hễ đến Tết là trên bàn thờ cúng Ông Bà của người dân xứ Quảng không thể thiếu vài ổ bánh tổ. Bánh tổ chỉ xuất hiện phổ biến vào dịp Tết chứ ngày thường không dễ ǵ t́m thấy. Bánh tổ, cái tên thoạt nghe như gợi lên chút ǵ của quá khứ. Một truyền thuyết kể lại rằng bánh này vốn do mẫu tổ Âu Cơ làm ra phát cho trăm con lên núi, xuống biển làm lương khô ăn dọc đường đi. Hay loại bánh này làm ra cốt là để cúng Ông Bà nên mới có tên gọi bánh tổ?
Cũng như các loại bánh mứt khác, bánh tổ được chế biến trước Tết vài ngày. Như một món để dành, bánh tổ làm xong không ăn ngay mà để sau một thời gian dăm bữa cho thấm, khi đó mới đậm đà, vị ngọt bùi sẽ tăng lên.
Để có những ổ bánh mềm mại, thơm ngon, không cứng cũng không nhăo, đ̣i hỏi người làm phải chăm chút từ lúc chọn nguyên liệu cho đến lúc bảo quản.
Nguyên liệu chính gồm nếp và đường.
Nếp phải là loại nếp hạt mẩy, đều tṛn th́ mới dẻo và thơm.
Đường phải là loại đường chén nâu, một loại đường đặc sản của Quảng Nam.
2 phụ liệu không thể thiếu là mè và gừng.
Mè trắng khô đăi sạch, phơi nắng xong đem vào rang đều tay; c̣n gừng giă nhỏ gạn lấy nước.
Nếp sau khi phơi thật khô, rồi đem xay mịn thành bột; đường chén được tán ra nấu thành nước; trộn 2 thứ này với liều lượng nhất định.
Phải trộn thật đều và pha thêm chút nước gừng, sau đó đổ vào khuôn.
Khuôn bánh tổ thường đan bằng tre trông như cái rọ, lá chuối được lựa cẩn thận, cắt ra, lót vào khuôn.
Bánh được gói lại và dùng tăm tre ghim kín các mép lá.
Người ta thường dùng 1 cái nồi to để nấu: đặt 1 tấm vỉ tre ở giữa có chu vi = chu vi nồi, phía dưới đổ nước, sau đó xếp các khuôn bánh lên trên. Đậy chặt nắp, bắt đầu đun khoảng hơn 2 tiếng đồng hồ. Bánh chín là nhờ ở sức nóng của hơi nước trong nồi.
Lúc vừa vớt ra, nhanh tay rắc một ít mè lên trên mặt c̣n rất nóng của bánh, mè sẽ dính chặt vào khá đều đặn.
Cuối cùng, đem bánh ra phơi nắng, chừng 2 hôm là bánh khô cứng.
Bánh tổ có thể ăn tươi, nhưng muốn hấp dẫn th́ nên chiên.
Từng lát bánh tổ nhúng vào trứng gà đánh nhuyễn, rồi chiên lên, xong kẹp giữa 2 miếng bánh tráng mà thưởng thức.
Úi chà, mùi thơm của nếp, cái cay nhẹ của gừng quyện với vị ngọt thanh của đường cùng với cái bùi bùi béo béo của nếp dẻo chiên lên....làm cho ai mới ăn lần đầu sẽ nhớ măi hương vị này.
Lại một mùa Xuân nữa sắp về. Ở nơi đất khách quê người trong cái lạnh cắt da cuối năm, tôi lại bồi hồi nhớ đến hương vị nồng nàn của miếng bánh tổ vừa chiên xong.....nhớ lắm thôi ...........
VÂN ANH
Xuân Đinh Dậu 2017
|
