hi cái lạnh mùa đông nhường chỗ cho sự ấm áp của mùa xuân trở
lại, nhưng cây Đào, cây Mai bắt đầu trổ hoa báo hiệu một mùa xuân
mới về, tôi lại bồi hồi nhớ quê. Tết là ngày để mọi người được
đoàn tụ dưới mái ấm gia đ́nh của ḿnh. Hầu hết mọi người, dù có
khó khăn đến mấy, dù cách xa tận đâu, ai cũng cố gắng trở về để
cùng đón Tết với gia đ́nh. Trong mấy ngày giáp tết, cha mẹ th́ lo
việc bếp núc, cỗ bàn và bàn thờ gia tiên, con cái th́ lo quét dọn
nhà cửa, vườn tược, lau chùi sửa sang, sạch đẹp. Mỗi người một
việc với niềm hân hoan, trịnh trọng.
Tôi xa quê đă hơn mười năm, mười năm so với một đời
người th́ chẳng là bao, nhưng so với nỗi nhớ th́ không thể nào đo
đếm được v́ thế mà mỗi lần tết về tôi nhớ đến nao ḷng. Quê tôi
cũng giống như bao miền quê trên đất nước Việt Nam, có con sông
xanh lững lờ uốn lượn, có cánh đồng mỏi cánh c̣ bay. Có lũy tre
làng có tiếng kêu nghé ọ của đàn trâu ăn no, đủng đỉnh về chuồng,
đêm về có cả vầng trăng chiếu rọi màn đêm ḥa với tiếng ễnh ương
gọi t́nh ộp oạp, như một bản nhạc giao hưởng thiên nhiên…tất cả
như quyện vào nhau rồi lan ra, tỏa rộng, thành quê hương của mỗi
con người. Quê tôi là một trong những làng quê như vậy. Thế mà mỗi
khi xuân về tết đến, ḷng tôi lại xốn xang, cồn cào nỗi nhớ, nhớ
đến mức nước mắt chảy ra lúc nào không hay. Gia đ́nh ba mẹ tôi
b́nh thường ít có mặt đông đủ. Chỉ có ngày Tết cả gia đ́nh mới có
cơ hội để quây quần bên nhau, ăn bữa cơm tất niên với nhau và cùng
nhau hàn huyên tâm sự, chia sẻ và cảm thông cho nhau những ǵ của
năm cũ. Vậy nên, ngày Tết là ngày của sự đoàn tụ, là ngày “Đại xá
từ bi” và cũng là ngày để những đứa con đi xa trở về với cội nguồn
gia đ́nh huyết thống của ḿnh. Sự trở về ấy làm cho ta cảm thấy ấm
áp t́nh máu mủ ruột rà, không c̣n cảm thấy bị lạc lơng, bơ vơ giữa
ḍng đời xuôi ngược. Bữa cơm gia đ́nh cuối năm đă nuôi dưỡng và và
vun đắp cho t́nh thương yêu đơm hoa, kết trái. Khi được về với gia
đ́nh huyết thống chúng ta ai cũng có một cảm nhận như được trở về
với sự tâm linh. Từ rất xa xưa, ông bà cha mẹ ta trong ba ngày Tết
đă thờ cúng tổ tiên của ḿnh. Dù có nghèo khó đến mấy, gia đ́nh
nào cũng đều cố gắng sắm sửa một vài mâm cơm tỏ ḷng thành kính để
cúng ông bà, tổ tiên, mời ông bà, tổ tiên về đón Tết với con cháu.
Việc làm này tuy đơn giản nhưng đă tác động sâu sắc vào tâm thức
của con cháu trong những ngày lễ tết, nó như nhắc nhở con cái nhớ
đến công ơn sinh thành dưỡng dục của ông bà, cha mẹ, từ đó ḷng
hiếu thảo trong mỗi con người được nuôi dưỡng và lớn măi không
ngừng. Có một việc làm tôi không thể nào quên được đối với cái tết
ở quê trong ngày tết, đó là: Ngày đầu năm mọi người đi viếng, đi
chùa lễ Phật, đă trở thành một tập tục của mọi gia đ́nh. Đi viếng
là: thắp hương trên phần mộ của những người có công với nước bằng
tấm ḷng biết ơn. C̣n đi lễ chùa có ư nghĩa tâm linh. Ngày Xuân đi
chùa ngoài việc lễ Phật và cầu nguyện ra, mọi người c̣n có thói
quen hái lộc đầu Xuân. Tết là một dịp tốt để mọi người trở về với
gia đ́nh sống cuộc sống ấm t́nh quê hương bản quán, được gặp lại
bạn bè cái thủa âu thơ. Ngày Tết c̣n là dịp nhắc nhở mọi người nhớ
đến những người đă giúp ḿnh và để thể hiện ḷng biết ơn đối với
họ. Tối ba mươi tết sắp đến giờ giao thưa ba mẹ thường nhắc nhỡ
chị em chúng tôi rằng: “Đầu năm mới không được căi cọ đánh nhau,
không được làm bất cứ một điều ǵ xấu, nếu phạm phải th́ đó coi
như là một lời nguyền và phải hứng chịu những điều không tốt đẹp
suốt một năm. Làm con, điều quan trọng nhất là phải hiếu thảo với
ba mẹ. Ba mẹ là người sinh ra các con, giáo dục các con nên người,
đă chịu không biết bao nhiêu cay đắng để cho các con có được một
cuộc sống hôm nay. Vậy cho nên ngày đầu năm các con phải chúc thọ,
mừng tuổi ba mẹ. Sau ba mẹ là người thầy, cô giáo người dạy cho
các con biết chữ, biết nghĩa, biết điều hay, lẽ phải trong cuộc
sống. Ân t́nh của thầy, cô vô cùng sâu nặng. Các con chúc tết thầy
cô vào dịp đầu xuân sẽ làm cho thầy cô cảm thấy hạnh phúc”. Chính
những nét đẹp trong nếp sống ngày Tết ở quê hương và trong gia
đ́nh đă có một vai tṛ quan trọng trong việc h́nh thành nhân cách
cho tôi.
Nh́n hoa Mai, hoa Đào nở rộ ở nơi đất khách quê
người, tôi lại da diết nhớ về chốn b́nh yên quê hương. Đến một
ngày nào đó trên đường đời bôn ba thấm mệt, tôi lại trở về nơi
chôn rau cắt rốn, được tắm giữa ḍng sông quê, để sông ôm tôi vào
ḷng vỗ về tôi như thủa nhỏ. Lúc đó tôi lại được ngắm ánh trăng
thuần khiết mà không có một thứ ánh sáng nào cạnh tranh với nó.
Quê hương như là chiếc nôi b́nh yên trong cuộc đời của mỗi con
người. Vậy cho nên khi tết đến ḷng ta lại bần thần nhớ quê, tôi
bất chợt nhớ về câu hát “Quê hương nếu ai không nhớ/ Sẽ không lớn
nỗi thành người”