Bài viết để tưởng nhớ thầy Hiệu Trưởng Bửu Hỷ

Và thương mến tặng các Học sinh Bán Công Ninh Hòa từ NK 1968 đến 1975.

Lương Lệ Huyền Chiêu

      Mỗi năm, khi Tết đến gần, học trò Bán Công Ninh Hòa lại rộn ràng chuẩn bị trại xuân.

Đó là sự kiện được chờ đợi nhất trong năm.

 

Từ khi thông báo về ngày cắm trại được đọc tại lớp, hầu như bọn học trò không còn muốn học hành gì nữa.

Không khí xôn xao háo hức càng lúc càng nóng lên khi chính thầy cô cũng bù đầu trước khối lượng công việc chuẩn bị cho trại xuân.

Giờ sinh hoạt hiệu đoàn trong tuần không đủ cho thầy cô dặn dò...

Thường thì mỗi lớp phải cắm 4 trại. Vậy các tổ phải tự phân công đem tăng, gậy, dây dù, Nếu không có cọc sắt nhà binh, các em phải tự làm cọc bằng gốc tầm vông. Đừng quên trong ba lô phải có gạo muối, xoang, nồi, chén chảo. Rồi tiền bạc phải đóng góp bao nhiêu là tạm đủ cho phái nữ nấu cơm.

 

Mấy ngày nay, thầy cô làm việc không kịp thở. Không thở nổi nhưng phải tập cho học sinh hát trại ca, rồi liên lạc với các trung tâm huấn luyện ở Dục Mỹ mượn dàn âm thanh, loa, micro. Có dàn âm thanh rồi ai đánh đàn, ai đánh trống?

 

Vậy là các thầy lại chạy đi tìm nhạc công cùng dàn nhạc mà thuở ấy tìm cho ra một người biết chơi nhạc ở Ninh Hòa vô cùng khó khăn.

 

Năm nay sẽ tập cho học trò lớp mình đóng góp tiết mục văn nghệ gì đây vẫn là chuyện nhức đầu nhất cho thầy cô...

 

Học trò Bán công thuở ấy hầu hết đều quê mùa, chơn chất, có đứa nào biết hát biết múa gì đâu. May mắn cho các lớp có được vài bé gái xinh xắn. Các bé sẽ được tập cho quơ tay quơ chân cho một màn múa nào đó. Lớp không tìm ra nhân tố hát múa thì cố tìm vài cậu bé cho vẽ râu, đội khăn đóng mặc áo dài, cắp cây dù đóng vai ông xã ông làng, hay ông táo bà táo gì đó. Lớp nào bí quá thì tập hợp mươi đứa hát một bài hợp ca. Thường thì “Nắng Lên Xóm Nghèo” “Mùa Hợp Tấu” “Gánh Lúa” “Việt Nam. Việt Nam” được ưa chuộng.

Không khí rộn ràng náo nức cho đến hôm cả trường được nghỉ học để học trò nhận vị trí đóng trại. 

 

Chẳng còn gì vui hơn được đến trường mà không phảỉ để học! Thường thì những học sinh lười học và phá phách nhất lại trở nên hết sức ngoan ngoản, siêng năng, dễ sai dễ bảo nhất trong ngày hôm nay. .

 Cả sân trường nhộn nhịp như một công trường xây dựng.

 

Ngày thường thầy dặn học bài, làm bài học trò hay quên nhưng hôm nay thầy kêu “đứa nào chạy về nhà lấy cho thầy mượn cái búa” là có đứa chạy đi ngay.

Thầy chỉ hô lên một tiếng, thế là cả đàn học trò đi kéo về hàng đống tre, trảy.

 

Hồi đó vì sân trường chật, mỗi lần làm trại xuân thầy hiệu trưởng lại xin quận cho học sinh cắm trại ở phần đất của sân vận động kề bên hàng rào của trường.

Thay vì mở hàng rào làm lối đi, trường cho bắt một cây cầu bằng tầm vông để quan khách và học sinh bước lên đi qua khu vực đóng trại.

 

Cây cầu đặc biệt này có dáng vẻ giống như cây cầu khỉ bắt qua các con kênh nhỏ ở miền Nam.

 

Và quan khách đến thăm trại xuân sẽ mang cảm giác vừa ngạc nhiên pha chút hồi hộp khi bắt buộc phải trèo lên một cây cầu không bắc qua một dòng sông mà bắc qua một hàng rào kẻm gai.

 

Chiếc cầu rất độc đáo của trại xuân Bán Công được gọi là cầu Hy Vọng.

Thầy hiệu trưởng giao công tác dựng cầu cho đội thiếu sinh Hải Âu vì chỉ có thiếu sinh mới biết cách làm cầu mà không dùng một cây đinh nào.

Cầu được kết cấu bằng những sợi dây dù và nhiều gậy thiếu sinh dài một mét sáu.

 

Đã hơn 40 năm kể từ ngày trường Bán Công bị khai tử, các cựu học sinh, khi nhắc lại kỷ niệm trại Xuân vẫn không quên chiếc cầu Hy Vọng.

Các học sinh lớp đệ tứ là khổ nhất.

 

Ngoài việc dựng một cái cổng lớn nằm ngay cổng trường, trên cao có gắn bốn cái sàn tre mang bốn chữ TRẠI XUÂN BÁN CÔNG các nam sinh lớp đệ tứ còn phải khiêng bục từ phòng học ra sân làm sân khấu, dựng cánh gà, bày ghế cho quan khách ngồi..

Nhưng bù lại các nữ sinh đệ tứ được đặc quyền dựng một canteen bán thức ăn, nước giải khát cho trại xuân.

Thật là rộn ràng, thật là quá nhiều việc để làm mà cũng thật là vui.

 

Mờ sáng hôm sau các cô các cậu học sinh Bán Công đã đồng phục tề chỉnh ba lô trên vai, háo hức có mặt ở trường.

 

 Sau khi thầy hướng dẫn tập họp, điểm danh (mà có ai vắng đâu), các em được tự do trang trí khu vực trại của lớp mình. Có trại cắm cờ, có trại treo… lồng đèn, có trại lên tận đường rầy xe lửa hái hoa ti gôn về giắt đầy trên cổng trại.

 

Giờ khai mạc đã đến. Các trại sinh đứng nghiêm hai bên trại của mình nghe thầy Hiệu Trưởng đọc diễn văn chào mừng quan khách đến thăm trại và nói lên ý nghĩa của Trại Xuân Bán Công.

Ông Lương Trấp, thân phụ của cô Lương Lệ Huyền Chiêu trao phần thưởng cho học sinh Bán Công.

Sau một tràng vỗ tay, thầy Hiệu Trưởng mời quan khách đi thăm trại.

Khi quan khách bước lên cầu, học sinh cả trường hát vang bài ca Hy Vọng của nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang:

 

“Hy vọng đã vươn lên trong màn đêm bao ưu phiền

Hy vọng đã vươn lên trong lo sợ mùa chinh chiến

Hy vọng đã vươn lên trong nhọc nhằn tràn nước mắt

Hy vọng đã vươn dậy trong lòng anh, trong lòng em, trong lòng tôi”...

 

Trở về hàng ghế danh dự, quan khách được thưởng thức một chương trình văn nghệ “đặc sắc” do chính học sinh của trường biểu diễn..

Tất cả học sinh lúc này cũng được rời trại để về sân trường xem bạn mình hát múa.

Không ngờ mấy đứa con gái trong lớp mình hôm nay được đánh chút phấn, thoa chút son bỗng trở nên vô cùng xinh đẹp.

Múa thì cũng vụng về thôi nhưng chiếc áo kimono, chiếc áo dài tứ thân cùng vành khăn mỏ quạ, chiếc váy của cô gái cao … đã làm cho các vũ công trở nên thật lạ lẫm, duyên dáng.

Cả trường cười vang khi nhìn thấy bạn X ngày thường ốm nhom nay độn bụng vẽ râu làm ông Xã Xệ.

Các tiết mục đơn ca, nhà trường luôn ưu tiên dành cho các cựu học sinh.

 Thật cảm động khi một số cựu Học sinh Bán Công, học xong đệ tứ, dù phải chuyển qua học ở trường khác nhưng các em luôn trở về thăm thầy cô, thăm trường cũ, sống lại giây phút trại Xuân năm nào.

 

“Hôm nay tôi trở vê thăm trường cũ.

Thầy đó, trường đây, bạn cũ đâu rồi…”

 

 Trở lại và đứng hát trên sân khấu trường cũ chắc chắn là những khoảnh khắc nao lòng của các em.

Sau khi quan khách ra về, bọn con trai được tự do rong chơi và giờ là lúc các nữ sinh trổ tài đi chợ nấu cơm.

 

Quang cảnh các bé gái mười một, mười hai tuổi xúm xít nhặt rau, chiên cá, nấu canh, làm cơm cho cả lớp trông thật đáng yêu.

“Giờ ăn đến rồi

Giờ ăn đến rồi

Mời anh xơi

Mời chị xơi…”

Cùng ngồi bên nhau trong lớp biết bao ngày, nhưng giờ phút này tất cả mới thực sự là một gia đình...

Hai giờ chiều, tất cả học sinh tập họp ở sân trường tham gia trò chơi.

Buổi tối các nữ sinh được trở về nhà. Các em nhà xa được ngủ lại trong phòng học.

Các nam sinh quây quần bên đống lửa trại trong cái lạnh của tháng chạp.

Đêm đã khuya nhưng chẳng ai muốn về trại ngủ.

Trên trời, sao lấp lánh và sương bắt đầu rơi .

Mặt trời mọc. Ngày mới bắt đầu.

 

Sau khi giở trại, dọn vệ sinh, ba lô lên vai các em tập trung ở sân trường để nghe thầy Hiệu Trưởng đọc lời chúc tết và tuyên bố bế mạc trại.

Cũng sân trường này, cũng dưới trụ cờ này, cũng bao nhiêu thầy cô bạn bè ấy và cũng chỉ xa nhau mươi ngày nhưng dường như tất cả đều ngơ ngác, rưng rưng, bồi hồi thương nhớ..

 

“Giờ đây anh em chúng ta cùng nhau chúc thầy vài lời tâm huyết

Bước qua sang năm trời cho làm ăn phát tài và được bình an…”

 

Thầy cho phép các em về nhưng chẳng ai muốn về.

Những ánh mắt ngây thơ vẫn còn lưu luyến đọng lại trên mái ngói, trên hiên trường, trên hàng keo già thân quen.

 

Trại Xuân là vậy đó.

 

Thời ấy không có TV, không có games on line, không có quán xá, cũng không có nhiều tiền bạc để đi chơi đây đó, Tâm hồn thơ trẻ của các học sinh Ninh Hòa dành hết cho mái trường của mình.

 

41 năm đã trôi qua, cho đến giờ phút này rất nhiều cựu học sinh Bán Công Ninh Hòa hàng năm vẫn cùng nhau hẹn ngày họp lớp.

 

Dầu kẻ còn người mất, kẻ đi xa, người ở lại, dầu tóc đã bạc màu, dầu cuộc sống vẫn khó khăn, gặp nhau, tiếng cười của các em vẫn y như ngày xưa còn bé..

Và trại xuân Bán Công vẫn luôn là những kỷ niệm được khắc sâu..

 

Thật tiếc rằng ngôi trường Bán Công Ninh Hòa đã bị phá bỏ, dù nó có một giá trị lịch sử quan trọng..

Đó là ngôi trường trung học đầu tiên của quê hương Ninh Hòa yêu dấu của chúng ta.