Mục
Lục
Trang
B́a
Ban
Biên Tập
Lá
Thư
Xuân
Phương
Hiền
Táo
Quân
Chầu
Trời
Tuyết
Hồng
Câu
Đối
Tết
Việt Hải
Câu
Đối
Tết
Vinh Hồ
Mừng
Năm
Mới
Chúc
Tết - Được Lời
Liên
Khôi
Chương
Chúc
Xuân
Vinh Hồ
Xuân
Ất
Mùi 2015
Nguyên
Kim
Chúc
Xuân 2015
Nguyễn Thị
Kính
Ngọ,
Mùi Giao Mùa
Bạch
Líên
Xuân
Về
Nguyễn Thị
Lộc
Tháng
Giêng, Anh Đă
Thấy
Xuân
Về
Hay
Chưa?
Tiểu
Vũ
Vi
Xuân
Quê
Nhà
Chợ
Hoa Ngày Tết
Nguyễn Thị
Kệ
Đầu
Xuân Ngắm Mai
Quách Giao
Mâm
Cỗ Ngày Tết
Của
Người
Dân
Ba
Miền
Hoàng Bích
Hà
Xuân
Xưa
Lê Văn
Ngô
Tấm
Ḷng...Của Người
Cha
Minh Tâm
Tản
Mạn Ngày Xuân
Huỳnh T́nh
Nét
Xuân Xưa
Tiểu Vũ
Vi
Tản
Mạn
Lê Khánh
B́nh Yên
Xuân
Đất
Khách
Tết
Giữa Mùa Đông
Đinh
Thị
Lan
Hoa
Đào Hồng Thắm
Bạch
Liên
Tản
Mạn
Du
Xuân
Little
Sài
G̣n 2015
Việt Hải
Tản
Mạn Về Tết
Nguyễn
Thùy
Trang
Sinh Hoạt
Sinh
Hoạt
Của
Trang
Mạng
Ninh
Ḥa
2014
Nguyễn Vũ
Trâm
Anh
Cùng
Nhau
Đi
Thăm
Thầy
Cô
Giáo
Nguyễn Thị
Phương
Hiền
Kư
Ức Tuổi Thơ
Lê Thị
Ngọc
Trang
H́nh
Ảnh SlideShow
Nhóm Đồng
Hương
H́nh
Ảnh
Tết
Cắm
Hoa Trang Trí
Lê
Thị
Lộc
Hoa
Xuân Ngày Tết
Lê
Thị
Lộc
H́nh
Ảnh Tết Ninh
Ḥa
Hiếu
Minh
Chùm
THƠ
Xướng
Họa
Bài Xướng
Xuân
Ất
Mùi Tự
Cảm
Tư Nguyên
Bài Họa
Ất
Mùi Tự
Cảm
Phạm Văn
Khả
Nỗi
Ḷng
Ngày
Xuân
Song Hồ
Sắc
Xuân Đồng Nội
Vinh Hồ
Tết
Trà Kim
Huy
Bàn
Cờ
Thế
Kiều
Lam
Tự
Vân
Lê Văn
Ngô
Tâm
Tư Xuân
Nguyễn Thị
Thanh Trí
Năm
Mới
Nhớ
Chuyện
Cũ
Những
Thứ
Giá
Trị
Nhất
Loan
Anh
Những
Ngày Đầu Tiên
Vân Anh
B́nh
Dân Trong Kư
Ức
Lê
Ánh
Tết
Cao Nguyên PLEIKU
Lê
Ánh
Tết
Trong Tuổi Thơ
Tôi
Lương
Lệ Huyền Chiêu
Lặng
Lẽ Xuân Về
Quách Giao
Cuối
Năm Nh́n
Lại
Dĩ
Văng
Và
Kỷ
Niệm...
Việt Hải,
Los Angeles
Kỷ
Niệm Một Thời
Làm "Thợ
Săn"
Tiền
Nhuận
Bút
Báo
Nguyễn
Hiền
Mộng
Xuân
Phương
Hiền
Tết
Vui Tuổi Nhỏ
Quê Tôi
Ngọc
Hương
Chùa
Xưa
Bạn
Cũ
Trương
Thị
Kẻo
Vui
Buồn Cùng NGỌ
Bạch
Líên
Trên
Đường Về Nhớ
Đầy
Trương
Thanh
Sơn
Ḍng
Thời Gian
Trần
Hà
Thanh
Linh
Tinh
Mười
Năm
Sinh
Hoạt
Của
Nhóm Bạn
C3
Tại
Mỹ
Trâm
Anh
Mănh
Lực Đồng Tiền
Trương
Khắc
Nhượng
Tiếng
Hát Thu Thủy
Trần
Như
Phương
Phiên
Ṭa
Đầu
Năm
Topa
Panning
Tùy
Bút
Nguyễn
Thùy
Trang
Ca
Hát/Nhạc
Thư
Xuân
Hải
Ngoại
Lan
Đ́nh
Xuân
Về
Một
Niềm
Mong
Lư
Hổ
Loài
Hoa
Không
Vỡ
Hà
Thu
Thủy
Tử Vi
Cách
Chuyển Đổi Sang
AL
Đàm
Quang
Hưng
Tử
Vi Phong Thủy
Năm
Ất
Mùi
2015
Phạm Kế
Viêm
Tôn Giáo
T́m
Về
Tự
Tánh
Di
Đà
Mục
Đồng
Văn
Cảnh
Chùa
Thơ
Sắc
Tứ
Minh
Thiện
Trí
Bửu
Nguyễn
Thừa
Năm
Ất
Mùi
Nói
Chuyện
Dê
Năm
Mùi Nói Chuyện
Dê
Nguyễn
Chức
Tản
Mạn Chuyện Năm
Mùi
Trần
Việt
Hải
DÊ
Quê Tôi
Nguyễn
Xuân
Hoàng
DÊ
Trong
Văn
Hóa
Tín
Ngương
Của
Một
Số
Nước
Vinh Hồ
Năm
DÊ,
Xem
Tranh
THẦN
Dê
Của
Âu
Châu
Vinh Hồ
d_bb
Đ.H.K.H
Cách Chuyển Đổi
Sang AL
Đàm
Quang
Hưng
Liêu Trai Chí
Dị
Đàm
Quang
Hưng
Nỗi
Buồn Của Nguyễn
Du
Lê Phụng
Lăo
Trê
Thắng
Kiện
Nguyễn Quang
Tuyến
Tử
Vi Phong Thủy
Năm
Ất
Mùi
2015
Phạm Kế
Viêm
Ẩm
Thực
Hến
Chế Biến Nhiều
Món
Ngon
Hoàng Bích
Hà
Ốc
Len Xào Dừa
Hoàng Bích
Hà
Kinh Nghiệm Sống
T́nh
Người
Mai
Thị
Hưng
Hồng
Ưu
Phiền
Khép
Lại
Bạch
Liên
Đầu
Xuân
Tâm
T́nh
Chuyện
Đạo
Hiếu
Nguyễn Văn
Nghệ
Đầu
Năm...Khai
Báo
Topa
Panning
Cô
Bé
Giúp
Việc
Nguyễn
Thùy
Trang
Sưu
Tầm
Hà
Thị
Thu
Thủy
Du
Lịch
Đại
Hàn
Lê
Ánh
Nhật
Bản
Lê
Ánh
Tour
Grand
Canyon
Sidewalk
And
Red
Rock
Canyon
Nguyễn Thị
Lộc
Du
Lịch
Lễ
Hội
Tháng
Giêng
Vơ
Hoàng
Nam
Aloha
Và Vũ Điệu
Hula Của
Người
Hawaii
Nguyễn Văn
Thành
Biên
Khảo
Nhu
Cầu Năng Lượng
Liên
Khôi
Chương
Năm
2015: Giá Vàng Bắt
Đầu Dao
Động
Liên
Khôi
Chương
Thái
Dương Hệ Dẫn
Chứng
Thuyết
Bảo
Ḥa
Liên
Khôi
Chương
Viết
về
ninh-hoa.com
Những
Mùa Xuân Internet
Lương
Lệ Huyền Chiêu
Thời
Thơ Ấu
Minh Tâm
Văn
Học
Lịch
Sử/Địa
Lư
Chữ
Hiếu
Trong
Đời
Sống
Văn
Hóa
Dân
Tộc
Trí
Bửu
Có
Người Con
Gái
Buông
Tóc Thề
Lương
Lệ Huyền Chiêu
Bắc
Hành Tạp Lục
(58-59)
Dương Anh
Sơn
Mùa
Xuân
Nói
Về
Cây
Tre
Cây
Nêu
Trong
Văn
Học
Trần
Ngọc
Chánh
Nhắc
Chuyện
Tết
Với
Thơ
Vũ
Đ́nh Liên
Trần V́ệt
Hải
Dê
Chúa Lên Ngôi
Vinh Hồ
Nỗi
Lo Nàng Đào
Bạch
Liên
Hoa
Mai
Linh
Hồn
Của
Mùa
Xuân
Phương
Nam
Vơ
Hoàng
Nam
Văn
Miếu
Diên
Khánh
Là
Văn Miếu
Cấp
Huyện/Tỉnh?
Nguyễn Văn
Nghệ
Tết
Việt Nam
Lê Văn
Ngô
Thái
Sư Trần Thủ
Độ Trong
Sự
Nghiệp
Cứu
Nước
Trần Nhu
Phụ
Nữ Việt Nam...Trong
Văn
Học
Minh Tâm
Trăng
Thu
Dạ
Khúc
Tiểu
Vũ
Vi
Thơ
Bếp
Lửa Ngày Tết
Vân Anh
Nàng
Xuân
Hoàng Bích
Hà
Ly
Rượu Cuối Năm
Nguyễn
Hiền
Biển
Nhớ -
Biển
Thương
Nguyễn Thị
Phương
Hiền
Nghe
Sông Kể
Nguyễn
Văn
Ḥa
Xuân
Ơi
Lư Hổ
Xuân
Hướng
Phật
Xuân
Lễ
Phật
Ngọc
Hương
Này
Mai
Nhất
Chí
Mai
Nơi
Dịu
Dàng
Xuân
Tới
Nguyễn
Thị
Khánh
Minh
Gặp
Lại
Đặng
Tuyết
Như
Nguyện
Xin
Đức
Mẹ LaVang
Phan Phước
Huy
Hương
Xuân Quê Nhà
Vơ
Hoàng
Nam
Mùa
Xuân Ḷng
Người
Lê Văn
Ngô
Tạ
Ơn Em
Thụy
Nguyên
Ơi
À...Dốc
Lết -
Dốc
Lết
Phố Nhỏ
Xuân Nhớ Quê
Nguyễn Thị
Thí
Ba
Đă
Đi
Rồi
Ngô
Trưởng
Tiến
Hương
T́nh Xuân Chín
Tiểu Vũ
Vi
Hương
T́nh Xuân
Tiểu
Vũ
Vi
Bây
Giờ Nơi Ấy
Đang Mưa!
Lê Khánh
B́nh Yên
Văn
Làm
Sao Về Được
Mùa Đông
Loan
Anh
Những
Lời Đầu Xuân
Trần
Thị
Chất
Ngày
Mai Ta Không
C̣n
Thấy
Nhau
Lương
Lệ Huyền Chiêu
Bà
Chúa Hời
Khuất
Đẩu
Một
Cành Xuân
Quách Giao
Gà
"Ngủ Tử Mi"
Nguyễn
Hiền
Cứ
Ngỡ Đă Quên
Bạch
Liên
Mùa
Xuân
Nhớ
Ngoại
Phan Phước
Huy
Kịch
Bản
Giết
Người
Trong
Đêm
Cuối
Năm
Topa
Panning
Hồi
Tưởng
Minh Tâm
T́nh
Ảo
Mai
Thái
Vân
Thanh
Giấc
Mơ
Của
Chàng
Lính
Biển
Nguyễn Văn
Thành
Những
Chuỗi
Ngày
Xuân
Trong
Đời
ThiThí
Mối
T́nh Đàu
Nguyễn
Thùy
Trang
Lá
Thư UPU
Nguyễn Thị
Thanh Trí
Đại
Dương
Trong
Ḷng
Con
Ốc
Nhỏ
Lê Khánh
B́nh Yên
Thư từ,
bài vở, h́nh ảnh hoặc
ư kiến xây dựng, xin liên lạc:
Kinh Thi viết:
“Phụ hề sinh ngă.
Mẫu hề cúc ngă.
Ai ai phụ mẫu, sinh ngă cù lao.
Dục báo thâm ân, hạo thiên vơng cực”
經詩曰
“父 兮生 我 母 兮 匊 我
哀 哀父 母 生 我 劬 勞
欲 報深 恩 昊 天 罔 極”
Có nghĩa là: Kinh Thi nói rằng: "Cha sinh ta, mẹ nuôi ta, Xót thương cha mẹ sinh ta khó nhọc. Muốn báo ơn cha mẹ, nhưng ơn cha mẹ như trời cao chẳng cùng."
Chữ Hiếu (孝) theo Tự điển Đào Duy Anh có nghĩa là hết ḷng thờ cha, mẹ.
Hiếu là một phạm trù đạo đức của Nho giáo Trung Quốc. Cùng với Trung (忠) , Hiếu (孝) xây dựng các quy tắc ứng xử của con người trong hai mối quan hệ xă hội và gia đ́nh. V́ thế, dưới chế độ phong kiến: “Quân sử thần tử, thần bất tử bất trung, phụ sử tử vong tử bất vong bất hiếu”
(君 史 臣 死 臣 不 死 不 忠
父史 子 亡 子 不 亡 不 孝)
(Vua khiến tôi chết, tôi không chết là tôi chẳng trung. Cha khiến con chết, mà con không chêt là con chẳng hiếu…) và không ít trung thần, hiếu tử đă trở thành nạn nhân của quan niệm phong kiến, cực đoan đó.
Tuy nhiên, khi du nhập vào Việt Nam, Nho giáo nói chung, quan niệm về chữ Hiếu nói riêng đă được Việt hoá về nhiều mặt và nảy sinh những cách hiểu cũng như hành vi hiếu thảo mang tính thực tiễn theo quan niệm chữ Hiếu của nhân dân ta, đă trở thành văn hoá đạo hiếu của dân tộc ta.
Chữ Hiếu theo quan niệm của Nho giáo chính thống ở nước ta tuy vẫn chuyển tải đầy đủ ư nghĩa ban đầu nhưng nội hàm đă được mở rộng nhằm phù hợp với từng điều kiện, hoàn cảnh và con người cụ thể: Lời dặn của Nguyễn Phi Khanh đối với Nguyễn Trăi “ Con về lập chí, rửa nhục cho nước, trả thù cho cha, như thế mới là đại hiếu” Hiếu ở đây không chỉ đối với cha mà c̣n Hiếu với nước. Bác Hồ kính yêu cũng đă dạy: “Trung với nước, Hiếu với dân”.
Trong xă hội, khi quan hệ cá nhân gắn liền quan hệ cộng đồng dân tộc th́ chữ Hiếu trong quan hệ gia đ́nh cũng h́nh thành những nét nghĩ mới. Việc làm của Nguyễn Trăi trong suốt quăng đời c̣n lại là quá tŕnh làm tṛn chữ Hiếu với cha nhưng cũng là thực hiện đạo Hiếu đối với dân với nước. Nhưng trước hết, bản thân Nguyễn Trăi nghe theo lời cha dạy, quay về mưu cầu việc lớn pḥ minh chúa Lê Lợi đánh giặc Minh là hành động cụ thể đúng theo tinh thần chữ Hiếu trong quan niệm chính thống của Nho giáo Việt Nam. Nguyễn Trăi ăn lộc nhà Trần, thành danh và ra làm quan cho nhà Hồ và là bậc khai quốc công thần của nhà Lê nhưng không ai cho Nguyễn Trăi bất trung! Bởi v́, tuỳ duyên nhưng bất biến. Trường hợp Nguyễn Trăi, hiếu với dân, hiếu với nước rơ ràng là một bước tiến dài mang ư nghĩa hoàn chỉnh, trong quan niệm về chữ Hiếu của nhân dân ta.
Câu chuyện “ Chử Đồng Tử” (渚童子) sau đây là một bằng chứng thấu t́nh, đạt lư về chũ HIẾU.
Theo Lĩnh Nam Chích Quái (嶺 南 摘 卦) của Vũ Quỳnh - Kiều Phú: “Vua Hùng thứ ba có người con gái tên Tiên Dung Mỵ Nương đến tuổi 18 dung mạo đẹp đẽ, không muốn lấy chồng, chỉ măi vui chơi, chu du khắp thiên hạ. Hồi đó ở làng Chữ Xá có ngư dân là Chữ Vi Vân sinh hạ được Chữ Đồng Tử (渚童子) (người con trai ở bên sông). Chẳng may, nhà gặp hoả hoạn, của cải sạch không , chỉ c̣n lại một cái khố vải, cha con ra, vào thay nhau mà mặc. Người cha, tuổi già, đau ốm, trước khi nhắm mắt gọi con đến bảo rằng: “Cha chết cứ để trần mà chôn, giữ khố lại cho con.” Chữ Đồng Tử không nở làm theo, dùng khố mà liệm bố.
Từ đó, Đồng Tử thân thể trần truồng, hể nh́n thấy có thuyền buôn qua lại th́ đứng ở dưới nước mà ăn xin, rồi câu cá, hái rau độ thân. Không ngờ, một hôm, thuyền của Tiên Dung đến, chuông trống, đàn sáo, kẻ hầu, người hạ rất đông. Trên băi cát có khóm lau sậy, Đồng Tử bèn nấp trong đó, bới cát thành lỗ nằm xuống và phủ cát lên ḿnh. Thoát sau, Tiên Dung cắm thuyền dạo chơi trên băi cát, ra lệnh vây màn trướng ở khóm lau mà tắm.
Tiên Dung vào màn, cởi áo, dội nước, cát trôi, phát hiện Đồng Tử. Tiên Dung kinh sợ, thấy là người con trai, bèn nói: “Ta vốn không muốn lấy chồng, nay lại gặp người, cùng ở trần với nhau, đó chính là do duyên trời xui khiến nên vậy. Người hăy đứng dậy tắm rửa, ta ban cho quần áo mặc, rồi cùng ta xuống thuyền, mở tiệc ăn mừng. Người trong thuyền đều cho đó là cuộc giai ngộ xưa nay chưa từng có.
“ Chử Đồng Tử ” (渚童子) là câu chuyện mà qua đó, dân gian ta “phản ánh nguyện vọng, ước mơ tự do hôn nhân và đề cao đức tính hiếu thảo” qua hai nhân vật Chử Đồng Tử và Tiên Dung
Chử Đồng Tử (渚童子) là người con rất có hiếu đối với cha. Điều này thể hiện qua chi tiết chàng đă “đóng khố cho cha rồi mới chôn” dù cả hai cha con chỉ có chung một chiếc khố dùng thay nhau và trước đó, cha chàng đă dặn “cứ giữ lấy mà dùng”. Nhưng nghĩa tử là nghĩa tận, Chử Đồng Tử đă không nỡ để cha ḿnh trần về nơi chin suối. Việc Chử Đồng Tử không nghe lời cha, nếu xét theo quan niệm chữ Hiếu của Nho giáo bảo thủ không những không được coi là hiếu thuận mà ngược lại, c̣n bị cho là bất hiếu. Thế nhưng, sự thực là không ai không xúc động trước tấm ḷng hiếu thảo sâu nặng của chàng, cũng không ai chê trách mà tất cả đều đồng ḷng ngợi ca hành động hiếu nghĩa đó. Trong trường hợp này, dân tộc ta đă có quan niệm rất thực tế về chữ Hiếu. Chử Đồng Tử, dù không nghe lời cha (là biểu hiện của sự bất hiếu) nhưng việc chàng làm lại toả sáng một tấm ḷng rất mực hiếu thảo. Chử Đồng Tử đă được dân gian ban tặng “phần thưởng” là một cô Công chúa xinh đẹp để làm vợ. Quả thật đây là phần thưởng vô cùng cao quư mà không bạc vàng nào sánh được (V́ không thể dùng của cải vật chất làm thước đo ḷng hiếu thảo con người ). Chi tiết này thể hiện cách nghĩ hết sức thâm thuư thấm đẩm tính chất nhân văn và có thể coi là sự bổ sung cho quan niệm về chữ Hiếu trong dân gian của dân tộc ta.
Công chúa Tiên Dung, nếu xét theo tiêu chí và quan niệm về chữ Hiếu của Nho giáo bảo thủ, cố chấp được coi là một người con “bất hiếu” bởi không nghe lời cha, “không chịu lấy chồng” và tự ư định đoạt hôn nhân cho ḿnh – hành động “mặc áo qua đầu” vốn bị coi là cấm kỵ trong xă hội phong kiến về mối quan hệ giữa con cái đối với cha mẹ. Và Chử Đồng Tử, một chàng trai hiếu thảo, trớ trêu thay, lại được dân gian dành cho phần thưởng là một cô con gái “bất hiếu”! Thoạt nh́n, tưởng như dân gian ta có ư “chơi khăm” nhân vật của ḿnh nhưng kỳ thực th́ không phải vậy.
Trong nhận thức của nhân dân ta, Tiên Dung chưa bao giờ bị coi là bất hiếu bởi việc nàng làm chẳng những không phương hại đến ai mà c̣n hướng đến lẽ đời cao đẹp với hôn nhân tự do và sự phân định đẳng cấp xă hội bị xoá nhoà. Cái sâu sắc của dân gian ta ở đây là tạo ra cái nghịch lư bên ngoài để làm sáng lên cái có lư bên trong. Chử Đồng Tử xứng đáng được ban thưởng và Tiên Dung cũng xứng đáng với tư cách “phần thưởng” của ḿnh.
Truyện “Chử Đồng Tử” (渚童子) kết thúc với việc Chử Đồng Tử và Tiên Dung bay về trời cũng là dụng ư của dân gian, nhằm tránh sự xung đột trong quan hệ vua-tôi, cha-con giữa Chử Đồng Tử và Tiên Dung với vua cha, khi mà nhà vua cử binh tiến đánh để Trung và Hiếu được vẹn toàn. Truyện cổ tích, nhất là cổ tích thần kỳ của nhân dân ta phản ánh thời kỳ “ngây thơ” trong lịch sử xă hội loài người nhưng những ǵ được thể hiện trong “Chử Đồng Tử ” lại cho thấy quan niệm và cách xử lư t́nh huống không hề ngây thơ.
Quan niệm về chữ Hiếu qua câu chuyện về chàng trai họ Chử có màu sắc phong phú và giá trị thực tiễn phù hợp với đời sống tâm lư xă hội cộng đồng, dù vẫn giữ cái hạt nhân cốt lơi của quan niệm về chữ Hiếu. Việc tiếp thu và vận dụng văn hoá, tư tưởng nước ngoài bằng trí tuệ, tâm hồn và đạo lư dân tộc của người Việt qua truyện “Chử Đồng Tử ” nói riêng, trong quá tŕnh xây dựng và phát triển bản sắc văn hoá, tư tưởng dân tộc nói chung luôn là điều khiến ta phải suy ngẫm và thán phục.Đối với đạo Phật, Rằm tháng bảy hằng năm, lễ hội Vu Lan, lễ bông hồng cài áo, là mùa báo hiếu, Bởi v́: “Hiếu tâm tức thị Phật tâm. Hiếu hạnh vô phi Phật hạnh”.
(孝 心即 是 佛 心, 孝 行 無 非 佛 行)
Ḷng hiếu tức là ḷng Phật. Hạnh hiếu há chẳng phải là hạnh Phật sao?.
Hiếu kính với Cha Mẹ là một truyền thống tốt đẹp và lâu đời của dân tộc Việt Nam. Truyền thống đó từ xa xưa đă được giữ vững và trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, cho đến ngày nay. V́ thế ca dao ta có câu:
"Công Cha như núi Thái Sơn
Nghĩa Mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Một ḷng thờ Mẹ kính Cha,
Cho trọn chữ hiếu mới là đạo con."
Hoặc:
"Trải bao gian khổ không sờn
Muôn đời con vẫn nhớ ơn Mẹ hiền."
Ngày nay, Rằm tháng bảy, Thắng hội Vu Lan, ngày truyền thống văn hoá báo hiếu không chỉ có người Phật tử thực hiện mà đă thành lễ hội văn hoá báo hiếu của dân tộc ta. V́ thế, mỗi chúng ta hăy là một điểm sáng về tấm ḷng hiếu thảo, tỏa sáng, rực sáng, v́ ánh sáng bao giờ cũng đẩy lui bóng tối, t́nh thương bao giờ cũng chiến thắng thù hận, trí tuệ bao giờ cũng khuất phục si mê, hạnh phúc và đạo đức bao giờ cũng vượt lên trên hết…
Trí Bửu
Tháng 02/2015
