êm nay không hiểu làm sao tôi cố dỗ giấc ngủ măi không được, tâm
tư cứ trằn trọc. Trời bên ngoài lạnh hơn mọi khi.
Trên trang báo mỗi ngày tôi đọc và được biết cách dỗ giấc ngủ
bằng cách đếm số, tôi cố gắng tập theo đếm từ một đến một ngàn mà
măi đôi mắt cứ ráo hoảnh, chỉ thấy ḷng ḿnh bềnh bồng trong màn
đềm dày đặc.
Tiếng mèo đêm réo gọi bạn t́nh nghe sao mà thê thiết – tiếng
dế nỉ non cho số kiếp nhỏ nhoi hèn mọn của ḿnh…như tiếng oan hồn
từ muôn năm cũ réo gọi hồn ai trong đêm trường. Đó là những cái
nắm bắt được mà nghe c̣n xót xa đến như vậy, c̣n những ảo ảnh vô
h́nh cứ vây bủa lấy hồn tôi: Kỷ niệm từ thời xa lắc xa lơ chắp
cánh bay về đậu xuống vai tôi, thỏ thẻ bên tai tôi những lời ngọt
ngào, cay đắng xót xa… lay động hồn tôi ch́m trong cơn mưa băo của
cuộc đời.
Biết không làm sao ngủ lại được, tôi ngồi dậy t́m gói thuốc gắn
trên môi một điếu, bật lửa. Một đớm sáng trong màn đêm dù nhỏ nhoi
cũng đủ sưởi ấm ḷng người, mang trong ḷng bao tâm sự ngổn ngang
trăm mối. Tôi biết bên cạnh tôi, bà xă tôi cũng trằn trọc thâu đêm.
Ḷng cũng trăm mối tơ ṿ. Ừ, ai không có khoảng trời riêng. Tôi tôn
trọng điều đó.
Tôi ngồi dậy mở nhẹ cửa, một cơn gió ùa vào làm tê buốt thịt
da. Đóng cửa lại bước ra đường. Con đường này với tôi như người
thân, bất luận ngày đêm, mưa nắng, khi nào thấy buồn tôi lại ra đây
đi vài ṿng, vài điều suy nghĩ là tôi cảm thấy nhẹ nhàng b́nh yên.
Dường như con đường biết lắng nghe và chia xẻ cùng tôi.
Cảnh vật ch́m trong sương lạnh, ngọn đèn vàng úa thả xuống một
thứ ánh sáng nhạt nḥa làm hiu hắt ḷng người.
Con đường Bắc Nam vừa cựa ḿnh thức giấc v́ bước chân của những
người thức dậy sớm đi tập thể dục buổi sáng. Vài quán cà phê hai bên
đường cũng vừa mở cửa. Tôi đang rảo bước th́ có tiếng gọi
– Anh Hai vào uống cà phê!
Tôi bước vào quán thấy Hùng ngồi đó tự bao giờ. Dù ánh đèn mờ tối
vẫn nhận ra Hùng. Tôi kéo ghế ngồi xuống, cô chủ quán thấy có khách
vội đến đon đả chào mời.
-Anh uống ǵ? tiếng “ǵ” kéo dài ra
-Cho tôi một ly sửa nóng. Phương cười:”Hôm nay đổi gu rồi sao?”
-Đổi chác ǵ đâu. Thích ǵ gọi nấy. Cô chủ quán đem ra ly sửa nóng
bốc khói. Tôi bưng lên uống một ngụm, nghe hơi ấm thấm vào ḷng. Cả
hai cùng im lặng.
Ngoài kia gió vẫn th́ thầm, sương vẫn giăng. Trước đây tôi và
Hùng cùng mấy bạn con trai con gái trang lứa ở chung một xóm.Trong
xóm có cô bé Phượng xinh đẹp, nhỏ nhắn dễ thương.
Phượng, tôi và Hùng chơi thân với nhau, sau này Hùng theo gia đ́nh
đi nơi khác, chỉ c̣n lại tôi và Phượng c̣n sống gần nhau, Phượng học
dưới tôi 2 lớp. Những ngày thứ năm nghỉ học em thường sang nhà tôi
chơi. Vườn nhà tôi có cây ổi, cây khế, em thường đ̣i tôi hái ổi, hái
khế để em đem về cho mấy người em ở nhà. Dưới Phượng có mấy cô em
gái cũng mến tôi lắm, nhưng ít đến nhà tôi. Sáng sáng tôi thường
xách nước tưới bông kiểng của ba tôi trồng. Hôm nào nghỉ, sáng ra em
đến nhà tôi rất sớm lẻo đẻo chạy theo xem tôi xách nước tưới bông,
em cười nói huyên thuyên như con Sáo, con Cưởng.
Tôi nhớ lại khoảng thời gian đất nước c̣n chiến tranh, lớn lên
mỗi người đi mỗi ngă. Người vào quân trường, người vào đại học,
người lên non, người xuống biển. Kẻ vào đời mưu sinh trả nợ áo cơm
cho đời. Riêng Phượng gia đ́nh em khá giả nên được gia đ́nh cho vào
Sài G̣n ăn học. Gia đ́nh tôi khó khăn nên nghỉ học vào đời kiếm sống
rất sớm, tôi xin vào làm tại một nhà thầu cầu đường ngoại quốc.
Người ta mang ba lô vào lính, tôi mang ba lô lên đường làm một công
nhân, cũng trăng treo đầu mũ mưa rừng gió núi như ai. Cát bụi theo
bước chân tôi từ Ninh Ḥa lên đeo Phượng Hoàng dốc cao lên Ban mê,
xuôi ngược xuôi, tháng năm vất vả v́ chén cơm manh áo.
Một gă con trai 18 tuổi đời yếu đuối khờ khạo, sức khỏe lính
chê mà phải dấn thân vào rừng sâu núi thẩm gió khóc mưa sầu, nhiều
đêm nằm nghĩ mà xót xa phận ḿnh.
Con đường em đi con đường hoa gấm, con đường tôi đi con đường
gió sương, nhiều khi tôi thầm nói:
-Phượng ơi! tôi và em mỗi người đi một con đường, từ nay ḿnh măi
măi xa nhau, nghe có vẻ cải lương nhưng cũng xót xa lắm chứ!?
Tôi và em, hai đứa đi hai con đường, mỗi ngày một xa nhau,
nhưng tôi luôn nhớ về em. Ḷng tôi mang nặng bóng h́nh em, nơi nào
đó em c̣n nhớ anh không? thương em tôi làm thơ, tôi nhớ 2 câu thơ
của ai đó đă vận vào đời tôi:
Ngày xưa tôi có một người
Để yêu và để một đời làm thơ
Tôi làm công nhân cầu đường, Xếp thấy tôi ốm yếu, cho tôi làm
gác gian trông coi vật liệu làm cầu đường, công việc nhàn nhả, chỉ
sợ một điều, tan sở công nhân trở về nhà hoặc về KEM, chỉ c̣n 2
người gác gian ở lại giữa rừng núi mênh mông bóng đêm mờ mịt, tiếng
nai kêu vượn hú cọp gầm sởn tóc gáy, nổi da gà lo sợ làm sao. Nói
cọp gầm, tôi nhớ một lần lúc bấy giờ tôi chưa nghe tiếng cọp gầm như
thế nào, hai chúng tôi một già một trẻ. Anh chàng trai trẻ là tôi,
c̣n một anh già, nói già cho vui chứ anh ấy chưa 40 tuổi. Anh ấy
người Bắc di cư hiện ở Đồng Nai. Sau bửa cơm chiều mặt trời khuất
núi, chim Phượng Hoàng bay về tổ xao xác gọi đàn. Trong lúc anh bạn
già nhúm lửa, củi nổ tách tách lửa cháy bừng bừng xua tan cái lạnh
của gió sương bóng tối của màn đêm. Hai chúng tôi ngồi bên nhau, tôi
đưa hai bàn tay hơ lữa c̣n anh bạn hút thuốc lào. Mắt đăm đăm gương
mặt buồn hiu trầm ngâm suy nghĩ, chắc là anh đang suy nghĩ đến gia
đ́nh vợ con. Bổng anh hỏi tôi :
-Cậu đang nghĩ ǵ vậy?”
-Nghĩ về ba và em trai tôi đang ở nhà
-C̣n mẹ cậu?
-Mẹ tôi mất lâu rồi
-Xin lỗi tôi sơ ư quá
-Không sao đâu anh?
Thật ra tôi chưa nói hết nỗi ḷng ḿnh, tôi nhớ Phượng, nhớ em da
diết, giờ em đang làm ǵ nơi đó. Sài G̣n phồn hoa đô hội, đèn xanh
đèn đỏ, nhạt tím nhạc vàng…nơi đó em có nhớ anh không? tôi đang miên
man suy nghĩ thả hồn tận đâu đâu, th́ anh bạn đập vai tôi:
-Cậu có nghe thấy ǵ không?
Tôi c̣n ngơ ngác chưa hiểu ǵ, bổng những tiếng Béo…Béo..vang dội cả
màn đêm…
-Nghe không?
-Có
-Tiếng con ǵ vậy anh? Anh kề miệng vào tai tôi th́ thầm.
-Là ông Cọp đó. Tôi hoảng hồn.
-Ḿnh lên cḥi đi anh
Anh bỏ thêm mấy thanh củi vào bếp lữa rồi hai anh em nhẹ nhẹ leo
lên gác cḥi sợ gây tiếng động…
Tiếng Béo…Béo…cũng xa lần. hai anh em nằm lặng lẽ bên nhau nghe
tiếng hú sương rơi trong đêm mờ mịt trùng trùng của rừng núi thâm u.
Công việc làm ở đây cứ 2 tuần xe lương ở Nha trang lên phát một
lần. Hôm nay tới phiên tôi theo xe về phố thăm nhà, c̣n anh ở lại
coi giữ đồ đạc, chúng tôi tự chia phiên nhau, mỗi kỳ lảnh lương, một
đứa về c̣n một đứa ở lại, cứ vậy tuần tự thay phiên kẻ đi người ở
(Cần nói thêm, đêm nào ở lại một ḿnh là xem như đời tàn nơi rừng
núi, cũng may mỗi tháng chỉ ở một ḿnh một lần, và từ trước đến nay
chưa xảy ra điều ǵ)
Sáng Chủ Nhật ra phố dạo chơi và mua ít vật dựng lương thực mai
trở lại đèo, đang đi lang thang trên vĩa hè, bổng nghe có tiếng gọi
sau lưng:
-Anh Hai!
Tôi quay lại thật bất ngờ tôi nh́n thấy em, mừng rỡ khôn cùng tôi
kêu lên
-Phượng!
Em bước đến bên tôi
-Anh về lúc nào vậy?
-Hôm qua, c̣n em?
-Em về mấy ngày nay có đến nhà t́m anh, ba anh nói anh chưa về.
-Lâu lắm chúng ḿnh mới gặp nhau
-Vâng, lâu lắm mới gặp…
Phượng nói giọng mừng rỡ, tôi nói:
-Ḿnh đi t́m quán nước uống đi em
-Đi ăn chè lạnh đi anh
Tôi đưa Phượng đến quán chè lạnh bác Ba Ban. Quán chè bác Ba kê
những chiếc bàn dưới hai cây hoa Hoàng Hậu trước sân chùa hội quán
gần bên cầu Dinh, chè ở đây vửa rẻ vừa ngon, là nơi hẹn ḥ của bọn
trẻ tan trường, hoặc những đôi lứa yêu nhau.
Một chiếc bàn nhỏ, hai chiếc ghế mây, hai ly chè lạnh trái cây đặt
trên bàn. Tôi và Phượng ngồi đối diện…tôi bắt đầu câu chuyện
-Hơn 1 năm ḿnh mới gặp lại
-Gần 2 năm rồi anh!
Ngưng một lát Phượng lên tiếng:
-Dạo này trông anh hư hao quá, công việc anh làm chắc cực nhọc lắm?
-Cũng b́nh thường không nhọc lắm đâu em.
-Dạo này em học hành ra sao?
-Vừa thi xong em vội về thăm nhà, em nhớ má và các em quá. À mà em
đọc báo thấy có đăng thơ của anh, anh làm thơ hay quá, em thích nhất
bài “Phượng Xưa”
-Bài “Phượng Xưa” anh viết tặng em, em biết không?
Phượng cuối đầu bẻn lẻn, cả hai im lặng giây lâu
-Anh!
-Ǵ vậy em?
-Anh về phố t́m việc ǵ nhẹ nhẹ, vừa sức chứ tội ǵ lên rừng núi cực
khổ vậy.
Giọng của Phượng rưng rưng như muốn khóc, ḷng tôi cũng bàng hoàng
xúc động
-Cám ơn em đă lo cho anh, công việc làm của anh không có ǵ nặng
nhọc đâu…
Tôi muốn nói chỉ có khí hậu nơi rừng thiên nước độc núi thẳm đèo
cao, nhưng tôi không dám nói ra sợ em buồn. Tôi đánh lạc hướng câu
chuyện
-Chừng nào em vào lại Sài G̣n?
-Vài hôm nữa em đi vào xem kết quả ra sao rồi tiếp tục việc học, c̣n
anh?
-Mai anh đi rồi! - thời gian h́nh như lặng đi vài giây
-Ḿnh gặp nhau hôm nay biết bao giờ gặp lại, Phượng đưa tay chậm
nước mắt
-Thôi ḿnh về đi anh!
-Vâng, thôi ḿnh về!...Phượng đứng lên
-Thôi em đi anh ở lại mạnh khỏe
-Ừ em đi, chúc em vui!
Tôi đứng trông theo bóng Phượng ch́m vào ḍng người xuôi ngược
trên đường phố, tôi biết từ nay đă mất em rồi, nhưng h́nh dáng tiếng
cười giọng nói ánh mắt bờ môi không bao giờ phai nhạt trong tôi.
Hôm nay trước mặt tôi là Hùng, trên bàn hai ly cà phê thay v́
hai ly chè lạnh.
Hùng, thằng bạn nghèo cùng thôn năm xưa, sau 3 năm bôn ba nơi đất
khách, nay Hùng t́m về chốn cũ, tôi cũng vậy. C̣n Phượng bây giờ chỉ
c̣n là: HOÀI NIỆM XÓT XA