Đặc San XUÂN GIÁP NGỌ - 2014 www.ninh-hoa.com

T

uổi nhỏ tôi đã từng xúc động và cả sợ hãi nữa mỗi khi nghe bài hát này từ radio. Bài hát nói về thằng bé nào đó đồng trang lứa với mình nhưng đời bất hạnh.

Thằng bé âm thầm đi vào ngõ nhỏ,

Tuổi ấu thơ đã mang nhiều âu lo…

Cuộc sống đói rách bơ vơ

Hỏi ai ai cho nương nhờ

Chuỗi đời tăm tối vô bờ…

      Nó và tôi cùng là trẻ em của xóm Nhà Thờ, có cha có mẹ có nếp sinh hoạt tựa tựa như nhau. Sáng chiều kinh lễ nhà thờ, vui đùa tắm suối, tôi gặp nó hầu như mọi ngày. Nó nhỏ tuổi hơn chơi vơi đám con trai còn tôi chơi với đám con gái cùng xóm. Tuổi nhỏ nên chưa biết phân biệt đối xử, chưa có sự phân cách nào rõ rệt. Có lẽ vì thế nên nó vẫn được chơi chung với đám trẻ dẫu rằng nó không được giống như chúng tôi. Nó nhỏ bé ốm yếu, chân tay khỏng kheo chậm chạp. Khuôn mặt nó rất dài bởi cái đầu quá hẹp của nó, má hóp, mắt thì lộ lộ. Nói chung nó khác hẳn lũ trẻ nhưng đặc biệt nhất là trí óc chậm phát triển của nó.

       Là trẻ thơ nên tất cả những gì khác biệt của nó không hề ngăn cách nó với lũ trẻ chúng tôi. Trong những trò chơi nó luôn vui vẻ chấp nhận thua nhưng không thiệt. Trong một bài thơ về tuổi thơ tôi đã học năm lớp Bảy mà tôi không còn nhớ tên chỉ nhớ được mấy câu thế này.

…

Mầm tư tưởng còn nằm trên mái tóc

Chưa xuống đầu mà xuống vội làm chi

Buồn hay vui lo lắng ích gì

Cười cợt sớm chẳng cần lo lắng sớm…

      Có lẽ đó là lý do đã không có khoảng cách, không có sự phân biệt nào giữa thân phận của những đứa trẻ. Và tôi nghĩ có lẽ đó thời vàng son nhất trong cuộc đời của nó, lúc mà nó còn nhận được cái quyền làm trẻ thơ của đời một con người…

      Thời gian đã dần tách biệt nó với lũ trẻ chúng tôi. Nó không được đến trường, rất chậm lớn về mọi mặt - thể chất cũng như trí tuệ. Con người ta càng lớn càng thêm khôn ngoan còn nó cứ vẫn là nó của ngày thơ. Và có lẽ sự chính khôn ngoan ấy đã chỉ cho chúng tôi biết có một khoảng cách ngày càng rộng lớn giữa những kiếp người…

      Đã mấy mươi năm trôi qua, lũ trẻ ngày xưa không thành danh cũng đã thành nhân, có những đứa thành đạt có những đứa vẫn mệt nhoài trong cuộc sống bon chen. Con cái họ đầy đàn, cháu nội cháu ngoại lũ khủ còn Nó… vẫn là nó của ngày xưa. Cuộc sống cứ cuốn đi, cuốn chúng tôi xa lìa nhau xa lìa những kỷ niệm thời thơ ấu. Một mùa Xuân năm ấy tôi về thăm quê hương. Sau khi dạo một vòng chợ tết ở quê nhà tôi ngồi nghỉ nơi cái quán tạp hóa nho nhỏ của đứa em gái quan sát sự nhộn nhịp mua sắm của người người. Có lẽ do xa quê quá lâu - tôi không phải chỉ xa quê kể từ khi sang Mỹ, nhưng trước đó tôi đã sống xa quê và có một cuộc sống rất khép kín. Mười tám năm tôi không bước chân ra tới chợ, không dạo “ phố Dục Mỹ” . Không có được mối tương quan rộng rãi với nhiều người nơi đây - nên có rất nhiều người không biết tôi đặc biệt là lớp trẻ, và tôi cũng không nhận ra nhiều người mà đã quá lâu tôi không gặp…Năm đó tôi đã có những bất ngờ lý thú khi tôi gặp lại một số bạn bè và người quen…

      Hôm ấy Nó đứng ngay trước quán em gái tôi và tôi nhận ra ngay là nó. Vì cốt cách của Nó vẫn y như Nó ngày xưa chỉ có sự thay đổi làm tôi bàng hoàng là nay nó đã già và yếu. Cảm xúc trong lòng tôi lúc ấy tôi không diễn tả được, nhưng trong trí tôi bao nhiêu hình ảnh và kỷ niệm ấu thơ hiện về. Tôi cảm nghiệm sự may mắn của tôi và xót xa cho thân phận nó. Em gái tôi nói nhỏ “thằng Th ở xóm mình đó chị nhớ không, chị cho nó ít tiền đi, tôi rất vui vẻ được làm điều đó. Và nó đã đón nhận với vẻ mặt thanh thản không suy tư điều đó làm tôi nhớ hoài…

      Sự bất ngờ gặp mặt này khiến tôi đã tìm hiểu thêm về những gì đã xảy ra cho cuộc đời nó bấy lâu nay. Ba má nó qua đời đã lâu, anh chị đi kiếm ăn xa rồi lập gia đình bỏ xứ. Nó ở lại Dục Mỹ với vợ chồng người em út, cuộc sống khó khăn kiếm ăn từng ngày. Nó lây lất ngoài chợ mọi ngày ai sai gì làm nấy kiếm ăn, cũng đỡ bớt gánh nặng cho người em. Ai cho cái gì nó lấy cái nấy không xin xỏ làm phiền gì đến ai. Anh tôi người có nhà và buôn bán ở ngay mặt sau chợ kể lại rằng “mới đây anh thấy nó lượm gói huyết heo người ta bán không hết vứt bỏ đi mà ăn, nhìn thấy mà rùng mình. Ai nấy chỉ biết răn đe nó không được ăn những thứ này, bệnh không có tiền chữa thuốc sẽ chết. Không biết nó hiểu được bao nhiêu phần trăm những lời răn đe ấy mà cho đến nay nó vẫn tồn tại… Thậm chí những cháu nhỏ đi học xa thường phone hỏi thăm tin tức về gia đình về làng xóm, có cả câu hỏi thăm “ông Th chết chưa ba”??? Không phải vô lý mà chúng đặt câu hỏi ấy, chỉ vì chúng thấy đúng là một kiếp sống trôi nổi mong manh với những bất trắc rình rập…

      Tôi suy nghĩ nhiều về số kiếp con người, về sự bất bình đẳng, về những nghịch lý muôn thuở trường tồn trong xã hội loài người. Đúng là kẻ ăn không hết người lần không ra, có những người tiền muôn bạc bể khổ sở chạy vạy hòng mong chữa trị cho căn bệnh quái ác trầm kha của mình để kéo dài sự sống, nhưng không được đành buông tay. Kẻ thì lây lất sống như con sâu cái kiến nhưng cứ phải đối mặt với chênh vênh may rủi của cuộc sống mãi hoài…Xét bản thân mình được cha mẹ sinh ra khỏe mạnh bình thường, giòng đời chảy xuôi tôi còn có cơ hội giúp đỡ cho cha mẹ anh em. Nhìn lại những gì mình đã làm tôi cảm thấy hạnh phúc nhưng nhìn ra chung quanh đến những mảnh đời khốn khổ không chỗ cậy nhờ tôi thấy mình nhỏ nhoi bất lực quá. Tôi nghĩ tới Nó…ngày hai bữa cơm, một nhu cầu tối thiểu cần thiết của một con người… Tôi đã bảo lòng mình… tôi làm được…

       Một chén cơm chiều nên lòng chưa no…

Spokane, WA

Xuân Giáp Ngọ
Lan Đinh