Mục Lục

 

  Trang B́a
     
Ban Biên Tập
 
 Chúc Tết
      Đồng Hương
 
 Lá TXuân
      Hải Lộc
 
 S Táo Quân Tổng Kết 10
      
Năm

     
Nguyễn Thị Thanh T
     
Nguyễn Đôn Huế Trang
 
 Câu Đối Mừng Xuân
      Lê Bá Thiên
 
 Câu Đối Tết
      Nguyễn Hữu Quang


 

H́nh nh
Xuân


 
 H́nh nh Xuân
      SXương Hải

 

Chùm
T Xuân
 


 
Phút Chạnh Ḷng...
     
Việt Hải Los Angeles
 
Ngày Xuân
      Bến Nhớ Chiều Xuân
      Nguyễn Tường Hoài
 Thiêu Thiếu...
      Dương Công Khánh
 
Mừng Xuân
      Hoàng Công Khiêm
 
 Tin Xuân - Đặc San
      Tin Xuân - Nguyện Cầu
      Đinh Thị Lan
  Nhớ Xuân

      Xuân Đă V
     
 Lư H
  Tin Xuân

      Xuân Nguyện
      Phan Phước Huy
 
Tin Xuân
     
Lê Văn N
 
 Vui Xuân
      
Hoàng Phi
  Anh Đă Đến, Mùa Xuân

      Bích Phượng
 
Tin Xuân
      Phi Ṛm (Hoàng Tiên)
 
Ḍng TXuân Tiếp Nối
     
Nguyễn Thị T


 

Năm Mới
Ô
n Chuyện Cũ




 
 Những Mùa Xuân Đă Qua
     
Nguyễn Thị Phương Hiền
 
 Kư c Xóm Rượu Với Nghề
      
Làm Bánh Tráng

     
Nguyễn Xuân Hoàng
 
Nắng Xuân
     
Nguyễn Thị Lộc
 
Mồng 3 Mồng 5 Tết Tân Măo
      Lê Văn Phan
 
 Chào Năm Cũ Mừng Năm
      
Mới...

     
Phi Ṛm
 

 

TVi
 



  TVi Năm QT2013
      
Phạm Kế Viêm
 
 Vận Hạn Năm QT 2013
      
Cho Những Người Tuổi Rắn

      
Phạm Kế Viêm


 

Chuyện Vui
Xem/Đọc
3 Ngày Tết
 


 
 Ai Ơi Có Biết?
      
Loan Anh
 
 Câu ĐVui
      
Trần Duy Biên
 
 Vài Chuyện Vui
      
Lan Hương
 
 Năm Mới Nói Chuyện GTrẻ
      Nguyễn Hiền
 
 STáo Phong
      
Phạm Thanh Phong
 
 Những Câu ĐVui
      
Trần NPhương

 



Hội Ngộ
N
inh Ḥa-Dục Mỹ
 

  Buổi Họp Mặt Thân Hữu
      
Đầu Tiên

      
Nguyễn Thị Yến
 

 

Cắm Hoa Trang T



  Nghệ Thuật Cắm Hoa

 
     Lê Thị Lộc

 

Tranh
N
ghệ Thuật



  Tranh nh Nghệ Thuật

     
 Phi Ṛm


 

TVui
 


 
Rắn
      Tú Trinh

 

 

XUÂN Ca Hát


  Nhạc Xuân Và Q Hương

      
Lan Hương, Lan Đinh,  Lư H
  "Áo Lụa Hà Đông"

      
Mai Hữu Thọ


 

Tôn Giáo

 

  Tiếng Chuông...Tiếng Đời
      
Đinh Thị Lan


 

Năm T Nói Chuyện RẮN
 

  Xuân QTKChuyện Rắn
       Nguyễn Chức
 
Rắn Qua Tín Ngưỡng, Văn
      
Hóa, Đời Sống

       Vinh H
 
Đầu Xuân Tản Mạn VRắn
       Vinh H
 
Tản Mạn Tết Năm Q T
      
Nguyễn Văn Thành
 
Độc Trị Độc
       Thi Thi

 

 

d_bb
Đ.H.K.H
 

  Liêu Trai C Dị-459
      Đàm Quang Hưng
  Thanh Phong Thi Tập-150
     
Vũ Tiến Phái
 
Nam Tông Và Bắc Tông
       Nguyễn Văn P
 
 Tính Biến Cải Và Tạp Chủng
      
Trong Văn Học Hậu Bắc

      
Thuộc

      
Lê Phụng
 
 Câu Đối Tết
      Nguyễn Hữu Quang
 
Dịch Vi Ngôn
     
Nguyễn Hữu Quang
  TSGhi Thời Đi Học
       Nguyễn Đức Tường
 
 TVi Năm QT2013
      
Phạm Kế Viêm
 
 Vận Hạn Năm QT 2013
      
Cho Những Người Tuổi Rắn

      
Phạm Kế Viêm
 

 


Văn Hóa
m Thực




 
 Bún Cá Xóm Cồn
      Quách Giao
 
 Mâm CNgày Tết Của
      
Người Dân 3 Miền

      Hoàng Bích Hà
 
 HTiếu Nam Vang:
      
KVà Nước

      Lan Hương
 
 HTiếu K
      Diệp Lan Mai
 
 Tết Đến Xuân V Nói
      
Chuyện Rượu

      Vơ Hoàng Nam
 
Mẹ Với Bánh Chưng BánhTét
      Vơ Hoàng Nam
 
 Thịt Kho Tiêu Và Rau Muống
      
Thấu

      Nguyễn Thị Thục





Sức Khỏe

      

 
Bệnh Cườm Nước (Glaucoma)

      
BS Lê Ánh
  Bệnh Mắt Cườm (Cataract)

      
BS Lê Ánh

 

 

Biên Khảo
Kinh Tế
 

Việt Nam

  Tổng Kết Nền Kinh Tế
      
Việt Nam Năm 2012

     
 Nguyễn Văn Thành


H
oa Kỳ/Thế Giới

  Tổng Kết Nền Kinh Tế
      
M Quốc Năm 2012

     
 Nguyễn Văn Thành
 


 

Kinh Nghiệm Sống



  Lịch S Và Tế Nhị

      Hoàng Bích Hà
  Nhật Kư Đời Thường Của Tôi

      Mai Tuyết Hồng
  YÊU

      PVĩnh Sơn

 

 

Viết v
Ninh Ḥa
Dục M
 


  Chút T́nh XUÂN C Hương

      NGH(NH) Nguyễn Văn Ḥa
  Dục M Trong Tôi

      Phan Phước Huy

 



Viết v
ninh-hoa.com



  Mùa Xuân Đến Với
      
Ninh-ḤaDOTCom

     
Trâm Anh
 
 K Niệm 10 Năm Trang Mạng
      
Cho Ninh-ḤaDotCom

      Nguyễn Xuân Hoàng
  Mười Năm T́nh Xuân

      Lư H
 
 Vui Xuân Đón Tết
      Thi Thi
 
 Ninh-ḤaDOTCom, Đó...
     
Nguyễn Thị Thanh T



 

 KNiệm V
Trường:

Trần B́nh Trọng
Ninh Ḥa

 

  Một K Niệm K Quên
      Trần Hà Thanh
 
Tôn Sư Trọng Đạo

      Trần Hà Thanh
  Vũ Khúc Vọng C Đô

      Trần Hà Thanh
 

 

Dục M


 
 Viết VKư c Và K Niệm
      
Thuở Xa Xưa

      
Nguyễn Thị Đông
  K Niệm K Quên

      Phan Phước Huy

 

Vạn Ninh


 
Mứt Dừa  Một Thủa

     
Ngọc Anh
  Bút Xuân

     
Lam Kha
 
Mùa Xuân  Di-Lặc

     
Nguyên Kim
  Xuân Q Tỵ 2013

     
Nguyên Kim
  C Tiểu Bất Đắc Dĩ

      HThoại M
 
Chiếc Bóng Bên Trời

      Trương Văn Nghi
  Đón Tết

     
Lâm Ngọc
  Luyến Tiếc

     
Lâm Ngọc
  Đầu Xuân Viết T Cho Con

      Đặng Tuyết N
  Chuyện T́nh Đêm Mồng 1Tết

      Hồng Sương
  Vịnh Xuân

     
Lâm Thảo
  Chúc Xuân

     
Thi Thi
  N Một Áng Mây

      Thúy Vũ
 

 

Thể Thao
D
u Lịch



  Đội Banh Ninh Ḥa

      Lư H
 
 Những Điều Lư TV Đảo
      
Quốc Sư T

      
Hoàng Thị Lan
 
Tôi Đi D Hội THAO

      Lương LBích San


 

 

Văn Học
Nghệ Thuật
 



 
Bước Chân Người Nhớ 
      
Thương Tôi..

      
Lương L Huyền Chiêu
 
 Rồng Việt Nam
      Liên Khôi Chương
  Haiku:  V Núi

      Mục Đồng
 
 Hai Mươi Tám Tết
      Bạch Liên
 
 Nơi  Bắt Đầu Mùa Xuân
      Nguyễn Thị Khánh Minh
 
 Cao Bá Quát Với Hoa Mai
      Vơ Hoàng Nam
 
 Con Rắn
      Topa Panning
  Hương T́nh Xuân Chín

      Bích Phượng
 
 Ánh Mắt Mùa Xuân
      Nguyễn Văn Sâm
 
 BẮC HÀNH TẠP LỤC: Bài 5  
      
Lạng Thành Đạo Trung

      Dương Anh Sơn
 
 T Xuân
      Quách Tấn
  T Xuân Nguyễn Bính

      
TBửu Nguyễn Thừa
 
Điệp Khúc Mùa Xuân

      
Tiểu Vũ Vi

 

 



T
 



  Chào Xuân Viễn X

      Bích Phượng
  Hương Sắc Mùa Xuân

      Bích Phượng
 
 Hương Xưa

      Trần Ngọc Chánh
 
 Tṛn Giấc Mơ Xuân

      Trần Thị Chất
  Xuân Này Em Không V

      
Lương LHuyền Chiêu
 
 Chúc Tết - Được Lời
      Liên Khôi Chương
 
Đánh Thức Nàng Xuân
      Nguyễn Tường Hoài
 
 Mừng Xuân QT
      Song  H
  Đời Rắn

      
Vinh H
 
Mùa Xuân
      Mai Thị Hưng Hồng
 
Sinh Nhật Mai Hồng
      Mừng Sinh Nhật Cháu My
      Mai Tuyết Hồng
  Xuân

      
T Kim Huy
 
 Mừng Xuân QT
      Hoàng Lan
 
 Tiếng Sáo Đêm Xuân
     
Kiều Lam
 
 Xuân QTỵ 2013
      Bạch Liên
  Sắc Mai
      Nhất Chi Mai
 
 Duyên T
      Thụy Nguyên
 
Mộng Ngày Xuân- Xuân Đến
      Lê Văn Phan
 
 Xuân Nhớ
      
Nguyễn Hoàng Phi
 
 Công Và Bướm
      Nguyễn Quân
 
 Vẫn Đợi Chờ Mùa Xuân Đến
      Dương Anh Sơn
 
 Xé Ngang Cuộc T́nh
      PVĩnh Sơn
 
 Thế Cho Nên...
      
Kim Thành
 
T́nh Xuân
      Hoài Thu
 
 Duyên Dáng Mùa Xuân
      Tiểu Vũ Vi


 


Văn

 


 
 Mùa Xuân V Trên Làng Q
      
Yên B́nh

      Vân Anh
 
 Mùa Lại Về! Xuân Ơi...
       Lê Thị MChâu
 
 Xuân N Ư
       Lê Thị Đào
 
 Tiếng Cười Đoàn Viên
     
Khuất Đẩu
 
 Sắc Bàng Đầu Xuân
      Quách Giao
 
 Chia X Mùa Xuân
      Lê Thị Ngọc Hà
  Giọng Khổ

      
Nguyễn Hiền
 
Nhớ Ǵ V Xuân

      Lư H
 
 Xuân Yên B́nh
      Bạch Liên
 
 Nắng Xuân
      Nguyễn Thị Ngọc Lan
 
 Lần Theo Mộng o Mà Về...
      Nguyễn Thị Khánh Minh
 
 Vẫn Là Những Mùa Xuân
      
Buồn

      Topa Panning
 
 Chuyến Xe Đêm Trừ Tịch
      Trần N Phương
 
 NNúi Đá Có Từng Lớp...
      Nguyễn Văn Sâm
 
 Mái m Gia Đ́nh
      Trần Đ́nh Nguyên Soái
 
 VNinh Ḥa, Ăn Bánh Ướt
      
Bà Năm

     
 Nguyễn Hữu Tài
 
 Tết Này MKhông V
      Hà Thị Thu Thủy
 
 Gặp Lại Người Xưa
      Lê Thị Kim Thoa
 
 Một Thoáng Ninh Ḥa
      Phạm Thị Thục
 
 Những Người Thích Đùa
      Bùi Thanh Xuân

 


 

 

 

Thư từ, bài vở, h́nh ảnh hoặc
ư kiến xây dựng, xin liên lạc:



diem27thuy@yahoo.com

 



 

 

 

 

 

 

 


 

 

 T Ô N S Ư T R Ọ N G Đ Ạ O

 

 

- Một khi Vua Hàm Nghi kính cẩn chào thầy cũ …

Sau đêm binh biến ( đêm 4/7/1885 – sáng 5/7/1885 ) Pháp chiếm trọn kinh thành Huế.  Quan Phụ chánh Tôn Thất Thuyết đưa Vua Hàm Nghi ra lập chiến khu ở Sơn pḥng Hà Tĩnh. Tại đây Vua Hàm Nghi ban hành Hịch Cần Vương.  Phong trào Cần Vương chống Pháp kéo dài được ba năm 1885-1888. Sau khi lập Vua mới ( Vua Đồng Khánh ) người Pháp mở nhiều cuộc hành quân ở hai miền Quảng B́nh –Hà Tĩnh. Mục đích của các cuộc hành quân nầy là bắt cho được Vua Hàm Nghi – Lănh đạo Phong Trào Cần Vương -. Việc săn lùng t́m chỗ ở của Vua không dễ v́ bản doanh của phong trào kháng Pháp luôn thay đổi.  Đến cuối năm 1888 th́ Pháp mua chuộc được tên Trương Quang Ngọc-người sắc tộc Mường-Ngọc vốn nghiện thuốc phiện nên mới nhận tiền của Pháp để phản lại phong trào cần vương.  Vai tṛ của Ngọc là đưa lương thực từ nghĩa quân về cho bản doanh nên biết chỗ ở của Vua. Song việc ra tay hành đông không phải dễ v́ quanh vua luôn có hai anh em Tôn Thất Thiêp và Tôn Thất Đạm ( Hai con của Quan Phụ Chánh Tôn Thất Thuyết ) cùng một số vơ sĩ bao quanh. Cơ hội đến cho Ngọc đó là sáng ngày 1 tháng 11 năm 1888 nhân lúc Tôn Thất Đạm cùng toán vơ sĩ vắng nhà, Ngọc cùng 20 tên Mường khác xông vào giết Tôn Thất Thiêp và bắt sống Vua Hàm Nghi.  Khi bị bắt Vua đă nói với Ngọc : “ Mi hăy giết ta đi chứ đừng đem ta nộp cho Tây “Đó là lời nói cuối cùng cho đến khi Vua bị lộ tung tích Bọn Ngọc đem Vua nộp cho Pháp ở Thuân Bài ( thuộc Quảng B́nh ). Phần th́ Vua tịnh khẩu nên không môt ai trong đám người đến xem nhận ra Vua, hơn nữa Vua rời kinh thành lúc 15 tuổi, bị bắt lúc 18 tuổi. Nhà Vua giờ đây là một thanh niên già trước tuổi v́ cuộc sống kham khổ nơi tiền sơn hẻo lánh. Viên sĩ quan Pháp là Đại úy Boulangier tỏ vẻ nghi ngờ tính xác thực về lời khai của Trương Quang Ngọc nên viên sĩ quan nầy chưa vội thông báo cho Ṭa Khâm Sứ Pháp ở Huế, có lúc lại muốn thả đi. Thế rồi có một hôm trong đám người đến xem “mặt Vua “ có một gia sư dạy học cho Vua ngày trước xuất hiện. Vua chợt nhận ra thầy cũ, như một cái máy cất lời chào hỏi thầy cũ, thế là tung tích bị lộ.  Cử chỉ và lời chào hỏi thầy cũ biểu lộ t́nh nghĩa sư đệ xuất phát từ trái tim nên Vua quên ḿnh đang đóng kịch “làm kẻ xa lạ” v́ đại cuộc.  Đó là câu chuyện cuối thế kỷ 19. Môt chuyện khác về t́nh nghĩa thầy tṛ trong thời cách mạng Pháp cuối thế kỷ 18 : Đó là ông Carnot –vốn là một nhà vật lư, nguyên lư Carnot- giờ đây ông là một ủy viên trong chấp chánh đoàn đầy quyền lực đang lănh đạo nước Pháp (1). Một hôm nhân một chuyến đi kinh lư về vùng quê t́nh cờ ông Carnot dừng chân nơi trường cũ. Ngôi trường làng nầy là nơi ông ta theo lớp vở ḷng. Ông giáo già đâu c̣n nhận ra cậu bé ê a a,b,c…ngày trước. Ông Carnot phải tự giới thiệu,ông giáo già mới nhân ra …Dù đông hay tây giá trị t́nh thầy tṛ có giá trị phổ quát về mặt đạo đức,do tính phổ quát nầy mà t́nh cảm đó như được lưu truyền từ thế hệ nầy sang thế hệ khác nó nằm sâu trong tiềm thức của con người, khi có cơ hội th́ bùng phát như ngọn lửa.

- Nửa bó rau muống nơi trại tù ; mớ cá tươi biếu thầy nhân ngày hiến chương nhà giáo 20-11.

 

Đó là hai câu chuyện về t́nh nghĩa thầy tṛ sau 30-4-1975 tại Việt Nam.

 

Tại trại tù khổ sai Nam Hà ở miền bắc Viêt Nam có hai người người tù vốn một thời là thầy tṛ. Một người là giáo sư,rồi Nghị Sĩ Thương Nghị Viện VNCH, một người tù khác là sĩ quan cấp tá thuộc quân lực VNCH. Người tṛ đă biếu thầy nửa bó rau muống cho thầy có chất tươi để “cải thiện bữa ăn “. Cá nhân tôi nhờ ở tù trong nam tuy đói mà ít rét. Tuy được gia đ́nh tiếp tế mỗi tháng một lần nhưng suốt tháng ngày hai bữa sắn ( khoai ḿ ), bo bo, cháo bắp xay, nên khi có được chén cơm từ gia đ́nh, tôi nhai nuốt như đếm từng hột cảm thấy máu từ tim đưa lên bừng bừng cả mặt, th́ mới thấy giá trị của chất tươi từ nứa bó rau muống, để thấy muôn vàn thiếu thốn về dinh dưỡng trong hoàn cảnh cá chậu chim lồng ! Người ta có thể coi thường, đó chỉ là chuyện b́nh thường, đó là giá trị vật chất trong cảnh cơ hàn tù tội.  Chuyện không c̣n b́nh thường nữa qua cách thức biết ơn thầy sau đây : sau 30-4-1975 một giáo sư dạy chúng tôi hồi lớp đệ lục ( bây giờ gọi là lớp 7) được lưu dung ( không phải là lưu dụng ).  Một hôm nhằm vào ngày hiến chương nhà giáo 20-11, thầy đang đứng giảng bài th́ một công nhân viên trong ban đời sống của trường tiến gần thầy ngắt ngang lời giảng rồi chỉ mớ cá tươi ở góc lớp học mà nói với thầy : nhân ngày hiến chương nhà giáo biếu thầy cá để cải thiện bữa ăn. Đây là món quà cho thầy nhân ngày tết nhà giáo.  Phản ứng của thầy là sửng sờ…Hôm sau thầy viết đơn xin nghỉ việc. Chuyện nầy thầy cũ chúng tôi không bao giờ nhắc đến mỗi lần thầy tṛ gặp nhau, chúng tôi được nghe qua lời kể của một vài anh chị trong gia đ́nh thầy. Người ta nói đó là chuyện b́nh thường của một xă hội thời “tem phiếu”. Thậm chí một số người hôm nay sống trong giàu sang không quên những ngày cũ bằng cách đem một vài vật dụng thời bao cấp ra triển lăm để so sánh quá khứ và hiện tại cũng như tự hào dân tộc “đă bước đi bằng cái hia bảy dặm” …. . chân đi dép lốp mà bước được lên tàu vũ trụ (2). Với thầy tôi th́ khác thầy chưa quen cung cách tôn sư trọng đạo của chế độ mới. Chúng tôi nói đùa với nhau như nhớ lúc trước năm học ở trung học thầy đă dịch mấy câu chữ Hán ra chữ Việt như sau :

 

 Dự thiện nhân như nhập chi lan chi thất,

 Dự ác nhân như nhập bào ngư chi tứ

 

(chung đụng với người lương thiện như vào vườn nhà đầy hoa lan thơm ngát ; chung đụng với người tính bất lương như vào chợ bán cá mùi hôi tóa khắp), nên giờ đây thầy dị ứng với “ cá tanh hôi chăng” ? Nhắc đến cá tanh hôi chúng tôi không thể quên chợ cá ở đường Trần Quốc Toản ( nay là đường 3 tháng 2 ) Saigon trước 1975. Những ngày hè chấm thi ở Saigon, thầy tṛ chúng tôi có lúc phải di chuyển trên đại lộ đó, nếu không may qua chợ cá đó mà phải dừng lại v́ đèn đỏ th́ đó là một cực h́nh. Thầy chúng tôi quên đi chuyện cũ không phải hối tiếc v́ đă được dạy học ở thành phố Saigon mà không chịu “vượt khó “ hoặc thầy cùng cô có cơ hội đổi nghề nơi thị tứ. Hôm nay thầy chúng tôi có nhà cao cửa rộng, con cái đều thành danh ở trong nước cũng như ở hải ngoại. Thầy chúng tôi cố quên đi không ngoài lư do :

Thầy chúng tôi dị ứng về cách biếu xén như thế dù xă hội mới bắt làm quen với nếp sống mới. Thầy chúng tôi chưa quên lời rao giảng trong bài học môn công dân giáo dục năm nào “cách cho hơn của cho “. Thầy cố quên nó đi như người ta “ cố quên lỗi lầm lớn nhât trong đời “ (3).  Thường t́nh người ta cố quên đi những chuyện đáng buồn cứ ray rức măi trong ḷng:

 

 Tôi muốn để thật lâu,

 Những tờ ghi kỷ niệm

 

 Và vội lật nhanh những tờ sầu ( Tấm lịch để bàn )

Thế nhưng chuyện nửa bó rau muống lại đươc một nhà giáo bậc đàn anh vừa là sếp cũ của tôi nhắc đến trong môt kỳ hội ngộ liên trường. Sếp cũ của tôi nhắc chuyện nầy trong hàn huyên tâm sự đầy cảm động v́ mỗi môt lần họp mặt liên trường theo ḍng thời gian là một khám phá mới : thầy nhắc lai kỷ niệm năm xưa với một cưu học sinh ( thầy không biêt tên ) đông thời cũng là bạn tù t́nh cờ gặp trong lúc đi lao động. Chúng tôi vừa tŕnh bày những biểu lộ ân t́nh giữa thầy tṛ dù ngăn cách về đia vị ( ông Carnot – ông giáo già lớp vở ḷng ) hay trong hoàn cảnh nghiệt ngă ( vua bị lưu đày – với vị gia sư ; hay giữa những bạn đồng tù ). Những ân t́nh đó như ấn tàng trong lương tâm của con người biểu hiện khi có cơ hội. Cho nên t́nh sư đệ có giá trị phổ quát và bùng phát như lửa bùng cháy khi cuộc đời cá nhân lâm vào ngỏ cụt như những quân nhân công chức VNCH trước 1975 phải vào trại lao cải mà không biết ngày về. Một cựu tù nhân nơi trại lao cải ngoài miền bắc đă hiên ngang trong tư thế đối diện với cái chết : Thà làm một viên ngọc nát, chứ không làm một viên ngói lành.

 

Ngọc nát vẫn hơn ngói lành, nhà tù ba chữ núi biển khóc, Thái sơn nặng,lông hồng nhẹ, bàn luận ngh́n năm c̣n thấy sao sa trời sáng.

 ( Phan Bội Châu khóc Trần Quỉ Cáp )

 

Viên ngọc nát đó là nhà cách mạng Trần Quư Cáp. Nhà cách mạng nầy bị xứ chém ngang lưng.  Một trường trung học ở miền trung trước 1975 mang tên vị danh nhân nầy.

 

Người cựu học sinh lớp đệ thất ( ngày nay gọi là lớp 6 ) nhớ lại lời của thầy Hiêu Trưởng Tăng Dục trong bài diễn văn khai giảng có đoạn : Trường chúng ta được hân hạnh mang tên Trần Quí Cáp. Cụ Trần là vị anh hùng ái quốc. Thầy mong muốn các em chăm chỉ học hành, để sau nầy thành đạt, ra giúp nước làm rạng danh cho trường.

 

Năm tháng trôi qua lời thầy năm xưa tưởng như không c̣n trong kư ức của người tṛ nữa như theo cách nói : trả chữ lại cho thầy, nhưng không người tù đối diện với nhục h́nh đưa đến cái chết vẫn hiên ngang bất khuất của người quân nhân đặt Danh Dự Tổ Quốc trên hết.  Tinh thần quả cảm nầy khiến kẻ chiến thắng trong vai cai ngục phải chùn bước.  Người tṛ giờ đây không c̣n cơ hội gặp vị thầy năm xưa nữa v́ thầy đă khuất bóng nhưng ḍng chảy tri ân thầy sẽ lưu truyền măi như ḍng nước thấm qua mạch đất. Người cựu học sinh tri ân thầy qua hành động để người ta hiểu : Thế mới biết, những người yêu nước có thể bị giết nhưng tinh thần ái quốc của một dân tộc th́ bất diệt.  Đó là cái đẹp và cao cả trong cách biết ơn thầy cũ.

 

Một toán trưởng biệt kích bị lộ tung tích khi đang thi hành sứ mạng đăc biệt trong vùng đất địch. Người toán trướng thoát chết nhưng khi điểm danh thấy thiếu mất một đồng đội. Người toán trưởng nhất quyết trở lại nơi đă xẩy ra giao tranh. Trong đêm đen anh toán trưởng biết đồng đôi ḿnh đă chết, thay v́ bỏ xác bạn nơi chiến trường,anh nhất quyết mang xác bạn theo,vượt đường rừng suốt đêm mới đến điểm hẹn xin máy bay trực thăng đưa xác bạn về đến Quân Y Viện Duy Tân –Đà Nẳng. Người cựu học sinh nầy nghẹn ngào kể lại chuyện nầy hơn 30 năm sau ngày tàn cuộc chiến với thầy cũ như cách biết ơn thầy : năm xưa thầy đă kể chuyện Cầu Sông Kwai ( 4 ) cho các em bớt ngủ gật do bài giảng sử địa khô khan nhiều sự kiện và con số. Thầy không nhấn mạnh đến tinh thần đồng đội nhưng tṛ làm hơn thế nữa.  Người cựu hoc sinh kể lại :Trong những đêm đen nơi miền Hạ Lào hay nơi mật khu của miền đất địch luôn đối diện với cái chết th́ h́nh ảnh trường cũ thời trung học hiên ra : thầy cũ, bạn cũ,lớp học,sân trường.  Tinh thần đồng đội dâng cao từ trái tim cũng như khối óc nên người cưu học sinh không bỏ lại đồng đội dù đồng đội giờ đây c̣n là xác chết.  Hạnh phúc ở chỗ,ba chục năm sau gặp lại thầy cũ –người thầy, người đă kế chuyện Cầu Sông Kwai.

 

Đó là những câu chuyện về tấm ḷng biết ơn thầy cũ rất sống động. Giá trị đạo đức của dân tôc luôn hiện hữu qua quá tŕnh chuyển biến trong xă hội. Dân tộc ta vốn trong người đi học tất nhiên trọng người thầy : Cơm cha áo mẹ chữ thầy …( ca dao ). Qua ư tưởng nầy người ta không thấy bóng dáng ông Vua trong mối giềng Quân-Sư-Phụ ( Vua –Thầy –Cha ). Nói một cách khác đó là truyền thống biết ơn thầy có trước khi hiến chương nhà giáo 20-11-1920 du nhập vào Viêt Nam sau năm 1975. Hiến chương nầy lên án điều mà hiến chương nầy gọi là “không tôn trọng nghề dạy học” (?). Người ta áp dụng Hiến Chương vào xă hội Miền Nam đang phải “đổi đời “. Xă hội đang chuyển ḿnh trong hoàn cảnh nghiệt ngă. V́ thiếu lương thực và hàng tiêu dùng nên mới có chế độ tem phiếu,mới có cái sầu muộn da diết như”mất sổ gạo “, đa số trẻ em nơi thành thị suy dinh dưỡng (5).  Do đó người “thầy lưu dung “ làm sao khỏi tủi thân như phải nhận những món quà tưng tự như món cá tươi như chúng tôi vừa nêu.  Song từ sau thời kỳ đổi mới cuộc sống sung túc hơn. Người ta đă “ăn ngon mặc đẹp “thay v́ “ăn no mặc ấm “như trẻ thơ từng ước mơ có một bữa cơm trắng no bụng.  Giờ đây ngày 20-11 hằng năm được tổ chưc tưng bừng và chu đáo. Ngày 20-11 được đánh giá ngang với những ngày lễ lớn trong năm. H́nh ảnh “người giáo viên nhân dân “ cũng thay đổi. Người giáo viên nhân dân với chiếc áo dài biến hóa rất hợp thời trang cùng những cành hoa khoe sắc có thể sánh ngang với h́nh người mẫu thời trang ! Đó là sự thành công về mặt thực dụng. Có thực mới vực được đạo mà. Song sau cái hào nhoáng của ngày lễ hội, người thầy không khỏi thao thức ưu tư khi người ta than thở nào là :

 

-Căn bệnh giả dối đang thống trị xă hội Viêt Nam, mà chủ yếu bắt nguồn từ t́nh trạng thiếu trung thực của giáo dục nước nhà ( Nhà Văn Trần Mạnh Hảo )

-T́nh trạng thiếu trung thực trong giảo dục là căn bệnh trầm trọng nhất.

-Số học sinh bỏ học ngày càng nhiều đa phần không đủ khả năng đóng học phí.

-Thiếu trường giáo dục mầm non dư trường đại học và cao đẳng.

 

Số học sinh bỏ học ngày càng nhiều là chuyện không b́nh thường trong một đất nước thanh binh hơn 37 năm.  Bản thân chúng tôi đă trưởng thành trong chiến tranh,viêc học có lúc phải gián đoạn do thời cuộc.  Dạy học giữa lúc cuôc chiến đến hồi ác liệt, chúng tôi mơ ước ngày thanh b́nh như người sống trong khô hạn mong có trận mưa rào.

Thiếu trường mầm non, dư trường đại hoc có thể h́nh dung đó là h́nh tháp ngược. Người ta ví von tập thể trẻ em từ mẫu giáo đến hết bậc tiểu học là những chiến sĩ tí hon trong đoàn quân mà số quân đến hàng tỉ. Người cha so sánh con ḿnh là môt tế bào trong hàng tỉ tế bào của cơ thể từ đó đưa ra lời khuyên khi thấy con có lúc uể oải cắp sách đến trường, người cha ví von cùng với con minh vào một buổi sáng hàng trăm triệu trẻ em như con trên thế giới cùng đến trường nếu không may đoàn quân đó biến mất th́ nhân loại sẽ rơi vào tăm tối hay trớ lại thời kỳ đồ đá cho nên con phải hăng hái tiến bước tới trường như người lính tí hon trong đoàn quân khổng lồ ( dựa theo Edmond Amicis –Les Grand Coers ).  Cho nên viêc thiếu trường mầm non có nghĩa là Số Quân của Đoàn Quân Thiếu Nhi đang giảm ! Đó là chuyện đáng báo động.

 

Tuy nhiên chúng tôi vẫn xem đó như là hiện tượng.  Như hiện tượng đă xẩy ra vào đầu thế kỷ 20 :

 

 Cái học chữ nho đă hết rồi,

 Mười người theo học chin người thôi ( bỏ học )

 ( Trần Tế Xương )

 

Bởi v́ chúng tôi vững niềm tin c̣n rừng cây lá th́ lá vẫn xanh như t́nh nghĩa thầy tṛ của một ngôi trường đă mất tên. Ngôi trường nơi thành phố miền thùy dương cát trắng đă mất tên hơn 37 năm, thế nhưng thầy tṛ đầu đă bạc họp mặt nhau được 18 lần ( đều đặn mỗi năm một lần ) và hứa hẹn gặp nhau lần thứ 19 sang năm ( năm 2013 ). Nơi họp mặt lần thứ 18 không xa ngôi trường cũ ( giờ đă đổi tên ).  Hơn mười vị thầy tuổi ngoài bảy mươi, cựu học sinh từ trong nước và ngoại quốc tham dự hơn một trăm. Tấm ảnh mặt tiền trường cũ hơn 37 năm trước được phóng to và đặt nơi cao trong hội trường.  Thầy tṛ có cảm tưởng đây là ngày một ngày khai trường năm nào.  Ông giáo già nh́n những cựu học sinh trung niên như cái nh́n ngược thời gian. Từ đó thầy tṛ có cảm giác như lớp học đang tái hiện. Khung cảnh tái hiện vô cùng cảm động. Đặc biệt người cựu học sinh nhận được cái huy hiệu mang tên trường cũ. Cái huy hiệu bằng vải, kích thước nhỏ bằng ngón tay trỏ. Cậu bé ngày trước cách nay hơn 40 năm ( giờ là cựu học sinh ở độ tuổi trung niên ) rất vinh dự được mang cái huy hiệu đó. Cậu bé hay cô bé với đôi mắt trong đen ngơ ngác nh́n quang cảnh sân trường lớp học như lạc vào thiên đàng của tuổi thơ. Hôm nay họ nhận được tấm huy hiệu có thể đă bạc màu, nhưng tấm huy hiệu nầy đă trở thành kỷ vật thiêng liêng. Miếng vải bé tí nầy sau hơn 40 năm lưu lạc như châu về Hơp Phố đă trở lại.  Người ta có cảm tưởng như hồn thiêng của trường cũ dù đă mất tên về với ngày hôi ngộ Trong khung cảnh trang nghiêm mà thân t́nh đó t́nh thầy tṛ và đồng môn được trân trọng.

 

Theo tác giả Học Tṛ Thời Ấy th́ những đồng môn với tác giả hơn 40 năm trước được Giàu Sang và Hạnh Phúc (5) Tác giả so sánh khi tác giả có dịp đến các thành phố lớn : trường học là những nhà cao tầng có máy lạnh bên ngoài bảo vệ đồng phục đi lại trông oai vệ và nhiêm trang. Nếu không có bảng hiệu tên trường th́ người ta có thể cho đây là cơ sở kinh tế của một tập đoàn kinh doanh.  Vào giờ tan trường các cậu ấm cô chiêu được rước lên những chiếc xe du lịch sang trọng. Có cô cậu c̣n được ông nội hay ngoại ǵ đó đang là chủ tịch nước ngồi chờ sẵn nữa, c̣n bạn của tác giả thời niên thiếu th́ săn sàng bỏ guốc dép chạy chân đất đuối bướm hái hoa hay tung tăng chạy khắp sân trường vào giờ chơi thế mà gọi là giàu sang và hạnh phúc.  Nhiều người không đồng ư cách so sánh nầy.  Họ có thể cho tác giả quá hoài cổ, thời trước khác bây giờ khác, người ta lại muốn chúng tôi trở lại thời kỳ thắp đèn dầu leo lét chăng hoăc xa hơn nữa là noi gương ông Châu Trí gom đom đóm làm đèn để đọc sách ? Sự giàu sang và hạnh phúc ở đây mang ư nghĩa khác. Ở đây chúng tôi cũng không đề cập đến mặt trái loại h́nh trường học “Quốc Tử Giám của Thế kỷ 21 “ vươn lên cao ngạo giữa những thành phố lớn v́ chúng tôi xem đó là mặt trái của chiếc huy chương.  Thời niên thiếu chúng tôi có Giàu Sang và Hạnh Phúc v́ chúng tôi tận hưởng ba tháng hè với bầu trời cao trong xanh trong nắng hạ,có hoa phưọng tung bay trong gió. Đó là tài sản quí giá mà dồi dào v́ không ai nở chiếm hữu và tàn phá :

 

 Kho trời chung mà vô tận của ḿnh riêng

 ( Nguyễn Công Trứ )

 

C̣n có một kho báu khác : trong không gian trầm lắng của ngày hè, những cánh cửa lớp học tạm khép kín những mộng đời chưa hề tan vỡ, những lời rao giảng c̣n âm vang, h́nh ánh chiếc roi mây của ông giáo hiền nhưng nghiêm đă chuyển hướng cuộc đời của Đào Duy Từ hay Lê Quí Đôn “ rắn đầu biếng học“. Nơi nầy môt xă hội lư tưởng đươc h́nh thành.  Nơi nầy cung cấp hành trang vào đời. Hành trang vừa dồi dào vừa quỉ báu.  Cho nên có thể nói thời niên thiếu cuả chúng tôi giàu sang và hạnh phúc.

 

Sau cùng mỗi buổi hội ngộ liên trường, từng đơn vị trường hay đơn vị lớp là khúc trường ca. Đó là những lớp học được tái hiện, những kỷ vật ngày xưa xuất hiện. Tấm huy hiệu được gắn lên áo, học bạ cũ,thẻ học sinh được trưng bày,âm thanh của lời hàn huyên thăm hỏi như là âm thanh tiếng rao giảng vọng về từ quá khứ.  Đó là khúc trường ca về t́nh đồng môn, nghĩa thầy tṛ. Âm vang của khúc trường ca vọng xa về tương lai.

 

 

 

 

 California, tháng 7-2012

 TRẦN HÀ THANH

 Cựu Giáo Sư Trung Học

 

 

 

 

CHÚ THÍCH :

 

(1)  Sau cách mạng Pháp 1789 có một giai đoạn 5 ủy viên cai trị nước Pháp có quyền hạn ngang nhau và bỏ phiếu để lấy đa số gọi là Chấp Chính Đoàn.

(2)   Thơ của Tố Hữu.

(3)   Phạm Công Thiện

(4)  Trong đệ nhị thế chiến 1939-1945 một toán biệt kích Mỹ đi phá cầu sông Kwai gần biên giới Thái Lan-Miến Điện.

(5)   Dựa theo Lương Lệ Huyền Chiêu tác giả Học Tṛ Thời Ấy bài vở từ 28/7/2012 - 4/8/2012

www.ninh-hoa.com

 

 

 

 

       

 

 

             

 

 

 

       

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Trang XUÂN 2013- Văn Học Nghệ Thuật Và Quê Hương