Mục
Lục
Trang
B́a
Ban
Biên Tập
Lá
Thư
Xuân
Nguyễn
Thị Thanh
Trí
Đọc
Lá
Thư
Xuân:
Lê
Thị
Mỹ
Châu
Táo
Quân
Chầu
Trời
Nguyễn
Thị Thanh Trí
Câu
Đối
Tết
Lê
Bá Thiên
Câu
Đối
Tết
Vinh
Hồ
Chúc
Tết
Mừng
Xuân
Canh Dần
Vinh
Hồ
Đôi
Lời Tâm
Sự
Lư
Hổ
Thơ
Chúc
Tết
Trần
Đ́nh
Thọ
Xuân
Quê
Nhà
Mùa
Mai
Hiếm
Nguyễn
Quang
Lộc
Chuyện
Cái
Thùng
Bánh
Tét
Lương
Lệ Bích San
Xuân
Này
Tôi
Nhớ
Măi
Trần
Như
Phương
Xuân
Đất
Khách
Một
Cái
Tết
Lạ
Kỳ
Lữ
Thanh
Cư
Xuân Nguyện
Đinh Thị
Lan
Chú
Câm
Lâm
Thanh Nhàn
Trước Thềm
Năm Mới
Đặng Thị Ngọc
Nữ
Hai
Không
Lẻ
Chín
Nh́n
Lại
Phi
Ṛm
Sinh
Hoạt
Tết
Hải
Ngoại
Kịch
Vui
Vơ
Thuật
Nguyễn
Dzuy
Nam
Nguyễn
Dzuy
An
H́nh
Ảnh
Tết
Quê
Nhà
Sử
Xương
Hải
Hải
Ngoại
Đinh
Bá
Hồ
Hoa Xuân
Ngày
Tết
Hoa
Đào
Trong
Mắt
Ai
Phạm Thị Nhung
Chuyện
Vui
Đầu
Năm
Kể
Chuyện
Vui
Lư
Hổ
Tiếng
Việt
Nguyễn
Quang
Lộc
Ca
Hát/Nhạc
Tiếng
Hát:
Mộng
Chiều
Xuân
Lan
Đ́nh
Tiếng
Sáo
Thiên
Thai
Lan
Đ́nh
Gái
Xuân
Lan
Hương
Ca
Vọng
Cổ
Lư
Hổ
Đọc
Truyện:"Trăng
Quê
Nhà"
Của Phùng
Thị
Phượng
Lư
Hổ
Nha
Trang
Ngày
Về
Nguyễn
Tính
Tử Vi
Người
Tuổi
Dần
ABC
Sưu
Tầm
(NXV)
Tôn Giáo
Phật
Giáo
Đi
Vào
Đời
Mục
Đồng
Chùa
Ngọc
Lâm
Trí
Bửu
Nguyễn
Thừa
Năm
Canh
Dần
Nói
Chuyện
Hổ
Cọp Về Làng
Vinh
Hồ
Tản
Mạn
Về Năm Canh Dần
Nguyễn
Văn Thành
d_bb
Đ.H.K.H
Cách
Chơi
Mạt
Chược
Tô
Đồng
Liêu Trai Chí
Dị
Đàm
Quang
Hưng
Thanh
Phong
Thi
Tập
Vũ
Tiến Phái
Lễ Vu Lan
Nguyễn
Văn Phú
Chính
Danh
Thủ
Phạm
Vụ Đổi Lịch
Báo Hại
Nguyễn
Hữu Quang
Cỗi Rễ Bậc
Hai
Nguyễn
Đức
Tường
Tranh
Nghệ Thuật
Tranh
Họa
Nghệ
Thuật
Phi
Ṛm
Kinh Nghiệm Sống
Xuân
Đời
Người
Theo
Chu
Kỳ
Thời
Gian
Hải
Lộc
Văn
Hóa
Ẩm
Thực
Bánh
Tét-Hương
Vị
Tết
Lê
Thị
Mỹ
Châu
Gị
Thủ
Lê
Thị
Đào
Mứt
Dẻo
Lê
Thị
Đào
Nấu
Mắm
Tôm
Lư
Hổ
Khoai
Lang
Dương
Công Thi
Sức
Khỏe
Đại
Dịch
Cúm
Heo
Hay
Đại
Chủng
Ngừa
Cúm
Gà
BS Nguyễn
Vĩ
Liệt
Những
Căn
Bản
Về
Di
Truyền
Học
BS Nguyễn
Vĩ
Liệt
Biên
Khảo
Kinh
Tế
Việt Nam
Tổng
Kết
T́nh
H́nh
Kinh
Tế
Việt
Nam
Năm 2009
Nguyễn
Văn
Thành
Hoa Kỳ
Tổng
Kết
T́nh
H́nh
Kinh
Tế
Hoa
Kỳ
Năm 2009
Nguyễn
Văn
Thành
Chuyện
Đó
Đây
Cảm
Ơn
ASIMO
BS Đỗ
Hồng
Ngọc
Năm
Hết
Tết
Đến
BS Đỗ
Hồng
Ngọc
Mười
Năm
Chân
Bước
Trên
Đường
Dài
Lương
Lệ Huyền Chiêu
Ngày
Xuân
Kể Chuyện
Làm
Báo
Ở
Singapore
Nguyễn
Thị Thục
Viết
về
Ninh
Ḥa
Ḥn
Vọng
Phu
Quê
Tôi
Đinh
Hữu Ân
Ninh
Ḥa
Tôi
Xưa
Lương
Lệ Huyền Chiêu
Những
Bước
Đường
Đi
Qua
Của
Một
Người
Con
Xóm
Rượu
Nguyễn
Hưng
Chùm
Me "Phong
Ấp"
Lê
Thị Hoài Niệm
Viết
về
ninh-hoa.com
Viết
Cho
Ninh-Hoa.com
Lê
Thị Mỹ Châu
Gái
Tuổi
Dần
Lương
Lệ Bích San
Kỷ
Niệm
Về
Trường:
Trần
B́nh Trọng
Ninh Ḥa
Những Mùa
Xuân
Đi
Qua
Thầy
Trần
Hà
Thanh
Vạn
Ninh
Xuân
Nhớ
Ngô
Thị
Kim
Anh
Thương
Về
Vạn
Ninh
Thầy
NK
Nha
Trang
Ngày
Về
Nguyễn
Thị
Kính
Nhớ
Về
Nha
Trang
Nguyễn
Thị
Kính
Phôi
Pha
Tháng
Ngày
Thầy
Trương Văn
Nghi
Một
Chuyện
Mùa
Xuân
Cô
Đặng
Thị Tuyết
Như
Chúc
Mừng
Xứ
Vạn
Nguyễn
Thị Thí
Các Trường Khác
Thảo
Trang
Nguyễn
Đồng Danh
Trường
Hưng
Đạo
NhaTrang
Phạm
Thanh
Phong
Thi
Nhạc
Giao
Duyên
Hồn
Tôi
Theo
Gió
Bay Về
Mùa
Xuân
LMST
Nắng
Mai
Mục
Đồng
Văn
Học
NT
Lịch
Sử/Địa
Lư
Cảm
Nghĩ Về
Nhạc
Dân
Gian
Anh Bằng
- Hoàng Nam
"Xuân
Dạ"
Dương Anh
Sơn
"Xuân
Nhật
Ngẫu
Hứng"
Dương Anh
Sơn
Em
Là
Nốt
Nhạc
Dễ
Thương
NxVạn
Bài
Hát
Về
Tha
La
Trong
Kư
Ức
Việt Hải
Los
Angeles
Ai
Xuôi
Về
Tây
Đô ?
Việt Hải
& Mindy Hà
Sống
Để
Viết,
Viết
Để
Sống
Trần Minh Hiền
Thơ
Xuân
Điều
Ngự
Giác
Hoàng
Trần
Nhân
Tông
Trí Bửu
Nguyễn Thừa
Thơ
Chúc
Xuân
Nguyễn Thị
Bảy
Mừng
Ngày
Hội
Ngộ
Nguyễn Thị Thanh B́nh
Ba
Mùa
Xuân
Nguyên Bông
Hoài
Cảm
Nguyên Bông
Gởi
Thiệp
Xuân
Thăm Mẹ
Trần Ngọc
Chánh
Nhớ
Xuân
Hương Đài
Xuân
Của
Chị
Lan Đinh
Hương
Biển
Mặn
Mà
Xuân
Thầy Quách
Giao
Xuân
Tàn
Lê
Thị
Ngọc Hà
Đôi
Mắt
Em
Việt Hải
LA
Một
Nửa
Yêu
Em
Việt Hải
Los
Angeles
Khai
Bút
2010
Trần Minh Hiền
Con Sông Nào
Đă Xa Nguồn
Huỳnh
Trịnh Tuyết
Hoa
Lạc
Lơng
Nguyễn
Thị Tuyết Hoa
Xuân
Ly
Hương
Vinh Hồ
Xuân
Về
Lại
Nhớ
Quê
Hương
Vinh Hồ
Ngọt
Ngào
Xuân
Trần Thị
Phong
Hương
Bỗng
Nam Kha
Sắc
Xuân
Đinh Thị
Lan
Mùa
Xuân
Trên
Đất
Lowell
Cụ Bà
Trần Thanh Liễu
Chuyện
Ngày
Xưa
Nguyễn Duy
Long
Xuân
Ơi!
Xin
Chầm
Chậm
Nhé
Hải
Lộc
Xuân
Về
Lê Thị
Lộc
Người
Đi
Đàm
Thị Ngọc Lư
Đôi
Ta
Đặng
Thị Ngọc
Nữ
Canh
Dần...Đừng
Nên !
Đặng
Huy Nhẫn
Thói
Đời
Đặng
Huy Nhẫn
Nắng
Chiều
Xuân
Phan
Kiều
Oanh
T́nh
Xuân
Phan
Kiều
Oanh
Xuân
Chia
Ly
Phan
Kiều
Oanh
Hạnh
Phúc
Đâu
Xa
Nguyễn
Hoàng
Phi
Đợi Anh
Về
Phạm
Thanh
Phong
Không
Đề
Trần
Như
Phương
Nhớ
Xuân
Xưa
Trần
Như
Phương
Gương
Mặt
Trái
Xoan
NhàQuê
Ngỡ
Ngàng
Nụ
Xuân
Lâm
Minh
Tài
Xuân
Tri
Kỷ
Lâm
Minh
Tài
Mùa
Xuân
Đó
Phút
T́nh Cờ
Cô Kim
Thành
Trăng
Ngủ
Quên
Cô Kim
Thành
Nỗi
Nhớ
Chiều
Cuối
Năm
Vơ
Ngọc
Thành
Phác
Họa
Vơ
Ngọc
Thành
Dấu
Ấn
T́nh
Quê
Anh
Thy
Quả
Dưa
Ngày
Tết
Nguyễn
Thị Thí
Tưởng
Nhớ
Thi
Thi
Xuân
Tha
Hương
Nguyễn
Thị Thí
Mùa
Xuân
Và
Nỗi
Nhớ
Trần
Đ́nh
Thọ
Chúc
Mừng
Năm
Mới
Ngô
Trưởng
Tiến
Quê
Hương
Tôi
Nỗi
Chờ
Mong
Nguyễn
Tính
Xuân
Viễn
Xứ
Nguyễn
Tính
Tháng
Giêng
Ơi
Lương
Mỹ
Trang
Em
Có
Biết
Nguyễn Thục
Nhà
Cọp
Lên
Ngôi
Tú
Trinh
Xuân -
Vẫn
Ấm
Ḷng
Thượng
Tọa
Thích
Ngộ
Trí
Thương
Nhớ
Ơi !
Nguyễn
Thị
Thanh
Trí
T́nh
Xuân
Đất
Khách
Du Sơn
Lăng Tử
Xuân
Gợi
Cố
Hương
Du
Sơn
Lăng
Tử
Ca
Khúc
Mùa
Xuân
Lê
Duy
Vũ
Văn
Bóng
Nắng Xuân
Nguyên
Bông
Những
Vần Thơ Vụn
Gẫy
Nguyễn
Tấn
Ca
Nỗi
Nhớ Cuối Năm
Trần
Thị
Chất
Những
Ngày
Giáp
Tết
Lê
Thị
Mỹ
Châu
Hạt
Giống Đang Nảy
Mầm
Phan
Phụng
Dung
Mái
Nhà Xưa
Tâm
Đoan
Tôi
Ơi
Đừng
Tuyệt
Vọng
Lê
Thị
Ngọc Hà
Bông
Cải
Huỳnh Trịnh Tuyết Hoa
Hơi
Thở
Mùa Xuân
Nguyễn
Thị Tuyết
Hoa
Mưa
Cuối Mùa
Nguyễn
Thị Tuyết Hoa
Tiếng
Vọng
Trên
Ngàn
Tường
Hoài
Giây
Phút
Giao
Thừa
Lư
Hổ
Ở
Nơi Trái Tim
Nguyễn Quang Lộc
Tạm
Biệt...
Thanh
Mai
Trên
Nỗi
Nhớ Thương Đau
Nguyễn
Hữu
Nghĩa
Kỷ
Niệm...Vui
Phan
Kiều
Oanh
Mai
Hương
Xuân
Topa
Panning
Chào
Bảy
Mươi
Trương
Thanh
Sơn
Phần
Thưởng
Lâm
Minh
Tài
Nơi
Đàn
Chim
Bay
Về
T́m
Hơi
Ấm
Nguyễn
Hữu
Tài
Đám
Ma
Người
Ngoại
Đạo
Hoàng
-
Thanh
Xúc
Tép
Dương
Công
Thi
Em
Tôi
Đă
Ra
Đi
Hà
Thị
Thu
Thủy
Buồn
Vui
Đời
Lính
TT
Nguyễn
Tính
Những
Con
Đường
Dưới
Chân
Tôi
Nguyễn
Đôn
Huế
Trang
Thư từ,
bài vở, h́nh ảnh hoặc
ư kiến xây dựng, xin liên lạc:
Mặc dầu từ lâu tôi rất muốn ghi lại những ǵ của ngày thơ ấu nhưng đến hôm nay tôi mới thật sự bắt đầu khi tôi đang bước vào cuối thu của cuộc đời. Dầu bắt đầu với bao nhiêu là khó khăn, nhưng cuối cùng tôi cũng đă bắt đầu. Và tôi cũng rất cám ơn anh Thành người đồng hương Xóm Rượu của tôi, và cũng là webmaster của ninh-hoa.com, đă khuyến khích tôi để cho tôi có đủ can đảm để viết những gịng chữ này.
Những ngày thơ ấu đó và bây giờ là một khoảng thời gian quá dài, gần cả một đời người, tôi không thể nào nhớ hết được. Ngày ấy và bây giờ đă trải qua không biết bao nhiêu là buồn vui cho cá nhân tôi, cho gia đ́nh tôi, cho bạn bè tôi và nhất là cho quê hương làng mạc của tôi. Dĩ nhiên là tôi muốn viết thật nhiều, thật đầy đủ và nhất là thật trung thực những ǵ tôi đă sống nhất là hoàn cảnh môi trường xă hội của thời gian mà tôi đă đi qua. Nhưng muốn là một chuyện mà nhớ nhiều hay ít, chính xác hay không và nhất là có đủ khách quan hay không th́ đó là một chuyện khác. Dù sao, th́ những gịng chữ này chỉ là cảm nghĩ của một cá nhân, trong phạm vi nhỏ hẹp một người con của Xóm Rượu, để tặng cho những người cùng xóm mà tôi đă biết cũng như những người đă biết tôi trong quá khứ.
Bây giờ là đầu tháng 10 khi tôi bắt đầu viết những gịng chữ này khi trời cũng đă sang thu. Mùa thu của đất trời và cũng là mùa thu của cuộc đời tôi. Đọc những bài văn thơ hay nghe những bài hát về mùa thu của mấy ông văn-thi-nhạc-ca sĩ, từ lớn cho đến bé, người ta có cảm tưởng mùa thu là một mùa thật nhàn hạ nhất trong năm. Khi mùa thu đến, người ta cứ tưởng rằng chỉ nằm mơ mộng nh́n “con nai vàng ngơ ngác” và nh́n lá vàng rơi là sẽ quên hết sự đời. Nh́n lá vàng xong, họ c̣n th́ giờ để nghêu ngao hát cho người đời thưởng thức.
Nhất là trong thời đại thịnh hành của karaoke, ai cũng có thể hát và nhất là ai cũng nghĩ ḿnh là ca sĩ thật sự, thật truyền cảm. Tôi c̣n nhớ thời xa xưa, khi có hội họp trong lớp hay vui đùa với bạn bè th́ không ai có can đảm mở miệng hát, chỉ có một vài người có giọng ca thiên phú mới hát vài câu. Bây giờ th́ hoàn toàn thay đổi: Người nào cũng muốn hát, giành nhau để hát. Hát say mê, hát điên cuồng và nhất là họ không bao giờ để ư đến “Nỗi Ḷng Người Nghe”.
Ca sĩ nào cũng muốn mang cho đời một chút ǵ đó nên ”Thu Hát Cho Người” trở thành một tiền lệ. Nào là “Thu Ca”, rồi lại đến “Thu Sầu”. ”Thu Quyến Rũ” mọi từng lớp từ già đến trẻ, quyến rũ cả sĩ nông công thương. Họ chỉ cần “Nh́n Những Mùa Thu Đi” là cảm thấy hạnh phúc tràn đầy. Cho đến khi có chuyện ǵ xảy ra không đúng ư nguyện của ḿnh, cuộc đời không đem lại tất cả những ǵ họ mong muốn, th́ họ cũng sẽ cho là “Đâu Phải Bởi Mùa Thu”.
Trên thực tế, mùa thu chính là mùa của những sự bắt đầu trong đời sống xă hội trên hầu hết tất cả mọi lănh vực: chính trị, kinh tế, giáo dục vv. Khi mà “lá ngoài đường rụng nhiều...” th́ năm học lại bắt đầu một niên khóa mới. Khi hè hết thu sang, th́ ai cũng phải trở lại đi làm. Mùa thu bắt đầu th́ những đài TV cũng bắt đầu cho chương tŕnh mới. Đó là không nói đến vấn đề hoạt động chính trị của một nước.
Và “Khi Rừng Mới Sang Thu”, th́ cũng chính là lúc tôi rời quê hương và tôi không bao giờ nghĩ là sự ra đi này của tôi là một sự ra đi hầu như vĩnh viễn. Với tất cả những biến đổi, với tất cả những đau thương mà cả một dân tộc đă chịu đựng. Tôi chỉ trở lại quê nhà sau bao nhiêu năm dài đăng đẳng.
Rời Xóm Rượu quê hương tôi, rời xa gia đ́nh, xa người thân, xa bạn bè, xa láng giềng tôi vào Sài G̣n vào mùa hè 1964. Đó là lần đầu tiên trong đời tôi thực hiện một chuyến đi xa như vậy. Tôi c̣n nhớ buổi sáng hôm đó, khoảng 5 giờ sáng, tôi mang hành lư đến bến xe đ̣ ở Xóm Mới Nha Trang. Bến xe đ̣ này là bến xe đ̣ liên tỉnh cách nhà tôi ở đường Nhà Thờ (bây giờ là đường Lê Thành Phương) không xa. Nói là mang hành lư cho nó oai, chứ thật ra chỉ là một cái bị chứa một bộ áo quần và những dụng cụ học tṛ. Lần đầu tôi đến một bến xe lớn như bến xe ở Xóm Mới này, tôi đă chứng kiến những chuyện dỡ khóc dỡ cười tại bến xe trong buổi sáng hôm ấy bây giờ nghĩ lại tôi vẫn c̣n thấy thật khôi hài. Khi vừa đến bến xe, th́ ít nhất là hai ba anh lơ xe đến bao quanh tôi và hỏi tôi là muốn đi đâu, vào Sài G̣n hay là ra miền trung. Tôi vừa mới nói xong hai tiếng Sài G̣n, th́ một anh lơ xe đă lẹ làng giựt gói hành lư của tôi rồi anh ta vừa chạy vừa la là tôi phải đến hăng Phi Long. Chuyện này không phải chỉ xảy đến với tôi mà hầu như mọi hành khách đi xe đ̣ đều gặp cảnh ngộ này. Hoàn cảnh lúc đó có vẻ đáng sợ nhưng thật ra đó chỉ là một cách giành lấy hành khách mà thôi. Có những cụ già lâm vào cảnh này lo đến ngất xỉu v́ tưởng ḿnh bị cướp. Nhưng rồi chuyện đâu cũng vào đấy. Những chuyện “mời khách” đi xe như thế này quả là có một không hai, nhưng đó là chuyện được xem như là b́nh thường tại những bến xe đ̣ thời ấy.
Và đây cũng là lần đầu tiên tôi được hănh diện lấy chuyến xe đ̣ của hăng Phi Long. Phi Long và Tiến Lực là hai hăng xe đ̣ quan trọng nhất trong những năm tháng đó tại miền trung, xe của hai hăng này đều là loại tốt và nhất là nổi tiếng chạy nhanh.
Tôi không hiểu là tại sao lúc đó tôi không lấy chuyến xe lửa từ Nha Trang để vào Sài G̣n. Mặc dù, đi xe lửa đối với tôi là một cái ǵ rất quen thuộc với những kỷ niệm vui buồn khó quên. Có thể nói là trong suốt ba năm học cuối cùng của tôi tại trường Vơ Tánh Nha Trang, mỗi tuần tôi đều lấy xe lửa hai lần. Một lần là chiều thứ sáu từ Nha Trang về Ninh Ḥa và một lần là chiều chủ nhật từ Ninh Ḥa đi Nha Trang. Và cũng như hầu hết những bạn bè ở Ninh Ḥa của thời đó, tôi chưa bao giờ mua một tấm vé để đi xe lửa cả. Hồi đó việc đi xe lửa “cọp” được coi như là một môn “thể thao hằng tuần” của tôi và bạn bè cùng tuổi. Bạn bè tôi muốn nói ở đây là những người bạn trai. C̣n những “kiều nữ” theo tôi nghĩ không dám chơi môn “thể thao” này. Vả lại bạn bè của tôi chẳng có ai là “kiều nữ” cả.
Nhà ga Ninh ḤaChặng đường xe lửa Ninh Ḥa – Nha Trang rất thuận tiện cho việc thi thố môn “thể thao hằng tuần” này của chúng tôi v́ xe lửa trong đoạn đường ngắn khoảng 30 cây số này phải ngừng đến 6 trạm mà tôi vẫn c̣n nhớ đó là Thuận Mỹ, Phong Thạnh, Phú Hữu, Ngọc Diêm, Lương Sơn và Ngọc Hội. Luật lệ của môn “thể thao” này thật ra rất là đơn giản. Công việc đầu tiên là để ư vị trí người soát vé trước khi chọn toa xe nào phải lấy trước khi xe lửa rời nhà ga. Nếu người soát vé ở toa xe cuối th́ các “thể tháo gia” sẽ bắt đầu lên toa xe đầu và ngược lại. Nhờ việc xe ngừng tại 6 trạm trong chặng đường, chúng tôi có nhiều cơ hội nhảy xuống leo lên những toa xe để lúc nào cũng có thể đứng phía sau người soát vé tức là tại những toa xe mà ông ta đă kiểm tra xong. Nguyên tắc môn “thể thao” là như thế, dĩ nhiên là cũng tùy cơ ứng biến, nhất là trường hợp những “thể tháo gia” có mang thêm xe đạp !!! Trước khi xe lửa đến sân ga, Nha Trang hay Ninh Ḥa, th́ các “thể tháo gia” đă xuống xe lửa từ lâu nhờ vận tốc chậm của xe trước khi xe vào sân ga.
Xe lửa đến ga Ninh ḤaLúc đó tôi và bạn bè đều rất hănh diện nghĩ rằng ḿnh rất khôn ngoan lanh lợi có thể qua mặt dễ dàng những nhân viên soát vé từ năm này qua tháng nọ. Nhưng giờ đây sau bao nhiêu năm tháng, tôi hồi tưởng lại và thầm cám ơn những nhân viên soát vé v́ họ đă nhắm mắt làm ngơ mà thôi. Không có những chuyến xe lửa như thế, th́ không biết là một năm tôi có được bao nhiêu cơ hội về Ninh Ḥa để xem báo cọp, để nghe người ăn mày Cầu Trạm nghêu ngao ca hát và để có dịp đi ngang con đường phố của những đại gia cũng như để len lén chiêm ngưỡng những bông hồng Trung Quốc của xứ Ninh Ḥa quê tôi.
C̣n chuyến xe lửa Nha Trang – Sài G̣n th́ tôi chưa bao giờ có dịp đi cả. Mỗi lần đến sân ga Nha Trang vào buổi chiều và nh́n thấy chuyến tàu này tôi cảm thấy nó thật sang trọng và những hành khách xử dụng nó dưới mắt tôi đều là những người quư phái giàu có. Tôi tự nhủ với ḷng là một ngày nào đó tôi cũng sẽ có cái hân hạnh bước chân lên chuyến tàu này (chắc là sẽ không đi “cọp” được). Ước mơ này cho đến giờ tôi vẫn chưa thực hiện được. Ước mơ lấy chuyến xe lửa Nha Trang-Sài G̣n của tôi có thể so sánh với ước mơ của đa số người Âu Châu về chuyến xe lửa “L’Orient Express” của đầu thế kỷ trước.
Chuyến xe đ̣ Phi Long, rời bến khoảng 6 giờ sáng để vào Sài G̣n. Trên xe th́ chật ních, không có chỗ cựa, v́ số hành khách nhiều hơn là sức chứa của xe. Ai cũng than van với mấy anh lơ xe đ̣. Một anh lơ cười hề hề và nói là bà con cô bác đừng lo, khi nào xe chạy th́ sẽ không c̣n thấy chật nữa. Không biết là có đúng như vậy hay không, nhưng sau khi xe chạy th́ không thấy ai phàn nàn nữa !!!
Xe rời Nha Trang, chạy qua Thành, Phan Rang, Phan Thiết trước khi đến Sài G̣n. Lúc đó tôi cảm thấy là xe chạy quá lẹ, tưởng như là hơn 100 km một giờ. Bây giờ nghĩ lại, th́ vận tốc xe lúc đó không hơn 50 km một giờ. Vả lại đường xá thời bấy giờ làm sao mà chạy nhanh được. Bây giờ sau gần 50 năm, tôi có dịp lấy xe đ̣ đi chặng đường Nha Trang – Sài G̣n, tôi thấy là hệ thống đường xá vẫn vậy, nhỏ hẹp và thiếu an ninh. Cũng như cách đây gần 50 năm, từ Nha Trang vào Sài G̣n phải mất gần 8 tiếng đồng hồ. Hệ thống giao thông hầu như không có ǵ thay đổi. Nh́n bề ngoài quê hương của tôi thay đổi quá nhiều, nhưng những thay đổi đó có cần thiết hay không và có đem lại những ǵ mà đa số mong muốn hay không th́ đó là một chuyện khác. Chung quy cũng tùy thuộc vào cái nh́n của từng cá nhân mà thôi.
Con đường từ Nha Trang vào Sài G̣n thật là dài. Ngồi trong xe nh́n những cảnh vật bên ngoài đối với tôi chẳng có một chút ǵ là xa lạ. Phan Rang hay Phan Thiết mặc dù tôi chưa có dịp dặt chân trên những thành phố này nhưng cũng chẳng có ǵ khác biệt với Ninh Ḥa, Nha Trang. Những địa danh Phan Rang của tỉnh Ninh Thuận hay Phan Thiết của tỉnh B́nh Thuận là những ǵ tôi đă học được trong những bài địa lư. Kiến thức của tôi về hai thành phố này thật đơn sơ. Phan Rang đối với tôi là nơi mà có nhiều tháp của dân tộc Chàm và là nơi của trường trung học Duy Tân. C̣n Phan Thiết là nơi sản xuất nước mắm và là thành phố của trường trung học Phan Bội Châu. Duy Tân và Phan Bội Châu là những trường tương đương với trường Vơ Tánh của Nha Trang thời đó. Không phải chỉ với Phan Rang hay Phan Thiết mà đối với những thành phố tỉnh lỵ của miền nam thời ấy, kiến thức của tôi chỉ là biết được là thành phố nào có trường trung học đệ nhị cấp nào mà thôi.
Trước khi vào Sài G̣n, xe đ̣ phải chạy ngang qua những đồn điền cao su thênh thang bất tận. Thật đẹp mà cũng thật là buồn. Những vườn cao su rộng lớn này là tàn tích của sự hiện diện “thực dân” Pháp trên xứ sở quê hương tôi.
Mang trong người tất cả những hy vọng và tất cả những ước mơ, lần đầu tiên vào Sài G̣n (lúc đó là khoảng 4 giờ chiều), thành phố lớn nhất và đông dân nhứt của xứ sở, tôi chỉ là một đứa quê mùa lên tỉnh. Đối với tôi, tất cả đều to lớn, lộng lẫy. Tôi hầu như bị ngộp thở quay cuồng trước cái nhịp sống của Sài G̣n thời ấy. Mặc dù cái nhịp sống ấy so với những ǵ trong hiện tại không thấm thía vào đâu.
Trước khi vào Sài G̣n, tôi tự nhủ ḷng là thế nào tôi cũng đi thăm sân Tao Đàn và vận động trường Cộng Ḥa. Đây là hai nơi mà hội tuyển túc cầu Việt Nam tranh tài với những đội bóng đá quốc tế: Hương Cảng, Đài Loan, Đại Hàn, Perou hay là Thụy Điển.. Đọc đến đây có lẽ rất nhiều người nghĩ là tôi thường xem đá banh lắm. Sự thật th́ hoàn toàn khác hẳn. Tôi chưa bao giờ có cái diễm phúc xem hội tuyển Việt Nam với Rạng, Tam Lang hay Vinh trỗ tài. Những ǵ tôi biết là do “nghe cọp” trực tiếp truyền thanh của Huyền Vũ và “đọc báo cọp” mà thôi. Bây giờ sau bao nhiêu năm tháng với cái đam mê “nghe” đá banh, tôi vẫn c̣n nhớ thành phần của hội tuyển Việt Nam thời đó. Giọng nói thật truyền cảm của Huyền Vũ vẫn c̣n ghi rơ trong trí óc tôi: “Việt Nam trong khuôn gỗ có Rạng. Hậu vệ: Tỷ, Hiễn. Tiếp ứng: Thanh, Tam Lang, Hội. Nhung, Vinh, Quang, Ta, Ngôn trên đạo can thành”. Kư giả Huyền Vũ đă qua đời, nhưng những bài tường thuật về những trận bóng đá của ông ta có thể nói là vô tiền khoán hậu . Cho đến bây giờ Huyền Vũ vẫn chưa có người thừa kế. Những năm sau này, khi về lại Sài G̣n, tôi muốn t́m lại dấu vết của sân Tao Đàn nhưng h́nh như đă không c̣n nữa. C̣n vận động trường Cộng Ḥa th́ đă đổi tên.
Vào Sài G̣n không một người thân, không một bạn bè. Gia cư th́ không có, nghề nghiệp cũng không. Nhưng bắt đầu từ đây, cuộc đời tôi là những chuỗi năm tháng dài nhiều may mắn. Không có những may mắn này, tôi đă không có được những ǵ tôi đă có trong cuộc đời tôi.
Nếu không có may mắn, th́ làm sao tôi có thể yên tâm tiếp tục vào Sài G̣n học tập sau khi rời trường Vơ Tánh. Biết bao nhiêu bạn bè cùng lứa tuổi của tôi đă phải “xếp bút nghiên” để hoàn thành nghĩa vụ quân sự.
Cái may mắn đầu tiên nó đến với tôi như là một món quà bất ngờ. Cái may mắn này đem lại cho tôi một chỗ ở miễn phí mà có thể nói là khi nằm mơ tôi cũng không bao giờ nghĩ đến. Người cha vợ tương lai của Ngô Đ́nh Hoa (cũng là người Ninh Ḥa và là vai chú của tôi) là một sĩ quan của quân đội VNCH thời đó có một biệt thự tại Biệt Khu Thủ Đô (đường Lê Văn Duyệt cũ, bây giờ là đường Cách Mạng Tháng Tám). Biệt Khu Thủ Đô này cách khám Chí Ḥa không bao xa. Nếu tôi c̣n nhớ rơ là mùa hè năm đó, ông cha vợ tương lai của chú Hoa tôi sắp thuyên chuyển sang đơn vị khác, nhưng vẫn c̣n giữ cái biệt thự đó mặc dầu không ở nữa. Nên chú Hoa tôi đă xin ông già vợ tương lai cho phép thằng cháu này ở tạm vài tháng trong biệt thự này. Từ đó và những ngày kế tiếp tôi an tâm sống một ḿnh trong cái biệt thự như một ông quan lớn. Ra vào lúc nào cũng có lính gác, lính chào. Mặc dù là không phải chào tôi, nhưng tôi cũng cảm thấy thật là vui. Chú Hoa và cô Thùy Dương ơi, sau bao nhiêu năm tháng thằng cháu này vẫn không quên những ǵ mà chú và cô đă giúp đỡ trong thời gian đó tại Sài G̣n.
Những ngày tháng sống tại Sài G̣n, mặc dầu là ngắn ngủi, nhưng tôi không bao giờ quên được. Nào là cơm b́nh dân một đồng một món, rạp chiếu bóng thường trực chỉ cần vài ba đồng là có thể xem phim suốt ngày. Thật ra, tôi biết Sài G̣n chỉ vỏn vẹn một con đường, đó là đường Lê Văn Duyệt đi từ Biệt Khu Thủ Đô đến chợ Bến Thành. Thỉnh thoảng tôi cũng có lấy xe buưt vào Chợ Lớn, hay là đi đến trường Đại Học Sư Phạm.
Chính trường Đại Học Sư Phạm này là cái ước mơ của tôi từ những năm trung học. Có thể nói là vào Đại Học Sư Phạm là mục đích duy nhất của đời tôi v́ tôi vẫn thường nghĩ rằng và nhờ nó tôi sẽ có một cuộc sống dễ thở hơn và đầy đủ hơn. Chỉ có vậy mà thôi.
Tôi chờ đợi ngày khai giảng tại Đại Học Sư Phạm với tất cả sự hồi hộp, niềm hân hoan của một cậu học tṛ lần đầu tiên cắp sách đến trường trong một “buổi sáng đầy sương thu và gió lạnh ...”
Nhưng có lẽ cuộc đời tôi không có duyên với cái trường Đại Học Sư Phạm này. V́ ngày khai trường dự định không thực hiện được, bởi v́ ngày đó lại là ngày xảy ra một biến cố mới trong lịch sử chính trị miền nam: Ngày của “Hiến Chương Vũng Tàu”. Ngày hôm đó, tất cả mọi hoạt động của thành phố Sài G̣n đều bị ngừng lại. Không có những lời nào có thể diễn tả hết được những thất vọng của tôi lúc bấy giờ.
Nhưng định mệnh đă an bài cho tôi một con đường khác, một hướng đi khác. Con đường mới này, hướng đi mới này chính là cái may mắn vĩ đại của tôi. Nó đă thay đổi toàn diện cuộc đời tôi. Như truyện “Tái Ông mất ngựa”, sau niềm thất vọng của ngày khai giảng hụt của Đại Học Sư Phạm, tôi lại có cái may mắn có được học bỗng đi du học nước ngoài. Việc du học nước ngoài thời đó đối với một người từ Ninh Ḥa Xóm Rượu như tôi là việc không bao giờ nghĩ đến.
Tôi nạp đơn xin đi du học là do lời khuyên của người Cậu kính yêu của tôi. Người Cậu này là anh của má tôi và nuôi dưỡng anh em tôi ăn học khi cha mẹ tôi đă qua đời. Sau khi học xong Tú Tài, Cậu tôi rất mong muốn tôi thi vào y khoa mặc dù tôi không phải xuất thân từ Tú Tài ban A. Ước vọng tôi học y khoa là điều mà Câu tôi hằng mơ ước. Tôi đă không nghe lời Cậu tôi v́ nghĩ là tôi không đủ sức để học ngành này.
Như một người thầy của tôi đă từng nói là sự thành bại trong cuộc đời của một con người là do sự may mắn đem lại. Và sự may mắn đó có thể nói chiếm hơn 70% trong sự thành bại này. Cùng trong danh sách được cấp học bổng với tôi có một người nữa mà trên nguyên tắc là sẽ đi cùng tôi. Người bạn mới quen này của tôi, tên là NTC, học giỏi hơn tôi và thành tích thi cử cũng hơn tôi rất nhiều, nhưng cuối cùng lại không có cái may mắn của tôi để ra nước ngoài du học. Lư do là hồ sơ về lư lịch của anh đă làm cho Bộ Nội Vụ thời đó không cho phép anh ra nước ngoài. Với cái không may mắn này chắc chắn là đă giết chết tương lai của anh. Tôi không biết là sau việc không may đó cuộc đời của anh NTC bây giờ ra sao.
Cũng nên nhắc là trong thời điểm tôi rời trường Vơ Tánh là lúc mà t́nh h́nh chính trị của miền nam Việt Nam đang ch́m đắm trong một cơn hỗn loạn chưa từng thấy kể từ sau khi hiệp định Genève. Sau cuộc đảo chánh vào đầu tháng 11 năm 1963, miền nam Việt Nam rơi vào một cuộc khủng hoảng chính trị trầm trọng. Từ lúc đó cho đến mùa thu năm 1964 và những năm tháng kế tiếp, miền nam Việt Nam không có một sự ổn định chính trị tối thiểu mà đời sống kinh tế và xă hội cần phải có để phát triển. Với những cuộc khủng hoảng chính trị liên tục và chiến tranh tàn khốc nhất của quê hương đang đến trước ngưỡng cửa, việc đi du học của tôi lúc đó quả là một món quà vô giá mà Trời Phật đă ban cho tôi.
Sau khi nhận được tin là có được học bỗng du học tại Bỉ, những ngày sau đó cho đến khi tôi rời Sài G̣n là những ngày thật bận rộn. Hầu như ngày nào tôi cũng phải chạy từ Bộ Giáo Dục ở Lê Thánh Tôn, chạy qua Bộ Nội Vụ đường Tự Do và Hội Trường Diên Hồng để lo mọi thủ tục cần thiết.
Nhưng chuyện dỡ khóc dỡ cười là chuyện sắm sửa hành trang trước khi ra đi. Về chuyện này th́ tôi mù trất. May là lúc nào cũng có những “quân sư” chung quanh tôi. HiHi..”Quân sư” nào cũng nghĩ ḿnh là trên thông thiên văn dưới thông địa lư. Nào là giày phải mua ở đâu, valise phải như thế nào, áo manteau mùa đông phải có tiêu chuẩn ra sao. Nếu mà mua không đúng nguyên tằc th́ sẽ không sống được xứ ngoài. Chỉ c̣n thiếu vài chuyện như là có nên sửa mắt cho bớt sếch hơn hoặc sửa mũi cao hơn hay không để có thể sống an lành nơi xứ người th́ không thấy “quân sư” nào đề cập đến.
Cuối cùng th́ tôi cũng làm xong mọi việc, nhất là đă sắm được một cái áo manteau cho mùa đông. Cái áo manteau này do một “quân sư” chỉ cho tôi mua ở một gian hàng trong khu Kim Chung & Đại Thế Giới, và khi mặc vào th́ có cảm tưởng đang sống trước thế chiến thứ nhất và giống một trong những nhân vật của xă hội đen trong phim xă hội đen Borsalino. Sau khi sang đến Bỉ, tôi chưa bao giờ mặc cái áo đó một lần.
Tôi rời Sài G̣n vào một ngày cuối thu với bao nhiêu sự lo âu. Cái lo âu lớn nhất là cái vốn liếng tiếng Pháp của tôi quá nghèo nàn nếu không muốn nói là con số không. Mặc dầu có học Pháp Văn 7 năm ở trường nhưng chưa bao giờ mở miệng để nói một câu tiếng Pháp. C̣n chuyện làm thế nào có thể nghe và hiểu được những ǵ ông tây bà đầm nói th́ đối với tôi là chuyện vựơt quá sức người. Dù sao thi mọi việc đă an bài rồi. Tôi chỉ hy vọng là không phải v́ vấn đề này mà tôi sẽ bị đuổi về xứ. Tôi cũng tự nhủ với ḷng là nếu điều đó xảy ra tôi vẫn c̣n hy vọng trở về trường Đại Học Sư Phạm.
Tôi không biết là những ngày ấy tôi vui nhiều hay ít. Có buồn hay nhớ đến ai hay không. Chắc chắn là lúc đó tôi không có hát bài “Nhớ Mùa Thu Xóm Rượu” mà chỉ nhớ và tiếc đến đứt ruột hộp bánh trung thu mà tôi đă để quên trong trại lính của Biệt Khu Thủ Đô trước khi lên phi trườngTân Sơn Nhất. Từ nhỏ, cũng như bao nhiêu đứa trẻ trong xóm, tôi chưa bao giờ có dịp được ăn một cái bánh trung thu nguyên vẹn. Với số tiền c̣n lại sau khi sắm sửa hành trang du học, tôi mua một hộp bánh trung thu để ăn cho thỏa chí b́nh sinh một khi rời Sài G̣n lên máy bay và ra ngoại quốc. Cái ước mơ ẩm thực “ăn trọn một cái bánh trung thu” này tôi đă không thực hiện được. Nhưng những giấc mơ khác đẹp hơn, an lành hơn và tràn đầy may mắn hơn dang chờ tôi bên trời Âu cách xa quê hương hàng chục ngàn cây số...
Rể và Ái nữ của Tác giả
Nguyễn Hưng
Montréal, 12/2009
Trang XUÂN 2010- Văn Học Nghệ Thuật Và Quê Hương
