Mục Lục
Trang
B́a
Ban
Biên Tập
Lá
Thư
Xuân
Lê
Thị Lộc
Sớ
Táo
Quân
Nguyễn
Thị
Thanh
Trí
Câu
Đối
Tết
Vinh
Hồ
Xuân
Quê
Nhà
Phóng Sự
Du Xuân Kỷ
Sửu
Quách
Tấn Cang
Phóng Sự
Du Xuân Kỷ
Sửu
- Kỳ 2
Quách
Tấn Cang
Hương
Xưa...
Lê
Thị Đào
Hồi
Ức
Tết
Quê
Nhà
Lư
Hổ
Những
Ngày
Xuân
Thuở
Ấy
Nguyễn
Thị Thục
Thư
Đầu
Năm
Trương
Huyền Trường
Tết...
Học
Tṛ
Nguyễn
Văn Xê
Xuân
Đất
Khách
Đón
Tết
Đầu
Tiên
Trên
Đất
Mỹ
Lê
Tâm
Anh
Ninh
Ḥa
Và
Tôi
Trần
Thiên Bảo
Không
Đề
Phó
Đức Lâm
Tuổi Con
TRÂU
Phùng
Thị
Phượng
Hai
Cái
Tết
Đầu
Tiên
Nơi
Đất
Khách
Phù
Vĩnh Sơn
H́nh
Ảnh
Hoa Xuân
Sử
Xương Hải
Trâu Ḅ
Tại Ninh Ḥa
Sử
Xương Hải
- Lê
Thị
Lộc
H́nh Ảnh
Đón Xuân Tại
Cali
Lê
Lai
Hội
Quán
Quảng
Đông
Chúc
Tết
Quách
Tấn Cang
Tết
Đi
Lễ
Chùa
Quách
Tấn Cang
Ca
Hát/Nhạc
Tiếng
Hát:
Trần
Thị Minh
Nguyệt
Hà
Thị Thu Thủy
Trích Đoạn
Vở Tuồng Cải
Lương: "Tiếng Trồng
Mê Linh"
Tiếng Đàn
Kịch
Vui
Niềm
Vui
Nhân
Đôi
Lương
Lệ
Huyền
Chiêu
Chuyện
Vui
Chuyện
Vui
Cười
Nguyễn
Văn
Xê
Tử Vi
Tử
Vi
Năm
Kỷ
Sửu - 2009
ABC
Sưu Tầm
(NXV)
Người
Tuổi
Sửu -
TRÂU
ABC
Sưu
Tầm
(NXV)
Năm Kỷ Sửu Nói Chuyện Về Trâu Ḅ
Bạn
Trâu
!
Lê
Tâm
Anh
Tản Mạn Năm
Sửu Về
Chuyện Trâu
Việt
Hải - Los
Angeles
Trâu
Ơi
Ta Bảo
Trâu Này
Nguyễn Phan Lê
Tản Mạn
Về Tết
Kỷ
Sửu
2009
Nguyễn
Văn Thành
Giữ
Trâu
NhàQuê
- Trần
B́nh
Trọng
Cà
Kê Dê
Ngỗng
Chuyện
Con
Trâu
Vinh
Hồ
Năm
Sửu
Viết
Về
Trâu
Nguyễn
Văn Xê
Tranh
Vẽ
Nghệ
Thuật
Kinh Nghiệm Sống
Đạo
Và Đời
- Tham
Sân
Si
Tâm
Đoan
Đi
T́m
Hạnh
Phúc
Tâm Đoan
Bụi
THIỀN
Mục Đồng-Trần
Thanh
Thiên
Chuyện
Phiếm/
Tạp
Ghi
Câu
Chuyện
Văn
Nghệ
Văn
Gừng
Cóc
Nhái
Miệt
Dưới
Người
Xứ
Vạn
Trâu Già
Thích Gặm
Cỏ
Non
Nguyễn Thị
Thanh
Trí
Ngơ
Tối
Trương Huyền
Trường
Tản
Mạn
Về
Người
Nhà
Quê
Trần Khổ
Thương
Quá
Sông
Ơi
!
Trương Huyền
Trường
Văn
Hóa
Ẩm
Thực
Bánh Vá
G̣ Công
Bánh Tằm
Ngang
Dừa
Hoàng
Tiểu
Ca
Chuyện Dưa
Hấu Xưa&Nay
Hoàng
Nam (VHLA)
Bánh Xèo
Canh Chua
Bạc Hà
Hoàng
Nam
Mắm, Món
Ăn Khó Quên
Hoàng
Tiểu
Ca
Bánh Căn
Trên Phố
Sài G̣n
Lê
Kư Thương
Khẩu Vị
Ninh Ḥa
Nguyễn
Tính
Sức
Khỏe
Bệnh
Tiểu
Đường
Loại
2
BS Nguyễn Vĩ
Liệt
Chuyện
Đó
Đây
Nhạc
Xưa
Nhạc
Nay
Nguyễn
Phan
Lê
Mùa
Xuân
Nói Chuyện
Cùng
Nhà
Văn
Đỗ
Hồng
Ngọc
Lương
Lệ Huyền Chiêu
Tản
Mạn
Về
Vơ
Thuật
Và
Kienando
Việt
Hải
- Hoàng Nam
Tṛ
Chơi
Dân
Gian
NH
Tṛ
Chơi
Dích
H́nh
Nguyễn
Thục
Tṛ
Chơi
Cối
Xay
Tṛ
Chơi
Ống
Thụt
Nguyễn
Thục
Viết
về
Ninh
Ḥa
Dấu
Chân
Trâu
Trên
Xứ
Trầm
Hương
Trần
Thị
Phong Hương
Có
Một
Thời
Ninh-Ḥa
Nhạc Trẻ
Lương
Lệ Minh Trí
Khóc
Một
Ḍng
Sông
Trương
Tiếp Trương
Viết
về
ninh-hoa.com
Ăn Tết
Với
Ninh-Hoa.com
Phạm
Thanh
Khâm
&
Phù
Linh
Trân
Tôi
Đi
Thăm
Ninh-Hoa.com
Lê
Lai
Viết Tiếp
Hành Tŕnh Đến
Với Ninh-Hoa.com
Của MẸ
Lâm
Thanh Nhàn
Đi
Xa
Và
Trở
Về
Phan
Nho
Trở
Về
Phan Kiều
Oanh
Một
Vài
Cảm
Nghĩ
Về
Trang
Web
Phạm
Thanh
Phong
Biên
Khảo
Kinh
Tế
Kinh
Tế
Việt
Nam
Năm
2008
Nguyễn
Văn
Thành
Quá
Tŕnh
Phát
Triển Kinh
Tế
Của Nhật
Bản Từ
Minh
Trị
Thiên
Hoàng
Cho
Đến
Ngày
Nay
Nguyễn
Văn
Thành
Suy
Thoái
Và
Khủng
Hoảng
Kinh
Tế
Tại
Hoa
Kỳ
Nguyễn
Văn
Thành
Viết
Về
Những
Ngôi
Trường
Những
Nốt
Nhạc
Đầu
Tiên
Lương Lệ Huyền Chiêu
Trường
Xưa
Của
Tôi
Lư
Hổ
Kư
Ức
Về
Trường
G̣
Muồng,
Ninh
Ḥa
Phạm
Thanh
Phong
Kư
Ức
Về
Trường
Trung
Học
Đức
Linh
Phù
Du
Trích
Đoạn
Hồi
Kư
Của
Đốc
Học
TRẦN
CẢNH
Phan Kiều
Oanh
Đỉa
Ninh
Ḥa
Phạm
Văn
Thịnh
Du
Lịch
Đường
Về
Miền
Tây
Nam
Bộ
Lương Lệ Bích San
Góc
Việt
Ở Fitur
Madrid
2009
Lâm Thanh
Nhàn
Đặc
San
NH
Kỷ Niệm 5 Năm
Tản
Mạn
ĐẶC
SAN
5
Năm
Nguyễn
Văn Sanh- NXV
Văn
Học
Nghệ
Thuật
Cảm
Nhận
Thơ
Nam
Kha
Lê
Anh
Dũng
T́nh
Yêu Đôi
Lứa
Trong
Ca
Dao
Tục
Ngữ
Nói
Về
Trâu
Vinh
Hồ
Tiếng
Đàn
Tỳ
Bà
Và
Vũ
Điệu
Bharatanatyam
Của
Kim
Loan
Lê Văn Ngô
Sân
Khấu
Phía
Sau
Dương
Công
Thi
-
Anh
Thy
Thơ Vui
Đời Trâu
Tú Trinh
Mừng
Sửu
Lên
Ngôi
Tú
Trinh
Thơ
Một
Thời
Lê
Tâm
Anh
Chút Sương
Nguyễn Thị
Bảy-Hương
Đài
Xuân
Kỷ
Sửu
Nguyễn
Thị
Bảy
Thân
Trâu...
Huy
Bạch
Xuân
Xa
Xứ...
Huy Bạch
Nồng
Nàn
Hương
Xuân
Nguyễn
Thị
Thanh
B́nh
Thơ
XUÂN
Phỏng
Dịch
Nguyên
Bông
Chẳng
Dấu
Gí
Anh
Phù
Du-Phạm
Thanh
Phong
Từ
Dạo
Ấy
Nhạn
Đà
Nuối
Tiếc
Hương
Đài
Mừng
Xuân
Lê
Thị
Đào
Làm
Bài
Thơ
Thật
Là Nhanh
Trần Minh Hiền
Nha
Trang
Nắng
Lụa
Mây
Đào
Tường
Hoài
Xuân
Tha
Hương
Đinh
Bá
Hồ
Dạo
Phố
Mùa
Xuân
Vinh
Hồ
C̣n
Đó
Mùa
Xuân
Nam
Kha
Giao
Thoa
Ánh
Sáng
Nam
Kha
Nhớ Xuân
Đoản Khúc
4
Lê
Lai
Hẹn
Với
Mùa
Xuân
Nguyễn
Phan
Lê
Nỗi
Ḷng
Phương
Lệ
Xuân
Ḷng
C̣n
Măi
Đâu
Đây
Hải
Lộc
Xuân
Hỷ
Lạc
Thanh
Mai
Xuân
Khai
Thanh
Mai
Xuân
Xưa
Thanh
Mai
Chiều
Quê
Diệp
Thế
Mỹ
Cô Tiên
Trong
Ḷng
Anh
Thụy
Nguyên
Cứ
Là
T́nh
Nhân
Mới
Trần
Thị
Minh Nguyệt
Hương Biển
Mặn
Mà
Xuân
Quách
Giao
Biển
Trầm
Luân
Lê
Văn
Quốc
Chúc
Xuân
Phi
Ṛm
Gởi
Cánh
Chim
Xa
Dương Anh Sơn
Vui
Xuân
Xứ
Lạnh
Mai Thái Vân
Thanh
Đá
Vàng
Kim
Thành
Trở
Trời
-
Slide
Show
Kim
Thành
Tháng
Giêng
Khúc
Nguyễn
Văn
Thành
Đón
Xuân
Xứ
Người
Thi
Thi
Ớt Cay
Thi
Thi
Xuân
Viễn
Xứ
Thi
Thi
Xuân
Tái
Ngộ
Trần
Đ́nh Thọ
Xuân
Chiều
Nguyễn
Thị
Thu
-Hoài
Thu
Tuổi
Con
Trâu
Anh
Thy
(Dương
Công
Thi)
Sắc Xuân
Nguyễn
Tính
Mừng
Đáo
Tuế
Nguyễn
Thị
Thanh
Trí
Dáng
Xuân
Nguyễn
Thanh
Trúc
Xuân
T́nh
Tháng
Giêng
Tiểu Vũ
Vi
Đêm
Xuân
Tiểu Vũ
Vi
Thơ
Xuân
Anh
Vũ
- Thiện
Tín
Ca Khúc
Mùa
Xuân
Lê Trung
- Lê Duy Vũ
Vịnh
Con
Trâu
Nguyễn
Văn
Xanh
Văn
Về
Quê Xưa
Lê
Ánh
Những
Lần Đầu
Tiên
Trần Thiên
Bảo
Trâu
Trắng
Trâu Đen
Nguyên
Bông
Ánh
Xuân
Hồng
Nguyên
Bông
Giấc
Mơ
Ḥn
Hèo
Lương
Lệ Huyền Chiêu
Những Cái
Tết Tuổi Thơ
Lữ
Thanh Cư
Bạn
Cũ
Phan
Phụng
Dung
Đón
Xuân
Này...
Nhớ
Xuân
Xưa
Lê
Thị
Đào
Ve Chai
Mỹ
Hiệp
Cành
Mai
Nở
Sớm
Huỳnh
Trịnh
Tuyết
Hoa
Cánh
Vạc
Phương
Trời
Nguyễn
Tường
Hoài
Con Trâu
Cộ Của Cha
Tôi
Vinh
Hồ
Tết
Trong Dĩ
Văng
Vơ
Thị Như
Hường
Một
Đời Người
Một
Số
Phận
Trần
Khổ
Mừng
Sinh Nhật
Diệp
Thế
Mỹ
Hải
Ngoại
Xuân
Và
Tôi...
Trần
Thị
Nết
Yard
Sale
Đặng
Thị Ngọc
Nữ
Mùa
Xuân
Của
Mẹ
Thu
Phương
Thành
Phố
Nha
Trang
Và
Đêm Noel
Lương Lệ Bích San
Dấu
Chân
Thời
Gian
Dương
Anh
Sơn
Người Việt
Ở
Melbourne
Úc Châu
Ăn Tết
Phù Vĩnh
Sơn
Hai
Ba
Ông
Táo
Về
Trời
Nguyễn
Hữu Tài
Thang
Thuốc Nam
Nguyễn
Văn
Thành
Dấu
Chân
Xưa
Nguyễn
Thị
Thu
(Cầu
Gỗ)
Xuân
Nay
Vắng
Mẹ
Hà
Thị
Thu
Thủy
Tết Mậu
Thân 1968
Lê Phú Thọ
Thằng
Cựng
Chăn
Trâu
Phan
Đông Thức
Tâm T́nh
Ngày Cuối
Năm
Hoàng Tiên - Phi
Ṛm
Chờ
Mùa
Xuân
Tới
Tiểu
Thu
Tháng Giêng
Lạ
Nguyễn
Đôn
Huế Trang
Chiếc Áo
Màu Rêu Xanh
Phan
Thái Yên
Thư từ,
bài vở, h́nh ảnh hoặc
ư kiến xây dựng, xin liên lạc:
Nhập đề:
Hàng năm Tết về người ta không quên lịch sử Việt Nam có chiến thắng ngoại xâm của vua Quang Trung nhân mùa Xuân Kỷ Dậu oanh liệt vào năm 1789. Trong binh pháp ngày xưa, người dân dùng vơ thuật và mưu trí ǵn giữ bờ cơi. Bởi vậy khi các em nhỏ hỏi tôi là vơ học Việt Nam có từ bao giờ, và trong phạm vi vơ đường Kienando th́ bài viết này cố gắng biên đôi ḍng gợi ư cho các em một khái niệm, có thể không đầy đủ, nhưng chỉ là bước đầu giúp các em chút nào ư tưởng khi khoác vơ phục và hănh diện v́ ḿnh học vơ Việt bên cạnh càc môn sinh từ những quốc gia, những nguồn gốc khác. Vơ thuật hay vơ học bắt nguồn v́ lư do ǵ nếu không phải là để sinh tồn trước thiên nhiên, con người có thể tự vệ chống lại những hoàn cảnh nguy khốn đe dọa sự an toàn cho con người. Rồi từ đó con người tạo ra những phương thức pḥng vệ, những chiêu thức chiến đấu căn bản của loài người được triển khai ra, sau này những bài bản được hệ thống hóa trở nên quy củ hơn. Khi xă hội được h́nh thành quy củ th́ vơ thuật cần thiết cho con người lấy vơ bảo vệ trật tự xă hội và bảo vệ giang sơn.
A/ Việt Nam với Quốc Tổ Hùng Vương:
Với tổ tiên của chúng ta là Quốc Tổ Hùng Vương., mà hằng năm nhớ đến tổ tiên có công dựng nước, chúng ta làm lễ tri ân và tưởng nhớ. Những buổi lễ như vậy thường kèm theo những màn vơ thuật Việt Nam, v́ chính nhờ vơ thuật như phương giúp đỡ chúng ta duy tŕ và mở mang xứ sở từ thuở xa xưa.
Theo triết gia Kim Định kể về lễ giỗ tổ Hùng Vương th́ Ngày giỗ Tổ của Việt Nam có thể gọi được là ngày sinh nhật của con người mà Hùng Vương là một điển h́nh, một mẫu mực cổ sơ tức một mô thức phổ biến của con người Đại Ngă Tâm Linh được Việt Nho quan niệm như là "nơi quy tụ đức của Trời cùng Đất", “nhân giả kỳ thiên địa chi đức”, có ư nghĩa nói là một vật lưỡng thể sống do cả hai yếu tố: tâm lẫn vật. V́ thế nên vua Hùng Vương được sinh ra từ mẹ Tiên và cha Rồng tức là đức Trời Đất đă bao hàm ư nghĩa là ngay từ trong thân mẫu. Đến ngày sinh th́ được an định vào mồng 10 tháng 3 cùng một ư đất trời lưỡng hợp v́ mồng mười là thập thiên can chỉ đức trời, c̣n tháng ba là cung dần, chỉ đức đất. Tại sao lại lấy cung dần? Thưa dần là con vật mạnh nhất trong thập nhị địa chi, nên có tên là Hùng cùng loại dần đều hàm ngụ sức mạnh vô biên v́ bao quát được cả đức trời lẫn đất, nhờ đó mà vượt được hai đợt xiềng xích thường trói buộc tâm trạng con người được chỉ thị bằng cưỡng hành và lợi hành để vươn tới đợt an hành thuộc tâm linh, tức vượt đến giai đoạn mà con người không c̣n làm v́ sợ trời đánh thánh vật, hay v́ trục lợi cầu danh mà thấy đáng làm th́ làm, đó là đợt độc lập tâm linh.
Đầu năn nay (2008) Hội Cao Niên Á Mỹ tại niền Nam California đă tổ chức lễ Giỗ Tổ Hùng Vương thật trọng thể. Môn phái Kienando cùng vài môn phái bạn được Hội mời tham dự biểu diễn vơ thuật. Trong tinh thần "Uống nước nhớ nguồn", các vơ sinh trẻ Kienando được học hỏi về lịch sử lập quốc của tổ tiên và văn hóa cổ truyền.
Ngược ḍng thời gian vào những năm 257-207 BC (trước Tây lịch), vua Hùng Vương thứ 18 bị Thục Phán An Dương Vương cướp ngôi và đổi tên nước Văn Lang thành nưóc Âu Lạc. Lănh thổ nước ta dưới thời Thục Phán đă mở rộng lên phía Bắc gồm một phần đất Tượng Quận của tỉnh Quảng Tây (nay thuộc xứ Tàu). Những chứng tích lịch sử vẫn c̣n lưu lại. Ví dụ tại tỉnh Phúc Yên (Bắc Việt) vẫn c̣n di tích thành Cổ Loa đă được xây dựng dưới thời An Dương Vương, một công tŕnh xây cất mang những nét đặc thù cổ kính và quân sự.
Hưng Đạo Vương dẹp quân Nguyên Mông
B/ Càc triều đại lịch sử nổi bật về vơ học:
Đến cuối đời vua Hùng-vương, ở huyện Từ-liêm, quận Giao Chỉ có một người tên là Lư-Thân, ông có thân h́nh to lớn, vạm vỡ và mạnh khỏe phi thường. Lư Thân giỏi vơ thuật. Khi vua Tàu là Tần Thủy-Hoàng muốn xâm chiếm nước Âu-lạc. Vua ta là An Dương Vương phải cho Lư Thân sang Tàu cầu ḥa. Thấy Lư Thân to lớn khỏe mạnh, lại rất tài giỏi vơ nghệ, Vua Tần cho đấu với các vệ sĩ Tàu. Lư Thân vung chiêu lần lượt đánh ngă từng địch thủ trước sự chứng kiến của vua Tần.
Tần Thủy Hoàng ngưỡng mộ tài nghệ của Lư Thân, và ra lệnh giữ Lư Thân lại để phong chức trấn giữ vùng đất Lâm Thao. Như tài năng, sức mạnh và thân h́nh cao lớn, Lư Thân đă khiến cho rợ Hung Nô phương Bắc khiếp sợ không dám đến quấy nhiễu. Vua Tần phong cho Lư Thân làm Vạn Tín Hầu. V́ xa quê hương, nhớ cố quốc nên Lư Thân xin trở về nước Âu Lạc. Khi vắng bóng Lư Thân, rợ Hung Nô lại kéo đến quấy nhiễu biên cương nhà Tần. Tần Thủy Hoàng liền khẩn triệu Lư Thân sang, nhưng kỳ này Lư Thân không muốn sang đất Tàu nữa. Triều đ́nh An Dương Vvương phải trả lời là Lư Thân đă chết. Vua Tần thương tiếc, nên cho đúc tượng Lư Thân bằng đồng và ban hiệu là Lư Ông Trọng. Khi đẩy tượng này ra biên-ải, rợ Hung Nô khiếp vía khi trông thấy tượng đồng, lầm tưởng là Lư Thân c̣n sống nên bỏ chạy rút quân về. Câu chuyện này cho thấy người Việt giỏi vơ nên vị vua nổi tiếng của Tàu phải cậy nhờ đến. Lịch sử Việt Nam đă ghi nhận danh nhân Lư Ông Trọng đă góp công giúp Tần Vương đánh đuổi được rợ Hung Nô, măi cho tới khi nhà Tần bị nhà Hán tiêu diệt.
Sau khi Triệu Đà là một quan úy ở Quận Nam Hải, đă dùng mưu mô cho con trai là Trọng Thủy sánh duyên cùng Mỵ Châu con gái của An Dương Vương, đă đánh tráo nỏ Thần Kim Qui và đem quân sang đánh An Dương Vương cướp được ngôi. Rồi sáp nhập Nam Hải và Hợp Phối (tức thuộc Quảng Đông ngày nay) vào Âu Lạc lập nên một nước tự chủ và đặt tên nước là Nam Việt. Trị v́ truyền ngôi được 5 đời cho đến năm 111 BC trước Tây lịch, nhà Hán bên Tàu đem quân đánh chiếm Nam Việt, cải tên nước Nam Việt thành Giao Chỉ Bộ (tức Giao Châu) đặt quan cai trị như là một quận của nước Trung Hoa. Nước ta đă lâm vào cảnh ngoại thuộc.
Ôn lại từ ngày Hồng Bàng lập quốc cho đến nay, nước Việt Nam đă có gần năm ngàn năm lịch sử, tính từ năm Nhâm Tuất 2879 trước Công Nguyên, trải qua mười tám đời vua Hùng Vương cho đến các triều đại Ngô, Đinh, Lê, Lư Trần, Nguyễn,... nước Việt Nam đă chịu nhiều nỗi thăng trầm lịch sử của các thời thịnh trị, cũng như bị trị và loạn lạc để ông cha ta vẫn giữ vững đất nước, tự vệ chống ngoại xâm phương Bắc và mở mang bờ cơi lấn chiếm về phương Nam, tổ tiên ta đă khôn khéo phối hợp các tài năng văn ôn vơ luyện của các tướng sĩ, nói đến vơ luyện th́ những tinh hoa vơ xưa đó cũng đă ảnh hưởng đến bao đời sau này.
Trong kho tàng thi phú người ta nhớ câu thơ:
"Văn quan cầm bút an thiên hạ,
Vơ tướng đề đao định thái b́nh"
Triều đ́nh Việt Nam vốn tuyển những sĩ phu giỏi văn hoặc vơ, hay cả hai cho mẫu người lư tưởng.
Ǵn giữ được dăy sơn hà gấm vóc, th́ điều này chứng tỏ rằng người dân trong xă hội xa xưa chẳng những học văn mà c̣n chú trọng đến việc rèn luyện vơ thuật để chống giặc ngoại xâm, dẹp nội loạn, nhằm mang lại thanh b́nh cho xứ sở. Xét về những giai đoạn lịch sử tranh đấu của dân tộc Việt Nam th́ nền vơ học đă đóng một vai tṛ hệ trọng mà phần trên đă đề cập đến, nên ta thấy phần nhiều những vị anh hùng dân tộc đều xuất thân từ giới vơ học, đă tiên phong mang tài thao lược vơ dũng và vơ trí để góp công vào cuộc lập quốc và kiến quốc.
Vua Quang Trung đại phá quân Thanh
Vào năm 542, Lư Bôn, một vị anh hùng dân tộc đă đứng lên đánh đuổi quân Tàu để làm vua, dựng nên nghiệp nhà Tiền Lư. Đến năm 602, Lư Phật Tử thuộc hậu Lư Nam Đế v́ thế yếu nên xin hàng phục vua nhà Tùy. Kể từ đó, Giao Châu lại lệ thuộc nước Trung Hoa lần thứ ba. Măi cho đến năm 939 sau Công Nguyên, người Việt mới dành lại được quyền tự chủ.
Vào thế kỷ thứ hai th́ nền văn minh Việt Nam chịu ảnh hưởng của Tam giáo quan trọng của Đông phương là Phật, Khổng, và Lăo giáo, nên nền vơ học từ Ấn Độ và Trung Hoa cũng được các vị thiền sư, đạo sĩ mang đến từ hhai quốc gia to lớn và lâu đời này, qua hai con đường thủy và đường bộ được các sách ghi nhận lại như sau:
V́ những lần binh biến ở xứ Tàu th́ các đạo sĩ Tàu chạy sang đất Giao Châu (Bắc Việt Nam) để lánh nạn v́ năm 189 sau Công Nguyên, khi vua Hán Linh đế mất, nước Tàu lâm vào hoàn cảnh loạn lạc. Dịp này có rất nhiều vị đạo sĩ giỏi vơ công cũng như những lư thuyết lư tôn giáo như đạo Khổng và Lăo vào lối sống dân gian của xă hội đại chúng. Trong số các đạo sĩ phải nói đến ngài Mâu Bác (Meou-Po) rất tinh thông uyên bác về tam giáo, cuối đời th́ ngài quyết định đi tu, phát tâm theo Phật giáo.
Ngoài nhánh từ Trung Hoa th́ nhánh do các vị thiền sư Ấn Độ sang đất Giao Châu (Bắc Việt Nam) để truyền bá đạo Phật, hoặc có một số ghé ngang qua Giao Châu, trên đường du hành sang Trung Hoa vào thế kỷ thứ ba. Trong số các vị thiền sư Ấn Độ nổi bật được ghi nhận như ngài Chí Cương Lương (Tche-Kiang Leang), Khương Tăng Hội (K'ang Seng Houei), và Ma Ha Kỳ Vực (Marjivaka ha La Jivaka). Vào năm 247, vua Ngô Tôn Quyền thấy ngài Khương Tăng Hội thi triển nhiều phép lạ đem ḷng tín phục và xây chùa ở thành Kiến Nghiệp (Nam Kinh bây giờ) để ngài tu tŕ và giảng dạy Phật học. Trong sách "Cao Tăng Truyện" có ghi nhận là ngài Ma Ha Kỳ Vực gốc ở Ấn Độ, đi du hành truyền bá đạo giáo sang các nước Châu Á, đến Founan theo đường Giao Châu và Quảng Châu (ngày nay là Bắc Việt và Quảng Đông), đến mỗi nơi th́ ngài đều làm phép lạ. Khi đến Tương Dương, ngài muốn qua đ̣ nhưng người lái đ̣ thấy ngài quần áo tả tơi, như kẻ bần cùng nên không cho xuống. Nhưng đến khi đ̣ ngang cập bến, mọi người đều lấy làm kinh ngạc v́ thấy ngài đă ở bên này sông rồi. Điều này chỉ có thể giải thích theo vơ thuật kiếm hiệp như phi thân phi thường.
Đến năm 580, vị thiền sư Ấn Độ tên là T́ Ni a Lưu Chi (Vinitaruci) từ Tây Trúc đă chính thức mang đến Việt Nam ngành đạo thiền tông đầu tiên tại Việt Nam, tại chùa Pháp Vân ngày nay thuộc tỉnh Bắc Ninh, đă truyền đạt lại được qua 19 đời (580 - 1216). Năm 820, vị cao tăng Trung Hoa là ngài Vô Ngôn Thông đến chùa Kiến Sơ thuộc tỉnh Bắc Ninh lập nên thiền phái thứ hai, truyền được 14 đời (820 - 1221).
Kế tiếp sau đó th́ các môn vơ lâm cổ truyền xuất phát từ nhánh Ấn Độ cũng như các môn Thiếu Lâm Nam phái hay Bắc phái của ngài Bồ Đề Lạt Ma từ Trung Hoa bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam.
Do đó các tướng sĩ Việt Nam giỏi vơ từ các triều đại Ngô, Đinh, Lê, Lư, Trần, Nguyễn đă dùng kỹ năng vơ thuật trong việc điều hành, bảo vệ và mở mang xứ sở.
Năm 939, vơ tướng Ngô Quyền thắng vẻ vang trận Bạch Đằng, đánh đuổi được quân Nam Hán và giết được Thái Tử Hoằng Thao, Ngô Quyền đă giải phóng người dân Việt khỏi ách ngàn năm đô hộ của giặc Tàu.
Năm 1010, Lư Công Uẩn tiếp nối nghiệp đế của nhà Lê để khai sáng nhà Tiền Lư, truyền ngôi được chín đời. Lư Công Uẩn là vị vua nổi tiếng rất giỏi vơ thuật, xuất thân từ cửa thiền ngay từ nhỏ đă theo nhà sư Lư Khánh Vân làm con nuôi, ngài được học vơ lâm và đạo thiền tại chùa Cổ Pháp. Khi lớn lên nhờ tài văn vơ song toàn mà được nhà tiền Lê bổ nhiệm chức Quân Tả Thần Vệ Viện Tiền Chỉ Huy Sứ. Khi lên ngôi, vua Lư Thái Tổ rất trọng đăi giới tu hành, và thời đại mà Phật giáo được xem là quốc giáo, song song với Thiền tông, nhà vua cũng phát động việc huấn luyện môn vơ lâm cổ truyền cho các quan viên, quân sĩ, cũng như các hoàng tử đều phải luyện tập vơ lâm ngay từ thuở nhỏ. Khi lớn lên, các hoàng tử đều giỏi vơ lâm và cách điều khiển và vận dụng binh lính theo binh pháp vơ thuật. Muốn được phong vương các hoàng tử đều phải đích thân cầm binh đánh giặc để lập chiến công.
Sự phối hợp đặc biệt của triều Lư về vơ học và vơ đạo đă đem lại sự thịnh trị ổn định khá lâu dài cho đất nước trong suốt 9 triều đại dài suốt 115 năm (1010 – 1225).
1/ Danh tướng Lư Thường Kiệt:
Sự kiện danh tướng Lư Thường Kiệt và Tôn Đản đem quân đánh Khâm Châu, Liêm Châu (tức Quảng Đông), Ung Châu (tức Quảng Tây) của nhà Tống thật đáng cho dân Việt hănh diện và ghi nhớ công ơn nhà Lư. Khi đoán biết quân nhà Tống chuẩn bị xâm lăng xứ ta. Lư Thường Kiệt chủ trương đánh phủ đầu địch quân, dùng binh pháp tấn công trước đánh úp bất ngờ như “Lấy Công Làm Thủ”, trước khi địch quân kịp thời trở tay. Mục tiêu tối hậu của chiến pháp là tiêu diệt hậu cần quân sự của nhà Tống ngay tại hai nơi trọng yếu Quảng Đông, Quảng Tây, ngăn chận ư đồ xâm lăng của quân nhà Tống, kế hoạch đó là đem chiến tranh ra xa khỏi biên cương Việt Nam và lợi điểm là tạo cho Việt Nam ở thế thượng phong trong việc thương lượng ngoại giao giữa hai nước về sau. Danh tướng Lư Thường Kiệt để lại câu nói bất hủ là: "Muốn hoà b́nh ta phải chuẩn bị chiến tranh trước", ngày xưa tiền nhân ta ư thức được là nguyên tắc chủ động trong đường lối tâm lư vận dụng chiến tranh chính trị và ngoại giao đối với xứ Tàu. Tướng Lư Thường Kiệt để lại sự xác định lại vị trí của xứ sở đối với những tham vọng của ngoại bang qua 4 câu hịch:
"Nam quốc sơn hà Nam đế cư,
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư."
Diễn nghĩa:
"Sông núi đất Việt vua Nam ở,
Sách trời phân định rơ ràng thay.
Cớ sao lũ giặc sang xâm lấn,
Chúng bây coi chừng thua trận ngay."
Tưởng cũng nên biết Lư Thường Kiệt nổi danh với kỹ thuật xử dụng binh khí trường đao.
Lư Thường Kiệt phá Tống B́nh Nguyên
2/ Cuộc xâm lăng của đạo quân Nguyên Mông:
Quân nhà Nguyên từ Mông Cổ sau khi chiếm trọn nước Tàu đă dùng quân gốc người Tàu bản xứ để xâm lăng nước ta ba lần. Cả ba lần tấn công Việt Nam th́ quân Nguyên đều thua thảm bại. Trong ba lần xâm lấn này, quân Nguyên áp dụng một phương thức tàn ác là đi tới đâu th́ đốt phá nhà cử, chém giết bừa băi. Kế hoạch này của quân Nguyên hữu hiệu khi dùng để tấn công các quốc gia nằm ở địa thế sa mạc, vùng b́nh nguyên ít sông ng̣i, rừng rậm.
Ban đầu quân Nguyên đánh giá sai lầm quân Việt Nam. Giặc Nguyên khi đến Việt Nam gặp chiến trường đặc biệt, rất khó nuốt. Hệ thống sông ng̣i chằng chịt, những địa thế hiểm trở của đất Việt là mồ chôn đạo quân Mông. Chiến tranh du kích, và khí hậu, thời tiết oi bức, thủy thổ của đất Nam làm cho quân Nguyên ở vào thế bị động tại chiến trường Việt Nam. Kế hoạch phục binh và phản công giặc Mông Cổ, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn đă soạn ra bộ "Binh Thư Yếu Lược", một cẩm nang tập hợp các phương pháp vận dụng binh sĩ chiến đấu chống giặc của những chiến lược gia trên thế giới để huấn luyện cho quân sĩ ḿnh.
Triều đ́nh nhà Trần sáng suốt khi kêu gọi tinh thần dân tộc bằng việc tổ chức hội nghị Diên Hồng, hội nghị B́nh Than để tạo tinh thần đồng ḷng chống giặc ngoại xâm. Một khi toàn dân đồng tâm nhất trí của khối dân tộc một ḷng đoàn kết gây một sự đại bại cho đạo quân bách chiến bách thắng Nguyên Mông. Đạo quân của Thành Các Tư Hăn và Hốt Tất Liệt xua quân làm bá chủ gần 2/3 địa cầu từ Âu sang Á châu. Tuy vậy Đức Trần Hưng Đạo đă ba lần chận đánh giặc Nguyên Mông thảm bại cả ba lần. Theo các sách sử th́ quân Mông Cổ bị bại trận tại Việt Nam và Nhật Bản khiến cho quân Mông Cổ mất dần thế bá chủ thượng phong để rồi đi đến chỗ suy tàn trên khắp thế giới.
Chiến thuật của nhà Trần áp dụng khác với kế hoạch tấn công trước, đánh phủ đầu địch quân của Lư Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo đợi quân Nguyên tràn vô lănh thổ Việt Nam rồi quân ta mới ra tay đánh. V́ tới địa thế mới địch quân chưa quen phong thổ, chúng bị bệnh tật hoặc c̣n mỏi mệt. Khi đó quân ta tung kế hoạch tấn công toàn diện về mọi mặt như cắt đứt đường tiếp vận, bộ binh, hải quân, bao vây căn cứ của giặc để tiêu diệt.
Chiến thắng được một đại quân lừng danh như Mông Cổ quân ta có ǵ ngoài tấm ḷng yêu nước cùng gươm, dáo, cung, đao, mác và vơ thuật
Về cơ cấu tổ chức giáo dục dưới đời nhà Trần th́ vấn đề phối hợp vơ học và vơ đạo được phát huy qua kích thước quy mô hơn thời nhà Lư và vơ học và vơ đạo được đưa lên hàng quốc sách, v́ qua kế sách của vua Trần Hưng Đạo chủ trương khuyến khích vơ học song hành với văn học. Bằng chứng là Quốc Học Viện tổ chức những khoa thi Tam Giáo (Khổng, Lăo và Phật) và Thái Học Sinh (tức sinh viên Quốc Học Viện) song hành với với hệ thống Giảng Vơ Đường. Đây là một tổ chức được thành lập như một Viện Đại Học chuyên về vơ học, cưỡng bách việc học sinh tại khắp các nơi, các thành phần đẳng cấp xă hội khàc nhau nên theo vơ học. V́ tinh thần vơ học bảo vệ xứ sở.
Những tướng lănh nổi danh của đời nhà Trần tiêu biểu cho sự thành công hiển vinh về chính sách giáo dục này là tướng Trần Quang Khải xuất thân từ gia thế danh giá hoặc Phạm Ngũ Lăo xuất thân từ gia đ́nh nông dân, Yết Kiêu, Trần Quốc Toản,...những nhân tài của quốc gia.
3/ Triều đại Lê và Nguyễn:
Vào năm 1428 B́nh Định Vương Lê Lợi lên ngôi vua, các vị đại thần có công lao lớn theo giúp vua, đáng kể nhất về bên văn là ông Nguyễn Trăi trong ban tham mưu, về bên vơ có dũng tướng Lê Vấn và nhà sư Sa Viên lo huấn luyện vơ thuật cho binh sĩ. Sư Sa Viên, thế hiệu là Sơn Nhân người gốc Sơn La, Bắc Việt, vào năm 1407 ngài theo quy y học đạo tại chùa Huyền Thiên tại tỉnh Sơn Đông bên Tàu. Năm 1415, ngài về nước theo pḥ vua Lê Lợi trong việc huấn luyện vơ công cho binh sĩ.
Vào thời Hậu Lê, vơ học được phát triển khắp cả tầng lớp qúi tộc lẫn b́nh dân. Ngay từ lúc Lê Thái Tổ lên ngôi, việc đầu tiên mà ông thi hành ngay là ấn định lại quy chế giáo dục, bắt đầu từ quan văn vơ tứ phẩm trở xuống. Khởi đầu là chương tŕnh huấn luyện và tu nghiệp : Lập các khóa học và thi mệnh danh là Minh Kinh Khoa, bắt buộc các chức quan phải học lại, thi lại về cả văn ( kinh sử) và vơ. Chế độ Minh Kinh Khoa c̣n mở rộng tới các lộ để tuyển dụng nhân tài trong dân dă, và áp dụng luôn cho cả giới tu sĩ, không phân biệt Phật Giáo hay Đạo giáo. Sự cưỡng bách giáo dục c̣n đi tới chỗ khắc nghiệt là buộc các tu sĩ nếu bị loại ra khỏi các cuộc khảo hạch phải hoàn tục. Rơ rệt dụng ư của Lê Thái Tôn là muốn tái lập và đi xa hơn, chính sách giáo dục đào tạo nhân tài, Văn Vơ Song Toàn là tiêu chuẩn quy định để công dân phục vụ đất nước hữu hiệu hơn.
Từ thời kỳ Trịnh Nguyễn phân tranh, năm 1679 trở về sau ở miền Nam th́ nền vơ học Việt Nam chịu ảnh hưởng nhiều vào các vơ phái của người Trung Hoa như Thiếu Lâm Nam và Bắc phái, Vơ Đang, Nga Mi, Không Động, Bạch Hạc, Bát Quái Chưởng,... qua các quan binh của nhà Minh bất phục tùng nhà Thanh t́m đến Việt Nam xin tá túc, họ đến khai hoang lập ấp, định cư răi rác trên các vùng đất cận Nam. Do đó, về sau người ta c̣n được nghe nhắc đến những danh từ như Vơ Tiều, Vơ Hẹ, Vơ Quảng, Vơ Hải Nam, Vơ Phúc Kiến,... để ám chỉ các môn vơ do các người Tàu, gốc thuộc các địa phương khác nhau mang sang truyền bá. Những người Tàu này được gọi là Tàu Minh Hương, tức những người thuộc nhà Minh, họ đă đóng góp nhiều cho việc h́nh thành miền Nam, nhất là khi chúa Nguyễn đă cho phép các tướng lănh cùng hơn ba ngàn binh sĩ gốc "phản Thanh phục Minh" đến tỵ nạn, và tiện dịp dùng họ để khai hoang, lập ấp tại các vùng đất cận Nam hoang vu, rồi dần dần xâm chiếm các vùng đất của người Chân Lạp. Về sau sự thần phục nhà Nguyễn để sát nhập vùng đất cực Nam của Mạc Cửu cho thấy khối Hoa kiều ban sơ đă đồng hóa với người Việt theo thời gian. Ít nhiều những căn bản vơ thuật của càc môn phái thiếu lâm Tàu cũng được hội nhập vào ḍng chính của Việt Nam, rồi được căi biến theo nhu cầu và chủ trương từng vơ phái tại địa phương.
Trước năm 1975, nói về vơ thiếu lâm, chúng ta nghe nói đến những môn phái như Thiếu lâm Thất Sơn, Thiếu lâm Phật Gia, Thiếu lâm Hồng Gia, Thiếu lâm Trung Sơn, Thiếu lâm Tây Sơn, Thiếu lâm Tiên Long, Thiếu lâm Bạch Long, Thiếu lâm Kiến An,...
(Đoạn sau đây, môn phái Kiến An Vơ Đạo sẽ được đề cập đến như sự phát triển vào ḍng chính tại Hoa Kỳ.)
C/ Kiến An Vơ Đạo hay Kienando:
Các phái vơ cổ nguồn gốc xa gần với Thiếu Lâm thường được thấy ngày càng phát triển, riêng với Thiếu Lâm Kiến An sau này c̣n được gọi là Kiến An Vơ Đạo hay Kiến An Kungfu đă vượt biên giới quê hương, lan rộng ra hải ngoại.
Hải Nam trong ngọn phi lôi cước ngoạn mục
Theo tập tài liệu của Kienando th́ Kienando là tên gọi quốc tế của môn phái Kiến An Vơ Đạo. Sự h́nh thành của môn phái này phát xuất từ thập niên 40 tại Đồ sơn, Hải Pḥng, tỉnh Kiến An. Năm 1954 khi đất nước chia đôi v́ t́nh h́nh thời cuộc đưa đẩy vị Chưởng môn Nguyễn Lâm của Kienando vào Nam. Năm 1972, ông quyết định mở vơ đường truyền thụ và phát huy những tinh hoa của Kienando cho xă hội. Vào năm 1995 ông và gia đ́nh sang Mỹ định cư, ông mở lớp vơ đầu tiên tại vùng San Fernando Valley. Những lớp vơ Việt của ông khiến người Hoa Kỳ chú ư. Sau các buổi thuyết tŕnh Vơ học và biểu diễn Vơ công tại các Đại học Los Angellles Pierce College và California State University at Northridge (CSUN), đến năm 2000 ông được Hội đồng giám định càc môn học của đại học CSUN mời vào giảng dạy vơ thuật Kienando như môn học được cấp tín chỉ. Các giáo sư trong ban Giảng huấn như: GS John Schroeder, GS Fujishima Hiroyasu (Karate & Taekwondo), GS Komori (Aikido), và GS Suzan Snyder (Wutang) đă đề nghị trường CSUN mời sự cộng tác của GS Nguyễn Lâm phụ trách môn vơ Việt Nam Kienando. Từ những năm 90 đến nay sự phát triển của môn phái Kienando tốt đẹp tại Hoa Kỳ. Ngoài những lớp Kienando tại đường tại CSUN và Trung Tâm Kienando tai Hội Người Việt trên đường Corbin, các vơ sĩ Kienando c̣n tham dự các buổi lễ văn hóa tại các đại học vvà các cơ quan văn hóa tổ chức như Ngày Di Sản các Dân tộc Châu Á Thái B́nh Dương tại Hollywood, các Hội Chợ Tết tại Nam Cali... Các cuộc biểu diễn đạt sự thành công để phát triển nét đẹp hùng mạnh của vơ thuật văn hóa Việt Nam, nhất là sự khuyến khích giới trẻ hănh diện về nguồn gốc của dân tộc.
Triết lư của Kienando phát triển dựa trên nền tảng vơ học thực dụng là Kiến tạo sức mạnh cùng sự An b́nh cho con người về hai phạm vi thể lực và tâm hồn, trong một ư nghĩa rộng lớn cho quốc gia, xă hội, nó c̣n bao hàm ư nghĩa Kiến Quốc An Dân. Trong ư nghĩa lịch sử địa lư của nơi xuât phát như đă nói trên, Kienando đánh dấu nơi chốn phôi thai nguyên thủy của môn phái là tỉnh Kiến An, tức Hải Pḥng ngày nay.
Cam Ly trong bài quyền Song Tiết Côn
Trong lư thuyết vơ học Kienando các vơ sinh được huấn luyện căn bản về thân, trí thật bền bỉ gồm nội lực của cơ thể và tâm năo cần bén nhậy và sáng suốt khi quan sát các mục tiêu chung quanh khi ứng chiến. Người vơ sinh lấy chân, thiện, mỹ của cuộc sống làm căn bản cho vơ đạo, mà theo vơ học Kiennando th́ lấy thân lực và trí lực làm kim chỉ nam đào tạo vơ sinh. Khá nhiều sinh viên Hoa Kỳ theo thụ huấn các lớp vơ Kienando tại đại học California State Northridge do giáo sư Chưởng môn Nguyễn Lâm hướng dẫn. Những sinh viên ngoại quốc cảm thấy hănh diện và thích thú khi thao đượt và t́m hiểu tường tận nguồn gốc về lư thuyết và triết lư thực hành vơ thuật của môn phái này. V́ những ích lợi của việc t́m hiểu nguồn gốc tinh hoa vơ học, các vơ sinh hay các tham dự viên Hoa Kỳ mặc nhiên chấp nhận tiếng Việt của các thế vơ hay các chiêu đánh trong tâm thức của họ. Bởi v́ Kienando là môn vơ do người Việt Nam khai sáng và truyền thụ tại quê nhà cũng như tại Hoa Kỳ sau năm 1995.
Chúng tôi có phỏng vấn các môn sinh ngoại quốc theo học đă lâu, nay họ là những huyện viên tại hai vơ đường, như các vị O'Connor McCain, Frank Swenson,Asaad Dalloul, Asushi, Sun Chi Chang, Megawon Kimberly, Lynelle Millitate, đa số theo đuổi học lên cao với Kienando v́ Kienando giúp cho họ rèn luyện sức khỏe và thu thập thêm vơ công trong vơ học như một chuyên môn của sở thích trong cuộc sống. Riêng với cô Lynelle, một huấn luyện viên trung kiên đă theo học hơn 7 năm, từ vơ đường CSUN rồi sang vơ đường trung ương Corbin, Lynelle có ước nguyện trở thành vơ sư cao cấp của môn phái Kienando, bên ngoài kiến thức văn hóa và tŕnh độ học vấn khá cao, cô thích t́m hiểu về nguồn gốc văn hóa Việt Nam, mà trong đó vơ thuật Kienando là một khía cạnh đam mê của cô.
Hải Việt trong ngọn phi cước bay bổng nunchaku
Kết luận:
Giới trẻ Việt Nam theo học Kienando đă có nhiều đợt, nhiều em theo học 6 hay 7 năm, khi lên đại học lại học ở xa, rồi thỉnh thoảng về lại thăm vơ đường xưa. Ngày nay cấp huấn luyện viên trẻ đeo hoàng đai (hoàng đai trung b́nh 3 năm, theo hệ thống Kienando trước khi lên hồng đai cần 10 năm thụ huấn liên tục) gồm Đại Nhân, Cam Ly, Hải Nam, Hải Việt, Đại Trí, Duy Mộng,... và hai vơ sư nồng cốt phụ trách điều hành vơ đường là Hồng Ngọc Đại Nghĩa và Trần Phương. Tất cả những người trẻ này cùng nhau xây dựng những thế hệ trẻ hơn về vơ thuật, để nối tiếp những cơn sóng lưu truyền, theo h́nh ảnh của ḍng đời từ thượng nguồn xuôi xuống hạ nguồn, và để tiếp diễn măi. Đó là sự nối tiếp văn hóa cần được khuyến khích.
Việt Hải * Hoàng Nam
Tham Khảo:
- Sử kiện trong bài theo tài liệu từ bộ sử của cụ Trần Trọng Kim (Việt Nam Sử Lược).
- Sách Thiếu Lâm Kiến An Kungfu Việt Nam và Lôi Vũ Quyền.
Sách Thiếu Lâm Kiến An Kungfu Việt Nam và Các Môn Vơ Á Châu Lừng Danh
Việt Hải
Trang XUÂN 2009- Văn Học Nghệ Thuật Và Quê Hương
