Mỗi
độ xuân về, gia đ́nh chúng tôi thường nhắc đến một kỷ niệm khó quên về đêm
Giao Thừa, Tết năm Tân Mùi, 1991, trên đất Hoa Kỳ. Số là, chúng tôi, gồm
có hai vợ chồng và ba đứa con qua Mỹ theo diện HO, tính đến Tết Tân Mùi là
khoảng tám tháng. Khi bước chân đến phi trường Los Angeles, thằng con lớn
được hai chục tuổi đúng, đứa con gái kề mười tám, thằng con út mười bảy
tuổi rưỡi... Cả năm người, không ai biết tiếng Anh, ngoài tôi, nói bập bẹ
vài câu xă giao! Chúng tôi xuống phi cơ, cũng cùng lúc gặp không biết bao
nhiêu chuyện đáng nhớ, đáng ghi vào “gia sử” những kỳ tích về đủ mọi
chuyện chúng tôi phải đối diện và xữ thế!
Chuyện
kể dưới đây bó gọn trong dịp Tết Tân Mùi, 1991. Đây là một trong những nét
tiêu biểu mà, gia đ́nh chúng tôi gặp phải trong lúc vừa học hỏi cách đi,
cách đứng kiểu ngồi theo văn hóa xứ người. Nó biểu hiện bài học ông cha để
lại là: “ ...Nhập gia tùy tục - Nhập giang tùy khúc - Đáo xứ tùy thân...”.
Hồi đó chúng tôi cố sức bỏ hết th́ giờ những ngày đầu tiên nầy, để đi học
Anh Văn ( ESL). Nhưng tiền chính phủ cho để hội nhập lúc ban đầu quá ít ỏi
đối với tiền mướn nhà và các chi phí khác, nên cha con chúng tôi ghi danh
vào nghề giao báo cho tờ OC-Register. Vợ tôi th́ lănh phần may vá trong
một shop may quen...
Lúc
mới chân ướt chân ráo đến Quận Cam, người hàng xóm làm mối cho tôi mua một
chiếc xe honda con cóc đời 1956, giá là 300 đô la. V́ ham rẽ, theo lời
người mai mối, nên tôi ôm chiếc xe vừa chảy nhớt, muốn chạy th́ nổ máy,
làm biếng th́ nó im ĺm không chịu lên tiếng. Nhưng đă lỡ bỏ một số tiền
lớn mua, th́ phải ngậm bồ ḥn làm ngọt. Hồi đó 300 đồng đô đối với chúng
tôi là một số tiền to lắm! Thằng bạn cùng ở tù miền Bắc, đi HO1 đầu năm
1990, có cha mẹ và bà con qua Mỹ năm 1975... Khi chúng tôi gặp, gia đ́nh
nó đă có một tiệm nhận quần áo giặt ũi ở góc đường Garden Grove-Euclid.
Thấy chúng tôi ôm chiếc xe con cóc củ mà nhỏ xíu không làm ǵ được, nó
tặng tôi một chiếc xe Mỹ hiệu Buick đời 1960 c̣n chạy tốt, bốn cửa, to tổ
chảng, uống xăng như uống nước!
Cha
con tôi mừng quá lái về chùi rửa cả buổi chiều. Khi nào chúng tôi lái
chiếc xe này ra đường hay leo lên xa lộ là những xe đẹp, đắc tiền đều t́m
đường tránh xa. Chúng tôi không khỏi thắc mắc, về sau có người biết chuyện,
cười diễn giải rằng, “Nếu nó lái gần xe của mầy, lỡ mầy cọ quẹt,th́ nó làm
sao? chỉ khóc trừ...” Mà thật vậy, hồi đó không có cần bảo hiểm ǵ ráo
cũng lái xe chạy phoong phoong trên đường mà cảnh sát không làm ǵ được.
Măi đến mấy năm sau nầy mới có luật bắt buộc mua bảo hiểm. Vừa thoạt trông,
chiếc xe thằng bạn tôi cho, giống như con trâu nước. Nhờ con trâu nước nầy
mà chúng tôi mới ghi tên “Deliver” cho báo OC-Register!
Cha
con chồng vợ năm người chúng tôi, buổi tối đi học ESL ở trường Lincoln góc
Garden Grove và Euclid. Thức dậy lúc 2:00 AM lái xe đến sở làm. Khu vực bỏ
báo của chúng tôi bao gồm các con đường Harbor-Lampson-Garden
Grove-Euclid. Khu vực nầy khá nhiều nhà giàu và khó tính. Bỏ báo xong
khoảng 5:00AM là phải thu quân về ăn uống chút đỉnh rồi ai có bổn phận nấy.
Ba đứa trẻ th́ đạp xe đến Golden West College trên đường Golden West. Nhà
chúng tôi ở là một căn hai pḥng Appartment trên đường Trask và Harbor.
Khi
mấy đứa con đă đạp xe đến trường th́ tôi lái chiếc xe honda con cóc đưa vợ
đến shop may tọa lạc trên đường Trask và Hoover. Thời kỳ nầy là thời kỳ
nghề may vá ở các shop may người Việt làm chủ cũng khá bận rộn và được mùa.
Trong ḷng chúng tôi muốn giành tiền may và tiền đi bỏ báo mua một chiếc
xe máy lạnh máy sưởi cở ba bốn ngàn ǵ đó. Chiếc xe “chùa” hiệu Buick hiện
tại dềnh dàng nhưng mùa hè và mùa đông là chịu chết v́ tất cả phương tiện
điều chỉnh nóng lạnh đă tê liệt! Chiếc xe con cóc th́ chỉ c̣n chờ ngày bán
vào chổ mua xe củ. Tính toán là một chuyện mà thực tế th́ ôi thôi vô cùng
nhiêu khê!
Một
hôm, tôi về nhà bất th́nh ĺnh, thấy cửa trước cửa sau mở ra toang hoát,
phía bên trong bị lục khắp nơi. Tấm nệm vợ chồng tôi ngủ bị dựng lên, vết
dao rạch và bông g̣n bên trong tung tóe khắp nhà! Biết là bị trộm, nhưng
không biết chúng lấy được ǵ không! Tôi chụp phôn gọi vợ đang cắm đầu với
chiếc máy may bên kia đầu giây...:
-
Em ơi! nhà có trộm!
-
Trời! Em để tiền trong nệm, phía trong... ở giữa!
-
Nệm bị rạch nát hết. Chắc là chúng lấy tiền mất rồi, mà em giấu bao nhiêu?
-
Hai ngh́n rưỡi bảy chục đô.
-
Thôi chết rồi, không c̣n một cắc...
Tôi nghe vợ tôi khóc ̣a trong phôn... Lúc đang nói chuyện với vợ tôi th́
mấy đứa con đạp xe về. Thắng lớn làm ra vẻ hiểu biết, giựt phôn trên tay
tôi bấm 911. Nó dùng hết vốn Anh ngữ vừa học được mấy tháng nay kể vụ trộm
với cảnh sát. Nói xong nó bảo tôi ra ngoài để cảnh sát đến điều tra. Tôi
ngồi ở ghế sopha như kẻ mất hồn. Vốn liếng mấy tháng nhịn ăn nhịn mặc để
giành đă thành mây khói. Giấc mơ làm lại cuộc đời ở xứ tự do, không bị bức
ép... trong tôi tiêu ra nước! Ư nghĩ xấu về cuộc đời giành cho gia đ́nh
tôi lại chập chờn ẩn hiện. Kể từ khi lên phi cơ bỏ nước ra đi, chúng tôi
đều ước mong cuộc sống của ḿnh sẽ thay đổi theo chiều hướng tốt đẹp. Tôi
đă từng tuyên bố với mấy đứa con lúc đặt chân đến Hoa Kỳ rằng, nhà ḿnh
vừa trúng số độc đắc. Thế mà sau mấy tháng trời chăm chỉ học hành, chăm
chỉ tạo sự nghiệp, mới giành dụm được chừng ấy tiền đă bị chúng canh chừng
cướp mất... Đang suy nghĩ miên man, không nhớ là ḿnh đang ngồi bao lâu
th́, nghe tiếng lên đạn của súng. Giật ḿnh quay lại thấy viên cảnh sát
núp ngoài cửa chỉa súng vào người tôi. Phản ứng nhanh là giơ cao hai tay
lên trời, tôi bập bẹ vài tiếng Anh:
-
What are you doing?
-
....
Không hiểu cảnh sát trả lời tôi những ǵ, tôi nói thêm
-
I lost money...
-
....
Thằng
con tôi chạy vào nói với cảnh sát, đại ư nó chỉ vào tôi là cha nó, là chủ
nhà chứ không phải trộm. Cảnh sát bèn gài súng vào lưng, ra lệnh cho tôi
ra khỏi nhà. Hắn quan sát các nơi và hỏi bị mất bao nhiêu tiền, tiền để
chổ nào... Cuối cùng làm biên bản và khuyên chúng tôi nên gởi tiền vào
ngân hàng, đừng giấu trong nhà! Thế là gọi cảnh sát để nghe lời khuyên,
tiền th́ cũng mất toi rồi... Không biết ngành cảnh sát Mỹ huấn luyện cái
kiểu ǵ chứ tôi ngao ngán nghĩ rằng: Trộm nó vào nhà lấy tiền của người ta
xong là dông tuốt, cao chạy xa bay, chứ có thằng trộm nào ngu lấy tiền rồi
ngồi sopha chờ cảnh sát tới! Bày đặt lên đạn, núp ngoài cửa hù người mất
của...
Vợ
tôi được người bạn đưa về khóc tiếc của. Trông nàng thiểu nảo như lúc ra
thăm tôi ở tù ngoài Bắc Việt. Ngày đó, nàng cũng cái dáng ốm o tiều tụy
như thế này, mặc bộ bà ba, chân thấp chân cao dẫn theo thằng con út để nó
thấy mặt cha, sợ rằng mai kia mốt nọ cha nó có bề ǵ nó sẽ c̣n nhớ trong
trí óc h́nh ảnh người sanh ra nó! Vợ tôi chạy vào pḥng lục lại cái nệm
rách, hy vọng tiền c̣n nằm đâu đó; vừa kiếm t́m, vừa than thân trách phận.
Không biết lúc ra khỏi nhà, ai là người cuối cùng khóa cửa! Nhưng kẻ trộm
lại vào theo đường cửa sổ; điều nầy chứng minh là chúng tôi chưa biết cách
gài cửa sổ an toàn. Kẻ trộm chỉ cần quan sát cánh cửa sổ, nhích ra là lách
ḿnh vào trong dễ dàng... Mất ḅ mới lo làm chuồng, thằng con tôi đi mua
mấy thanh gổ nhỏ, cưa ra giằn vào khe cửa sổ!
Câu
chuyện mất tiền hơi nguôi ngoai th́ cận Tết Tân Mùi. Năm 1991, đêm Giao
thừa rơi vào ngày thường chứ không phải là thứ bảy hay chủ nhật. V́ thế
cha con tôi vẫn phải đi giao báo cho khu vực ḿnh trách nhiệm lúc 2:00AM
sau giao thừa. Nhưng buổi học Anh Văn tại Trường Lincoln cũng không bỏ
được v́ quyết tâm chung của mấy đứa con. Đêm ấy chỉ có hai vợ chồng tôi
trốn học, ở nhà sửa soạn cúng giao thừa. Tôi đang sửa soạn hoa quả và bánh
chưng bánh tét lên bàn trong góc pḥng khách. Cái bàn nhỏ kê làm bàn thờ
tổ tiên. Vợ tôi đang xào nấu vài ṃn cúng ông bà... Lúc ấy là gần 11 giờ
khuya th́ điện thoại reo. Giọng thằng con lớn:
-
Ba ơi! xe hư rồi, đề hoài không nổ.
-
Con xem b́nh ắc quy c̣n hay hết.
-
C̣n, đề máy kêu è è mà không nổ được gần tiếng đồng hồ rồi.
-
Ba lái xe ra liền, trong cốp xe có giây câu b́nh không?
-
Có
-
Chờ ba!
Thế là tôi bỏ dở công
việc sửa soạn bàn thờ cúng tổ tiên giao thừa, quay qua nói với vợ:
-
Anh ra kéo xe và chở mấy đứa nhỏ về, ở nhà em sắp đặt để khi về kịp th́
anh sẽ cúng giao thừa.
-
Đi cẩn thận nghe anh, ba bửa nầy mà xuôi th́ cả năm không ra ǵ đâu...
-
Yên chí! anh sẽ lái chậm, cẩn thận...
Tôi lái chiếc Buick đến
nơi là 11 giờ 30 khuya. Mấy đứa con đang ngồi trong xe con cóc run lên v́
cái lạnh mùa đông đầu tiên xứ người. Parking trống không chỉ c̣n mỗi một
chiếc xe honda con cóc. Tôi rà xe kề phía trước xe con cóc, ra lệnh cho
thằng cả:
-
Mở cốp xe lấy giây câu b́nh cho ba.
-
Chừng nầy mà câu ǵ nữa, sao máy nổ nổi?
-
Tao cột giây kéo xe về...
-
Trời! Giây câu b́nh làm sao kéo xe được?
-
Yên chí, con ngồi lái theo ba, hai đứa kia qua xe ba ngồi...
Thế là tôi lui cui cột hai xe lại với nhau, công việc cột nối hai xe cũng
đơn giản thôi. Nhưng sau cái đánh giá đơn giản là một chuyện động trời.
Tôi đề máy, lái thật chậm kéo chiếc xe phía sau. Thằng con ngồi lái theo.
Từ trường Lincoln, rề rề cạnh lề phải của đường Garden Grove, hai xe chạy
thật chậm và ...an toàn! V́ đường rất thẳng không cong queo ǵ nên mọi sự
ra vẽ tốt lành. Tôi mừng thầm trong bụng là ḿnh cũng c̣n thông minh áp
dụng được phương pháp “mưu sinh thoát hiểm” học được trong Hướng Đạo và
trong quân đội. Phen nầy mấy đứa con sẽ phục cha nó, ở tù nhiều năm mà trí
óc c̣n minh mẫn...
Đến
Ngă tư Garden Grove-Harbor tôi bật đèn nháy quẹo phải. Xe tôi quẹo mà xe
thằng con không quẹo được, nên chiếc xe của nó từ từ chạy thẳng ra giữa
ngă tư, trong lúc xe trên đường Harbor đang chạy đèn xanh! Tôi nghe hai
giây điện cột nối hai xe đứt và chiếc xe của tôi lái giựt chồm lên phía
trước giống như con ngựa đứt cương. Hai đứa con ngồi phía sau xe la:
-
Ba ơi! Xe anh Hai bị đứt giây kéo chạy thẳng ra ngoài đường kia ḱa!
-
Chết rồi!
Tôi nghe tiếng c̣i xe từ nhiều phía, tai tôi ù ra không c̣n biết ai nói ǵ
chung quanh, chỉ c̣n nghe như đang trong trận xáp lá cà hồi trước 75...
Cho xe vào lề, tôi vừa mở cửa xe th́ nghe tiếng c̣i hụ xe cảnh sát. Phía
đường Garden Grove hai xe cảnh sát hú c̣i chạy đến bao quanh xe thằng con
tôi. Một ông nhăy xuống xe cầm batoong điều khiển xe cộ qua lại ngă tư.
Ông khác chạy tới xe thằng con tôi xí xô xí xà. Tôi và hai đứa con chạy
tới cùng với ông cảnh sát đẩy chiếc con cóc vào lề bên kia để lưu thông
được trở lại b́nh thường...
Bây
giờ đến lượt cảnh sát hỏi giấy tờ của thằng con tôi và nguyên nhân tai nạn...
Thằng con tôi khoa tay diễn tả, vừa nói nó vừa ra ni ra bộ cho cảnh sát
hiểu là cha con tôi kéo xe hư bằng giây câu b́nh điện... Không biết cảnh
sát hiểu chúng tôi nói ǵ hay không mà có thêm hai xe cảnh sát khác đến
nữa. Họ chụm đầu vào nhau bàn cải thứ ǵ lâu chừng 10 phút với mấy cái
bằng lái xe của cha con chúng tôi vừa thi đậu chưa được hai tháng... Hóa
ra chiếc con cóc sở dĩ bứt giây chạy thẳng là v́ thằng con tôi, lúc lái xe
nó tắt máy, ch́a khóa không mở nên cổ tay lái bị “block”...
Có
lẽ đang là giờ phút giao thừa linh thiêng, có lẽ tổ tiên gịng họ nhà tôi
bay qua được đại dương chứng kiến cảnh bi thảm nầy; nên xui khiến bốn ông
cảnh sát thị xă Garden Grove, sau khi bàn với nhau một hồi. Họ quay qua
chúng tôi ra dấu cho cha con tôi đẩy chiếc xe con cóc vào một parking
trong khu thương mại gần đó và ra lệnh cho tụi tôi leo lên chiêc Buick về
nhà, không được kéo chiếc xe kia nữa! Họ trả hai bằng lái cho hai cha con
và nói một hơi dài, tôi lỗm bỗm hiểu ra rằng nếu lần sau mà c̣n làm bậy
nữa th́ sẽ nhốt tù và phạt nặng lắm...
Mừng
quá cám ơn rối rít mấy chàng cảnh sát rất ư là biết điều. Có lẽ họ thấy
cha con chúng tôi giống như mấy tên khù khờ, chưa ḥa nhập được với nền
văn minh, nên họ bỏ qua, tha làm phước. Hay cũng có thể là phước nhà của
ḍng họ nên thoát được khỏi bị phạt ngay lúc giao thừa. Về đến nhà là 1
giờ 45 phút sáng. Giao thừa đă qua nhưng nhà tôi chưa cúng đón ông bà.
Chúng tôi, đứa nào đứa đó mệt mỏi và chỉ muốn nằm xuống giường nhắm mắt và
uống một ly nước ǵ đó cho đở khô cổ. Vợ tôi chạy lăn xăn hỏi hết người
nầy đứa nọ. Tôi uống một ly nước cam rồi tiến đến bàn thờ đốt nhang rước
tổ tiên ông bà... Cảm ơn đă b́nh an trở về, cảm ơn cảnh sát Garden Grove,
cảm ơn! cảm ơn!
Tôi
vội vă thắp mấy nén hương van vái tổ tiên và hối người nhà đến lạy bàn thờ.
Chưa kịp ăn uống, hấp tấp mặc áo quần mùa đông, hối thằng con lớn cùng
chạy ra xe Buick đề máy. Cha con lại lao vào trận chiến khác không thể bỏ
ngang được. Chúng tôi đến nơi nhận báo hơi trể và phải lật đật cột báo,
xếp báo, bỏ vào bao nylon... v́ hôm đó mưa sẽ xảy ra từ 4 giờ sáng, theo
đài khí tượng tiên đoán!

letamanh

Trang XUÂN 2009- Văn Học Nghệ Thuật
Và Quê Hương