Hiệp
Hội
Các
Quốc
Gia
Đông
Nam
Á:
(Association of
SouthEast
Asian
Nations
-
ASEAN)
Nguyễn
Văn
Thành
Kỳ
63:
N
goại
Vụ
Thỏa
Hiệp ASEAN - Hoa
Kỳ
Tuyên Ngôn Chung Của ASEAN
và Hoa Kỳ
Tăng Cường Liên
Minh
Nhớ
lại sự tiến bộ giữa liên hệ ASEAN và Hoa Kỳ từ năm 1977 đã góp phần tăng
cường mối liên lạc về sự cộng tác giữa 2 bên thông qua các hội nghị Bộ
trưởng và các đối thoại ASEAN – Hoa Kỳ.
Đặc biệt các nhà lãnh đạo khối ASEAN và Tổng thống Hoa Kỳ
trong cuộc hội nghị hợp tác kinh tế Á châu Thái Bình Dương APEC (the APEC
Economic Leaders’ Meeting) họp tại Los Cabos, Mexico ngày 26 tháng 10 năm
2002 và năm đó Hoa Kỳ đã loan báo về sáng kiến kinh doanh cho khối ASEAN
(Enterprise for ASEAN Initiative (EAI) và chương trình hợp tác ASEAN (the
ASEAN Cooperation Plan (ACP) về các Thỏa hiệp này đã đóng góp cho sự hợp
tác giữa ASEAN và Hoa Kỳ trong mọi địa hạt mà 2 bên đều quan tâm. Hoan
nghênh sự tiến bộ liên tục các liên hệ đối thoại ASEAN và Hoa Kỳ, đặc biệt
là sau cuộc hội nghị giữa các vị Bộ trưởng các nước ASEAN và Ngoại trưởng
Hoa Kỳ tại Nữu Ước ngày 12 tháng 9 năm 2005.
HOAN NGHÊNH
(WELCOMING)
sự tiến bộ trong quan hệ đối thoại giữa ASEAN và Hoa Kỳ đặc biệt sau hội
nghị các ngoại trưởng thuộc khối ASEAN và Hoa Kỳ tại New York ngày 12
tháng 9 năm 2005.
CHIA XẺ
(SHARING)
mối quan tâm được sống chung với nhau trong bối cảnh một thế giới công
chính (just) dân chủ và trong môi trường hài hòa (harmonious environment)
và thừa nhận rằng các xã hội dân chủ là nền tảng của nền hòa bình lâu dài
(the foundation for durable peace) ổn định và chia xẻ thịnh vượng (and
shared prosperity).
BÀY TỎ
(EXPRESSING)
sự cần thiết cộng tác chặt chẽ (the need to work closely) hầu giảm thiểu
nạn nghèo đói và khoảng cách phát triển trong khối ASEAN thông qua sự phát
triển kinh tế và tăng cường liên hệ kinh tế giữa khối ASEAN và Hoa Kỳ và
cộng tác trong việc giáo dục con người, hợp tác văn hóa trao đổi tài
nguyên thiên nhiên để duy trì phát triển và gia tăng mối thân hữu, hiểu
biết lẫn nhau và mối liên lạc giữa nhân dân với nhau của khối ASEAN và Hoa
Kỳ.
TÁi KHẲNG ĐỊNH
(REAFFIRMING)
hậu thuẫn cho các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hiệp Quốc (the Charter
of the United Nations - UN) và tất cả những nguyên tắc quan trọng của Quốc
Tế Công pháp (international law).
Bày tỏ sự chung quan điểm (a common interest) phát triển
ASEAN như là một định chế vùng (a regional institution) sẽ đóng góp cho
nền hòa bình thịnh vượng và ổn định trong vùng Đông Nam Á và thế giới, và
thừa nhận sự đóng góp quan trọng của Hoa Kỳ trong việc bảo vệ hòa bình,
thịnh vượng mậu dịch.
Chia xẻ
mối quan tâm trong việc thành công thiết lập của khối ASEAN kết hợp toàn
diện (comprehensive integration) để tiến tới một cộng đồng năng động vào
năm 2020 và một cộng đồng Đông Nam Á kết nối với nhau (bonded together)
trong một liên minh như là một cộng đồng xã hội theo đúng Tuyên ngôn của
Thỏa Hiệp khối ASEAN-II (the Declaration of ASEAN Concord II).
Bày tỏ
mong muốn tăng cường hợp tác và hữu nghị giữa ASEAN và Hoa
Kỳ để đạt cơ hội và mục tiêu thử thách trong một thế giới liên hệ với nhau
(interdependent world).
ASEAN và Hoa Kỳ thỏa thuận các điều sau đây:
Điều khoản 1-
Thỏa thuận phát xuất (to
launch) một liên minh ASEAN-Hoa Kỳ với tính chất
toàn thể (comprehensive), hành động định
hướng, nhìn về tương lai, hợp tác chính
trị và an ninh, hợp tác kinh tế (economic cooperation)
và xã hội, hợp tác phát triển, hợp tác Chính trị và Kinh tế.
Điều khoản 2- Hợp tác chính trị và
anh ninh (Political
and Security Cooperation) Hậu
thuẫn sự kết hợp ASEAN, tiến tới một cộng đồng ASEAN, thi hành chương
trình hành động Vạn Tượng (Vientianne) và các chương trình kế tiếp.
Điều khoản 3-
Công nhận thỏa hiệp hữu nghị và cộng tác (Treaty of Amity
and Cooperation) trong vùng Đông Nam Á là một luật ứng sử (a code of
conduct) trong việc giao thiệp các nước trong khối với mục tiêu đề cao hòa
bình và ổn định (the promotion of peace and stability) và vai trò một
ASEAN thống nhất và tôn trọng tinh thần thỏa hiệp TAC (Treaty of Amity and
Cooperation in Southeast Asia Indonesia, 24 February 1976), phù hợp với sự
cộng tác ASEAN và Hoa Kỳ.
Điều khoản 4-
Hậu thuẫn diễn đàn vùng ASEAN (the ASEAN Regional Forum -
ARF) là một Diễn đàn Chính trị và An ninh trong vùng Á châu Thái Bình
Dương trong đó khối ASEAN là đầu tàu (the driving force).
Điều khoản 5-
Thừa nhận sự quan trọng của vấn đề không truyền bá vũ khí nguyên tử trong
vùng Đông Nam Á (Recognize
the importance of non-proliferation in all aspects of nuclear weapons in
Southeast Asia).
Điều khoản 6-
Đề cao sự hợp tác chặt chẽ (Promote
closer cooperation) tội phạm xuyên quốc gia (transnational
crimes) gồm có nạn di truyền vũ khí giết người
hàng loạt (weapons of mass destruction),
nạn buôn lậu độc dược, buôn người (trafficking in persons),
an ninh hàng hải, an ninh các vùng biên giới và sẵn sàng thi hành thỏa
hiệp ASEAN - Hoa Kỳ trong Tuyên ngôn chung chống nạn khủng bố quốc tế năm
2002 tại (Bandar Seri Begawan).
Điều khoản 7-
Hợp tác với Liên Hiệp Quốc, Tổ chức Thương mại Quốc tế WTO,
Tổ chức Á châu Thái Bình Dương APEC và nhấn mạnh tới sự quan trọng về các
hậu quả vòng đàm phán Doha (the Doha Round) sẽ mang lại lợi ích cho tất cả
các nước và hậu thuẫn cho sự gia nhập WTO của Việt Nam và Lào, và sẵn sàng
ủng hộ các nước ASEAN không phải hội viên APEC được gia nhập diễn đàn này.
Điều khoản 8-
Tăng cường hợp tác kinh tế và thi hành thỏa hiệp đầu tư
giữa ASEAN và Hoa Kỳ, và thỏa thuận cộng tác để hoàn tất thỏa hiệp thương
mại và đầu tư giữa ASEAN và Hoa Kỳ.
Điều khoản 9-
Tăng cường liên hệ kinh tế với mục tiêu trợ giúp sự phát triển kinh tế
ASEAN và Hoa Kỳ, và cộng tác trong việc hậu thuẫn cho khối ASEAN thực hiện
cộng đồng kinh tế ASEAN (an
ASEAN Economic Community)
vào năm 2020.
Điều khoản 10-
Tăng cường cộng tác kinh tế trong các địa hạt mà 2 bên đều
quan tâm bao gồm thương mại và đầu tư, đặc biệt các biện pháp tăng cường
việc đầu tư trong ASEAN và khuyến khích Hoa Kỳ đầu tư trong khối ASEAN.
Điều khoản 11-
Hợp tác để cải tổ và tăng cường các định chế thương mại
quốc tế (international
financial institutions) và các vùng kinh tế
thông qua sự chia xẻ thông tin kinh tế vĩ mô (macroeconomic)
và tài chính trong đó được phép phổ biến các thông tin kinh tế quốc gia
phù hợp với luật pháp và thỏa thuận hợp tác chặt chẽ trong định chế quốc
tế tài chính để đề cao tầm ảnh hưởng của Á châu xứng đáng với nền kinh tế.
Điều khoản 12-
Đề cao sự hoạt động giữa các khu vực tư và thừa nhận vai
trò đòn bẫy của hợp đồng kinh doanh.
(Xem tiếp kỳ 64)
Tham
khảo:
Trong việc hoàn tất loạt bài này, tác giả đã tham khảo
những tài liệu sau đây:
http://www.aseansec.org/
http://www.aapg.org/explorer/2005/02feb/
vietnam_prospects.cfm
http://www.ambhanoi.um.dk/en/menu/CommercialServices/
MarketOpportunities/Sector+Analysis/Oil+and+gas/
Nguyễn
Văn
Thành
20/4/2008
Hiệp Hội Các Quốc
Gia
