Hiệp
Hội
Các
Quốc
Gia
Đông
Nam
Á:
(Association of
SouthEast
Asian
Nations
-
ASEAN)
Nguyễn
Văn
Thành
Kỳ
43:
N
goại
Vụ
Phần Tổng quan
(tiếp theo)
Đối Thoại ASEAN và TRUNG QUỐC
Tuyên ngôn Chung Hội Nghị Thượng Đỉnh ASEAN
và Trung Quốc
Tiến
tới một liên minh chiến lược ASEAN-Trung Quốc
Điều khoản 1-
Chúng tôi những nhà lănh đạo các nước ASEAN và Trung Quốc họp mặt ngày 30
tháng 10 năm 2006 trong phiên họp:” Năm hữu nghị và cộng tác giữa khối
ASEAN và Trung Quốc” tại tỉnh Nam Ninh, Trung Quốc để kỷ niệm mối liên lạc
thân hữu lần thứ 15 ASEAN và Trung Quốc.
Điều khoản 2-
Chúng tôi đă cứu xét sự tiến bộ của mối liên lạc ASEAN-Trung Quốc và bày
tỏ sự hài ḷng về cộng tác toàn diện và sâu rộng trong nhiều địa hạt mà
hai bên đều quan tâm. Sự liên minh chiến lược phục vụ ḥa b́nh và thịnh
vượng giữa khối ASEAN và Trung Quốc chẳng những làm phát triển các nước
thuộc ASEAN cũng như Trung quốc nhưng c̣n phục vụ cho nền ḥa b́nh, thịnh
vượng, ổn định trong vùng cũng như trên toàn thế giới. Chúng tôi tin
tưởng đă đặt nền tảng vững chắc cho cuộc hợp tác tương lai giữa khối ASEAN
và Trung Quốc.
Điều khoản 3-
Chúng tôi đánh giá cao (highly
appreciated)
sự hợp tác chính trị và an ninh theo sau Tuyên bố chung về
hợp tác chiến lược phục vụ ḥa b́nh và thịnh vượng kư kết năm 2003 tại Ba-Li
thuộc Nam Dương, và sự chấp nhận chương tŕnh hành động ASEAN-Trung Quốc
kư năm 2004 tại Vientianne. Chúng tôi yêu cầu Trung Quốc là một đối tác
của khối ASEAN thi hành Thỏa hiệp thân hữu và cộng tác vùng Đông Nam Á năm
2003 tại Ba-Li. Chúng tôi rất hài ḷng việc kư kết Tuyên ngôn của các bên
về chính sách thuộc vùng biển Nam Trung Quốc năm 2002. Tuyên ngôn chung
ASEAN-Trung Quốc về những vấn đề an ninh không cổ truyền năm 2002 góp phần
vào việc hợp tác trong việc đương đầu với các tội phạm liên quốc gia.
Điều khoản 4-
Chúng tôi hoan nghênh các kết quả tích cực (the
positive effects)
của
Thỏa hiệp khung (Framework
Agreement)
ASEAN-Trung Quốc trong việc hợp tác
kinh tế toàn diện (Comprehensive
Economic Cooperation)
kư năm 2003 tại Nam Vang, Cam-Bốt. Thương mại 2 chiều giữa
ASEAN-Trung Quốc năm 2005 đă đạt 130 tỷ đô-la. Trong khi đó, các nước
ASEAN đă đầu tư vào Trung Quốc 3 tỷ 100 triệu đô-la, Trung Quốc đầu tư vào
các nước ASEAN 158 triệu đô-la năm 2005. Các nước ASEAN hoan nghênh Trung
Quốc tăng cường đầu tư vào các nước ASEAN. Chúng tôi hài ḷng sự thành
công trong các lần hội chợ ASEAN-Trung Quốc lần thứ nhất, lần thứ hai và
Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN-Trung Quốc về kinh doanh và đầu tư tại Nam Ninh,
Trung Quốc. Hội nghị này đă làm tăng cường sự giao tiếp các nhà kinh
doanh 2 bên cũng như đề cao thương mại và đầu tư giữa khối ASEAN và Trung
Quốc. Chúng tôi hoàn toàn hậu thuẫn cho sự tự do thương mại giữa khối
ASEAN và Trung Quốc.
Điều khoản 5-
Chúng tôi ghi nhận với sự hài ḷng về cuộc khuyếch trương (expansion)
cộng tác giữa ASEAN-Trung Quốc từ năm vùng ưu tiên tới 10 vùng ưu tiên (ten
priority areas)
gồm có canh nông, thông tin, kỹ thuật truyền thông, phát triển nhân lực,
đầu tư 2 chiều, phát triển lưu vực sông Cửu Long, vận tải, năng lượng, văn
hóa, du lịch và sức khỏe cộng đồng (public
health) cũng như sự kư kết của nhiều Hiệp
ước khác. Các hoạt động này đề cao sự cộng tác chặt chẽ để đương đầu với
những thử thách mới (new
challenges)
như là các thiên tai (natural
disasters)
và các bệnh truyền nhiễm (communicable
diseases).
Điều khoản 6-
Chúng tôi tin tưởng sự thành tựu đạt được trong 15 năm qua đă phục vụ cho
2 bên trong vấn đề tự do thương mại, 5 nguyên tắc sống chung ḥa b́nh
(the
Five Principles of Peaceful Coexistence),
10 nguyên tắc của Hội nghị giữa Á châu và Âu châu Bandung, Nam Dương, và
các nguyên tắc thuộc Hiến chương Liên hiệp quốc (the
UN Charter)
phù hợp với luật pháp quốc tế. Mối liên hệ ASEAN và Trung Quốc hoàn toàn
phù hợp với các luật pháp đó. Để tiến tới tương lai, chúng ta đồng ư tăng
cường sự tin tưởng lẫn nhau, sự hiểu biết lẫn nhau và gia tăng sự cộng tác
sâu rộng với mục tiêu là đối tác chiến lược để tăng cường ḥa b́nh, để
phát triển và thịnh vượng trong vùng.
Điều khoản 7-
Chúng tôi tăng cường tín nhiệm và hợp tác để phục vụ ḥa b́nh và ổn định
trong vùng.
Điều khoản 8-
Chúng tôi tái xác nhận thi hành các điều sau đây:
* Quyết tâm thi hành Tuyên bố chung các nhà lănh đạo khối
ASEAN và Trung Quốc năm 1997.
* Tuyên bố chung ASEAN Trung Quốc về hợp tác chiến lược
phục vụ ḥa b́nh và thịnh vượng kư kết năm 2003.
* Chương tŕnh hành động 2004 của khối ASEAN và Trung Quốc
để thi hànhTuyên bố chung ASEAN-Trung Quốc về đối tác chiến lược phục vụ
ḥa b́nh và thịnh vượng.
* Quyết tâm thi hành các thỏa hiệp khác giữa ASEAN và Trung
Quốc.
Điều khoản 9-
Chúng ta đồng ư tăng cường hợp tác thi hành 10 vùng ưu tiên ASEAN-Trung
Quốc. Để tăng cường sự cộng tác, chúng ta ghi nhận bản báo cáo ASEAN-Trung
Quốc của nhóm người nổi tiếng (Eminent
Persons Group (EPG) năm 2005.
Điều khoản 10-
Chúng tôi các nhà lănh đạo ASEAN và Trung Quốc tiếp tục hậu thuẫn khối
ASEAN gồm có thi hành chương tŕnh hành động cộng đồng an ninh ASEAN (the
ASEAN Security Community),
cộng đồng kinh tế ASEAN và cộng đồng văn hóa xă hội ASEAN (ASEAN
Socio-Cultural Community).
Điều khoản 11-
Chúng ta sẽ làm việc chung để tăng cường hợp tác chiến lược (the
strategic partnership),
giúp cho mối liên lạc ASEAN và các đối tác khác phục vụ cho nền ḥa b́nh
và ổn định trong vùng, bảo đảm sự phồn thịnh và tiến bộ của nhân dân các
nước ASEAN.
Điều khoản 12-
Chúng ta luôn luôn tăng cường hợp tác và trao đổi thông tin và các vấn đề
an ninh không truyền thống, đề cao cộng tác về h́nh luật (criminal
justice)
và
các biện pháp chống tham nhũng, trao đổi các nhân viên an ninh, cộng tác
để bảo đảm an ninh hàng hải (maritime
security) trong vùng, tăng
cường sự hợp tác trong vùng chống thiên tai và chuẩn bị sẵn sàng trong các
trường hợp khẩn cấp gồm có xây dựng hậu thiên tai.
Điều khoản 13-
Trung Quốc hậu thuẫn và hoan nghênh những cố gắng của khối ASEAN trong
việc thiết lập Đông Nam Á phi vũ khí nguyên tử (a
Southeast Asia Nuclear-Weapon Free Zone).
Khối ASEAN hoan nghênh Trung Quốc muốn tham gia vào Hiệp ước của các nước
Đông Nam Á thiết lập vùng phi nguyên tử và tiếp tục tham vấn (to
consult)
với Trung Quốc về vấn đề này.
Điều khoản 14-
Chúng ta tiếp tục thi hành Thỏa hiệp về Tuyên ngôn về hành vi của các
bên (the Conduct of
Parties)
về vùng phía Nam biển Trung Quốc và tiếp tục làm việc trên căn bản 2 bên
cùng thỏa thuận (the
basis of consensus
) về hành vi của các nước phía Nam Trung Quốc góp phần vào việc kiến tạo
ḥa b́nh và ổn định trong vùng.
Điều khoản 15-
Chúng ta hoàn toàn hậu thuẫn sự thực hiện Cộng đồng An ninh Á Châu (the
ASEAN Security Community).
Điều khoản 16-
Chúng ta quyết tâm thi hành thỏa hiệp ASEAN - Trung Quốc vùng tự do thương
mại (the ASEAN-China
Free Trade Area)
vào năm 2010 gồm có tự do thương mại hàng hóa (trade
in goods liberalization)
vào năm 2010 cho ASEAN-6 và Trung Quốc vào năm 2015 cho Việt Nam, Miến
Điện, Lào và Trung Quốc. Chúng ta tiếp tục làm việc chung để tiến tới các
Thỏa thuận tự do về các dịch vụ và các vùng như đầu tư, sự trong sáng, sự
cạnh tranh đầu tư trong khối ASEAN và Trung Quốc và chuẩn bị Hiệp định
khung ASEAN - Trung Quốc theo sự cộng tác toàn diện về kinh tế và thiết
lập ASEAN -Trung Quốc, đầu tư khuyến khích du lịch, khuyến khích sự tăng
trưởng của các kinh doanh nhỏ và vừa, và khuyến khích sự tham gia trong
các vùng kinh tế để hợp tác bảo đản an ninh năng lượng, hiệu suất cao,
phát triển các năng lượng thay thế và tái sản xuất được, tăng cường hợp
tác kinh tế, hợp tác sâu rộng về du lịch, và cộng tác chung để tiến tới
không phận hoàn toàn giải phóng giữa Trung Quốc và ASEAN và hậu thuẫn thực
thi ASEAN về kinh tế.
Điều khoản 17-
Chúng ta tăng cường hợp tác giữa ASEAN và Trung Quốc về phát triển các
vùng phụ thuộc (sub-regional)
thí dụ phảt triển vùng kinh tế phía Tây Nam Trung Quốc, vùng đồng bằng
sông Cửu long và thiết lập đường xe lửa Singapore – Côn Minh (the
Singapore-Kunming Rail Link - SKRL).
Điều khoản 18-
Chúng ta đồng ư tăng cường cộng tác văn hóa xă hội bằng cách tăng cường
sự cộng tác giữa các nền giáo dục Trung học và Đại học trao đổi thanh niên
giữa ASEAN - Trung Quốc, đề cao các học bổng ASEAN - Trung Quốc, đề cao
trao đổi giáo chức sinh viên, hậu thuẫn nghiên cứu, trao đổi các nhân viên
thuộc báo chí thông tin (media
personnel),
nhân viên quốc hội, đề cao các nền tảng trao đổi nhân dân các nước ASEAN
và Trung Quốc về sức khỏe công cộng, đề ra các biện pháp chống bệnh truyền
nhiễm.
Điều khoản 19-
Chúng ta tiếp tục tham vấn về các vấn đề trong vùng và quốc tế. Chúng ta
quả quyết sẽ thiết lập cộng đồng Đông Á, Trung Quốc hậu thuẫn ASEAN trong
Diễn Đàn kinh tế Á Châu, Hội nghị thượng đỉnh Đông Á. ASEAN xác định chính
sách một nước Trung Hoa (One-China
Policy)
.
Điều khoản 20-
Chúng ta giao phó cho các vị Bộ trưởng của ASEAN –Trung Quốc thi hành.
Làm ngày 13 tháng 10 năm 2006 tại Nam Ninh TQ bằng tiếng Anh.
(Xem tiếp kỳ 44)
Tham khảo:
Trong việc hoàn tất loạt bài này, tác giả đă tham khảo những tài liệu sau đây:
http://www.aseansec.org/
http://www.aapg.org/explorer/2005/02feb/
vietnam_prospects.cfm
http://www.ambhanoi.um.dk/en/menu/CommercialServices/
MarketOpportunities/Sector+Analysis/Oil+and+gas/
Nguyễn
Văn
Thành
16/9/2007
Hiệp Hội Các Quốc
Gia
