|

BÁT
QUAN TRAI GIỚI LÀ G̀ ?
(Trí Bửu)

Bát quan trai giới là một phương pháp tu hành của người tại
gia thọ tŕ 8 giới, áp dụng trong một ngày một đêm (24 giờ).
“Bát” là tám, "Quan" là cửa, cửa ngăn chặn 8 điều tội lỗi.
"Trai" nghĩa là khi đă qua giờ ngọ (12 giờ trưa) không được ăn. Vậy
"Bát quan trai giới" là sự giữ ǵn cho thân tâm được thanh tịnh trong 24
giờ bằng cách ngăn chặn 8 điều tội lỗi:
1. Không sát sinh;
2. Không trộm cướp;
3. Không dâm dục;
4. Không nói dối;
5. Không uống rượu;
6. Không trang điểm, dầu thơm, múa hát và xem múa hát;
7. Không nằm ngồi giường cao rộng đẹp;
8. Không ăn quá giờ ngọ;
Theo HT.Thích Tuệ Sỹ: “Bát quan trai, nghĩa đen là tám điều
kiêng cữ, như là tám cửa ải chận đứng các pháp bất thiện. Giới bát quan
trai chính xác được gọi là giới cận trụ. Nghĩa là, sống gần đời sống
xuất gia, gần chùa chiền, gần nơi thanh tịnh. Tập quen với đời sống
thanh tịnh.
C̣n cao hơn nữa, cận trụ được hiểu là tập sống gần đời sống
một vị A La Hán, là bậc Thánh xuất thế gian.

Ngoài nghĩa cận trụ, giới bát quan trai c̣n được gọi là giới
bố tát hay trưởng tịnh: tŕ giới làm phát triển phần thanh tịnh, những
đức tính tốt trong ḿnh….”
1. Giới thứ nhất Không sát sinh.
Dứt mạng sống gọi là sát, loài hữu t́nh là sinh. Chúng sinh có
h́nh dáng khác nhau, nhưng cùng tham sống, sợ chết, biết đau khổ, vui
mừng. Là Phật tử , nghĩa là những người theo đạo Từ bi, cần phải cố gắng
không sát hại sinh vật. Sát hại người, trong Ngũ giới Phật đă tuyệt đối
cấm. Do đó khuyến khích người Phật tử ăn chay, không giết hai sinh vật.
Trong ngày thọ Bát quan trai, chúng ta hăy giữ giới không sát sinh. Ta
không giết, không trù tính mưu mô giết, cũng không nên bảo người khác
giết, không vui khi thấy người giết.
Được như thế là ta giữ được trọn vẹn giới sát, mặc dù chỉ
trong một ngày đêm, nhưng lợi ích sẽ lớn lao vô cùng cho việc tu hành.

2. Giới thứ hai Không trộm cướp.
Những vật thuộc quyền sở hữu của người khác, từ vàng, bạc,
châu báu, đất ruộng nhà cửa, cho đến đồ đạc, cây kim, sợi chỉ, cọng rau,
người ta không cho mà ḿnh lấy, là trộm cướp. Lường thăng, tráo đấu, đo
thiếu lấy thừa, đi làm trễ giờ, boc lột công nhân, lấy của công, ăn hối
lộ, được của người không trả lại, đều là trộm cướp. Ngày thọ Bát quan
trai giới, chúng ta hăy quyết không trộm cướp đă đành, mà cũng không
được để cho một ư nghĩ tham lợi móng lên trong tâm.
Giữ được giới này, dù thời gian ngắn ngủi trong 24 giờ, chúng
ta cũng đă gieo được những nhân lành tốt đẹp cho sự tu hành.

3. Giới thứ ba Không dâm dục.
Dâm dục là cái gốc của sinh tử luân hồi, Phật tử tại gia, chưa
có thể hoàn toàn đoạn trừ dâm dục, Phật chỉ cấm tà dâm, nghĩa là ngoài
vợ chồng, không được ngoại t́nh.
Ngày thọ Bát quan trai giới, phải giữ giới tịnh hạnh, không
được hành động dâm dục, cũng không được nghĩ đến những điều dâm dục.

4. Giới thứ tư Không nói dối.
Nói dối là tâm nghĩ miệng nói trái nhau. Nói dối có 4 cách, đó
là: nói không thật, nói thêu dệt, nói lưỡi hai chiều, nói lời hung ác.
Nếu thực hành giới cấm này, th́ dù chỉ trong một ngày đêm,
chúng ta cũng đă gieo được một hột nhân quư báu rất hiếm có trong đời
này là: ḷng chân thật.

5. Giới thứ năm Không uống rượu.
Rượu làm say mê, tối tăm trí năo người uống. Nó c̣n nguy hiểm
hơn cả thuốc độc. Bởi thế, trong Kinh, Phật dạy: "Thà uống nước đồng sôi
cho tan mất thân này, chứ không nên uống rượu". Là Phật tử , những người
đang trau dồi Trí tuệ để được sáng suốt, chúng ta không được uống rượu.
Chúng ta không uống rượu, mà cũng không khuyên mời người uống rượu. Tự
ḿnh uống rượu tội c̣n nhẹ, khuyên mời người khác uống, tội lại nặng
hơn.
Ngày thọ "Bát quan trai giới", chúng ta không uống đă đành,
mà c̣n khuyên răn người khác đừng uống rượu.

6. Giới thứ sáu Không trang điểm, thoa dầu thơm, múa hát …
Phật cấm Phật tử trang điểm, sơn phấn, dầu thơm, múa hát… là
v́ muốn cho chúng ta khỏi đọa vào địa ngục. Nhưng trong đời sống hằng
ngày của người Phật tử tại gia, v́ c̣n tiếp xúc với xă hội, nên phải ăn
mặc tề chỉnh trang nghiêm, đôi khi cũng phải đi dự những buổi ḥa nhạc,
hay múa hát…
Ngày thọ giới Bát quan trai, chúng ta không trang điểm, múa
hát hay đi xem múa hát…Đưọc như thế, th́ tuy thời gian chỉ ngắn ngủi có
24 giờ, ảnh hưởng tốt đẹp của nó vô cùng quư báu cho sự tu hành của
chúng ta.

7. Giới thứ bảy Không nằm ngồi giường cao đẹp.
Noi gương người xưa, các vị xuất gia chỉ nằm trên một cái
giường nhỏ hẹp, vừa ngủ, chứ không bao giờ dùng giường rộng nệm cao. Kẻ
tại gia cũng nên tập dần đức tánh giản dị, đạm bạc ấy. Nếu chưa làm được
trong ngày thường, th́ ngày thọ giới Bát quan trai, cũng phải thi hành
giới thứ bảy này.

8. Giới thứ tám Không ăn quá giờ ngọ.
Trong luật Phật dạy: "Chư thiên ăn sớm mai, Phật ăn giờ ngọ,
súc sanh ăn sau giờ ngọ, ngạ quỷ ăn tối, chư Tăng học theo Phật, phải ăn
đúng giờ ngọ".
V́ những lợi ích thiết thực nói trên, nên người xuất gia cần
phải thực hành. C̣n Phật tử tại gia, khi tu Bát quan trai giới cũng phải
giữ đúng giới này.
Trong Kinh Phật Thuyết Trai: Do có một lần Đức Phật trụ ở nhà
Thừa tướng tại Xá Vệ Thành. Sáng sơm hôm đó, mẹ Thừa tướng là bà Duy Da
phu nhân dậy sớm tắm rửa sạch sẽ dẫn con cháu đồng đến chỗ Phật lễ lạy.
Đức Phật hỏi: “Sáng sớm đến có việc ǵ không?” Duy Da phu nhân bạch
Phật” “Chúng con muốn thọ Trai giới”. Đức Phật dạy: “Các vị phát tâm
muốn thọ trai giới điều này rất tốt và rất khó được, nhưng có ba thứ là
Mục Ngưu trai, Ni Kiền trai và Phật pháp trai. Vậy quư vị muốn thọ thứ
nào?”. Phu nhân Duy Da không hiểu ba loại này khác nhau chỗ nào, xin
Phật chỉ dạy. Nhân duyên này Đức Phật giải thích Mục Ngư Trai, Ni Kiền
Trai và Phật pháp Trai. Đặc biệt Phật pháp trai chính là Bát Quan Trai
Giới chúng ta đang đề cập đến hôm nay.
Tóm lại “Bát quan trai giới” là một pháp tu rất lợi ích cho
Phật tử tại gia. Trong thời gian tu hành thân, khẩu, ư của người thọ
giới được hoàn toàn thạnh tịnh, tuy chỉ có 24 giờ đồng hồ, nhưng 24 giờ
ấy c̣n quư báu hơn cả một đời của người không tu hành. Tuy lượng rất ít,
mà phẩm lại nhiều. Nó chỉ là giọt nước, nhưng là một giọt nước trong
sạch hoàn toàn, cho nên nó c̣n quư hơn cả một ao nước đục bùn nhơ, nó
chỉ là một viên ngọc nhỏ xíu, nhưng đó là viên ngọc Ma ni, nên c̣n quư
hơn trăm ngàn châu báu khác.
Giới bát quan trai được Phật thuyết cho các Thánh đệ tử; những
người tuy sống đời tại gia, hưởng thụ ngũ dục của thế gian, nhưng tâm tư
đă vững chắc trên Thánh đạo. Trong ư nghĩa này, tu có nghĩa là phát
triển, làm cho bản thân càng lúc càng cao thượng ngang tầm Thánh đạo, để
càng lúc càng nh́n thấy rơ dấu chân dẫn đến Niết bàn. Tu như vậy là tu
giới, tu định và tu huệ. Ba khoản tu tạo thành một chuỗi quan hệ liên
tục.
Hiểu được lợi ích của Bát quan trai giới, người phật tử chúng
ta chưa có nhân duyên nhiều giữ ǵn trai giới, hăy cố gắng đến ngày Thọ
bát quan trai về chùa tập tu, tập học, giữ ǵn trai giới trong một ngày,
để tự chiến thắng ḿnh, cầu an lạc, nếu không sẽ muộn:
“Mạc đăi lao lai phương học đạo
Cô phần đô thị thiếu niên xuân”
(Chớ đợi đến già mới học đạo
Mồ hoang nào thiếu kẻ đầu xanh)

Trí Bửu
Tháng 11/2014
|