Tôi nhận lời đến giúp việc nhà cho bà Chantal De Bry mỗi ngày. Công việc
không vất vả lắm, thu dọn nhà cửa, sắp xếp đồ đạc, lau sạch bụi bặm và
dọn thức ăn ra bàn. Khi vợ chồng người con trai, ông Jean trở về nhà vào
8 giờ tối, tôi mới nghỉ.
Cô bạn tôi chê công việc này nên giới thiệu tôi đến làm, lư do của cô:
Gặp người già mỗi ngày chán lắm.
Sau khi hỏi han tôi vài câu về gia đ́nh, ông Jean bằng ḷng và dặn ḍ
“Mẹ tôi lúc này đi đứng hơi khó khăn, mắt cũng kém nh́n, không trông rơ
lắm, cô là người Việt Nam, tôi hy vọng cô sẽ săn sóc chu đáo mẹ tôi”.
Câu nói tuy là một lời khen ngợi kín đáo, nhưng làm chạnh ḷng tôi đôi
chút, tôi chẳng được chút tự hào kiêu hănh nào về nguồn gốc dân tộc của
ḿnh. Bao giờ cũng cảm thấy mặc cảm chịu đựng với mọi nỗi khó khăn. Tôi
nuốt ực xuống điều ǵ đó vào ḷng và trả lời “ Tôi sẽ cố gắng ”.
Căn nhà của gia đ́nh bà Chantal tọa lạc trên một khu phố sang trọng của
Paris, ở tầng lầu thứ hai. Mặc dù tôi có thể leo nhẹ nhàng lên những bậc
thang có trải thảm nhung đỏ, nhưng tôi vẫn thích chui vào trong chiếc
thang máy kiểu cổ có cánh cửa sắt nặng nề từ từ nhấc bỗng ḿnh đưa lên
cao, như một chiếc khinh khí cầu của thế kỷ trước, bay vào một vùng trời
mới lạ để t́m thấy những điều chưa biết ở bên trên trái đất vũ trụ này.
Tôi không có đầu óc phiêu lưu của nhà thám hiểm luôn muốn t́m kiếm miền
đất mới, nhưng đôi khi tôi không muốn chạm trán với đời hiện tại, nơi
đây với bao nỗi buồn chán không vơi đi mệt mỏi. Ngày qua ngày, tháng qua
tháng không có tận cùng. Tôi không thể xin thời gian ngừng lại để bắt
kịp hạnh phúc t́nh yêu. Tôi luôn là kẻ chậm chạp, là người đi sau, chưa
bao giờ bắt đúng nhịp với cuộc sống này, do đó hạnh phúc và may mắn
thường có những bước chân dài luôn vượt qua ḿnh. Tôi chưa hề gặp gỡ
điều mà mọi người cho rằng đẹp đẽ nhất, cho nên với tôi t́nh yêu có thể
là ảo tưởng chưa chắc có thật.
Tôi t́m sức sống mỗi ngày qua ngoaị vật thiên nhiên mỗi sáng mỗi chiều,
thích thú nh́n một cánh hoa nở dại bên đường, một tiếng chim non kêu
chim chíp trên cành, hay một mùi hương hoa thoang thoảng đâu đó trong
gió sớm, đều đem cho tôi những cảm xúc hạnh phúc. Có khi muốn ḿnh biến
thành mây rong chơi, hay bất động như cây đèn điện vàng trong đường đêm
Paris, lặng lẽ nh́n những đôi t́nh nhân qua lại tay trong tay, thật là
tuyệt vời. Miễn sao không c̣n là kiếp đời, kiếp người. Bởi v́ xă hội
càng văn minh, con người càng bị ép khô hết sinh lực và mất hết cảm tính
với thiên nhiên.
Chính căn nhà của bà Chantal với công việc không lấy ǵ tự hào đă đem
tôi vào một khung cảnh mới lạ, như tách rời với sự sống mặt đất.
Sáng nào cũng thế, khi cánh cửa gỗ nặng nề hé mở, bước vào tôi thấy bà
Chantal ngồi trên chiếc ghế mây có chân vành cung đưa qua đưa lại. Đôi
chân bà yếu nên ít đi đứng trong nhà, đôi mắt bà cũng kém nên bà thường
nhờ tôi đọc vài trang sách truyện cũ. Tuyệt đối tôi không đọc những ǵ
trên báo hằng ngày, hay cho biết những biến cố đau buồn trên thế giới.
Trái hẳn với những người già luôn đối diện với máy truyền h́nh cho bớt
cô độc và cuốn thời gian, bà Chantal không bao giờ mở máy nh́n. Bà sống
thật lặng lẽ cách biệt, nhờ vậy tôi t́m thấy thực sự một khung cảnh yên
tĩnh tách biệt để sống, công việc trở nên nhẹ nhàng.
Căn nhà gồm đến sáu pḥng rộng, trần nhà cao màu trắng, pḥng nào cũng
thấy treo đầy các bức họa chân dung tổ tiên ḍng họ gia đ́nh. Mỗi lần
lau chùi bụi bặm, tôi đứng lặng mỉm cười nh́n họ, mong sao một lần có
người hiện ra như trong câu chuyện ở các lâu đài bên Anh quốc. Tuy là
những bức chân dung, tôi vẫn tôn trọng và xem họ là chủ nhân của ngôi
nhà rộng lớn này, họ tỏ ra vẻ uy quyền ngự trị, không muốn một ai vào
phá rối sự uy nghiêm ấy, và dĩ nhiên chấp nhận tôi như một kẻ bảo tồn
giá trị ấy. Thỉnh thoảng tôi thấy họ mỉm cười.
Những bàn ghế đồ vật nơi đây mang dáng kiểu của một thời xa xưa nào đó,
nặng nề và kiểu cách. Mỗi ngày tôi mỗi t́m thêm đôi điều kỳ lạ trong thế
giới này. Tôi cho rằng khi các đồ vật được người sử dụng lâu đời, truyền
qua sự sống, hơi thở vào những đồ vật ấy. Tuy rằng là những vật thể vô
tri, nhưng nhờ sự động chạm, sờ mó vào của người, những vật thể trờ
thành có tri giác và có cảm xúc. Khi chủ nhân của chúng chết đi, các đồ
dùng ấy c̣n lại, tồn tại với sự sống của người chủ, giữ lại cái tinh
thần bất diệt, chất chứa những kỷ niệm hạnh phúc cũng như đau buồn.
Như thế mỗi thứ vật dụng lâu đời đều như có một linh hồn riêng, và trong
không gian này, chúng hiện ra như những con người với những th́ thầm to
nhỏ, nhân ái và không giả dối. Chúng là quá khứ, đầy hiểu biết về cuộc
đời, chắc hẳn là hoàn toàn khác biệt với cuộc sống ngoài kia, nơi đầy
ánh nắng mặt trời và đầy tiếng động ồn ào.
Tôi đem suy nghĩ ấy nói với bà Chantal, rằng tôi yêu mến mọi thứ trong
căn nhà này. Bà mỉm cười, nụ cười xa vắng làm sao.
Bà nói :
- “ Chưa có người giúp việc nào tận tụy như cô, cô đúng là người của
thời đại trước. ”
Bà thường hay chê trách những ǵ xă hội hiện nay, cho rằng mọi thứ
không c̣n tốt lành như xưa, ngày xưa trong đó mọi người đối đăi với nhau
chân t́nh tôn kính và lễ nghĩa, và xă hội mỗi ngày mỗi sa đọa và bớt
nhân tính. Tôi cảm nhận được điều ấy, nghĩ rằng xă hội càng văn minh máy
móc chừng nào th́ sự sống con người bị ức chế chừng đó. H́nh như bà
Chantal và tôi cả hai đều như bị đời sống ngoài kia tước đoạt đi nhiều
thứ của riêng ḿnh. V́ thế cả hai cảm thấy gần gủi hơn, tôi không c̣n là
một người giúp việc khác chủng tộc, nhưng chính là một thân nhân của gia
đ́nh này.
Nhưng bà Chantal có hơn tôi nửa cuộc đời, trong đó nhiều kỷ niệm đáng
quư để ôm ấp. C̣n tôi không có quá khứ để trở về hằng đêm, cũng không có
tương lai tiến tới ban ngày. Tuy mang nặng một thân xác người, nhưng cảm
thấy ḿnh thua sút và kém may mắn hơn bất cứ một đồ vật ǵ trong ngôi
nhà này. Mọi thứ dù nhỏ bé nơi này đều được cất giữ bảo tồn rất cất thận,
không một ai dám phá bỏ sự an cư của chúng.
Nhưng lạ thay, dạo sau này tôi thường thấy căn pḥng chứa sách bị xáo
trộn, mấy bộ an-bum h́nh ảnh của gia đ́nh bị đảo lộn không nằm theo thức
tự mọi ngày. Tôi lẩn thẩn cho rằng đồ vật nằm yên măi một chỗ chắc cũng
chán, nên muốn xê dịch, hay là linh hồn của ông De Bry về lại đây thăm
vợ thăm nhà ḿnh.. Nghe nói ông cụ mất cũng hơn mười năm rồi.
Một hôm, bà Chantal nói :
- ” Tôi nhờ cô t́m giúp tôi một cái hộp gỗ, lớn bằng bàn tay, t́m măi
không thấy ”
Tôi chợt hiểu, sự chuyển dịch mấy cuốn h́nh ảnh là do chính bà, không
ai khác.
- ” Thưa bà hộp ấy đựng ǵ trong đó ? ”
Bà Chantal không trả lời, tôi chợt thấy ḿnh lỡ lời ṭ ṃ.
Bà nói : - ” Cô gắng t́m xem, có thể ở trong nhà kho, tôi không thể nhớ
cất ở dâu, cũng không thể vào đó để t́m. ”
Bà chỉ cho tôi xâu ch́a khoá của tầng nhà kho này. Tôi đi xuống tầng
dưới. Đó là một tầng nhà rộng chứa đầy vật dụng của gia đ́nh qua nhiều
năm tháng, nhiều thứ tôi chưa bao giờ thấy ở quê nhà ḿnh. Tôi có dịp
ngắm nghía nhiều thứ như ngắm những sinh vật lạ, h́nh như chúng cảm động
lắm khi tôi đưa khăn lau sạch lớp bụi phủ mờ. Mỗi thứ h́nh như được hồi
sinh dưới mắt tôi sau khi đă ngủ yên một giấc dài qua nhiều năm tháng.
Mỗi thứ đua nhau kể lể với tôi về quá khứ, tôi thấy ḿnh nhận xét không
sai, khi người ta chết đi rời khỏi thể xác, họ vẫn c̣n lưu lại thế gian
qua những món vật dụng hằng ngày yêu quư.
Tôi cầm cái chân đèn bằng đồng dùng cắm nến trong các buổi tiệc trong
các phim xưa. Nó than thở “ Ngày nay người ta chỉ thích dùng áng sáng
đèn điện, trông rực rỡ chói chang để soi rọi mọi góc cạnh mặt người, kể
cả những góc cạnh không đẹp, con người trở nên trần truị, trái lại, ngày
trước tôi thường đem lại ánh sáng ấp áp, ánh sáng lung linh thơ mộng cho
không khí buổi tiệc, người ngồi cạnh nhau có thêm những ư nghĩ tốt đẹp
và tôn kính nhau ”.
Cái chân đèn bằng đồng kia quên rằng ngày nay với tiến bộ của khoa học,
mọi thứ mất hết vẻ huyền ảo của nó, ngay cả những giấc mơ, khoa học cũng
muốn phân giải rạch ṛi, con người không c̣n giữ riêng cho ḿnh một bí
ẩn đẹp đẽ nào.
Tôi chợt th́ thầm với nó hay với chính ḿnh “ Chỉ riêng ḿnh tôi hôm nay
c̣n muốn phủ lên những lớp áo nhung cho những người trần tục, v́ muốn
măi măi được nh́n thấy vẻ óng ả cuộc đời này ”.
Qua những đống đồ đạc cũ chen lẫn với những lớp sách vở dày cộm, bụi quá
khứ bay ra, cầu xin chiếc hộp gỗ nào đó của bà Chantal hiện ra trước mắt
tôi. Tôi nhớ cách đây không lâu, chiếc nhẫn chạm ngọc bích lư thời con
gái của mẹ tôi nay mẹ cho làm kỷ niệm, v́ bà luôn nói đàn bà phải đeo nữ
trang, nữ trang làm tăng thêm duyên. Tôi ít khi dùng, cất nó ở đâu đó.
Bẵng đi một thời gian mấy năm, sau khi mẹ mất, chợt nhớ tới nó t́m quay
quắt. Tôi ân hận v́ đă không tôn kính mẹ. Trong lúc t́m ṭi và cầu xin
nó hiện ra, bỗng dưng chiếc nhẫn ở ngay tầm mắt ḿnh trong hộc tủ. Tôi
cầm lấy, cảm động đeo ngay vào tay từ đó không rời, chiếc nhẫn tăng thêm
giá trị từ ngày tưởng là đánh mất đi, t́m lại được.
Và sự t́m thấy chiếc nhẫn cho tôi tin tưởng rằng, chính nó đi t́m tôi
khi biết rằng chủ nhân vẫn c̣n yêu quư ḿnh, vật đi t́m người thân để
trở về. Chính ḷng thương yêu tưởng nhớ làm cho hai bên gặp gỡ nhau.
Trong ư hướng t́m lại hộp gỗ kỷ vật cho bà Chantal, tôi cũng mang một
tâm trạng như thế, cầu xin kỷ vật ấy t́m thấy nhanh chóng cho chủ nhân
nó, tôi chỉ làm một trung gian tận tuỵ chu đáo.
Qua ngày hôm sau, khi sắp xếp lại đồ đạc trong nhà kho, một chiếc hộp gỗ
có khắc cẩn những hoa văn rất đẹp hiện ra, tôi xúc động ôm vào hai tay
như chuyền hơi ấm và sự sống của ḿnh. Hộp đă nằm nơi này trong bao
nhiêu năm tôi không hề biết, nhưng chắc hẳn đă lâu lắm.
Với trí tưởng tượng của một người b́nh dân, của một kẻ đi giúp việc nhà,
mới từ một nước cộng sản nghèo đói qua đây, tôi đă thêu dệt rất nhiều về
chiếc hộp gỗ kỷ vật này. Có lẽ bên trong, chứa đựng một chiếc nhẫn kim
cương vô giá, mà v́ tuổi già yếu, bà Chantal đă bỏ quên trong này. Hẳn
là thế nên dạo này bà có vẻ không yên tâm. Tôi sẽ đem về nhà làm của
riêng và xin nghỉ việc ngay hôm sau. Tôi đem bán có tiền, hết c̣n mặc
cảm và thay đổi thái độ bi quan về thân phận, về đời sống xung quanh.
Tôi bớt rụt rè nhút nhát, tôi sẽ có dip may gặp một người đàn ông nào đó
yêu thương và nói lời ngọt ngào anh yêu em tới muôn kiếp ! Tôi sẽ không
c̣n là viên đá cuội mệt mỏi lăn hoài trên mặt đất không chốn nghỉ ngơi.
Miên man với suy tưởng mộng mơ ấy, tôi chợt lo sợ, nếu mở ra sẽ bị mất
dấu tích, có thể tôi bị đuổi việc, ḷng tôi bị tổn thương biết bao nhiêu.
Dù sao, ḷng tự trọng là lư do cuối cùng để bảo vệ chính ḿnh.
Đem chiếc hộp đưa cho bà Chantal, bà nh́n tôi xúc động, ôm hai tay như
ôm lấy một điều ǵ đó rất là quư báu. Từ đôi mắt xanh mờ đục ấy như long
lanh nước mắt. Bà khóc.
Tôi ngạc nhiên vô cùng, đúng là một món nữ trang vô giá. Tay bà mân mê
nắp hộp như kéo dài tận hưởng sự hạnh phúc. Hơi thở bà nặng nề hơn.
Chiếc hộp qủa thật khó mở, một mũi dao nhọn mới cạy ra. Tôi thấy ḿnh
cũng hồi hộp xúc động như chủ nhân chiếc hộp.
Nắp hộp bị găy, mở ra. Bên trong chẳng có chiếc nhẫn kim cương lóng
lánh nào như tôi tưởng tượng vẽ vời ra khi năy. Không ǵ cả ngoài mấy tờ
giấy gấp lại khô vàng v́ thời gian.
Tôi bị tê liệt v́ nỗi thất vọng chợt ào đến. Mấy ngày trời lăn lóc t́m
kiếm, cầu xin th́ thầm, thu dọn đống vật dụng trong nhà kho, rốt cuộc,
đây chỉ là mấy tờ giấy cũ chẳng có ǵ đặc biệt. Không kim cương ngọc ngà
châu báu ǵ cả. Chính tôi là kẻ quê mùa mang nhiều ảo tưởng. Phải chăng,
người nghèo, người thiếu may mắn, người chịu nhiều đau khổ thường mang
nhiều ảo tưởng hơn cả. V́ ảo ảnh cho thấy những tia sáng thần tiên muôn
sắc, vẽ lên hy vọng rực rỡ cho bất hạnh lẫn tuyệt vọng âm u. Nước mắt
tôi bỗng trào qua khóe mắt, bà Chantal cũng long lanh nước mắt. Bà cụ
khóc v́ lư do nào tôi không rơ, tôi khóc cho tôi, v́ thấy ḿnh quá dại
khờ, bị lừa gạt bởi chính ḿnh.
Bà Chantal đưa chiếc hộp cho tôi và nói :
- “ Cô t́m xem trong xấp giấy này có tầm ảnh nào không ? ”
Tôi giở ra từng mảnh giấy, và thấy dưới đáy hộp một tấm h́nh chụp từ
thuở nào đó, nay nước màu đen trắng đă phai mờ. Trong bức ảnh, một thiếu
nữ tươi cười đứng cạnh một thanh niên c̣n trẻ, phía sau lưng họ là băi
biển vắng người, h́nh như gió đang thổi tung chiếc áo đầm rộng của thiếu
nữ. Tấm h́nh mờ quá, tôi không trông rơ lắm nét mặt. Có thể tấm h́nh
chụp vào một buổi chiều hay băi biển đang có mưa. Bà Chantal đưa bức ảnh
lên tận mắt, thở dài :
- ” Mắt tôi lúc này yếu quá, không thấy ǵ rơ nữa, cô nh́n kỹ xem… ”
- “ Thưa bà, một cô gái và một chàng trai, trông họ thật đẹp đôi ”. Nói
thế chứ tôi nào có trông rơ họ ra sao.
- ” Cô thấy họ xứng đôi lắm phải không ? ”
Tiện lời tôi nói theo :
- ” Thật đúng như thế ạ, chắc họ là hai người bạn thân ”.
- ” Cô thật là thông minh, họ là hai người yêu nhau ! ”
- ” Thưa bà ai đấy ? ”
Bà Chantal nở nụ cười :
- ” Tôi đấy mà ”
- “ Thế c̣n chàng thanh niên kia ? ”
Bà Chantal đáp nhanh :
- “ Người tôi yêu, không phải ông De Bry ”.
Tôi thật sự ngạc nhiên, cảm động. Tưởng rằng với khoảng thời gian sống
gần tám mươi năm kia, người già hết c̣n cảm xúc, kể cả hạnh phúc lẫn đau
khổ, cuộc đời trải qua quá đỗi tầm thường trước mắt họ.
Bà Chantal nói :
- ” Cô đọc lại giùm tôi mấy bức thư.. ”
Những trang thư viết ở một miền nào đó phía bắc nước Pháp, khi cô thiếu
nữ Chantal về nghỉ hè ở băi biển nơi ấy, và gặp chàng Guy. Trong mấy
tháng hè mối t́nh chớm nở nhanh chóng tha thiết v́ cả hai cảm thấy không
thể tách rời nhau. Nhưng sau đó, hết mùa hè, nàng trở về Paris và hứa
hẹn sẽ cùng phối hợp khi cha mẹ nàng bằng ḷng. Thế nhưng chuyện t́nh
không kết thúc tốt đẹp và đơn giản như ḷng họ mơ ước. Bố mẹ của Chantal
bắt nàng lấy một người đàn ông góa vợ lớn tuổi nhưng rất giàu có tại
Paris, đó là ông De Bry. Một bức thư của cô Chantal viết cho người yêu
trước ngày đám cưới nhưng không được gửi đi, cất giấu trong chiếc hộp gỗ,
có lẻ măi cho đến hôm nay mới được xem lại.
Bà cụ nói chậm răi như vẫn c̣n xúc cảm :
- “ Từ ngày ấy, tôi không c̣n tin tức ǵ của Guy, nay không biết c̣n
sống hay đă chết, chỉ c̣n lại những tờ thư này, tuy thế tôi vẫn luôn
tưởng nhớ ”.
Những tờ thư cũ đă im ĺm trong đáy thời gian, nay bỗng dưng được sống
lại kể lể chuyện ngày xưa. Thời gian ấy tưởng chừng quá đủ cho người ta
quên nhau. Thế mà một lúc nào đó, khi tóc đă bạc trắng, mắt đă mờ, tay
run rẩy, thể xác c̣m cơi sắp ĺa bỏ hinh hồn, th́ từ rất xa, có tiếng
gọi văng vẳng, vọng âm của một nỗi niềm. Âm vang ấy năng động như một
chủ thể đầy uy quyền làm sống lại những ǵ đă mục nát cùng thời gian.
T́nh yêu làm tái sinh hạnh phúc mà định mệnh đă quyết tâm hủy diệt.
Bà Chantal cầm lấy tay tôi thân mật dặn ḍ :
- “ Tôi nhờ cô một chuyện, nhờ cô vào dịp nghỉ hè này về nơi ấy t́m
thăm Guy giùm tôi, có lẽ anh ấy c̣n sống đấy. ”
- “ Nhưng thưa bà, con làm sao biết được ông ấy ở đâu ? ”
Tức thời bà cụ nói ngay rơ ràng tên họ và địa chỉ của người đàn ông ở
tỉnh Quimper, miền Bretagne.
Tôi quá đổi ngạc nhiên về trí nhớ của bà, làm sao bà c̣n nhớ được số nhà,
con đường phố, ở một địa chỉ không liên lạc tin tức đă hơn nửa thế kỷ
nay. Trong khi đó bà vẫn thường quên những điều xảy ra mỗi ngày mới đây.
Phải chăng địa chỉ ấy là nơi gợi lại trong ḷng bà một hạnh phúc êm đềm
ấm áp, một thứ hạnh phúc không dám biểu lộ cùng ai, không hề xuất hiện
bên ngoài cuộc sống của bà. Cho tới măi bây giờ, mọi thứ ràng buộc với
đời sống này được cởi bỏ, cảm xúc ấy mới được bùng lên t́m về.
Bỗng dưng tôi cúi xuống hôn vào g̣ má nhăn nheo ấy, nụ hôn âu yếm gợi
lên một cảm xúc khó tả trong ḷng tôi, như chính ḿnh đang chia xẻ nỗi
nhớ thương của bà. Tôi là một nửa trái tim của cô Chantal ngày xưa.
Tôi hứa với bà chắc chắn hè này sẽ về chốn ấy.
Một thời gian ngắn sau vào mùa đông lạnh lẽo của Paris, bà trở bệnh nặng
được đưa vào bệnh viện. Tuần sau tôi đang ở nhà, nghe điện thoại reo,
giọng của ông Jean báo tin :
- “ Mẹ tôi sắp mất rồi, bà nhắn cô vào thăm gấp. ”
Tôi vội vă gọi tắcxi đến ngay. Trong pḥng bệnh viện con cháu tề tựu
đông đủ, bà cụ nằm trên giường thấp thỏm với ông nước xêrum trợ lực.
Thấy tôi vào, đôi mắt bà trông sáng hơn, môi bà mấp máy thều thào, tôi
cúi xuống nghe :
- “ Cô nhớ nhé, về thăm Guy giùm tôi. ”
Tôi gật đầu cầm tay bà hứa chắc sẽ làm theo lời. Bà cụ c̣n nói với ông
Jean thêm vài lời trối trăng ǵ đó, thấy ông gật đầu.
Đôi mắt ấy chợt mở rộng hơn, đôi môi ấy chợt mỉm cười như bằng ḷng măn
nguyện, trước khi vĩnh viễn khép kín.
Vài ngày sau, tôi được tin ông Jean cho biết ngày đưa tang bà cụ, và ông
cho biết sẽ gửi thêm cho tôi một số tiền đền đáp ḷng tận tụy theo lời
của mẹ dặn ḍ.
Tôi mủi ḷng và bật khóc, nói thầm với bà, sao bà không sống thêm một
ít lâu nữa, chờ đợi tin tức của ông bạn, biết đâu c̣n sống về đây thăm
bà lần cuối.
Sau đám tang tôi đi xe lửa về tỉnh Quimper vùng bờ biển phía tây bắc
nước Pháp, t́m đến địa chỉ ấy. Dù bà Chantal đă mất, nhưng tôi vẫn giữ
lời hứa như một bổn phận, hơn thế nữa muốn giữ ǵn t́nh cảm đối với linh
hồn một người thân yêu.
Địa chỉ c̣n đó, nhưng thay đổi chủ, không c̣n ai biết tên họ của một ông
Guy xa lạ. Tôi buồn rầu cảm thấy như chính ḿnh là cô Chantal ngày xưa,
đang đi t́m lại dấu vết của một thời yêu đương.
Tôi lưu trú trong một khách sạn gần băi biển, mùa này đang vào thu, biển
vắng người, đúng là một khung cảnh mà tôi hằng mơ ước ngắm nh́n. Không
c̣ ǵ tuyệt đẹp bằng, vả lại trong tấm h́nh xa xưa của bà Chantal chụp
với người yêu thuở ấy, có gió lộng làm bay tà áo, chẳng phải là mùa thu
sao. Buổi sáng rồi buổi chiều, tôi dạo chơi lang thang khắp phố phường,
mong t́m thấy một chàng thanh niên giống như trong tấm ảnh buị mờ. Người
ấy bất chợt nh́n thấy tôi và sẽ nói “ Ô hay ! em Chantal đấy phải không ? ”
rồi ôm tôi trong ṿng tay ấm áp, chính là Guy.
Với ư tưởng mơ ước ấy, tôi hạnh phúc đi dưới trời mưa bụi bay từ phố này
sang phố nọ, tôi nhập đồng vào vai cô Chantal ngày xưa để đi t́m một
người yêu cho chính ḿnh, một người cho riêng tôi, chưa hề có và chưa hề
mất. Tôi bước những bước chân của một người mộng du, nhưng rồi nước mưa
thấm lạnh vào vai vào tóc, tôi tỉnh lại cơn ảo giác. Chỉ có những cái
nh́n của kẻ bên đường với một cô gái á đông lạc lơng xa lạ.
Mấy ngày liền chẳng biết hỏi han ai, tôi quyết định ngày mai trở về
Paris để kiếm việc làm sớm. Buổi chiều cuối cùng nơi này, tôi vào một
quán ăn trông ra băi biển. Tôi gọi một chiếc bánh crêpe và một ly
rượu cydre nhỏ, thứ nước trái cây đặc sản của vùng này. Có lẻ
ngày xưa hai người ấy đă từng ngồi nơi quán này, đă từng ăn thứ bánh này
và cùng nhau uống rượu này. Đó là một tưởng tượng của tôi có thể xảy ra
trong quá khứ, như trong một kịch bản.
Tôi ăn từng miếng bánh nhỏ có nhân ngọt lịm với hớp rượu chua chua ngọt
ngọt, nh́n ra biển xa, biển rộng bao la, những đợt sóng trắng xóa vội vă
t́m nhau đuổi bắt nhau, nhưng chẳng bao giờ bắt kịp, như một đời người
rong ruổi kiếm t́m. Chất rượu làm tôi hoa mắt hay chính đó là sự thật.
Từ ngoài cửa, một chiếc xe lăn được đẩy vào, một cụ già tề chỉnh trong
bộ đồ dạ đen, trên đầu chiếc mũ nỉ, người đàn bà cẩn thận đẩy xe đến gần
chiếc bàn nhỏ, nói với ông chủ quán :
- “ Xin một chai rượu cydre cho ông tôi, chốc nữa tôi trở lại. ”
Ly rượu đưa ra để trước mặt ông cụ, nhưng ông không uống, ông đưa mắt
nh́n ra xa, h́nh như lắng nghe tiếng kêu lạ lùng của những con hải âu
năo ḷng ai oán và triền miên.
Tôi chú ư theo dơi tất cả chi tiết, và chợt nghĩ, nếu ông Guy c̣n sống
th́ có lẻ cũng già bằng ông cụ này. Tôi hỏi ḍ người chủ quán, được biết :
- “ Cô cháu gái thỉnh thoảng đẩy xe cho ông cụ đến đây, sau này ông ít
đến v́ già yếu, có lẻ lần cuối, nghe cô cháu nói thế, năm ngoái cụ c̣n
uống được rượu nói năng đôi chút, nay h́nh như mắt đă mờ nhiều. ”
Tôi xúc động, đến gần :
- “ Thưa ông…
Người chủ vội nói : - “ Ông ấy không nghe rơ ǵ nữa đâu tai bị lăng rồi. ”
Tôi tần ngần lặng yên. Lát sau cô gái trở về trả tiền và đẩy xe lăn,
tôi nói nhanh :
- “ Chào cô, có phải cụ ông là ông Guy, tôi là cháu của bà Chantal ở
Paris về đây… ”
Người đàn bà nh́n tôi ngạc nhiên, rồi như thấy tôi là người Á đông xa
lạ không quen biết, sợ mất th́ giờ, cô ta nói :
- “ Ông tôi yếu lắm rồi, trời nhiều gió chiều nay, tôi phải đưa ông về
ngay. ”
Làm sao giải thích cho cô ấy hiểu, làm sao giải thích chuyện ngày xưa,
trong khi ấy ông cụ mà tôi tin chính là ông Guy của bà Chantal đă không
hề thấy, không hề biết tôi là ai. Cô cháu d́u ông ấy vào trong xe hơi,
và xe chuyển bánh.
Tôi đứng sững v́ một sự việc bất ngờ xảy ra quá nhanh chóng, tôi chỉ
biết im lặng thẫn thờ theo dơi chiếc xe mất hút qua một con đường khác.
Tôi ngậm ngùi, tấm h́nh của ông ngày trước đang nằm trong xắc tay, tôi
đem theo như một chứng cớ, nhưng nay thật chẳng c̣n cần đến nữa. Kỷ vật
ấy đối với ông chẳng c̣n nghĩa ǵ cả, ông không hề biết người yêu
Chantal c̣n sống hay đă chết, ông không c̣n khả năng quan tâm.
Nhưng ông đă sống êm đềm với thói quen t́m về đây, hưởng lại những giây
phút hạnh phúc ngày xưa chạm khắc sâu vào tiềm thức vào tâm năo. Ông
nhiều lần về đây sống lại với cô Chantal yêu quư, ngoài ra ông không c̣n
biết ǵ thêm. Không khí của băi biển, tiếng chim kêu, gió biển lạnh,
h́nh như ông cảm được trong ấy hơi thở nồng nàn của người yêu dấu.
Tôi đi bộ chậm răi về khách sạn dọc theo bờ, gió chiều nay thổi tung
chiếc áo tôi đang mặc.
Trong cơi nhân gian vẫn c̣n một điều quá đẹp, điều mà lâu nay tôi thường
ngờ vực, đó là sự bền vững của t́nh yêu. H́nh như, bà Chantal ở nơi nào
đó, đă xui khiến cho tôi thấy ông chiều nay, buổi chiều cuối cùng, cho
tôi một niềm tin lóng lánh.
Tôi thầm cảm ơn cụ bà Chantal đă tặng tôi một chiếc nhẫn kim cương vô
giá, tuy không thể đeo vào tay cho người khác ngắm nh́n, nhưng tôi cất
vào ḷng. Viên kim cương ấy có một linh hồn và một tiếng nói. Nói rằng,
hăy nh́n tôi, cô sẽ thấy cuộc đời óng ả hơn, hăy nh́n tôi để cô có thể
sống trong suốt chiều dài trăm năm.T́nh yêu chắc chắn có thực. /