LÂM THẢO
Bút
hiệu: Tâm
Khai
Cựu học sinh
Trung học Vạn Ninh
Hiện cư ngụ tại
California, USA
TÁC PHẨM:
|
***
Mùa Thu đă về. Mùa của t́nh yêu và gợi
nhớ. Mùa làm cho người ta bâng khuâng nghĩ ngợi vẩn vơ. Mùa Thu là
mùa của văn nhân thi sĩ dùng ng̣i bút của ḿnh để diễn tả t́nh yêu
đôi lứa, của sự đợi chờ. Mùa Thu làm cho ta có cảm giác lâng lâng
buồn vui khó tả. Và rừng thu, lá thu của Thi sĩ Lưu Trọng Lư êm
đềm như vầy:
Em không nghe rừng Thu
Lá Thu rơi xào xạc
Con nai vàng ngơ ngác
Đạp trên lá vàng khô
Về phần ḿnh, tôi vẫn nhớ măi bài " Tôi đi học" của Thanh Tịnh:
"Hằng năm cứ vào cuối Thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không
có những đám mây bàng bạc, ḷng tôi lại nao nức những kỷ niệm
hoang mang của buổi tựu trường..."
Và rồi những mùa Thu ấy đă theo tôi đến tận nơi này...Simi Valley,
thành phố nơi tôi ở nằm phía Nam California...Một thành phố nhỏ
hiền ḥa dễ thương trải ḿnh dưới thung lũng, chung quanh là núi
đồi. Tôi rất thích mùa Thu nơi đây.
Buổi sáng lăng đăng sương mù, với gió
heo may lành lạnh và thỉnh thoảng có những cơn mưa bụi bay bay.
Hai bên đường những chiếc lá vàng rơi rơi làm gợi nhớ Đà Lạt của
một thuở nào.
Tôi ngồi trong Thư Viện nh́n ra bên ngoài cửa kiếng, dơi theo
những chiếc lá vàng bay theo gió, có chiếc la đà trên mặt đất rồi
nhẹ nhàng phơi ḿnh trên bờ hoang, cỏ vắng kia. H́nh ảnh ấy cho
tôi gợi nhớ nhiều điều, nhớ về quê hương, về bao người thân, về
thầy xưa bạn cũ...Nhất là gần đây qua email của Thầy Nguyên Kim ở
Mỹ và thầy Phước Thắng ở quê nhà, bảo tôi nếu c̣n nhớ về quá khứ
"Thu bay" ấy th́ hăy viết một bài cho tập hồi kư "CƠI VỀ C̉N ĐÓ"do
hai Thầy biên tập sẽ ra vào dịp Tết Đinh Hợi này, như một kỷ
niệm được bảo lưu trong tuổi đời c̣n lại dù nét hằn thời gian đă
làm mai một nhiều thứ. Và chính sự mai một ấy đă trở thành khó
khăn khi ngồi trong thư viện viết lại bao điều mà bộ nhớ c̣n lưu
giữ được về cảnh cũ, người xưa của một thời sân trường vang bóng.
Tôi c̣n nhớ năm đó, 1971 th́ phải, tôi xin vào học trường Bồ Đề,
lúc này Thầy Phước Thắng đang là Hiệu Trưởng nhưng thầy giao phó
việc điều hành trường cho Thầy Giám Học Thích Nguyên Kim để vào
Saigon học và viết luận án tốt nghiệp Cử Nhân Triết Học...Khi Thầy
về lại th́ tờ Bích Báo Xuân cũng đă hoàn thành.
Có lẽ Thầy Hiệu Trưởng rất vui và đọc kỹ các bài đăng trong tờ
bích báo.
Quả thật máu văn nghệ của Thầy Nguyên
Kim đă truyền lại cho chúng tôi nhất là học sinh lớp đệ tứ mà Thầy
là chủ nhiệm vừa dạy kim, cổ văn vừa dạy giáo lư. Tờ báo tường
nhanh chóng đựợc treo lên và tất nhiên trong bạn bè có bài được
chọn đăng đều cảm thấy sung sướng...Họ âm thầm đọc lại thơ, văn
của họ nhiều lần làm sao ai biết được, lẽ đương nhiên trong đó có
tôi..Rồi một buổi sáng trong giờ chơi, Thầy chủ nhiệm đưa tôi lên
chào Thầy Hiệu Trưởng và giới thiệu tác gỉả "Cỏ Dại", người học
tṛ mới của trường.Thầy Hiệu Trưởng hỏi tôi có gặp khó khăn nào
trong việc chuyển trường từ ngoài quê vào đây, và sau khi biết bố
mẹ tôi cũng là giáo viên Tiểu học đang dạy ở Vạn Giă th́ thầy có
vẻ an ḷng.Thầy lại bảo Thầy đọc rất kỹ bài thơ " Chiều Vạn Giă"
và đoản văn "Nhớ MẸ" của tôi...
Như vậy, có "Cỏ Dại”, với Thầy Giám Học như "CÁ GẶP NƯỚC" trong
việc làm báo chí cho trường...
Sau này tôi được biết Thầy Hiệu Trưởng đă lưu giữ các tờ "Thơ thơ"
khổ A4 xếp lại báo hàng tháng, Đặc san xuân, h́nh ảnh cũng như hồ
sơ của học tṛ các lớp trong các năm đầu của thập niên 70...
Hồi ấy tôi, một cô bé ngơ ngác từ ngoài Đà Nẵng theo gia đ́nh dọn
vào Vạn Giă,
một thị trấn nhỏ, hiền ḥa và buồn hiu..Tôi nhảy vào học lớp đệ Tứ
trường Bồ Đề, một lớp không đông lắm khoảng 40 đứa, nhưng nữ sinh
chiếm qúa nửa.
Tôi ngồi bàn đầu với nhỏ Kim Phụng...Kim Phụng người em xóm Đạo
đẹp như Tây lai và bên trái là Trịnh thị Măn.Nhỏ Măn dễ thương có
gương mặt giống ca sĩ Thanh Lan và hát nhạc Trịnh Công Sơn rất
hay.Tôi thích Măn hát bài " Ru Em Từng Ngón Xuân Nồng". Đôi khi
tôi xoay sang phía Kim Phụng chuyện tṛ say mê khiến nhỏ Măn
"ghen", lại khó chịu với tôi.H́nh như tôi cũng nghịch ngầm th́
phải?
Bao thân thương dưới mái trường Bồ Đề chưa kịp thu giữ lấy hết th́
năm học lại kết thúc.Tôi xa trường, xa Thầy Hiệu trưởng, xa những
người bạn v́ hoàn cảnh khác nhau đă không sang học tiếp đệ nhị
cấp bên trường công Trung Học Vạn Ninh. Sự rơi rớt như cuộc đời
rơi rớt trăm ngàn bất hạnh, bỏ lại khoảng trống sau lưng nhưng
phía trước tính biện chứng như càng gay gắt hơn.Tôi gặp lại Thầy
Nguyên Kim được nhà trường mời dạy Anh văn và một số bạn bè dưới
mái trường cũ.
Nhưng cái cũ dù có ghi dấu nhiều kỷ niệm đẹp đến mấy nó cũng lùi
vào quá khứ nhường cho cái mới. Trường mới, thầy mới, kể cả Thầy
Nguyên Kim và bạn bè mới kết dính thành những kỷ niệm mới rộng
hơn, trí thức hơn trong những năm của đệ nhị cấp.Nói như thế không
có nghĩa nhanh chóng quên đi quá khứ nhưng quá khứ bây giờ trở
thành nhịp cầu đưa bao nỗi nhọc nhằn, gian khó đi xa hơn vào trong
cơi đời luôn đổi thay theo diễn biến vô thường của nó.Thế rồi,
chóng vánh một cột mốc khác lại dựng lên từ vận nước đổi thay của
mùa xuân 1975. Một sự hủy thể lại xảy ra dưới nhiều h́nh thức buộc
sự khôn lớn phải t́m ra một hành tŕnh khác để cho phía trước luôn
không mất đi tính sống c̣n và vươn lên của nó...
Bút mực, viết lách đă giă biệt từ lâu, kéo theo nghèo nàn ư tưởng,
làm theo yêu cầu của Thầy Kim nào có dễ ǵ...nhưng dù sao cũng nhẹ
hơn mấy chục năm măi lo bảo toàn sự sống, lo chuyện áo cơm, gạo
tiền, chuyện chồng chuyện con v.v...và v.v... Nghĩ như thế mà vui
rồi mỉm cười với hai câu thơ của thi sĩ Mường Mán:
Cặp sách quăng mô đó mất rồi
Giờ "O" bận tay bồng tay bế
Nhưng trăm ngàn lần không hề đơn giản như thế, dù vậy, tôi cũng
thầm cảm ơn một giai đoạn vô cùng gian khổ đă qua rồi và hôm nay
đường đường trở thành một " Việt Kiều Yêu Nước" cháy bỏng con tim
???
Bây giờ, nh́n lại tuổi đời cũng đă quá"ngũ tuần", sự thành đạt
nào đó cũng đạt
được sở cầu. Mong sao tuổi càng cao sự
"thái lai" cũng nhích lên theo năm tháng. Phải chăng cái duyên
được học ở trường Bồ Đề năm xưa, cái duyên từ cha mẹ và người em
luôn gắn bó với những ngôi chùa đă dẫn đắt tôi thành tâm tụng niệm
hay lễ lạy dưới chân đức PHẬT.C̣n được như thế âu cũng là hạnh
phúc của tuổi già, c̣n biết chỗ Thiện để mà về, nơi lành để
mà đến.
Thế rồi, vào dịp hè năm ngoái tôi về Việt Nam thăm chơi và tại Vạn
Giă có một buổi họp mặt các bạn cũ nhưng rất tiếc không gặp được
Kim Lan, Phạm thị Trang, Trầm và một số bạn bè khác...Mấy mươi năm
gặp lại, được như thế qúi hóa biết là bao. Sau đó tôi vào NhaTrang
có đến nhà thăm Kim Lan nhưng Kim Lan không có nhà, rồi nghe nói
Lan có đến nhà em tôi để gặp tôi nhưng rất tiếc tôi đă đi rồi.Thôi
đành hẹn lại Lan nhé.Tôi c̣n nhớ Lan măi với bài hát "Thương Vùng
Hỏa Tuyến" mà năm xưa Lan đă hát trong lớp mười trường trung học
Vạn Ninh. Giọng ca ấy măi đến bây giờ tôi vẫn c̣n nghe rơ Lan ạ.
Sau đó. Thủy em gái tôi đưa tôi đến nhà Thầy Phước Thắng ở Vạn Giă
để thăm hỏi. Tính ra cũng đă 35 năm mới gặp lại Thầy.Thầy tṛ c̣n
được gặp lại như để
nói thay bao nhiêu điều dâu bể, trầm luân nhưng luôn thắm đượm ân
t́nh hiếu thảo.
Khi về lại Mỹ, nhân lúc đi đám tang con của người bạn ở thành phố
Seattle.Mùa Thu ở bang Seattle rất đẹp. Khí trời mát mẻ, hơi se
lạnh. Tuyết rơi nhè nhẹ trắng xóa và lá vàng rơi ngập lối đi .Cô
bạn tôi từng nói "Thảo ơi, Seallte rất buồn nhưng mùa Thu ở đây
đẹp lắm.Thảo mà được ở đây sẽ tha hồ mơ mộng và làm thơ. Tôi cười
bảo: ḿnh bây giờ già rồi, không phải Thảo của những ngày xưa ấy
nữa...
Đến Seallte lần này, tôi đi cùng ông xă và một số bạn. Phần nhiều
là bạn cũ của ông xă, họ đều theo Đạo Phật nên khi nghe nói đi đến
chùa để thăm một vị tu sĩ là thầy dạy học của Thảo ai cũng thích
thú và hoan hỉ. Từ nơi tôi ở đến Seallte thời gian gấp hai lần từ
Đà Nẳng đi Saig̣n nhưng chúng tôi đi đông trên xe cười nói rất vui
nên cũng bớt mệt mỏi. Ông xă tôi và một anh bạn nữa thay nhau lái
xe nên không thấy đường xa ngun ngút nhọc nhằn. Trên đường đi tôi
thỉnh thoảng
gọi điện thọai cho Thầy Nguyên Kim biết
giờ đoàn chúng tôi đến chùa.Xe chúng tôi đến ngôi chùa của Thầy ở
vào một buổi chiều. Đó là chùa Liên Hoa.
Một ngôi chùa nhỏ, có lẽ v́ buổi chiều và là ngày thường nên chùa
rất là vắng vẻ
và h́nh như nơi đây rất ít người
Viet Nam. Thường th́ học tṛ nhận ra Thầy chứ Thầy ít khi nhớ ra
học tṛ v́ số đông, hơn nữa lại đă quá lâu, trên 30 năm rồi c̣n
ǵ. Khi xe đến nơi Thầy Nguyên Kim ra tận đầu ngỏ để đón
chúng tôi.
Thầy nhận ra tôi ngay.Tôi cứ tưởng Thầy già lắm nhưng vóc dáng và
khuôn mặt không già hơn thuở xưa là mấy. Thầy tṛ mừng rỡ khôn
xiết, nếu không nói rưng rưng xúc động.Tôi giới thiệu ông xă và
từng bạn bè với thầy.Thầy tiếp chúng tôi như tiếp người thân từ xa
mới về. Sau đó Thầy đưa chúng tôi vào chùa lễ Phật
rồi Thầy tṛ hàn huyên tâm sự..Thầy và
tôi nhắc về những người Thầy và bạn cũ của Bồ Đề và Vạn Ninh. Thầy
Phước Thắng là người được nhắc đến nhiều nhất,
dù Thầy không gần gũi chúng tôi như
Thầy Kim. Thầy Kim tặng sách cho chúng tôi, trong đó có mấy cuốn
hồi kư “Cơi Về C̣n Đó” của Thầy. Về sau đọc hồi kư của Thầy nhớ
Việt Nam quá chừng.
Hôm ấy thầy cùng chúng tôi về
Chùa Cổ Lâm..Cổ
Lâm, một ngôi chùa lớn và là ngôi chùa đầu tiên Thầy lưu trú khi
qua MỸ..Sáng hôm sau thầy Nguyên Kim cũng đến dự lễ an táng người
con của bạn chúng tôi.Thầy có lời chia sẻ với gia đ́nh một bài
Pháp nhủ ngắn về lẽ "Vô Thường". Chiều hôm đó chúng tôi cùng về
chùa Cổ Lâm với Thầy để làm lễ cầu siêu, tụng kinh kỳ nguyện cho
người cháu đă mất. Th́ giờ c̣n lại, Thầy đưa chúng tôi đi thăm vài
thắng cảnh và chụp h́nh lưu niệm với Thầy và cuối cùng là dùng bữa
cơm chay gần đó, như ghi dấu một phương trời lưu lạc c̣n được tao
ngộ đồng thời cũng để thầy tṛ chia tay...
Và giờ đây là sự giă từ, ḷng tôi cảm thấy bồi hồi xao xuyến.Thầy
về Chùa, đoàn chúng tôi về lại nhà người bạn nghỉ ngơi để sáng sớm
mai về lại Cali xa xôi kia.
Cuộc hội ngộ giữa tôi và
Thầy Nguyên Kim sau hơn 30 năm cũng như qua cái chết của người
con bạn đă cho hiểu rơ hơn cái lư vô thường của sự sống.
Bản chất hợp tan, giă tạm của các pháp là thế...Nhưng là một con
người yếu đuối như tôi làm sao thoát ra khỏi nỗi khổ ấy. Không
thoát ra khỏi nên sự gặp lại người thầy cũ, thầy Nguyên Kim đất
khách quê người âu cũng là niềm hạnh phúc mà sự vô thường đă mang
lại một cách nhiệm mầu như thế này.Tôi có cảm tưởng như mới hôm
qua đây tại ngôi trường Bồ Đề thân yêu, chúng tôi ngồi im lặng
lắng nghe lời Thầy giảng dạy về "Bát Chánh Đạo". Vâng, Bát Chánh
Đạo không thể không tu tập đối với người Phật tử. Thiếu vắng nó,
"Mùa Thu" không c̣n đẹp như ta tưởng mà trở thành nỗi
sợ hăi khi nh́n chiếc lá vàng rơi rụng
giữa tuyết bay...
Tâm Khai
Simi Valley, California
|
|