Thiên hạ đi một ngày đàng để học được một sàng khộn. C̣n chuyên
gia nông nghiệp Phạm Thanh Khâm, người gốc Xóm Rượu, thuộc xứ
nem chua, nem nướng Ninh Ḥa đi phiêu lưu ở phương xa là để giúp
đẩy lui cái đói ở hai mươi quốc gia trên thế giới bằng sở học và
kinh nghiệm của ḿnh.
Tập Thuở Phiêu Bồng cho thấy, tác giả là một người tài hoa;
thành công về mọi mặt; gia đ́nh hạnh phúc, con cái thành đạt, in
lại nhiều bài kư sự và h́nh ảnh kể lại những vui buồn, cảm nhận
về các chuyến đi trong suốt ba mươi năm ở Phi Châu và Trung
Đông. Những nơi mà báo chí hàng ngày thường xuyên cho biết nhiều
thánh địa đă thành chiến địa, với bom người, bom xe, ḿn bẫy,
chặt đầu, cắt cổ, bắt cóc, đầy bất trắc, hiễm nguy.
Hành trang của tác giả trong các chuyến viễn du là gi? Sách
vở, cây đàn, thịt heo chà bông, món ăn quốc hồn quốc túy và một
tấm ḷng phục vụ. Hơn ba mươi năm liên tiếp đi các chuyến
công tác dù ngắn hạn hay dài hạn, tôi đều được có đôi giày được
đánh bóng sạch sẽ, không hẳn v́ nhu cầu phải làm sạch đôi giày
nhưng đó là một phương thức để nghe những trẻ nghèo khó nói về
gia cảnh của minh.
Trong bài Chuyện Kể Của Những Trẻ Nghèo Đói, tác giả c̣n cho
biết nhân loại đă gần bảy tỷ con người sống chen chúc nhau.
Nều cái đói cái nghèo của nhân loại chưa có được cách giải quyết
đáp đúng mức th́ địa ngục trần gian ở sát bên ta
Công việc chính của người giang hồ ngoại hạng Phạm Thanh Khâm
là điều hành hay cố vấn cho các chương tŕnh phát triển nông
nghiêp. Chuyến công tác đầu tiên vào đầu năm 1976 là đến mấy
nước vùng Tây Phi Châu, phiá Nam sa mạc Sahara, do Trung Tâm
Phát Triển Quốc Tế về Phân Bón(International Fertilizer
Development Center(̀DC) ở Mucle Shoals Alabama gởi đi.
Trong hơn 50 bài viết, trong tập Phiêu Bồng, tác giả đă có
tám chín bài về cuộc sống ở A Phú Hăn, nước trồng á phiện nhiều
nhất thế giới. Cách sống và làm việc tại đây là ăn trưa tại sở,
đi hai xe nối đuôi nhau, thay đổi lộ tŕnh, sẵn sàng di tản. Đôi
khi. tác giả phải bận y phục bản xứ khi đi ngoài phố để dễ ḥa
ḿnh vào đám đông.
Với hơn 41 năm làm việc trong ngành phát triển kinh tề nông
nghiệp và nhờ thường xuyên lui tới các nước ở Phi Châu và Trung
Đông nên tập Phiêu Bồng đă có nhiều bài về đất nước và con người
ở hai nơi này; nhất là ở A Phú Hăn; xứ mà ông đă đến công tác
đến bốn lần; có diện tích gần gấp đôi Việt Nam (652,090
km2/326,609km = 1.94);
mà dân số chưa tới 30 triệu ngượi.
Một nhận xét lư thú khác là người Việt ḿnh không phải là vua
đi trễ. Người A phú Hăn mời đến ăn đám cưới từ 5 giờ nhưng đến 9
giờ khách mới lần lượt tới. Tập sách c̣n cho biết nhiều điều
khác lạ về văn hóa Hồi giáo của xứ này, nhất là những nỗi nghiệt
ngă mà người phụ nữ phải chiụ đựng. Tác giả đă phác họa những
ràng buộc, giáo điều và tập tục cưới hỏi, mai mối của dân bản xứ
trong bài “Vài Tản Mạn Về A Phú Hăn”.
Là một người xuất thân từ trường Cao Đẳng Nông Lâm Súc ở
Saigon năm 1963, sau đó chuyên về lúa, tuy đă bôn ba khắp chốn,
t́nh yêu quê cha đất tổ của tác giả vẫn c̣n đậm đà: dù đă
biết hàng trăm loại gạo ngon trên thế giới; nhưng luôn nhớ bữa
cơm chiều với gạo Lúa Gon thơm vừa mới gặt phơi khô đem xay nấu
cơm ăn với lá né dậm nước mắm và cá rô đồng nướng ở làng Văn
Đinh.
Ngoài ra, tâp Phiêu Bông c̣n cho thấy chính tác giả là người
đă du nhập chiếc Ḷ Trấu Việt Nam vào lục địc Phi Châu. Tác giả
c̣n cho biết, người ḿnh trồng lúa và ăn cơm từ ngàn năm xựa.
Người Phi Châu th́ mới biết trồng lúa nước những thập niên gần
đây. Việc du nhập Ḷ Trấu này đă giúp cho dân sở tại tận dụng
trấu vứt bỏ, tiết kiệm được tiền mua hơi đốt va` bớt đi chuyện
phá rừng, đốn cây làm củi.
Người giang hồ ngoại hạng Phạm Thanh Khâm, cựu học sinh Vơ
Tánh Nha trang, không chỉ công tác ở Phi Châu và Trung Đông mù
mịt khói lửa mà c̣n có dịp đặt chân đến đất Lào. Khi đến đây ông
đă không quên t́m hiểu tại sao người Lào hay ăn xôi nếp. Câu trả
lời là ăn xôi lâu đói, lâu thiu hơn cơm nguội , mang ra đồng
trong bao dan bằng lá gọn hơn. Bữa ăn, được dọn trên sàn nhà hay
ghế thấp.
Chuyên gia nông nghiệp quốc tế Phạm Thanh Khâm đă dừng buớc
viễn du, nhưng kỹ niệm về những ngày lê gót ở 20 quốc gia vẫn
không phai lạt v́ c̣n lưu lại trong tập Thuở Phiêu Bồng. Những
ghi chép trong tập sẽ giúp cho người đọc có thêm nhiều hiểu biết
rất thật và rất lư thú mà bài nói chuyện ngắn ngủi này không thể
nào giới thiệu hết.