Chúng tôi trở lại xóm Nước Nóng để tham dự lễ cầu siêu cho các nạn nhân,
trong ngày cúng thất thứ ba (21 ngày chết).
Cuộc
hội ngộ đầy niềm vui, hạnh phúc. Tin vui trước tiên là thi thể bà cụ
Nghỉ (người c̣n lại trong số 18 nạn nhân lũ lụt) đă được t́m thấy và
được chôn cất chu đáo. Bà cụ đă được về nằm bên người chồng và hai cháu
nội. Bốn nấm mồ có kích thước bằng nhau, nằm thẳng hàng ấm cúng trong
khói hương nghi ngút.
Việc
t́m kiếm thi thể bà Nghỉ kéo dài nhiều ngày sau cơn lũ lụt. Nhờ tin tức
kiếm t́m này mà nhiều người đi đến tận nơi và cùng tham gia vào công
việc cứu trợ. Đến tận nơi, thấy tận mắt, ḷng mới hiểu thấu được câu máu
chảy ruột mềm. Cảnh một làng quê xanh mát phút chốc biến thành đám cát
hoang vu. Ḷng không thương cảm làm sao được?
Đêm
thứ bảy ngày mồng 5 tháng mười âm lịch ban tổ chức nghi lễ vừa dựng xong
nhà trai đàn nơi khỏanh đất cát nằm trên thôn Triêm Đức. Đêm đến v́ sư
trưởng nghi lễ và đạo hữu tiếp đón đồng bào thôn xóm cũ nghe tin tụ hội
về. Một đêm nghi lễ đơn sơ, cầu nguyện cho những người đă chết và nhất
là cầu nguyện cho t́m được thi thể người c̣n lại. Đêm cầu nguyện diễn ra
trang nghiêm và giản dị. Mọi người đều đồng thanh tụng niệm Nam Mô A Di
Đà Phật. Lời tụng niệm âm vang như một làn sóng lan xa. Muôn sao trên
trời rưng rưng cảm động. Bầu không khí nơi xóm Nước Nóng lắng đọng, ấm
cúng. Ánh sáng của những ngọn đèn thắp trên nghi án đứng im lặng như
trăm búp sen hồng cùng tỏa sáng lung linh. Tâm t́nh của mọi người chan
ḥa thông cảm. Đêm cầu nguyện ngắn gọn mà đằm thắm. Mọi người giải tán
khi các ngọn đèn sáp gần tán.
Sáng
hôm sau, mặt trời vừa chiếu sáng trên cảnh vật th́ mọi người đều nhận
được tin từ xóm làng nơi phía nam loan đến là đă phát hiện được thi thể
của người c̣n lại. Gia đ́nh người con thứ cùng với gia đ́nh người anh cả
đến trước tiên. Xác mẹ bị chôn vùi cạnh một gốc tre trốc gốc. Nhận ra
thi thể mẹ nhờ chiếc áo ấm len xanh. Việc tẩn liệm và chôn cất được bà
con trong xóm chu tất vẹn tṛn ngay trong ngày. Tối hôm đó, một buổi hội
tụ tự nhiên gồm các tăng ni và người dân địa phương làm lễ cầu siêu cho
vong linh bà cụ.Có mặt trong buổi lễ, Thích nữ Diệu Hoa không hát mà nói
chuyện cùng các nạn nhân. Bài thuyết giảng vô cùng cảm động. Ư nghĩa
thâm sâu, lời nói rành mạch rơ ràng, đi thẳng vào những tấm ḷng đang
khao khát t́nh thương, mong được chia sẻ sự đau khổ tinh thần. Những đôi
mắt không c̣n ngấn lệ, ánh lên niềm vui, dịu đi nỗi buồn. Đêm nay người
dương thế ḷng an tâm và người cơi âm hồn thanh thản.
Sáng
hôm sau nhiều người ở các thôn xa kéo đến viếng thăm, và đồng ḷng ở lại
tham dự buổi lễ vào chiều hôm ấy. Người đông lại càng thêm đông.
Theo
chương tŕnh th́ lễ khai đàn dự định vào lúc 14 giờ, dưới sự chủ tŕ của
Ḥa thượng Thích Thiện B́nh trưởng giáo hội Phật giáo Khánh Ḥa thay mặt
Ban trị sự giáo hội Phật giáo Việt Nam. Sư ôn khởi hành từ Nha Trang vào
lúc bảy giờ sáng song khi đến đèo Cả th́ xe phải ngừng lại v́ trên đèo
nơi cua Đá Đen có tai nạn xe. Xe dừng bánh đứng đợi từ đèo Cổ Mă đến cua
Đá Đen của bên này Khánh Ḥa và từ bên kia cua Đá Đen đến ga Hảo Sơn Phú
Yên. Thời gian dự trù chậm trễ nên măi đến 15 giờ 30 buổi lễ mới bắt
đầu.
Đại
lễ được tỉnh giáo hội Phật giáo Phú Yên cùng với chùa Từ Tôn Ḥn Đỏ Nha
Trang tổ chức. Lễ đài được dựng trên khu đất cát nằm trên xóm Nước Nóng
trước đây. Về tham dự ngoài các v́ đại diện các cơ quan đoàn thể, các v́
tăng ni và phật tử c̣n có các gia đ́nh bà con xóm Nước Nóng, thôn Triêm
Đức và nhân dân xă Xuân Quang 2. Số đông kể đến hàng ngàn.
Trên
băi cát từ đường cái liên xă qua thôn Triêm Đức, xe ô tô, xe máy để dày
đặc. Trên băi cát xóm Nước Nóng nhà tạm, sườn sắt lợp tăng bạt được bài
trí trang nghiêm Gian chính diện là khu nghi lễ. Bên phải là khu tưởng
niệm, bên trái là khu tiếp tân.
Trưởng đoàn tổ chức và điều hành nghi lễ là Đại Đức Thích Chúc Minh trụ
tŕ chùa Từ Tôn Ḥn Đỏ Nha Trang. Một v́ quan khách là nhà báo, nhà thơ
Lê Anh Dũng mang quân hàm Đại tá từ Đà Nẵng vào tham quan đă t́nh nguyện
đứng làm phát ngôn viên cho buổi lễ trong thời gian chờ đợi khai đàn.
Xóm
nước Nóng có tên là thật là xóm Trường song v́ trước đây tại xóm này có
một con suối nhỏ có nước nóng nên dân trong làng quen gọi xóm Nước Nóng.
Xóm Trường là tên trên giấy tờ.
Khi
Ḥa thượng Thích Thiện B́nh xuất hiện th́ toàn thể nhân dân trên hội
trường đều rưng rưng cảm động v́ h́nh dáng một v́ sư già có gương mặt
phúc hậu, bước từng bước chậm đi từ xa vào hội trường. Nghĩ đến ngh́n
dặm xa xôi, một v́ sư trưởng lăo trên 90 tuổi c̣n cố gắng đến để chứng
giám buổi cầu siêu và thắp nhang cho những người đă khuất th́ sự chờ đợi
của nhân dân địa phương hôm nay đă được bù đắp.
Buổi lễ diễn tiến tuần tự. Lời xin lỗi v́ đến không đúng giờ của Ḥa
Thượng Thích Thiện B́nh khi phát biếu khai đàn làm cảm động ḷng người.
Sự tụng niệm cầu siêu cho các vong linh được chu toàn. Sau khi đi quan
sát khu cát bồi xóm Nước Nóng, v́ sư trưởng lăo trở về Nha Trang, trong
im lặng, ḷng mong không làm gián đoạn buổi lễ tụng kinh cầu siêu và
thỉnh linh đang tiếp diễn. Đêm hôm đó c̣n thực hiện lễ phóng sinh đăng.
Người tham dự ban chiều sau khi được ban tổ chức mời cơm đă ở lại tham
dự gần như đầy đủ. Những ngọn đèn h́nh đóa hoa sen được thắp sáng và sắp
hàng ngay ngắn chung quanh đàn trường Mọi người ngồi yên lặng lắng nghe
lời tụng kinh. Ḷng rưng rưng theo những ngọn đèn rung rinh tỏa sáng..
Ngoài xa, dưới những gốc tre, gốc cây và trên những nền nhà trở trọi có
những ngọn hoa đăng đang hắt hiu trong bóng đêm. Mỗi ngọn đèn tượng
trưng cho ánh đèn của 47 ngôi nhà của xóm Nước Nóng thắp sáng đêm đêm,
sau 21 ngày xa vắng, nay lại được bừng sáng, nồng ấm hương t́nh gia
đ́nh. Thôn xóm đêm nay là đêm hội tụ cuối cùng để rồi mai sau tan mờ
theo dĩ văng. Đêm nay người dân của xóm Nước Nóng chẳng những hạnh phúc
trong đêm hội họp đồng hương để vơi đi nỗi thương nhớ những người thân
đă ra đi. Nghe tiếng tụng niệm Nam Mô A Di Đà Phật, có người lâu nay
không bao giờ biết đến mà đêm nay trở nên thân thương như tiếng nói thân
t́nh. Trong cơn hoạn nạn, đau khổ, ḷng con người mới thấy cần đến sự
cứu vớt tâm linh song song với sự giúp đỡ vật chất. Đêm nay tiếng tụng
kinh của các v́ tu hành mới êm ấm đi vào tâm khảm của dân làng. Ngọn đèn
trên đài sen không c̣n gợi đến sự hắt hiu mà đằm thắm ấm áp con tim.
Khỏang tối mênh mông không c̣n đặc quánh cô quạnh mà là một màn tối nhớ
nhung làm sáng thêm ánh đèn hội ngộ. Mới có ba tuần mà ḷng tưởng chừng
như đă ba năm cách biệt. Sự nhớ thương dồn dập vây quanh và tâm hồn cô
quạnh trong biển trời vời vợi, khiến người trên dương thế, hôm nay có
được niềm vui trọn vẹn và người ở cơi âm, ấm áp linh hồn. Đêm cầu nguyện
này có ư nghĩa biết là dường nào, một phần là nhờ có việc t́m được người
chết cuối cùng, về nằm chung trong một nghĩa trang.
Sau
lễ cầu siêu là lễ thả hoa đăng trên sông Kỳ Lộ. Sông Kỳ Lộ thuộc sông
Cái tỉnh Phú Yên. Tuy không lớn bằng sông Ba song nước sông vẫn luôn
luôn cung cấp đủ cho các cánh đồng huyện Đồng Xuân, Tuy An..
Cầm
đèn hoa đăng trên tay, mỗi người dân tham dự lặng lẽ đi nối tiếp nhau từ
xóm Nước Nóng đến bờ sông Kỳ Lộ.Trong đêm đen, dưới ánh đèn leo lét
những bước chân êm đềm đi nhẹ nhàng trên cát. Đoàn người cầm đèn nối
tiếp nhau đi, tạo thành một ḍng ánh sáng liền lạc từ xóm Nước Nóng đến
bờ sông Kỳ Lộ. Nước sông trôi lờ lững. Trời cao dày đặc sao trời. Gió
hiu hiu thổi. Người th́ đông song cảnh vật vẫn im lặng. Xong một hồi
kinh tụng niệm, những chiếc đèn được thả trôi trên ḍng sông phẳng lặng.
Ánh sáng bập bùng, những cánh hoa sen ửng hồng soi ḿnh trên ḍng nước.
Bờ sông có băi cát phẳng lờ nên việc thả hoa đăng rất thuận tiện. Đèn
trôi trên ḍng nước, người đứng trông theo bùi ngùi cảm xúc. Trước đây
từ ḍng sông này nước lũ đă ào ạt chảy vào thôn xóm cuốn tất cả sinh
linh và vật chất. Hôm nay cũng chính trên ḍng sông này những chiếc hoa
đăng bập bùng trong gió đem đến niềm cầu chúc an lành. Con sông này đă
nhiều năm rồi vẫn yên lành đem nước về cho thôn xóm. Những mùa nước lũ,
nước sông dù có dâng tràn song vẫn không làm tai hại đến con người.
Nhưng từ khi trên nguồn bị con người đốn cây tán phá rừng trầm trọng,
khiến cho nguồn nước lũ không có rừng cản ngăn nên nước xuống ào ạt gây
hại cho dân làng. Chính con người gây hại cho con người.
Đêm
thả hoa đăng để cầu nguyện cho những linh hồn người tử nạn. Những cánh
hoa đăng h́nh như không trôi về biển cả mà trôi đọng trong tâm hồn những
người dân chứng giám đêm nay. Ánh đèn bập bùng sưởi ấm tâm hồn họ măi
măi, bừng lên khi có dịp bước chân đến với ḍng sông.
Sáng
hôm sau là lễ tụng kinh cầu an –cầu siêu và lễ cúng ngọ, cúng tiễn linh,
cúng cơm và thỉnh linh về chùa.
Dưới
gốc tre già c̣n trơ rễ, tôi ngồi hầu chuyện cùng một cụ già tuổi đă 82,
người ở xóm trên. Cụ kể cho tôi nghe diễn biến trận lũ đă tràn qua xóm
Nước Nóng, gia đ́nh cụ chạy nạn như thế nào và nhất là việc t́m được thi
thể của bà Nghỉ. Theo cụ th́:
“Hơn 80 năm nay tôi chưa hề thấy có một trận lũ lụt nào to như vậy. Mặc
dù được cấp báo trước song không thể nào ứng phó được. Buổi sáng băo
đến, trưa mưa tầm tă và đêm đến th́ lũ tràn về. Gia đ́nh tôi may ở gần
núi nên di dời đi được trong cơn lũ. Nước ngập đến đâu chạy đến đó. Gia
sản bị lũ cuốn trôi, may mà không có người nào trong gia đ́nh gặp nạn.
Xóm tôi tuy không bị xóa sổ song ruộng vườn cũng bị cát lấp lung tung,
chắc c̣n lâu mới phục hồi được.
Chính quyền xă giúp đỡ dân chúng thật tận tâm, việc cứu trợ thật chu
đáo.
Trước đây tôi chưa hề đi lễ chùa. Phần đông chỉ mấy người đàn bà. Hôm
nay tôi mới thấy tận mắt lễ “làm chay” của Phật giáo. Tổ chức qui mô,
tăng ni Phật tử rất thiện tâm và nhất là nhân dân trong vùng đều có mặt
đông đủ. Có cả những bà con ở các vùng xa đều về tham dự.
Cả gia đ́nh tôi đều có mặt, hiện đang ngồi dự lễ tụng kinh, ăn uống đều
nhờ ở các bà, các ni cô chẩn phát. Tuy ăn cơm chay nhưng no. Chưa có một
đám “cúng chay” nào to lớn như đám này.Tuổi đă già song khi nh́n thấy
ông Ḥa thượng Thiện B́nh ở Nha Trang chậm răi đi vào tôi cảm động quá.
Người ta già cả mà không ngại đường xa đến thắp nhang trong lễ hội th́
thật “công đức” quá.
Khi hôm, tôi có dự lễ cầu siêu và phóng sanh đăng trên ḍng sông Kỳ Lộ.
Cảm động quá. Đây là món quà cứu trợ có giá trị hơn hết. Không những gia
đ́nh có người lâm nạn rất biết ơn mà chúng tôi cũng thành thật ngơ lời
cảm tạ.”
Buổi
lễ cầu siêu cho các nạn nhân trong băo lũ đă thành tựu viên măn.