Trang Thơ và Truyện của Phạm Thanh Khâm               |                 www.ninh-hoa.com



 

Phạm Thanh Khâm

- Sinh trưởng ở Ninh Ḥa.
  Học tại các trường Mỹ Lệ,
    Đức Trí, Nam Thông,
   Vơ Tánh, Chu Văn An,
  Cao Đẳng Nông Lâm Súc.

- Làm việc tại Bộ Nông Nghiệp Sài G̣n với chức vụ sau cùng  là Giám Đốc
  Nha Canh Nông đến tháng
  2, 1974 được gởi đi du học
Hoa Kỳ về ngành
 Kinh-Tế Nông-Nghiệp.

- Định cư cùng gia đ́nh ở
  Hoa  Kỳ và được tuyển dụng làm chuyên gia cho nhiều dự án phát triển nông nghiệp tại
  20 quốc gia ở Phi Châu và Á
  Châu với các cơ quan phát
  triển quốc tế IFDC, ISNAR,
   USAID, UNDP, IFAD, FAO.  
  
- Từ năm 2004 đến 2006,
 là thành viên của toán chuyên gia tổ chức toàn bộ guồng máy hành chánh
  của  các Phủ Bộ thuộc nội
  các  chính phủ A-Phú-Hăn
  (Second Emergency Public
    Administration Program
  SEPAP) do Ngân Hàng Thế
   Giới tài trợ.


 

- Từ năm 2008, nghỉ hưu trí


 

 

 

 

 

 

 

KABUL NHỮNG NGÀY CUỐI ĐÔNG 2014

Chuyên gia PHẠM THANH KHÂM
 

 

 

    Sau tám năm tôi trở lại thành phố thân quen Kabul. Tuyết trắng xóa c̣n bao phủ đồi núi bao quanh thủ phủ Kabul ở độ cao 1,800 m so với mặt biển. Dù tôi đă viết nhiều về đời sống ở thành phố này trong các chuyến đi trước, nhưng ở mỗi chuyến đi đều có những họat cảnh xảy ra khác nhau. Lần này tôi thấy nhiều thay đổi. Đường phố Kabul đông đúc hơn với dân số có 0.5 triệu người vào năm tôi mới đến 2004, nay đă tăng lên 5 triệu người. Năm 2004 quân đội Afghanistan chưa có quân số, nay đă có trên 350,000 binh lính.

    Nhờ các công tŕnh trợ giúp của Liên Hiệp Quốc (UNAMA, ISAF, quân đội NATO và các quốc gia kỹ nghệ) trong vài năm qua, đất nước này bắt đầu thấy được ánh sáng ở cuối đường hầm với nhiều bất trắc. Phi trường Kabul có thêm terminal do Nhựt xây cho. Phi đạo được sửa chữa và nối dài nhờ công binh Mỹ. Hệ thống radar do Pháp gắn. Đội ngủ quan thuế đến cảnh sát nhập cảnh do Đức huấn luyện. Viện trợ Hoa Kỳ, Ngân Hàng Thế Giới, Ngân Hàng Á Châu giúp xây đường xa lộ ṿng đai Afghanistan. Quân đội Mỹ gắn đường dây fiber optic. Có điện nhưng không đủ ngay cả “điện sạch” do các tấm pin mặt trời. Các đường điện cao thế từ Tajikistan, Ubezkistan với nhiều trắc trở v́ c̣n vấn nạn ḿn chất nổ và các trận đánh nhau.

 

    Ngành giáo dục có dấu hiệu khá hơn. Đa số giới trẻ đều biết Anh Ngữ. Kabul có trên 20 đại học công và tư và nhiều đại học công tư ở tỉnh. Các lănh vực khác bắt đầu được điều nghiên lại để thích nghi cho việc tái thiết vào thời kỳ hậu Karzai. Cộng đồng Âu Châu EU đi tiên phuông trong công tác viện trợ. Các định chế tài chính thế giới và các quốc gia kỹ nghệ khác đang điều chỉnh sự đóng góp của họ. Là quốc gia hồi giáo, Afghanistan c̣n nhiều vấn đề nhạy cảm giữa các bộ tộc lớn như Pasthun (gốc Pakiskan), Tajik (gốc Hy Lạp từ thời Alexander đệ 1), Turkemen (gốc Thổ Nhĩ Kỳ), Hazarra (gốc Mông Cổ từ thời Kubilai Khan), giữa Sunni và Shite.

 

    Người càng đông, dân ở thủ đô Kabul phải xây nhà trên núi bao quanh thành phố như ảnh minh-họa sau đây.

Nhà xây ở trên đồi Kabul đối diện Bộ Nông Nghiệp A-Phú-Hăn. Ảnh chụp ngày 20/3/2014

 

    Dư âm của cảnh cũ người cũ luôn vương vấn bên tôi. Những người tôi từng làm việc chung với họ nay đă chuyển đi nơi khác hoặc c̣n ở trong đất nước này hoặc đă trở về quê hương thứ hai khi họ trốn chạy tỵ nạn trước đây như Thụy Sĩ, Canada… Có người đă đi về thế giới bên kia như cựu Chủ tịch Jallal Gardizi của Ủy Ban Cải Tổ Hành Chánh làm việc sát cánh với tôi năm 2005. Tôi ngậm ngùi nh́n lại di ảnh của ông. Tôi và ông có chụp tấm ảnh chung năm 2005 in ở trang 96 trong sách “Thuở Phiêu Bồng” của tôi do trang mạng www.ninh-hoa.com xuất bản năm 2013. Nh́n ảnh và nh́n lại thân phận của ḿnh, tôi cảm nhận cuộc đời thực phù du. C̣n giúp ích được xă hội để thấy ḿnh c̣n sống.

 

    Lần này tôi và Anh Đinh Xuân Quân cùng đến Afghanistan để đóng góp xây dựng phần mềm việc phát triển nền nông nghiệp. Anh Quân là chuyên gia kinh tế, tôi là chuyên gia nông nghiệp làm việc trong khuôn khổ viện trợ EU.

 

Tiến sĩ Đinh Xuân Quân và tôi tại Bộ Nông Nghiệp Kabul A-Phú-Hăn. Ảnh chụp ngày 12/3/2014.

 

    Trong tháng đầu tiên, hai chúng tôi cùng ở tại một guest house có nhiều pḥng với các chuyên gia ngọai quốc khác. Cơ quan bảo vệ an ninh cá nhân cấp mỗi người một máy GPS nhỏ loại bỏ túi luôn luôn mang theo trong người để lúc nào họ cũng biết được từng người ở đâu, và trong trường hợp hữu sự họ kịp thời tiếp cứu.

 

    Điều đặc biệt cho chuyến đi này của tôi lại rơi vào thời điểm cuộc bầu cử Tổng Thống và Hội Đồng Tỉnh ngày 5/4/2014. Báo chí, giới truyền thông quốc tế loan tin đầy đủ diễn tiến cuộc bầu cử và bàn cờ chính trị thời hậu Karzai. Tôi đă đi xem và viết chi tiết hai lần bầu cử Tổng Thống ngày 9/10/2004, bầu cử Quốc Hội và Hội Đồng Tỉnh ngày 18/9/2005 đăng trên trang mạng www.ninh-hoa.com trong bốn chuyến đi 10 năm trước. V́ kỳ bầu cử lần này có quá nhiều bất trắc, tất cả chuyên gia được điều động rời khỏi Kabul trong thời gian từ 1/4/2014 đến 11/4/2014. Do vậy tôi và Anh Đinh Xuân Quân đă có flight ticket details và confirmed hotel reservation di tản với hành trang nhẹ đến Dubai trong 10 ngày sau đó trở lại nhiệm sở ở Kabul. Tôi sẽ viết chuyện đường xa 10 ngày ở Dubai kỳ tới.

 

     Những ngày cuối tháng 3, 2014 thủ đô Kabul lại đón tiếp hơn mười nguyên thủ quốc gia đến dự “The Farewell Party” của Tổng Thống Karzai sắp măn nhiệm kỳ. Mọi di chuyển giới hạn hơn, chỉ xảy ra lúc tối cần thiết. Lực lượng an ninh làm việc khẩn trương hơn để cố kiểm soát một thủ đô đông đúc như hiện nay Internet là phương tiện được xử dụng cho công việc ở sở và liên lạc với thế giới bên ngoài. Tôi có thể nói chuyên “on Skype” với gia đ́nh thường xuyên. Nhờ có Skype đă giúp tôi tiếp tay một chuyện nhà khá ngộ nghĩnh.

 

    Câu chuyện xảy ra như sau. Số là bà xă của tôi lái xe đi chợ ở Houston. Vào tiệm mua xong tất cả những ǵ cần thiết. Ra xe tính chất đồ vào xe để lái về nhà. T́m không thấy xâu ch́a khóa. Nh́n kỹ th́ thấy đă bỏ quên bên trong xe. Bà xă gọi về bảo đứa con rể mang ra ch́a khóa dự pḥng số 2. Ch́a khóa số 2 thất lạc không kiếm ra. Bà xă của tôi tính gọi locksmith. Đứa con rể gọi tôi on skype hỏi c̣n ch́a khóa nào nữa không. Tôi nói có cái thứ ba tôi vừa làm xong trước khi đi Afghanistan cùng chi tiết nơi cất giữ cái ch́a khoá này. Việc bỏ quên ch́a khóa bên trong xe của bà xă của tôi được gỉải quyết nhanh chóng nhờ Skype liên lạc được với tôi đang làm việc ở sở cách nhà 9.5 múi giờ. Thời buổi tân tiến là vậy!

 

    Tuy di chuyển hàng ngày rất cẩn trọng, tôi và đồng nghiệp thưởng thức một buổi ḥa tấu vĩ cầm do Violinist William Harvey cùng trú ngụ chung guesthouse tŕnh diễn ba nhạc phẩm lừng danh của J.S. Bach, Chopin, Paganini. Buổi ḥa tấu nhạc được Afghanistan National Institute of Music và Institut Français d’Afghanistan bảo trợ. Ảnh sau đây minh họa đêm tŕnh diễn âm nhạc và bữa cơm chiều thường ngày của nhóm chúng tôi tại guest house.

Đứng b́a tay trái là American violinist, composer, conductor, and arranger William Harvey. Ảnh do tôi chụp tại Lycée Francaise Kabul ngày 13/3/2014

 

Một trong những bữa cơm chiều hàng ngày tại guesthouse. Từ trái sang phải: Giuliano Masini (đứng), Đinh-Xuân Quân (ngồi), Phạm Thanh Khâm (đứng), Violinist William Harvey (ngồi), Edgardo Giordani (đứng). Ảnh chụp ngày 14/3/2014 tại Kabul

 

    Đất nước A-Phú-Hăn được nhắc nhở là xứ trồng nhiều cây á-phiện nhứt thế giới. Số liệu mới cho biết nông dân A-Phú-Hăn ngoài việc trồng các loại ngũ cốc, khoai củ, cây ăn trái…, có đến 15.2% nông dân thích trồng á-phiện v́ thu về lợi nhuận khá hơn. Trong buổi dự thuyết tŕnh về chương tŕnh trồng cây ăn trái do EU tài trợ, tôi biết thêm chi tiết về cây lựu được trồng rất nhiều sau bốn lọai trái cây chính là nho, táo, hột điều, trái mơ ở xứ này.

 

    Vào một sáng đầu tuần, tôi bị đánh thức dậy sớm do tiếng đọc kinh Quran từ đền thờ Hồi giáo cách không xa guesthouse. Vén màn cửa sổ thấy tuyết của những ngày cuối đông rơi. Vào bàn mở cái máy PC đọc e-mail, tôi rất vui đọc được thơ của Vinh-Hồ gửi từ Orlando, Florida. Nhớ lại chuyến đi du lịch thăm xứ Vạn Hồ hồi tháng 8/2013, nhà thơ Vinh Hồ đă cho tôi nghe nhiều bài thơ cảm tác dọc hành tŕnh. Nghe trên xe chưa hết, c̣n tiếp tục được nhà thơ giữ lại ở cầu thang máy trong khách sạn trước khi vào pḥng riêng từng người nghe tiếp cho hết các bài thơ. Thi sĩ Vinh Hồ sao mà tài hoa vậy !

 

    Chưa hết, lần này anh c̣n ra đôi vé đối để mặc khách tao nhân tham dự. Anh bảo tôi tham dự. Để đánh dấu cảnh tuyết rơi ở xứ nghèo đói loạn lạc xa xôi, tôi loay hoay t́m vần t́m ư để viết ra th́ tài xế đến đưa đi làm. Cũng may là nếu có th́ giờ chưa chắc tôi đă viết đúng theo niêm theo luật vế đối. Ôi chao làm thơ như tôi sao vất vả quá.Tuy vậy tôi ghi vội hai câu sau để Vinh Hồ muốn điều chỉnh sao cũng được.

 

 Sáng Kabul lời kinh Quran vang động;

 Tuyết cuối đông rơi ở Afghanistan buồn.

 

    V́ phải đi vào sở hội họp liên miên, xin hẹn các bạn kỳ tới.

 

Tashakor wa Khada hafiz

(Thank you & Goodbye)

 

Ảnh của tôi chụp ngày 12/3/2014 tại Bộ Nông Nghiệp Kabul A-Phú-Hăn

 

 

 

 

Viết tại Kabul ngày 20/3/2014

Senior Policy/Institutional Development Adviser

Ministry of Agriculture Irrigation and Livestock

Phạm Thanh Khâm

 

 

 

 

 

 

Trang Thơ và Truyện của Phạm Thanh Khâm             |                 www.ninh-hoa.com