PHẦN 2:

 

Sương khuya rơi đọng vẫn còn thấm ướt những gốc mạ của cánh đồng. Đợi khi trời vừa hừng sáng đám trẻ lon ton đi ra đồng ruộng để bắt dế. 

Dế thường gáy vào buổi sáng sớm ban mai, hoặc những buổi chiều chạng vạng tối hay giữa đêm khuya im lìm thanh vắng. Nhưng vào những buổi trưa hè nóng bỏng thì dế ưa túc mái dưới hang hoặc trong những khe nứt của ruộng đồng.

Thân hình của dế có đôi cánh mỏng rất dài, cộng thêm đôi cánh phụ ở phía bên trong giúp cho dế cất cánh bay dễ dàng. Dế có một miếng chắn ngang ngay cổ giáp đầu và mình, trên cánh có hai chấm vàng ở hai góc. Đôi cánh dế cồ bóp thả bóp thả nghe kêu xào xạo và có những nét tròn tròn gợn sóng, trong khi cánh dế mái thì có rằn sọc dài và khi ta bóp vuốt nhẹ rất mịn màng không nghe tiếng để ta phân biệt giống của dế vào ban đêm.

Dế có hai râu dài, hai mắt, hai tai, sáu chân và hai đùi to và mạnh.  Phía ngoài sau đuôi của dế cồ có hai nét giống hình chữ V, còn dế mái thì có hai cây trâm, cây trên dài hơn một nửa của cây dưới và cuối đầu đuôi có một chấm nhỏ hình bầu dục, khắp mình thường thì màu đen, đỏ, vàng, nâu và xen lẫn cả bốn màu.

Ở đây ta chỉ nói lên dế đá sồng ở đồng ruộng, gò mả, bụi cỏ, bụi cây, bờ biển hoặc trong những đống đá ba lát,.v.v...chứ không phải dế chó hoặc dế nho nhỏ thường sống quen với trong những mái nhà vách đất và trong đống gạch.

Dân gian thường có câu :

Cồ lửa mạnh càn, cồ thang mạnh thúc.

Trong thời học sinh đang học lớp tiểu học, tôi cùng các bạn thường hay chơi đá dế.  Nhớ lại quãng đời thơ ấu ấy, có những lúc mình phải nhịn ăn sáng để lấy tiền mua dế vì quá thích.

Ở trước cổng trường vào những buổi sáng sớm, thường có những người mang thùng dế từ xa đến bán như ở các vùng quê, vùng biển,.v.v...Trong một thùng như vậy cũng có hàng trăm con dế lớn nhỏ khác nhau. Sống chung trong một khoảng không gian như vậy, chúng thi nhau đá lộn, rồi chạy tán loạn trong thùng.  Có con bị gãy chân trước, có con thì gãy chân sau hoặc có con thì bị cắn gãy cái đùi hoặc rụng râu,.v.v...và chúng gáy lên rất nhiều âm thanh xen lẫn khác nhau làm cho chúng tôi nghe mà ham muốn.

Có con gáy tiếng trong trẻo, có con gáy tiếng rè rè, cũng có con gáy tiếng nghe gằn gằn,.v.v...

Dế ăn đủ các loại rau cỏ, lẫn bắp và khoai lang,.v.v... Lúc tôi còn quá bé nên nên không biết bắt dế như thế nào, phần thì sợ ma mà không dám đi trên con đường đến chỗ bắt dế vì xưa kia dọc theo những con đường làng toàn là những cây dong và gò mả.

 

 

 

Đón Xem PHẦN 3

 

 

 

 

 

 

Nguyễn Xuân Hoàng

Minnesota, tháng 2/2015