Trang Thơ & Truyện:  Thục Minh            |                 www.ninh-hoa.com


Nguyễn Thị Thục
Bút danh:  Thục Minh

***

- Sinh năm 1976 tại Dục Mỹ, Ninh Ḥa.  

 

- Học Tiểu học và Trung học Cơ sở tại Dục Mỹ, và Trung học Phổ thông tại Trường Nguyễn Trăi, thị trấn Ninh Ḥa, tốt nghiệp năm 1994.  

 

- Cựu sinh viên trường đại học tại ĐH Khoa Học Tự Nhiên Sài G̣n (trước năm 1995 là Đại Học Tổng Hợp), tốt nghiệp năm 1998. 

 

- Du học tại Vương Quốc Bỉ, tốt nghiệp Thạc Sĩ.   

Hiện làm việc tại Singapore.


 

 

 

 

Nước Nhật không chỉ có hoa anh đào

 

Tôi đến Tokyo tháng 11, giữa mùa thu, xa lắm mùa hoa anh đào nở mà mọi người đều mong đợi. Không hoa anh đào, nước Nhật vẫn có khối giá trị mà tôi ngưỡng mộ sâu sắc.

Thục Minh tại Đại học Tokyo

Thục Minh

Tokyo-Singapore, tháng 11.2010

 

 

Kỳ 3: Bên trong tấm áo Kimono

 

Một người thầy của tôi bảo phía sau đời sống công nghiệp của người Nhật là một cơi riêng bí ẩn và một nền văn hóa tôn nghiêm. Tôi khao khát khám phá điều đó.

Geisha và tấm áo kimono – nét đặc sắc
của văn hóa Nhật Bả
n

Nếp nhà

 

Tôi thông báo với Kaori rằng sẽ đến Tokyo một tuần. Cô ấy bất ngờ và mừng rỡ. “Chúng ta nhất định sẽ gặp nhau và ḿnh sẽ đưa bạn thăm thú thành phố, thưởng thức những món ăn truyền thống của Nhật”, Kaori trả lời.

 

Tôi quen Kaori ở Singapore. Cô ấy làm biên tập cho J-Plus, một tạp chí giải trí dành cho cộng đồng người Nhật tại Singapore. Kaori từng phỏng vấn tôi để viết bài giới thiệu về ẩm thực Việt Nam tại Singapore trên J-Plus. Chúng tôi khá thân, dù tính cách khác biệt. Kaori từng học ở Mỹ, Pháp, rất cởi mở, nhưng điềm đạm, nhẹ nhàng và quyến rũ. Hồi tháng 4.2010, Kaori rời Singapore về lại Tokyo, và dự định sang Anh học thêm báo chí. Rồi dự định không thành, cô ở Tokyo với cha mẹ và làm việc tại nhà cho một công ty của Singapore.

Vui mừng gặp lại Kaori ở Tokyo

Tôi muốn đến thăm gia đ́nh Kaori “để xem kiến trúc nhà cửa của người Nhật”, tôi ngỏ ư như thế nhưng trong ḷng th́ muốn nhiều hơn. Tôi muốn biết thế giới riêng tư và nếp nhà của dân tộc có chiếc áo kimono kỳ bí.

 

Kaori khổ sở thông báo với tôi rằng mẹ cô đă khước từ mong muốn của tôi, dù bản thân cô rất muốn mời tôi lưu trú ngay tại nhà cô và “sẽ trổ tài nấu ăn” cho tôi thưởng thức. (Chúng tôi từng lên kế hoạch nấu ăn ngay tại nhà tôi ở Singapore, nhưng không thành). Kaori tiếc lắm, cô xin lỗi nhiều lần và nói khi nào sắm được nhà riêng, nhất định sẽ mời tôi sang chơi. Tôi cũng lấy làm tiếc, nhưng an ủi Kaori rằng tôi vui mừng v́ mẹ cô ấy đă nói thẳng điều bà không thích, và tôi hạnh phúc khi tôn trọng được truyền thống và mong muốn của mẹ cô.

 

Khi đến Tokyo, hỏi chuyện nhiều người, tôi mới biết người Nhật coi trọng sự riêng tư của gia đ́nh đến mức họ không muốn người lạ đến nhà, không thuê người giúp việc, trừ những gia đ́nh thượng lưu thường mở tiệc, tiếp khách tại tư gia.

 

Cúi xuống thật thấp

 

Khách sạn 5 sao New Otani lúc nào cũng nườm nượp người. Tôi quan sát thấy phần đông khách lưu trú là người Nhật. Họ ăn mặc sang trọng và quư phái. Bây giờ là mùa thu, tiết trời lành lạnh. Phụ nữ mặc những chiếc váy dài, mang vớ đen, giày bít, khoác áo măng-tô nhiều kiểu dáng. Các cô gái trẻ th́ váy ngắn, giày cao cổ, vớ dài ngang đùi hoặc ngang bắp chân. Họ không xách túi LV, Gucci, Hermes… mà là những chiếc túi sang trọng mang thương hiệu Nhật. Đàn ông mặc những bộ veston, complet, cà vạt. Gặp nhau nơi tiền sảnh, họ cúi người chào nhau. Nơi góc này góc khác, những nhóm người đứng xoay tṛn tṛ chuyện. Trước lúc chia tay, họ đồng loạt cúi gập người chào nhau, như các vận động viên thể thao làm nghi thức trước khi thi đấu vậy. Không chỉ 1 lần, có khi họ cúi xuống 3-4 lần ǵ đó. Cúi càng thấp càng thể hiện sự tôn trọng người đối diện, tôi nghe người ta nói vậy.

 

Nhiều ngày dài cuốc bộ trên các con đường heo hút cạnh Đại học Tokyo, hay những đường phố nhộn nhịp người mua sắm ở khu Ueno, Ganza, Shibuya… tôi cũng gặp những cảnh chào nhau như thế. Thi thoảng ở những giao lộ nhỏ, tôi thấy mấy anh cảnh sát cúi đầu chào người phu quét đường. 

 

Bước vào quán xá, nhà hàng, người đón khách trước cửa cúi người và chào thật to. Tất cả nhân viên bên trong đồng loạt cất lời chào đón. Khi khách bước ra, điệp khúc cảm ơn và chào tạm biệt cũng đồng loạt vang lên. Một lần vào tiệm sushi một ḿnh, tôi nghệch mặt không hiểu chuyện ǵ xảy ra khi bỗng dưng toàn thể đầu bếp, người phục vụ lẫn thực khách dừng tay, hướng về quầy bếp và đồng loạt nói điều ǵ đó dĩ nhiên tôi không hiểu. Ngó quanh mới biết đó là nghi thức tống tiễn một con cá sống lên thớt!

 

Ở những nhà hàng sang trọng, đặc biệt nơi có geisha phục vụ, nghi thức c̣n trang nghiêm gấp bội. Khách phải cởi bỏ giày dép bên ngoài, đi chân trần hoặc mang dép do chủ nhà phục vụ để không làm bẩn nền nhà. Những người làm hướng dẫn viên hoặc đưa rước khách th́ không được mời ăn, cùng lắm là được ăn khi khách đă gần xong bữa.

Một geisha chuốc rượu sake nóng

Tại một nhà hàng có thâm niên gần 100 tuổi trong khu Mukojima nổi tiếng là nơi đào tạo geisha của Tokyo, chúng tôi được tiếp đăi như đế vương. Xem các geisha chuốc rượu, múa hát và biểu diễn nhạc cụ dân gian, tôi có cảm giác như lạc vào một thế giới nào đó, xa hoa mà huyền bí, tôn nghiêm. “Ngày nay, khái niệm geisha có những biến tướng đến nực cười”, người chủ nhà hàng than thở với chúng tôi. Nhưng xem phim Hồi ức một geisha, thấy cảnh người chủ viện đào tạo geisha quỳ và cúi rạp người chào Sayuri khi cô đi phục vụ khách về và cô geisha cung kính đáp lễ, tôi ngưỡng mộ văn hóa và cách ứng xử của người Nhật.

 

Sau mấy ngày ở Tokyo, tôi đă có thói quen đặt một tay trước bụng và cúi người khi muốn hỏi đường hoặc nhờ vả ai điều ǵ đó, cũng như khi cảm ơn họ.

 

Xem Kỳ 4

 

 

 

 

    Thục Minh 
Tokyo-Singapore, tháng 11.2010

 

 

 

Trang Thơ & Truyện:  Thục Minh              |                 www.ninh-hoa.com