TẢN MẠN MÔNG LUNG Nguyễn Thi Thanh Trí   Đêm. Đã khuya lắm rồi thì phải. Tôi không dám mở điện thoại coi giờ vì ánh sáng loé lên, cháu ngoại biết liền. Trăn trở, lật qua lật lại, xoay ngang xoay dọc, vẫn không ngủ được. Chắc hồi chiều nhỏ con cứ hỏi Má uống gì? rồi một lô maketing: sữa đậu nành, bơ dầm bơ xay sầu riêng, rau má kem, chè đủ thứ... chè khúc bạch đi! Quán này không có. Hay má uống trà sữa trân châu đường đen. A! Thứ này trẻ nhỏ khoái nè! Người lớn thì cafe sữa. Dụ trẻ nhỏ, quán xá đổi qua trà sữa thêm viên bột tròn tròn đỏ tím vàng dẻo dẻo dai dai, pha đường đen để gọi là không có hoá chất tẩy trắng. Ừ! Mạ với Kyhuy một phe. Thích uống cafe buổi sáng nhưng bao tử nó hành. Mùi cafe Highland bay lên, đánh thức khứu giác. Uống trà đỡ nhớ. Nào ngờ, nó làm mình rộn ràng thao thức. Suy nghĩ đủ thứ. Nhớ vẩn vơ...   CHUYỆN ĐỜI   Đọc bài báo vụ gian lận thi cử Sơn La, Hoà Bình, tôi giật mình:... vì ai cũng gù, mình thẳng lưng sẽ thành khuyết tật, câu nói của Trưởng phòng Khảo thí Hoà Bình. Đau xót phải chứng kiến nhà giáo đứng trước vành móng ngựa và càng đau xót hơn khi nghe câu nói ấy. Trong cuốn sổ tay, tôi đọc lại lời của Cố Tổng thống Nelson Mandela: Để phá hỏng một quốc gia không cần bom nguyên tử hay tên lửa mà chỉ cần hạ thấp chất lượng giáo dục và gian lận trong thi cử... và rùng mình khi nghĩ đến hậu quả của nó. Bác sĩ hại người, toà nhà sụp đổ dưới bàn tay xây dựng của kỹ sư dỏm, học trò gặp phải giáo viên dở... Và tôi. Và bạn. Chúng ta đang cố gắng đứng thẳng làm người trong lương tri thức tỉnh, xứng đáng là người đừng để phần Con lấn át phần Người.   Ngành Y tế, ê kíp 100 bác sĩ mổ thành công tách đôi ca song sinh Trúc Nhi-Diệu Nhi như 32 năm về trước bác sĩ Trần Đông A mổ ca Việt-Đức. Xin nghiêng mình cảm phục chiến sĩ áo trắng cũng như đã chiến thắng Covid 19. Khi viết những dòng chữ này thì Đà Nẵng bộc phát ca nhiễm Covid 19 và lan mấy tỉnh thành. Lo lắng. Buồn buồn. Bây giờ và cho cả những ngày sau vẫn phòng ngừa, vẫn dõi theo, không chủ quan. Đó là kỷ luật thép ngành Y và cũng là pháp luật bảo vệ sức khoẻ, bảo vệ tính mạng con người. Xe cộ thông thoáng, thành phố nhộn nhịp. Và tôi được ra vô Sài Gòn thăm con cháu, mọi người được hội họp, học hành, đi đến thăm nhau, ngành công nghệ không khói hoạt động làm giàu đất nước.   Corona không làm ta xa nhau. Tin như thế trên đất nước yêu thương!    CHUYỆN NGƯỜI   Người và người. Bạn và bè. Thân tình. Sơ giao. Mới gặp nhau hay thân nhau, thuở nào đều đáng quý. Mỗi người một ý, một tính tình, một cách sống. Cái quý nhau là cùng nhìn về một hướng, cùng một tấm lòng. Phương Nam hành, Sài Gòn nơi tôi ở cũng vui. Tiếng nói nhiều vùng miền nghe như thêm yêu đất nước, cũng đoán ra chị ở nơi mô. Gặp nhau một cái chào, một nụ cười, một câu nói... ấm tình láng giềng cùng nhau lên xuống thang máy, cùng nhau gặp gỡ công viên. Tập thể dục, đi bộ, đẩy xe nôi chăm cháu, tham gia văn nghệ phường, chuyện vãn dưới bóng mát vườn hoa... hiểu được hoàn cảnh đôi khi cả cuộc đời. Và bạn, và người, ở đâu cũng vậy. Cũng có người ”cái Tôi lớn” cái gì ta cũng đúng cũng nhất, lúc nào cũng muốn nổi bồng bềnh trong đám đông. Có cung chắc có cầu. Khi nào, ở đâu người ta còn thích nghe những lời ”có cánh” tâng bốc thì ở đó vẫn còn tâm lý cả tin như đang đi trên mây. Tôi nghĩ xa, nhẹ lòng. Cũng chẳng sao. Miễn là điều đó đúng, đem niềm vui cho mọi người, đừng làm phiền lòng một ai. Nhưng cũng có lúc chạnh lòng. Nói về mình nhiều quá. Tôi viết hay nhất, làm thơ tuyệt nhất, hát tình cảm nhất, nhảy điệu nghệ nhất, viết nhạc giai điệu lạ nhất... đôi khi so sánh bạn đi cùng Thằng đó đâu biết gì. Uý trời! Tôi là tôi, là chính tôi, không là bản sao của ai khác, tại sao phải so sánh ??? Diễn đàn mở ra đâu phải mình bạn. Đám đông luôn là nền cho bạn sao! Nhưng chưa chắc bạn đã nổi trong lòng mọi người. Sao không cùng hoà chung một giai điệu cho mọi người cùng hoà nhịp cùng nghĩ như bạn! Bạn đâu cần nói nhiều, chỉ vài câu hay cách xử sự vì mọi người của bạn, là bạn đã chiếm tình cảm trọn vẹn yêu thương của bạn mình. Khi im lặng chính là lúc đang nói.   Nước càng sâu càng tĩnh. Trăng càng về khuya càng sáng. Cái cao nhất của con người là đức khiêm cung. Đọc đâu đó Tổng thống Franklin xây nhà, cửa rất thấp đi vào đụng đầu, phải cúi xuống học được một bài học. Hữu xạ tự nhiên hương. Cách xử sự, phong cách sống, một câu nói, một ánh nhìn, một cái cười... ta cũng có thể đoán người ấy thế nào. Anh bạn Sư phạm Quy Nhơn là Hiệu trưởng một trường; tôi, Phòng Giáo dục Thanh tra. Cũng báo cáo tình hình, phân công dự giờ, kiểm tra các bộ phận... rồi tổng kết, đánh giá, xếp loại trường, Hiệu trưởng trước hội đồng giáo viên, lãnh đạo địa phương, Phòng giáo dục. Cũng kính thưa, trân trọng, cảm ơn... Khi ra ngoài bạn bè vui, anh vẫn thường chọc tôi: Bà này ”dậy thì muộn” đi không chạm không khí, nhiều chuyện nhất đó. Một nồi chè nếm một muỗng là biết ngon, dở liền hay đi ngang nghe chút là biết dạy thế nào mà hơi đâu ngồi cả tiết dạy. Ngẫm lại cũng đúng nhưng tiết dạy đến chỗ nào dạy tốt hơn, cuộc đời hay con người đến lúc nào thay đổi chứ đâu phải là miên viễn... anh đã mất mà tôi vẫn còn nhớ... nồi chè!   Hành xử theo người. Xem xét theo việc. Bậc tiền bối dạy Cách dùng người: Dùng thì không nghi, nghi thì không dùng, hợp thì kết bạn, không hợp thì thôi, khi đã nghi ngờ, không hợp thì xa nhau trong êm đẹp. Trong cuộc sống có những thứ cần đặt lên để xuống đúng lúc. Và có những thứ không cần thiết và có những thứ cần quên đi.   CHUYỆN NHÀ   Khuya lắm rồi. Bỗng tiếng chó sủa vang lên trong đêm vắng. Trời ơi! Căn hộ cao tít của Saigonres, nhìn quanh ánh đèn sáng rực rỡ xanh đỏ tím vàng... tôi muốn nhìn thấy cây xanh, được nghe tiếng chó sủa, muốn nghe tiếng gà gáy nữa thì tuyệt. Tôi chép miệng. Thì ngay sau đó một tiếng gà gáy vang lên của chú gà trống nào thao thức. Chắc chú đang gieo vần thơ đang tương tư cô gà mái mơ nào đó. Chỉ một tiếng, sao lòng tôi vui rộn rã. Nếu giờ này ở quê nhà thì mấy chú gà hàng xóm xúm xít thi nhau gáy vang cả xóm. Tôi rất mong rất nhớ...   Sẽ về, về thôi...         Xe qua đường cao tốc ngút ngàn gió, qua Long Khánh ngăn ngắt xanh cây lá, ghé Bình Thuận đẹp như tranh thanh long với cánh quạt gió, đến Phan Rang nắng như rang gió như phan, tham quan vườn nho nhấp rượu, vui Khánh Hoà quê hương tim tím hoa khế, là con diều biếc bay xa trên cánh đồng xanh um lá mạ, là cầu gỗ nhỏ gập ghềnh đi phải xách đôi guốc mộc, áo dài trắng ôm cặp, líu ríu qua sông, đi chơi nhà bạn, biển xanh xanh mơ màng, qua Cổ thành Diên Khánh nhớ thơ anh Lê Bá Thiên:    HOÀI CỔ Vọng lâu hoàng diệp lạc Cổ nguyệt chiếu hàn giang  Bắc môn sào mộ điểu Hào thành thê thảo hoang   Dịch:    HOÀI CỔ Chiếc lá vàng rơi xuống vọng lầu Trăng xưa còn chiếu bến sông sâu Chim chiều cửa Bắc tranh về tổ Hào luỹ tiêu điều bóng cỏ lau.  LÊ BÁ THIÊN   qua cầu Hà Dừa ngân vang tiếng chuông nhà thờ, quẹo khúc cua bến đò sông Cái, nơi tôi và bạn cùng” sang sông” chạy chân trần trên cát học nhóm, sinh hoạt Gia đình Phật tử chùa Thiên Quang, đến cây đa đầu làng mà mỗi lần đi qua bà nội dặn phải cúi đầu niệm Phật nhắm mắt vì sợ ma bắt... ngõ vào nhà cây mít cây xoài mùa thu lá đổ, sáng nào má cũng còng lưng quét, giờ tới phiên mình quét mệt nghỉ, con chó chạy ra mừng vẫy đuôi, đàn gà cục cục quẩn quanh đòi ăn.   Nhớ má. Má già lưng không còng, chỉ lùn hơn, đi lúm chúm. Bây giờ sao tôi cũng lập lại câu nói của má dù bây giờ mình văn minh hơn. La con gái: Con thì bằng trái cà mà dắt đi tùm lum làm nhỏ rể nhắc hoài vừa cười bằng trái cà, nhớ chấm chút lọ nghẹ trên trán bé khi đi xa (lọ nghẹ ở đâu mà chấm trời!) không được khen trẻ nhỏ mà phải nói xấu quá, ghét quá, miệng ăn mắm ăn muối quở là bé bệnh, áo mới mua về phải giả bộ cho con chó mặc trước rồi mới cho con mặc, cho bé ăn đầu tiên phải thắp ngọn đèn cho sáng trí, cành lá dâu lót vạt giường cho bé không khóc đêm, khó nuôi giả bộ bỏ ngoài đường rồi ra lượm bé lại, phơi áo quần khô kêu cháu lấy vô lấy mau kẻo cháy đồ hết bây giờ, nó vùng vằng gì mà cháy đồ trời... À, nói mới nhớ, cháu lớn ốm nhách biếng ăn, về quê phải lên chùa nhờ Hoà thượng Thích Thiện Thông cho cháu vào chuông lớn vừa niệm Phật vừa dộng chuông. Mà hay thiệt! Tiếng chuông vang xa ngân dài mà cháu ở trong không sao hết. Cảm ơn Thầy!    Rồi nhớ con gái. Về để lo ngày của nó. Bông huệ trắng trắng màu thương nhớ. Vẫn như thấy đôi mắt mở to đen tròn, tóc xõa ngang vai, nụ cười tươi má lúm đồng tiền sâu hoắm.   Mãi nhớ con gái yêu của mạ! Ngồi trên bàn miết. Vẫn hoài tuổi thanh xuân! Từ Sài Gòn phải dắt cháu nhỏ về theo quê ngoại, nơi mẹ nó lớn lên từng ngày, dõi theo từng bước chân, đong đầy kỷ niệm của mẹ.   Sao nhớ mông lung da diết! “ Khi ta ở chỉ là nơi đất ở  Khi ta đi đất đã hoá tâm hồn."                              Chế Lan Viên   Đất đã hoá tâm hồn trong tôi. Quê hương luôn trong tôi. Đậm màu thương nhớ!          NGUYỄN THỊ THANH TRÍ  Chủ nhiệm Câu lạc bộ Thơ tỉnh Khánh Hòa  Chủ nhiệm Câu lạc bộ Thơ Đường Trầm Hương  Khánh Hòa      Quý Hạ 2020

 

 

 

 

Trang Thơ & Truyện: Nguyễn Thị Thanh Trí                |        www.ninh-hoa.com