Nhớ Dốc Lết ...!  

(Tặng các bạn lớp tôi - PTTH Nguyễn Trãi
niên khóa 1992-1995)

 

          Là người Ninh Hòa, không ai không biết đến Dốc Lết. Tuy nhiên, mỗi người có những suy nghĩ, cảm nhận khác nhau về nơi này. Có người nghĩ về Dốc Lết như một chốn thiêng liêng bởi đó là nơi chôn nhau cắt rốn, nơi họ đã được sinh ra và lớn lên; có người Dốc Lết chỉ là một điểm du lịch của hành trình đến với miền trung thân yêu, có người hễ cứ nhắc đến Dốc Lết lại … buồn vì đó là nơi giữ bao kỷ niệm đau thương, mất mát, chia lìa; hay có người nói đến Dốc Lết thì mắt đã sáng ngời hạnh phúc bởi nơi đó tình yêu và hạnh phúc của họ đã bắt đầu; cũng có người Dốc Lết  " chỉ là nơi đất ở " nhưng ở một phương trời xa nào đó họ lại không thể nào quên được, nói như Chế Lan Viên trong  " Tiếng hát con tàu”:  

"Khi ta ở chỉ là nơi đất ở

Khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn"

          Riêng tôi, nói đến Dốc Lết là nói đến những kỷ niệm của “thuở còn thơ ngày hai buổi cắp sách đến trường”; thuở mà tất cả thành viên 10C1, 11B1 rồi 12A1 như trong một đại gia đình; thuở mà tôi cùng với nhóm Tứ Nương (Nhàn, Nghĩa, Uyên, Vy) “quậy” hết chỗ nói. Tinh nghịch nhưng đáng yêu. Tình bạn của chúng tôi ngày ấy thật trong sáng, vô tư và trên hết là sự đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ lẫn nhau không toan tính thiệt hơn, không nề hà, vị kỷ.

 

          Thị trấn Ninh Hòa chỉ có một trường cấp ba công lập Nguyễn Trãi (là trường Đức Linh cũ ngày xưa), nên tất cả học sinh toàn huyện sau khi tốt nghiệp Phổ thông cơ sở (hết lớp 9) đều mong muốn thi đậu vô trường Nguyễn Trãi để tiếp tục thời áo trắng. Tôi may mắn được đậu vô lớp 10C1 của trường Nguyễn Trãi. Chủ nhiệm lớp tôi lúc đó là cô Lê Thị Ngọc Hà. Cô là người Nha Trang, nhưng chẳng biết vì yêu Ninh Hòa hay vì duyên nợ mà cô đã gắn bó với vùng đất này trong một khoảng thời gian khá dài, hơn 10 năm. Cô là giáo viên chủ nhiệm lớp tôi và kiêm luôn môn toán. Cô là người có kiến thức uyên thâm, sâu rộng trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là môn toán. Nhờ học với cô mà chúng tôi rất vững vàng và tự tin trong môn học này. Không điêu ngoa, chứ tụi tôi không hề thua những học sinh trường chuyên tỉnh hay thành phố.

 

          Ngày đó tôi sợ cô lắm, cô rất xinh đẹp nhưng “dữ” hơn “sư tử Hà Đông”. Cô đi dạy lúc nào cũng mang theo cây thước kẻ bằng gỗ dài, để vẽ hình học, và để đánh phạt chúng tôi nếu ai đó không chịu hay chưa kịp làm bài tập về nhà. Mà bài tập về nhà thì đâu phải là ít. Chúng tôi phải làm tất cả những bài tập trong sách giáo khoa, sách bài tập toán và làm thêm bài cô giao nữa. Ngày đó từ trai đến gái, quậy đâu không biết nhưng cứ đến giờ của cô là đứa nào đứa nấy im thin thít, mặt tái xanh. Chẳng biết cô có học qua khóa coi tướng không, mà cứ hễ ai đó trong chúng tôi chưa làm bài tập là y như rằng ngày hôm đó bị cô gọi lên bảng. Đã không biết bao nhiêu lần chúng tôi khóc tức tưởi vì cái khó tính của cô. Còn tôi thì cứ mong sao cho thời gian qua nhanh để không học toán với cô nữa.

 

          Đấy là chuyện học hành, còn chuyện thể thao, âm nhạc, văn chương, khiêu vũ, nói chung là hoạt động ngoại khóa thì sao nhỉ? Vì một tình yêu dang dở, mà cô quyết ở vậy, mặc dù đối với tôi, cô đẹp lắm. Hàng tuần, ngoài giờ học, cô chỉ chúng tôi khiêu vũ. Cô khuyến khích chúng tôi chơi thế thao, đặc biệt là cầu lông, bóng bàn, bóng chuyền. Cô là một trong những cây vợt bất khả chiến bại của trường Nguyễn Trãi lúc đó. Cô cũng là huấn luyện viên bóng chuyền của đội bóng lớp tôi. Hàng năm trường Nguyễn Trãi đều tổ chức thi đấu bóng chuyền trong toàn trường. Đội bóng chuyền của các khối lớp thi đấu bảng với nhau, sau đó vào chung kết để tìm đội vô địch. Cứ hễ vào mùa đá banh hay thi đấu bóng chuyền là chúng tôi hào hứng lắm. Ngoài giờ học, con trai trong lớp tôi thì đi tập bóng chuyền hoặc đi thi đấu, còn con gái thì đi cổ vũ. Cô Hà bao giờ cũng là cổ động viên nhiệt tình nhất, hăng hái nhất. Đội bóng các lớp sợ đội bóng lớp tôi lắm bởi lớp tôi có một “huấn luyện viên tuyệt vời” và một cổ động viên đầy nhiệt huyết và rất mực trung thành.

 

          Theo lệ thường, trường Nguyễn Trãi tổ chức cắm trại mỗi ba năm một lần, có nghĩa là thế nào trong ba năm trung học, không biết rơi vào năm lớp nào, nhưng chúng tôi đều được ít nhất một lần tham gia hội trại. Khóa chúng tôi, hội trại rơi vào năm lớp 11 và tuyệt vời hơn cả là hội trại được tổ chức ở bãi biển Dốc Lết. Chúng tôi may mắn. Từ cả tuần trước, giáo viên chủ nhiệm lớp tôi đã phân công công việc cho từng tổ. Ai có bạt mang bạt, ai có lều mang lều, ai có tre mang tre, ai có gì đóng góp nấy. Riêng tôi, chẳng có gì để mang theo nên tôi xung phong làm “chị nuôi”. Tôi mê nấu ăn từ nhỏ nhưng quả thật tôi không hình dung được việc nấu ăn phục vụ cùng lúc khoảng gần 50 con người, nhất là phải nấu ngoài trời và biển với gió lồng lộng thì không phải là dễ.

 

          Ôi chu choa, giờ nhắc lại tôi còn thấy mắc cỡ. Các bạn tôi xúm lại, đứa nhóm lửa, đứa quạt, đứa vo gạo, đứa chẻ củi, đứa che gió. Vậy mà cuối cùng tôi đã đãi mọi người bữa cơm sống ăn với canh nhạt, còn thịt kho thì mặn chát. Tôi chỉ tiếc vì từ đó đến giờ tôi chẳng có dịp nào để lại được nấu đãi các bạn tôi một bữa ngon để tạ lỗi mặc dù bây giờ tài nấu nướng của tôi cũng không đến nỗi nào tệ lắm. Cơm sống là thế nhưng ai nấy đều ăn uống ngon lành. Tôi biết các bạn thương tôi, nhưng cũng một phần do đói quá. “Của không ngon, đông con cũng hết”. Sau bữa cơm tối ấn tượng ấy, chúng tôi kéo nhau ra bãi biển chơi trò chơi, đàn hát tới khuya. Vui nhất là trò u mọi, và kéo co. Chúng tôi hăng say đến độ không còn phân biệt nam hay nữ, trai hay gái. Cứ thế mà “nhảy xổ, ôm đại”, vì đội nào cũng muốn thắng. Nếu thầy cô không nhắc nhở chắc chẳng ai chịu về ngủ. Vì lần đầu tiên xa nhà mà, chúng tôi muốn tận hưởng cái cảm giác tự do. Tôi nghĩ không có lớp nào lại có được cái tình bạn thắm thiết như lớp tôi.

 

          Hai ngày cắm trại ở Dốc Lết, chúng tôi được tận mắt chứng kiến cảnh hoàng hôn, cảnh bình minh trên biển, cảnh những đoàn thuyền đánh cá về đến bến khi trời vừa hửng sáng, những ngư dân với gương mặt sạm nắng khắc khổ sau một đêm lao động nhọc mệt v.v.và v.v. Chúng tôi hát cho biển nghe và được nghe biển hát. Chơi đùa, tắm biển chán chê, mỗi người tự tìm chỗ ngủ. Riêng tôi lại muốn ở lại một mình thêm chút nữa với biển để … làm gì cũng chẳng biết. Nhưng quả thật, trước mênh mông biển lớn, tôi thấy mình nhỏ nhoi.

 

          Đó là chuyện của ngày xưa, cái thuở mà biển Dốc Lết còn được tự do chứ không phải là “biển tù” như bây giờ. Tôi gọi là “biển tù” theo đúng nghĩa đen và nghĩa bóng của nó. Chẳng hiểu từ bao giờ, biển Dốc Lết bị rào chắn hết trơn như bị “tù”.

 

          Là người Ninh Hòa nhưng chúng ta không còn được phép tắm biển tự do như thưở trước. Muốn tắm biển phải mua vé vào cổng với cái giá cắt cổ, gần bằng lương một ngày lao động của người dân nghèo quê mình. Bây giờ thì tôi hiểu vì sao các cụ hay nói “rừng vàng, biển bạc”. Vì người ta sẽ rào rừng, rào biển lại, ai muốn đến với biển, với rừng thì mua vé vào cổng. Thế là … có tiền, mà hễ có tiền thì sẽ lấy tiền đó mua vàng, mua bạc. Rất chí lý và logic.

 

          Tôi chưa thấy cái xứ sở nào vô lý và kỳ lạ như quê mình. Biển là món quà thiên nhiên ban tặng cho tất cả nhân loại, là may mắn chung của nước Việt Nam. Vậy mà chính quyền địa phương nỡ cướp đi cái món quà chung ấy để làm lợi riêng cho mình. Tôi thấy thật đau lòng. Càng ngày Ninh Hòa cành nhiều tệ nạn xã hội. Nhưng có ai đó trong ban lãnh đạo “buồn buồn” tự hỏi vì sao???

 

          Tôi thấy thương cho giới trẻ Ninh Hòa bây giờ quá! Các em không có một thư viện, một công viên cho ra trò ra trống, một nhà sinh hoạt chung hay đơn giản chỉ là mỗi sớm mai thức dậy, chạy ra Dốc Lết tắm biển thì giờ cũng đã là cái gì đó xa vời. Lấy ví dụ đơn giản, Campuchia là nước nghèo hơn mình đến cả trăm lần, nhưng bất cứ người nào nói được tiếng Campuchia thì không phải mua vé, trả phí tham quan cho bất cứ chùa chiền, đền thờ, danh lam thắng cảnh nào. Nơi đây, người ta quan niệm cứ hễ “đen đen” và nói được tiếng Campuchia là người Campuchia, chứ người ta không hỏi đến thẻ căn cước hay giấy tờ tùy thân.

 

          Vậy đấy, nghèo như Campuchia mà còn biết thương dân và khuyến khích dân họ tham quan, du lịch, thưởng thức cuộc sống. Tự nhiên tôi thấy uất ức vì có cảm giác dân mình thiệt thòi quá! Bán vé cho khách du lịch đã đành, tại sao mình là người địa phương Ninh Hòa mà cũng phải mua vé khi muốn tắm biển Dốc Lết ??? Chưa kể những gia đình nghèo có người thân đau bệnh cần chữa trị bằng nước biển thì lấy đâu ra tiền mà trả tiền vé vào cổng mỗi ngày ???

 

          Cũng như Giang Nam, tôi không những “yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ” mà hơn thế nữa, tôi còn yêu quê hương với Dốc Lết và tất cả những gương mặt thân thương của bạn bè tôi, những người đã từng giúp đỡ, chia xẻ, động viên và thương yêu tôi trong suốt ba năm thời trung học. Tuy nhiên, Dốc Lết giờ đây chỉ còn là hoài niệm. Tôi nhớ mãi một Dốc Lết ngày xưa, một Dốc Lết “không rào chắn” nơi mà tôi và các bạn tôi được tự do bơi lội, nô đùa.

 

 

 

Siem Reap, 19/05/2009

Lâm Thanh Nhàn
 

 

 

 

 

Vườn Hoa Văn Học Nghệ Thuật của Lâm Thanh Nhàn

 

 

 

 

www.ninh-hoa.com