Giờ vạn vật của tháng cuối sắp thi tú kép, thầy Tẫm dạy về sự sinh dục động vật. Thầy đã đứng tuổi -rất đạo mạo-và chưa lập gia đình- bọn em đều kính mến. Với bài này thầy cũng phải cố gắng dùng những danh từ nhẹ nhàng, giản dị cho bọn em hiểu, nhưng em vẫn thấy thầy đỏ mặt. Làm sao tránh khỏi điều đó? Lúc thầy vẻ hình cơ quan sinh dục đực và chú thích vào -lớp em tụi nó cười nho nhỏ và trêu nhau tùm lum. Em cảm thấy khó chịu khi ba đứa ngồi cạnh em cười vô ý thức, và quan niệm không đứng đắn đó, làm em như chai cứng ngồi giữa chúng nó. Em không muốn thầy có quan niệm không tốt về lớp em như vậy. Em im lặng- thật nghiêm và không hỏi thầy điều gì - bọn nó bảo em đạo đức quá. Nhỏ "Bara" hay phát ngôn bừa bãi hỏi:

- Mầy có bồ mà không thắc mắc hả?anh "nhộng" của mầy mà mầy không để ý à?

Em chỉ cảm thấy như vừa khám phá- hiểu thêm những điều từ lâu như bị cấm kỵ. Một nỗi vui mơ hồ-nhẹ nhàng như quả cấm từ từ hiện ra cho em biết, thế thôi.

 

Chúng em- những ngày đó như "nữ tu trong nhà nguyện, ngoài trần thế xa xôi em nào biết đến". Em quý yêu trường em-có các thầy cô luôn luôn giữ tâm hồn chúng em được trong sáng- Em đã sung sướng biết bao khi được ủ trong tháp ngà đầy yêu thương đó-thì tại sao em phải bước vào thế giới người lớn như nhỏ Bara nói? Cô bạn em có lý đúng của hoàn cảnh nó-vì đã bí mật có phu quân rồi. Nên năm trước nó nghịch ngợm tung tin có bầu, làm em giật mình tưởng thật, tiếc cho bạn mình đánh mất "thiên đường" này rồi. Tự dưng, như muốn bảo vệ cái "trong sáng" của mình, em không muốn nói chuyện với nó nhiều nữa. Chỉ có nhỏ "Dê trắng" là thích thú, đi theo nó mãi thôi...

 

Buổi sáng gần cuối năm học, em lên trường lấy học bạ và sổ điểm. Nhỏ Tuyết ào ào đến bảo em đến tiệm ảnh Duy Hy lấy hình đi, đẹp lắm. Hai giờ đầu thầy Bình cho bọn em học chung với lớp Ap1. Hai giờ sau em không thèm học nữa, định gạo vạn vật nhưng thấy buồn buồn-sắp nghỉ hè rồi và thi tú kép... Thôi, sắp xa tất cả rồi-mỗi hình ảnh bây giờ là những hoài niệm về sau. Buồn quá, em và nhỏ bạn dắt nhau dạo khắp sân trường và con đường lá me bay- nghe trong hồn như có từng mảnh vụn tan tác. Ra về, em chạy xe thật chậm-lang thang ngó mông lên hai hàng me chụm đầu giao nhau. Thôi xa rồi tuổi nhỏ-xa rồi một thời nữ sinh ngọc ngà-thơ ngây. Em muốn bật khóc-những đớn đau cũng là những mặn nồng, phải không anh? 

 

Rồi em đến tiệm ảnh Duy Hy ở khu Tân Định, tình cờ gặp ông bạn trẻ của bác Hy- giáo sư dạy anh văn đệ nhị cấp. Bỗng dưng bác giới thiệu đùa, rằng em là s.v. Dược tương lai đấy, ông bạn chả biết ất giáp gì cũng tán đồng:

- Vâng, nhìn qua dáng cô ấy là biết ngay.

Làm em cũng phì cười chữa thẹn, bác Hy tiếp:

- Đệ nhất Trưng Vương (T.V.) đấy.

- Ồ, thế hở. T. V. toàn những người đẹp, tôi phải xin chuyển về dạy ở T. V. mấy thằng bạn tôi bảo thế, cô biết thầy Chính không?

- Dạ, thầy Chính dạy anh văn.

- Tôi dạy dưới quê chán quá, phải đổi về T. V. mới được.

- Hình như có 7, 8 năm dạy thâm niên mới chuyển vào được, khó lắm ạ.

- Ừ, T. V. đi dễ khó vào, trai về có vợ gái vào có con cơ mà.

Nghe em nói muốn học Sư phạm Quốc gia, ông can ngay:

- Cô nên học Văn khoa, tuy nó là trường "chó ỉa" đấy mà cô lấy 4 chứng chỉ rồi đi dạy khế ước là được.

Em nhớ nhất câu ông nói-đi dạy, chọn nghề này là thiếu thốn mọi bề về vật chất, nhưng nó có an ủi về tinh thần. Như những lúc cô đứng trên bục giảng, nhìn xuống đám học trò-thấy thương chúng vô cùng. Ông có nói đến những tình yêu thầy trò-trên cương vị thầy giáo thì không cho phép, nhưng thật lòng ai cũng muốn phá bỏ nó hết. Ôi, nếu lúc ấy có nhỏ Myllat của em cùng nghe thì nó sẻ sung sướng vô cùng, nhưng cô giám thị của trường em mà biết điều này, thì... cô sẻ không vui đâu!!.

 

Và rồi... em ở nhà lo gạo bài cho kỳ thi sắp đến - những buổi tối của cô quạnh bên bài học- cơn buồn ngủ cứ kéo đến ngợp người-bài vở lỏng chỏng đau thương. Nhìn quyển sách vạn vật gần tả tơi-chợt em thấy thương nó như thương thân mình- giấc ngủ ngầy ngật như muốn đóng kín đôi mắt. Thôi sách vở-thôi ngôn từ mù mịt-cho em một nỗi yên bình-cùng giấc mơ chưa lần với...

 

 Ngày thi đến, phòng em chỉ có hai đứa "trứng vịt", là nhỏ Tân của lớp em, nhưng ngồi cách nhau rất xa. Thế mà cũng mừng lắm vì chung quanh là học sinh các trường khác, có cả dân húi cua nữa. Lúc hai đứa đang ngồi dò lại bài, Tân bấm tay em cười khúc khích-em hỏi :

- Mắc chi mi cười vậy?

Nó nói:- mi xem mấy tên húi cua đứng dò bài kia, râu ria đầy cả, trông như ông tụi mình í. Sao chưa đi lính, lại được đi thi, há mi?

-Chắc dân "gốc bự"đó!!

 Lúc đi kiếm phòng thi mãi không thấy vì họ xếp số lung tung cả, làm em run sợ trể giờ. Vừa tìm được chỗ mình, thì mấy ông "cá vàng" (Trừ bị Thủ Đức tăng cường giữ trật tự) ôm súng - giày đinh-nón sắt đi cồm cộp ngoài hành lang làm cả bọn càng run thêm. Mấy đứa ngồi gần em làm quen, hỏi bồ học trường nào? Em cười không nói. Vì kinh nghiệm của năm trước tụi nó cứ réo gọi em chỉ bài, đến nổi em rối cả lên, bài mình cũng lung tung luôn. Tụi nó cứ bảo dân T. V. giỏi lắm. Eo ơi, chúng đâu có biết em vừa dốt vừa khờ nữa.

 

Đã biết đề phòng như vậy rồi mà em vẫn bị đứa ngồi cạnh lừa, vì "chiêu" này mới quá, em chưa biết. Hai bài thi triết và vạn vật là môn em thích, nên làm được hết, toán cũng vậy. Nhưng đến môn lý hóa, nhỏ ngồi cạnh em để tài liệu dưới mông nhiều lắm-nó nhờ em coi chừng giám thị giùm. Em sợ nó bị bắt, nên ừ giúp giùm. Rồi nó còn làm màn năn nỉ xin em chép cho nó 1 bài toán hóa nửa. Vậy mà đến câu cuối của bài toán lý, em hỏi nó đáp số thôi, nó không nói lại còn lớn tiếng nạt em nửa. Em tức muốn khóc, tự trách mình đả nhìn thấy nhỏ nầy có đôi mắt xảo quyệt, cái mũi quập... mà vẫn ngây thơ với nó!! Ba em đã dạy : Chớ có giúp người làm sai quấy. Thế nhưng em đã sợ giùm cho nó, nên đã quên lời ba, nên bị gậy ông đập lưng ông là đáng đời...

 

Thi xong, thở phào nhẹ nhõm chờ kết quả, em không lo nhiều vì biết chắc mình sẽ đậu. Lũ bạn cũng vậy, chúng kéo đến nhà em đòi hái mận, vui như pháo rang. Hôm trước chúng đến trễ, cây nhãn nhà em đã hái hết cả trái chín rồi, me chỉ tặng hàng xóm cho họ vui, nhưng làm lũ bạn em tiếc ngẩn ngơ. Chỉ có cây mận sau vườn nhà em lúc nào cũng có quả, tuy không ngon như mận miền Tây, nhưng với bọn em thì thích leo trèo cười đùa là đủ rồi. Cả buổi chiều hè còn hanh nắng, lũ bạn vẫn nghịch phá, cười vang một góc trời. Nhỏ Trọng hào hứng leo tót lên cây như con bú dù. Hắn vừa leo vừa la:

-Trời ơi, tao giống khỉ đột quá.

Em cười:-Mi cột hai vạt áo dài trông như bà Trưng leo cây đí chứ.

Cả bọn phá lên cười vui vẻ. Tường Vi nói luôn miệng:

-Trọng ơi, cho Vi hai quả ấy nhá, Vi thương Trọng nhất đấy.

Ngọc Dung trầm hơn, có thói quen nói rất nhanh, rảo mắt qua các chiến lợi phẩm để trên bực ciment chọn quả to và chín. Thu Thủy đi nắng đỏ hồng đôi má xinh như cô gái miền tây. Em rất thương Thủy vì biết cuộc tình đầu tan vỡ của bạn và chàng "tài tử" Nguyễn-chánh-Tín, học cùng trường Mạc đỉnh Chi. Nhưng ngày đó em không dám hỏi Thủy về nỗi buồn thầm lặng này, sợ khơi lại niềm đau của cô bạn nhu mì-mộc mạc-xinh xinh kia.

 

Cả bọn đứng ăn mận chấm muối ớt ngon tuyệt cú mèo-nói cười râm ran. Rồi lại kéo nhau ra sân trước, ngồi ghế đu dưới gốc nhãn uống nước ngọt, trêu nhau tưng bừng. Vi bảo Dung có ông nào bên bệnh viện Chung-Cheng đấy. Dung trả đũa lại, gọi Vi là "thím Bẩy" (vì được chú của Dung "chiếu tướng ")... Bọn em cứ trêu chọc tào lao như thế mà cười vui tưng bừng.

 Kết quả thi sắp đến, cả bọn em đều hồi hộp chờ đợi, Trọng bảo:

- Nếu thi đậu, dù buổi tối tao cũng bay đến nhà mầy, để khao mầy chầu Mỹ-vị-mì-gia.

Thế mà em chờ tin nó mãi vẩn không thấy, nghĩa là nó "out" thật rồi. Vì hôm trước nó nhờ thầy xem hộ điểm thi trước, thầy bảo rớt. Nó không tin, nhưng vì lo sợ quá, nó rủ em lặn lội mải đến chùa ở Thủ-Đức, nhờ một ni-cô xem bói. Thiên hạ đến xem chật cả chùa, và cô ấy quả quyết rằng nó sẽ thi đậu. Cô xem hai lần đều quả quyết như thế. Có lẽ cô hiểu tâm lý đám trẻ này, nên an tâm cho nó chăng? Thế nên em ít tin vào thầy bói, vì em chỉ tin vào mình trước đã.

 

Bọn em cũng buồn theo vì biết sức học của nhau, nên rất ngạc nhiên thấy bạn mình không may như vậy. Đúng là học tài thi phận.

Và rồi nó đỗ kỳ hai, cười rạng rỡ. Chỉ có Duyên lại "out" nữa dù nó học cũng khá lắm, nên buồn quá cô nàng đòi lên xe bông quách cho rồi. Duyên đẹp và yểu điệu như cô gái yếu đuối, thơ mộng của nhà văn Quỳnh Giao, nhà Duyên có tiệm bán lúa gạo ở Cần-Giuộc, nên có lần nó tặng em mấy lít gạo Nhum đỏ thật ngon.

Lớp em có những nàng bỏ trường sớm, có đứa trở lại xin học tiếp nhưng cũng có đứa đi luôn không "về" tổ ấm này nữa. Em nhớ nhất là nhỏ Dần phải bỏ học vào năm đệ lục, vì gia cảnh khó khăn. Hôm đó, Dần nhìn em thật buồn-đôi mắt đẹp-rơm rớm nước, dù em và Dần không chơi thân nhau. Dần lớn hơn em và luôn ngồi cuối lớp với Thao, Kim Anh, Quỳnh Hoa... Còn em cứ thích ngồi bàn đầu vì muốn nhìn bảng cho rỏ. Hôm đó, em thấy thương Dần quá, nhưng không biết làm sao giúp bạn mình được. Cũng như nhỏ Thắm thì còn khổ cực hơn, vì đi học chưa bao giờ nó được mặc một chiếc áo dài sạch sẻ, tươm tất. Lúc nào nó cũng luộm thuộm, tếu tếu y hệt như ba anh hề của ban A. V. T. Nhưng nó học khá giỏi, nhất là môn luận văn có vài lần cô cho đọc bài của nó cho cả lớp thưởng thức. Mãi đến mấy chục năm sau, em mới biết rằng ngày đó Thắm phải đi làm "oshin" để còn được đi học. Em cảm động muốn khóc, vì hiểu ra tại sao ngày đó lúc nào Thắm cũng vội vội vàng vàng-khổ cực. Thấy thương và nể phục Thắm nhiều hơn xưa, thì không làm sao tìm ra được người bạn đầy can đảm và kham nhẫn để chiến thắng được cảnh khổ của mình. Ngày đó, Thắm đả giấu hoàn cảnh mình, nên bọn em không đứa nào biết, trừ nhỏ Tuyết Dương vẫn thỉnh thoảng được nó chia cho khúc bánh mì thịt ngon lành, mà người chủ đả cho Thắm đem theo để ăn vào những hôm học về muộn.

 

Sau đó, là nhỏ Lâm Minh-cây tếu lâm-giọng ca vàng vọng cổ của lớp em. Thế mà, vào năm đệ nhị cũng về với chàng mất, bỏ lại trường lớp cùng bạn bè đang êm đềm cuộn mình trong tháp ngà này. Vì tình yêu đầu đời tuyệt đẹp-nó đả can đảm bước một bước quá dài-để bước xuống cuộc đời, để phải: làm vợ- làm mẹ và... eo ơi, làm dâu nữa chứ !! Đó là điều làm em cảm phục nó lắm, vì thân phận người phụ nữ Việt nam đáng thương nhất là trạng huống này. Đoạn đường chiến binh này, ai có qua cầu mới hay biết nó gay go thế nào??

 

Dù rằng vào những năm cuối, tin chiến sự ngày càng khốc liệt, đêm đêm ở thành phố em vẩn nằm nghe tiếng đại bác rót về từ nơi xa xa kia, và những đóm mắt hỏa châu vẫn bùng nở trên bầu trời, nhưng em vẫn tiếc cho các bạn mình sớm bỏ cuộc chơi quá sớm. Nhưng mỗi người đều có con đường riêng của mình rồi, theo giòng nghiệp lực mà phải đi. Nên con đường nào cũng tốt cả nếu mình vẫn giữ được cái trong sáng của tâm hồn ngày đó. Sau mấy chục năm dài xa cách, bỗng em được liên lạc với Tường Vi mắt nai ngày nào. Em chỉ nhắc rằng:"thiếm Bẩy"là nó nhớ ra em ngay, vui mừng kêu lên:-Ôi, "em gái vườn mận"của anh đấy phỏng?

 

Không biết bạn em còn nhớ không? Sau khi thi đổ ăn khao tưng bừng, một buổi chiều Tường Vi và Trọng đến nhà em. Vi cười thật buồn trong chiếc áo dài nâu đẹp như đôi mắt nâu màu hạt dẻ với hàng mi rậm, mà em hay gọi đùa là mắt nai. Nhưng lần này Vi lại khóc khi em hỏi thăm "chú Khánh"!!... Bạn em kể... Và-thế là tan vỡ. Trọng an ủi, nheo mũi cười khì khì:

- Tao không yếu đuối như tụi bây-chỉ buồn 5' thôi, rồi tao quên tuốt, nên tao có nhiều tính con trai hơn tụi mầy.

Vi nói:-Với Trọng đệ nhất buồn là cái hỏng thi, còn với tụi mình là cái l'amour cơ.

Em vỗ tay tán đồng. Không ngờ rằng bọn em vừa mới ra trường, chưa bước xuống cuộc đời đang tươi đẹp kia, thì tình đầu đã làm trái tim ngây thơ đã đớn đau-ngẩn ngơ- như nhỏ Thanh Hằng cũng đang buồn chuyện của nó nữa đấy, Vi nói tiếp.

 

Và không gì quý bằng tình bạn xưa cũ-những ngây thơ ngọt ngào dễ thương đó, em đã tỉm lại được ở một vài bạn nhỏ ngày xưa. Nhưng cũng có đứa đã đánh mất cái trong sáng đó rồi-đến nổi em không còn thấy lại là bạn em của ngày xưa kia nữa. Em cũng không buồn làm gì, vì cái thay đổi là điều tất có của đời sống. Phải biết chấp nhận nó thôi.

 

Em chép bài thơ trong báo Mê Linh cho bạn em:

 

 Thuở mới yêu em buồn em giận

 Gió vô tình nắng nhạt... là thơ

 vì anh đó, dìu em lối mộng,

 khi mộng tàn em chợt ngẩn ngơ.

 Thuở mới yêu em hay làm dáng,

 tóc buông bồng sợ gió tung bay,

 môi em hồng chỉ riêng anh ngắm,

 mắt em buồn chỉ để anh say,

 Thuở mới yêu, em yêu tất cả

 mùa thu, mùa đông là hồn thơ

 mùa hạ, mùa xuân ru giấc ngũ

 cho em hoài ngũ, dù trong mơ.

 Thuở mới yêu em hay lo sợ,

 anh xa em anh chả còn thương

 phố nhỏ này rồi đây xa lạ

 chỉ mình em, nổi lòng tơ vương.

 Thuở mới yêu bao giờ cũng đẹp,

 bao giờ cũng buồn giận vu vơ,

 anh đã cho em lời hò hẹn,

 là muôn đời đấy... . anh biết chưa?

 

 Có nhiều lần, nghe bản nhạc "Trưng Vương khung cửa mùa thu "của Nam Lộc thật mơ mộng tuyệt vời, cho bọn em nhớ về tháp ngà ngày đó. ;

"Tim em chưa nghe rung qua một lần, làn môi em chưa hôn ai thật gần. Cuộc đời bồng bềnh như lá me xanh, ngơ ngác rơi nhanh... . Người cho em nghe câu nhớ thương từng ngày. Những ngày đợi chờ, đợi qua cơn mưa trong mắt ngây thơ, trong nắng vu vơ. Nhớ khói bay nhẹ vấn vương, cho hơi ấm lên môi người, lùa sương kín nhẹ vây ngập trường, làn mây yêu thương vướng trong hồn em... Nắng vấn vương nhẹ gót chân, Trưng vương vắng xa anh dần, mùa thu đã qua một lần, còn đây buâng khuâng, lá rơi đầy sân".

 

 Bây giờ không còn tuổi ngọc đó nữa mà là "tuổi vàng", vì em quan niệm mỗi một đoạn tuổi của đời người đều đẹp cả. Mỗi ngày nhìn những cọng tóc trắng lơ thơ trên đầu, em quý nó như quý những kỷ niệm tuyệt vời của đời mình, nên không nở nhổ vứt đi. Như thầy Thịnh dạy triết đã viết vào quyển lưu bút bé tí xíu của em, rằng:

- Chúc cho em thi đậu cuối năm, và gặp nhiều may mắn trong trường đời.

 Một cái gì dâng nhẹ trong cổ, nắng buổi sớm hồng hơn, nghe như có một nỗi mênh mông, ngậm ngùi hương xưa. Em nhớ dáng vẻ của thầy-kính cận nặng chĩu trên sóng mũi - dáng thầy đi vội vã mà có lần em và bạn nói đùa là ông Tàu bụng phệ... Thầy Thịnh của những giờ triết thật êm đềm- những buổi học trời mưa- những hạt mưa nhỏ rơi đều đều ngoài kia- cùng với hơi gió lạnh lẽo đó, hoàn toàn cách biệt với hơi ấm nồng nàn của mấy chục hơi thở tụi em trong lớp. Tiếng thầy giảng thật đầm ấm. Và nụ cười của thầy nở vội trên đôi môi hơi xám màu khói thuốc-như có chút gì phóng khoáng-chút gì đắng cay-nhưng dịu dàng trong đó.

 

 Bao năm dài, gặp lại được vài đứa bạn xưa. Nghe Thanh Hằng bảo thầy Bình đã ngủ yên ngàn năm dưới đáy biển trong lần vượt biên. Em bỗng nghẹn lời, muốn khóc. Và còn thầy Thịnh, thầy có ngờ rằng lời chúc ngày xưa của thầy cho em đã thành sự thật. Làm sao em tìm ra được thầy, để thấy thương yêu ngày đó vẩn còn trong tim của những đứa học trò ngây thơ của thầy, thầy ơi !! 

 

 

 

 

 

Gia Bình Vân Nga
(Lê T. Thanh Tâm)
8/2015