PHẦN 1:
Một
cái Tết đầu tiên tại Pleiku. Quân y viện nghỉ trong ba ngày Tết. Công
việc của Quân y viện do các toán trực điều hành. Để chuẩn bị đón xuân,
pḥng tiếp khách cư xá sĩ quan quân y viện có đặt một b́nh hoa mai lưa
thưa vài chiếc bông vàng chớm nở. Không bánh mứt, không rượu, không
trà, chẳng có hạt dưa. Chiều cuối năm, quân y viện thật vắng lặng. Các
trại bệnh cũng thưa bệnh nhân. Hầu hết bệnh nhân được phép về đoàn tụ
với gia đ́nh trong dịp Tết. Một số ít bệnh nhân cần điều trị phải nằm
lại quân y viện. Họ nằm tại giường bệnh, im lặng, như ôn lại những đêm
ngày lặn lội đầy hiểm nguy nơi chiến trường, dưới làn tên mũi đạn;
hoặc nằm nghĩ đến gia đ́nh, buồn cho thân phận, bệnh t́nh của ḿnh, cô
đơn, không được đoàn tụ với người thân trong những giờ phút thiêng
liêng của ngày hết Tết đến! Pḥng Ngoại chẩn cũng lưa thưa bệnh nhân
đến khám.
Quân y viện cách phố Pleiku khoảng hơn năm cây số.
Bác sĩ Bùi Xuân Nhật lái xe jeep đưa tôi cùng đi với anh thăm vài gia
đ́nh ở thị xă Pleiku trong buổi chiều cuối năm. Mọi gia đ́nh chúng tôi
đến thăm đều lo chuẩn bị mọi thứ để đón mừng Tết đến. Thấy cảnh bận
rộn của mọi người nên chúng tôi cũng rút lui nhanh để trở về quân y
viện. Liên tưởng lại những chiều cuối năm, tại quê nhà, lúc bấy giờ
các em và tôi đi học xa gia đ́nh, được nghỉ học, trở về quê đoàn tụ để
đón Xuân, đă cùng Mẹ sửa sang mọi việc trong nhà. Mỗi đứa chúng tôi lo
mỗi việc, đứa th́ lau chùi bàn thờ, đánh bóng các bộ lư, cặp đèn đồng,
đứa lo trang hoàng các câu đối đỏ chúc Tết, đặt các mâm trái cây lên
bàn thờ, những quà mứt, cốm và bánh in để chuẩn bị cúng đón giao thừa.
Tôi giúp Mẹ sửa soạn nồi bánh tét, nấu qua đêm để có bánh cúng ngày
đầu năm mới. Bao nhiêu h́nh ảnh cũ cứ lăng văng trong trí tôi. Trên
đường trở về quân y viên, chúng tôi đang mang tâm trạng của kẻ sống xa
nhà trong những ngày Tết đến. Chúng tôi trở về cư xá trước giờ đón
giao thừa, không quên mang theo về một ít bánh mứt, hạt dưa, mua từ
chiều ngoài phố.
Cư xá sĩ quan quân y viện trong những ngày làm việc
thật là vui nhộn. Các anh em y, nha, dược sĩ thường họp nhau tại đây,
sau những giờ làm việc, để chuyện tṛ vui vẻ. Quân y viện Pleiku cũng
là điểm dừng chân của các anh em y, nha, dược sĩ sắp nhận công tác tại
các đơn vị, các binh đoàn đồn trú tại vùng cao nguyên Kontum Pleiku.
Trước khi ra tŕnh diện đơn vi, các anh em y, nha, dược sĩ thường ghé
lại quân y viện nghỉ ngơi vài ba hôm, chuyện tṛ cùng với các anh em
đang làm việc tại đây. Những lúc đi công tác hoặc đi phép, từ các binh
đoàn về, các anh em y, nha, dược sĩ cũng không quên dừng chân tại đây,
cư xá sĩ quan quân y viện Pleiku.
Chiều cuối năm, quân y viện thật yên tĩnh. .Một số anh em Y, Nha, Dược
sĩ của quân y viện cũng được phép nghỉ Tết về với gia đ́nh. Một bác si
trực ngày đầu năm ở ngoài quân y viện. Trong cư xá sĩ quan chỉ c̣n lại
bác sĩ Bùi Xuân Nhật và tôi.
Bác sĩ Nhật và tôi đón giao thừa tại cư xá sĩ quan quân y viện. Ngồi
trước hành lang cư xá, với một b́nh trà, một đĩa bánh mứt cùng một ít
hạt dưa, chúng tôi chuyện tṛ, nhắc lại những kỷ niệm xa xưa, để nhớ
lại những giờ phút thiêng liêng của những cái Tết khi c̣n ở Sài G̣n.
Không khí quân y viện thật vắng lặng. Không một tiếng pháo. Vài tiếng
súng nổ từ xa xa vọng về. Càng về khuya, những trái hỏa châu từ tứ
phía lần lượt bay cao tít lên không gian, bục nổ tung ra, sáng cả ṿm
trời. Những tiếng súng lại nổ nhiều hơn ở những vùng xa xôi. Tiếng hoả
châu nổ xen vào những tiếng súng vang lên từ đâu đă tạo nên cảnh đón
giao thừa rộn ràng ở tận chân trời xa.
Nhớ lại cái Tết năm ngoái, Tết Mậu Thân 1968, tôi đang làm việc tại
Bệnh viện B́nh Dân Sài G̣n, và đă đón giao thừa trong súng đạn và máu
lửa. Tết Mậu Thân nhiều tiếng súng nổ, thỉnh thoảng vài trái hoả châu
tung lên soi sáng cả thành phố Sài G̣n, vùng Chợ Lớn. Tang thương,
chết chóc đă đến trong đêm giao thừa và phá tan những giờ phút thiêng
liêng trong những ngày Tết của mọi người dân trong thành phố.
Trưa ngày mồng một Tết, chúng tôi trở ra phố Pleiku
để xem quang cảnh Tết của thành phố cao nguyên. Thời tiết ở đây quá
khô ráo. Cỏ cây hai bên đường phủ lớp bụi đỏ mờ. Trên các nẽo đường
thỉnh thoảng vài chiếc xe nhà binh chạy thoáng qua để lại sau đám bụi
mờ màu đất đỏ. Các cửa tiệm tại khu phố chính, đường Hoàng Diệu, đường
Phan Bội Châu, đường Quang Trung, ... đều đóng cửa trong ngày mồng một
Tết. Người đi bộ rải rác, phần đông là quân nhân. Pleiku là một thành
phố của lính.
Ngồi trên chiếc xe jeep chạy chầm chậm, chúng tôi
đưa xe dạo qua vài đường phố vắng bóng người, cố t́m cho được cảnh
sinh hoạt trong ngày đầu xuân nơi phố núi. Mới nh́n qua nhóm người
trước rạp chiếu bóng Diệp Kính, chúng tôi có cảm tưởng đây là một
phiên chợ chiều thưa bạn hàng miền thôn dă.
Rạp chiếu bóng Diệp Kính mở cửa. Đây là vùng trung tâm thị xă Pleiku,
phố xá của một tỉnh vùng cao nguyên. Phía trước rạp chiếu bóng, người
người chen chúc mua vé để vào rạp xem xuất chiếu bóng trong ngày đầu
xuân. Vài tiệm ăn bên cạnh rạp chiếu bóng mở cửa. Năm bảy thực khách
toàn dân nhà binh. Vài chiếc xe đẩy bán thức ăn lưu động dừng lại
trước sân rạp chiếu bóng, người bán hàng rung chuông leng . . keng . .
mời khách. Năm ba bạn hàng buôn gánh bán bưng, mỗi người bày ra trước
mặt rổ hàng toàn đồ chơi của giới trẻ. Các em bé mặc quần áo mới tụ
năm tụ ba vui đùa bên các món đồ chơi: đứa mua cái trống rung, rung
lên lum..tum.., đứa mua con gà đất gáy óet ét. Năm ba em lao nhao vây
quanh xe kem để mua kem, mỗi em cầm lấy một cây kem trên tay, tươi
cười rộn ră. Tiếng rao bán hàng, xen lẫn tiếng reo vui của trẻ em tạo
nên cảnh tưng bừng của ngày Tết tại đây.
Đậu xe lại trên một góc đường vắng, chúng tôi lội bộ lại đám đông
người trước rạp chiếu bóng Diệp Kính, rồi lững thững qua “bùng binh”
công viên, phía trước rạp chiếu bóng, để xem độc nhất một ṣng “bầu,
cua, cá, cọp” dưới bóng mát cây cổ thụ. Phút chốc, một luồng gió nhẹ
thổi phớt qua, một làn bụi mờ đất đỏ tung lên không gian. Mọi người
vẫn tỉnh bơ ngồi tại chỗ và cuộc chơi vẫn tiếp tục như họ đă quen với
không khí miền ”nắng gió, bụi mù” này. Đi giáp ṿng trung tâm phố
Pleiku không đầy năm phút, chúng tôi đă trở về góc đường nơi xe đậu,
lặng lẽ lên xe để trở về quân y viện. Phố Pleiku quả thật quá nhỏ bé.
Xem
PHẦN 2
Bác
sĩ LÊ
ÁNH