Trang Thơ và Truyện của Lê Ánh                |                 www.ninh-hoa.com

Bs LÊ ÁNH
Bút hiệu:
LÊ P Thọ


 
 
Quê làng Phú Thọ, Ḥn Khói, Ninh Ḥa,
Khánh Ḥa, Việt Nam
Cựu học sinh các trường Tiểu học Pháp Việt,Ninh Ḥa, Trung học Vơ Tánh
Nha Trang, Việt Nam
Tốt nghiệp Y Khoa Bác Sĩ tại Đại Học Y Khoa Sài G̣n

Làm việc tại Quân Y viện Pleiku, Bệnh viện
Nguyễn Tri Phương, Sài G̣n,

Làm việc tại Covenant Medical Center, Lubbock, Texas, Hoa Kỳ.

 

 

Hiện làm vườn tại Phoenix, Arizona, Hoa Kỳ.

 Tập ṭ viết lách dưới bút hiệu Lê Phú Thọ,
Anh Tư Ḥn Khói.

 

 

 

 

 


CHÍCH NGỪA NGƯỜI LỚN
Bs Lê Ánh
 

 
 

      Vấn đề chích ngừa cho người lớn hay bị bỏ quên, v́ nhiều lư do, trong đó có việc ít ai giữ được đầy đủ hồ sơ chích ngừa của ḿnh từ bé, để xem chích ngừa nào đă đủ, chích ngừa nào chưa. Thêm vào đấy, khác với chương tŕnh pḥng ngừa cho trẻ em, người lớn chúng ta không có một chương tŕnh pḥng ngừa rơ rệt hoạch định bởi các cơ quan y tế, nhiều chích ngừa không được trả tiền, muốn chích, phải bỏ tiền túi.

 

1-                Chích ngừa Uốn ván, Bạch hầu, Ho gà (Tetanus, diphtheria, acellular pertussis)

Mỗi người lớn cần chích ngừa Uốn ván một hơi 3 lần (lần đầu, lần thứ nh́ 4 tuần sau, lần thứ ba 6-12 tháng sau lần nh́), rồi sau đó mỗi 10 năm. Thuốc ngừa Uốn ván được pha chung với thuốc ngừa bệnh Bạch hầu, gọi chung là Td. Một mũi thuốc, ngừa cả hai bệnh. Đa số các trường hợp bệnh uốn ván xảy ra là do không chích ngừa đủ 3 lần đầu. Thuốc ngừa Ho gà được pha chung với thuốc ngừa Uốn ván và Bạch hầu (Td), nên có tên Tdap. Nếu chúng ta chích ngừa Td ít nhất đă 2 năm trước, nay chúng ta có thể chích ngừa Tdap.

 

2-                Chích ngừa Sưng phổi Pneumococcus

Thuốc ngừa Sưng phổi Pneumococcus chứa những chất lấy từ 23 ḍng vi trùng Pneumococcus khác nhau. Thuốc chích vào người để kích thích cơ thể ta tạo những kháng thể (antibodies) chống lại những ḍng vi trùng này.

 

3-                Chích ngừa Cúm ( Flu)

Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Bệnh tật đề nghị chích ngừa Cúm cho những người lớn bị nguy hiểm nếu nhiễm cúm, do lớn tuổi hoặc v́ mang bệnh nên cơ thể yếu sẵn. Ai cũng có thể chích ngừa Cúm, trừ những người nhạy ứng với trứng, có thể bị phản ứng khi chích ngừa Cúm.

 

4-                Chích ngừa Viêm gan B ( Hepatitis B)

Chống siêu vi gây Viêm gan B, chích ngừa là tốt nhất. Ba mũi ở vai: mũi đầu, mũi thứ nh́ 1 tháng sau, mũi thứ ba, 5 tháng sau đó.

 

5-                Chích ngừa Viêm gan A ( Hepatitis A)

Chích ngừa Viêm gan A: Hai mũi ở vai, cách nhau 6-12 tháng.

 

6-                Chích ngừa Trái rạ ( Chickenpox)

Chích ngừa Trái rạ: Hai mũi chích dưới da (subcutaneous) vùng vai, cách nhau 4-8 tuần.

 

7-                Chích ngừa Sởi, Quai bị, Ban đỏ (Measles, Mumps, Rubella)

 

Người lớn sinh sau 1957, nên chích ngừa ba bệnh Sởi, Quai bị, Ban đỏ (thường cùng trong một mũi chích gọi là MMR) nếu thử máu cho thấy chưa có miễn nhiễm với các bệnh này, nhất là người hay đi du lịch, sinh viên các trường đại học, nhân viên ngành y tế.

 

8-                Chích ngừa Viêm màng óc Meningococcus

Người sống chung đụng ( như trong quân đội hoặc sinh viên trong các kư túc xá), người đi du lịch Phi châu vùng sa mạc Sahara, người có lá lách bị cắt hoặc lá lách không hoạt động cần chích ngừa bệnh viêm màng óc Meningococcus.

 

9-                Chích ngừa bệnh Shingles

Hiện nay ta có thuốc chích Zostavax dùng cho các vị 60 tuổi trở lên, có thể ngừa Shingles, hoặc nếu vẫn xảy ra, bệnh cũng nhẹ hơn.

 

10-           Chích ngừa Siêu vi gây ung thư cổ tử cung

Siêu vi Human papillomavirus (HPV), truyền qua đường t́nh dục, có thể gây ung thư cổ tử cung (Cervical cancer). Hiện ở Mỹ có hai thuốc chích ngừa giống siêu vi này là Gardasil và Cervarix.

Các cháu gái và phụ nữ trẻ từ 9 tuổi đến 26 tuổi nên chích ngừa siêu vi Humam Papillomavirus để tránh bị ung thư cổ tử cung sau này.

 

Mỗi năm, 50.000-70.000 người ở Mỹ qua đời v́ những bệnh nhiễm trùng có thể ngừa được, nhất là các bệnh gây do vi trùng Pneumococcus, bệnh Cúm, bệnh Viêm gan B. Chúng ta muốn sống lâu và khỏe mạnh? Chích ngừa là một trong những biện pháp giúp ta sống lâu, khỏe, và đỡ lo âu, ưu phiền, tốn tiền chữa bệnh sau này. Khi khám bệnh, các bác sĩ cũng nên thường xuyên xem lại hồ sơ, thấy chích ngừa nào người bệnh cần mà chưa làm, hoặc đă đến hạn kỳ phải làm lại, khuyên người bệnh

 

 

 

 

 

 


Bác sĩ LÊ ÁNH

 

 

 

 

 

 

Trang Thơ và Truyện của Lê Ánh              |                 www.ninh-hoa.com