CHÍCH NGỪA NGƯỜI LỚN Bs Lê Ánh

 
 

      Vấn đề chích ngừa cho người lớn hay bị bỏ quên, vì nhiều lý do, trong đó có việc ít ai giữ được đầy đủ hồ sơ chích ngừa của mình từ bé, để xem chích ngừa nào đã đủ, chích ngừa nào chưa. Thêm vào đấy, khác với chương trình phòng ngừa cho trẻ em, người lớn chúng ta không có một chương trình phòng ngừa rõ rệt hoạch định bởi các cơ quan y tế, nhiều chích ngừa không được trả tiền, muốn chích, phải bỏ tiền túi.

 

1-                Chích ngừa Uốn ván, Bạch hầu, Ho gà (Tetanus, diphtheria, acellular pertussis)

Mỗi người lớn cần chích ngừa Uốn ván một hơi 3 lần (lần đầu, lần thứ nhì 4 tuần sau, lần thứ ba 6-12 tháng sau lần nhì), rồi sau đó mỗi 10 năm. Thuốc ngừa Uốn ván được pha chung với thuốc ngừa bệnh Bạch hầu, gọi chung là Td. Một mũi thuốc, ngừa cả hai bệnh. Đa số các trường hợp bệnh uốn ván xảy ra là do không chích ngừa đủ 3 lần đầu. Thuốc ngừa Ho gà được pha chung với thuốc ngừa Uốn ván và Bạch hầu (Td), nên có tên Tdap. Nếu chúng ta chích ngừa Td ít nhất đã 2 năm trước, nay chúng ta có thể chích ngừa Tdap.

 

2-                Chích ngừa Sưng phổi Pneumococcus

Thuốc ngừa Sưng phổi Pneumococcus chứa những chất lấy từ 23 dòng vi trùng Pneumococcus khác nhau. Thuốc chích vào người để kích thích cơ thể ta tạo những kháng thể (antibodies) chống lại những dòng vi trùng này.

 

3-                Chích ngừa Cúm ( Flu)

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật đề nghị chích ngừa Cúm cho những người lớn bị nguy hiểm nếu nhiễm cúm, do lớn tuổi hoặc vì mang bệnh nên cơ thể yếu sẵn. Ai cũng có thể chích ngừa Cúm, trừ những người nhạy ứng với trứng, có thể bị phản ứng khi chích ngừa Cúm.

 

4-                Chích ngừa Viêm gan B ( Hepatitis B)

Chống siêu vi gây Viêm gan B, chích ngừa là tốt nhất. Ba mũi ở vai: mũi đầu, mũi thứ nhì 1 tháng sau, mũi thứ ba, 5 tháng sau đó.

 

5-                Chích ngừa Viêm gan A ( Hepatitis A)

Chích ngừa Viêm gan A: Hai mũi ở vai, cách nhau 6-12 tháng.

 

6-                Chích ngừa Trái rạ ( Chickenpox)

Chích ngừa Trái rạ: Hai mũi chích dưới da (subcutaneous) vùng vai, cách nhau 4-8 tuần.

 

7-                Chích ngừa Sởi, Quai bị, Ban đỏ (Measles, Mumps, Rubella)

 

Người lớn sinh sau 1957, nên chích ngừa ba bệnh Sởi, Quai bị, Ban đỏ (thường cùng trong một mũi chích gọi là MMR) nếu thử máu cho thấy chưa có miễn nhiễm với các bệnh này, nhất là người hay đi du lịch, sinh viên các trường đại học, nhân viên ngành y tế.

 

8-                Chích ngừa Viêm màng óc Meningococcus

Người sống chung đụng ( như trong quân đội hoặc sinh viên trong các ký túc xá), người đi du lịch Phi châu vùng sa mạc Sahara, người có lá lách bị cắt hoặc lá lách không hoạt động cần chích ngừa bệnh viêm màng óc Meningococcus.

 

9-                Chích ngừa bệnh Shingles

Hiện nay ta có thuốc chích Zostavax dùng cho các vị 60 tuổi trở lên, có thể ngừa Shingles, hoặc nếu vẫn xảy ra, bệnh cũng nhẹ hơn.

 

10-           Chích ngừa Siêu vi gây ung thư cổ tử cung

Siêu vi Human papillomavirus (HPV), truyền qua đường tình dục, có thể gây ung thư cổ tử cung (Cervical cancer). Hiện ở Mỹ có hai thuốc chích ngừa giống siêu vi này là Gardasil và Cervarix.

Các cháu gái và phụ nữ trẻ từ 9 tuổi đến 26 tuổi nên chích ngừa siêu vi Humam Papillomavirus để tránh bị ung thư cổ tử cung sau này.

 

Mỗi năm, 50.000-70.000 người ở Mỹ qua đời vì những bệnh nhiễm trùng có thể ngừa được, nhất là các bệnh gây do vi trùng Pneumococcus, bệnh Cúm, bệnh Viêm gan B. Chúng ta muốn sống lâu và khỏe mạnh? Chích ngừa là một trong những biện pháp giúp ta sống lâu, khỏe, và đỡ lo âu, ưu phiền, tốn tiền chữa bệnh sau này. Khi khám bệnh, các bác sĩ cũng nên thường xuyên xem lại hồ sơ, thấy chích ngừa nào người bệnh cần mà chưa làm, hoặc đã đến hạn kỳ phải làm lại, khuyên người bệnh

 

 

 

 

 

 

Bác sĩ LÊ ÁNH