trang thơ & truyện Dương Anh Sơn              |                 www.ninh-hoa.com

Dương Anh Sơn

 Giáo Sư Triết học
 Trung học Ninh Hòa
 Niên khóa 1973-1976
 Chỉ đạo lớp 12C, 74-75

 Sở thích viết và
chuyển dịch Thơ.

Đã xuất bản:

"Ảnh hưởng đạo Phật trong Đoạn Trường Tân Thanh" (2006) và

"Ức Trai Thi Tập của Nguyễn Trải" (dịch và chú giải 2009)

 


 
Hiện cư ngụ tại Việt Nam

 

 

 

 

 

 

THỜI KỲ SAU KHI BỊ TÙ OAN
MUỐN LUI VỀ ẨN DẬT
(Khoảng 1429 - 1437)
Dương Anh Sơn

   


 

 

Bài 74 :

 

 

ĐỀ TRÌNH XỬ SĨ VÂN OA ĐỒ

雲 窩 圖

 

Giai khách tương phùng nhật bão cầm,     佳客相逢日抱琴

Cố sơn quy khứ hứng hà thâm.                故山何深

Hương phù ngõa đỉnh phong sinh thụ,       香浮瓦鼎

Nguyệt chiếu đài ky trúc mãn lâm.              月照苔滿

Tẩy tận trần khâm hoa ngoại mính,                 盡塵花外茗

Hoán hồi ngọ mộng chẩm biên cầm.         回午

Nhật trường ẩn kỷ vong ngôn xứ,              長隱忘言

Nhân dự bạch vân thùy hữu tâm.               雲誰有心

 

DỊCH THƠ:

 

Đề tranh “hang mây” của xử sĩ họ Trình

 

Gặp ngày khách quí  ôm đàn

Núi xưa về lại hứng tràn lắm thay!

Tỏa hương đỉnh sứ - gió lay,

Vách rêu, trăng chiếu trúc đầy nơi nơi.

Ngoài hoa, lòng sạch trà khơi,

Chim trưa bên gối, tỉnh rồi mộng say!

Im hơi, dựa ghế suốt ngày,

Người cùng mây trắng – ai đây có lòng?

 

DỊCH NGHĨA:

 

Gặp người khách quí sẽ ôm đàn gảy suốt cả ngày - Trở về với non quê chốn cũ, hứng khởi sao mà sâu sắc thế! – Mùi hương tỏa ra từ đỉnh sành, cây cối gió nổi lên – Trăng chiếu lên vách rêu, trúc đầy cánh rừng - Tẩy rửa sạch sẽ bụi đời có nõn trà và đám hoa bên ngoài - Gọi giấc mộng trưa bên gối có chim chóc – Ngày dài dựa vào ghế, quên nói năng - Người cùng với đám mây trắng, ai là kẻ có tấm lòng!?

 

CHÚ THÍCH:

-     佳客 giai khách: khách quý, khách tốt, khách thân thiết.

-     ngõa: các vật dụng làm bằng đất nung (sành sứ, ngói..).

-     đỉnh: mới mẻ, cái đỉnh dùng trong tế lễ hoặc xông trầm hương…

-     đài ky: vách đá bám đầy rêu.

-     mính: nõn trà dùng pha trà ngon, mầm đọt trà.

-     khâm:  tấm lòng, vạt áo, nơi nhiều sông tụ hội. (trần khâm: lòng vướng  bụi bặm, vẩn dơ…).

-     hoán: kêu lên, gọi đến.

-     cầm: chỉ chung các loài lông vũ, chim muông.

-     ẩn kỷ: dựa vào ghế.

-     忘言vong ngôn xứ: quên nói năng, im hơi lặng tiếng.

 

 


 

Bài 75 :

 

 

KHẤT NHÂN HỌA CÔN SƠN ĐỒ

乞 人 畫 崑

 

Bán sinh khâu hác phế đăng lâm,              半生邱壑

Loạn hậu gia hương phí mộng tầm.           鄉費夢尋

Thạch bạn tùng phong cô thắng thưởng,    石畔勝賞

Giản biên mai ảnh phụ thanh ngâm.           澗邊梅影清吟

Yên hà lãnh lạc trường kham đoạn,            霞冷落

Viên hạc tiêu điều ý phỉ câm.                      鶴蕭條意匪禁

Bằng trượng nhân gian cao họa thủ,           仗人

Bút đoan tả xuất nhất bàn tâm.                    出一般心

 

DỊCH THƠ:

 

Xin người vẽ giúp bức tranh Côn Sơn

 

Bỏ trèo hang hốc nửa đời,

Quê nhà sau loạn mộng vời tìm thôi!

Gió thông, bờ đá lẻ loi,

Bên khe phụ bóng mai rồi vịnh ngâm.

Đau lòng mây khói lạnh tăm.

Đìu hiu vượn hạc chẳng ngăn ý trào!

Cậy tay người vẽ giỏi cao,

Lòng người quanh quất tả đầu bút ra!

 

 

DICH NGHĨA:

 

Nửa đời người phải bỏ việc lao đến đồi núi và hang hốc – Quê nhà sau cơn ly loạn chỉ phí công tìm trong giấc mộng – Gió thông bên bờ đá lẻ loi không người thưởng thức – Bóng mai bên khe suối đành phụ việc ngâm vịnh thanh tao thú vị - Khói và ráng mây lạnh vắng, ruột đau như cắt - Vượn hạc hiu quạnh buồn bã nên chẳng ngăn cấm được ý dâng trào - Cậy nhờ người vẽ giỏi trong cõi đời – Dùng bút mà tả ra lòng người quanh co.

 

CHÚ THÍCH:

-     khất: xin, cầu xin, nhờ cậy.

-     邱壑 khâu hác: gò đồi và hang hốc.

-     phế đăng lâm: bỏ không lên đến nữa.

-     費夢尋 phí mộng tầm: mất công tìm trong giấc mộng (phí: uổng phí, uổng công…).

-     石畔 thạch bạn: bờ đá.

-          勝賞 cô thắng thưởng: trơ trọi không thưởng thức được cái đẹp.

-     清吟 phụ thanh ngâm: đành phụ với việc vịnh ngâm thơ thanh tao thú vị.

-     hà: ráng mây, ráng trời chiếu qua mây.

-     冷落 lãnh lạc: vắng vẻ, lạnh lẽo.

-          trường kham đoạn: đứt ruột, đau lòng không kham được.

-     phỉ: chẳng phải, văn vẻ.

-     意匪禁 ý phỉ câm: chẳng ngăn cấm được những suy nghĩ.

-     cao họa thủ: tay vẽ giỏi.

-     bằng trượng: cậy nhờ vào.

-     bút đoan tả xuất: tả ra bằng bút mầm mống, gốc rễ sự việc.

般心 ban tâm: lòng người quanh co, cong vẹo, không thẳng. Một âm là “ban” có nghĩa là dời chuyển, giống, loại, quay về.

 

 

 

 

 



D
ương Anh Sơn
 Giáo Sư Triết học

 Trung học Ninh Hòa

 

 

 

trang thơ & truyện Dương Anh Sơn              |                 www.ninh-hoa.com