Bài 102:

TIỀM SƠN ĐẠO TRUNG

潛山道中

Túc hữu ái sơn tích,                      夙有愛山癖
Biệt hậu tứ hà như?                       別後思何如
Lai đáo Tiềm Sơn lộ,                    來到潛山路
Uyển như Hồng Lĩnh cư.               宛如鴻嶺居
Vân hà viên khiếu ngoại,               雲霞猿嘯外
Tùng bách hạc sào dư.                 松柏鶴巢餘
Định hữu sơn trung khách,            定有山中客
Bình sinh bất thức dư.     平生不識余

TẠM CHUYỂN LỤC BÁT:

 

ĐƯỜNG ĐI TIỀM SƠN

Núi non vốn đã say mê,

Sao mà nhớ quá từ khi xa rời!

Đường Tiềm Sơn đã đến nơi,

Thấy như Hồng Lĩnh ngời ngời ở đây.

Vượn gào ngoài đám ráng mây,

Bách tùng có tổ hạc vầy nhiều sao!

Hẳn là khách ẩn núi sâu,

Không hay biết được ta đâu ở đời.

DỊCH NGHĨA:

Ta vốn rất yêu thích, mê say núi non. Từ độ chia tay quê nhà (để đi sứ) lòng thương nhớ làm sao! Khi đi đường đến Tiềm Sơn, ta thấy rõ như là đang ở dãy núi Hồng (nơi quê nhà). Tiếng vượn hú ở đám mây và ráng trời xa xa. Trong đám cây tùng cây bách có nhiều tổ của những con chim hạc. Hẳn là trong núi có người đang sống ẩn dật suốt đời chẳng hề hay biết có ta!
 

CHÚ THÍCH:

Bài 103:

AN HUY ĐẠO TRUNG

安徽道中

Đề nha á á loạn lăng thần,                啼鴉啞啞亂凌晨
Từ bắc Từ nam hiểu sắc phân.         徐北徐南曉色分
Nhất đới tuyết điền thanh giả mạch,  一帶雪田青者麥
Tứ sơn tùng thụ bạch vi vân.           四山松樹白為雲
Du du hương quốc bát thiên lý,       悠悠鄉國八千里
Lục lục công danh nhất phiến trần. 碌碌功名一片塵
Cộng chỉ mai hoa báo tiêu tức,        共指梅花報消息
Xuân hà tằng đáo dị hương nhân? 春何曾到異鄉人

TẠM CHUYỂN LỤC BÁT:

 

ĐƯỜNG ĐI AN HUY
 

Quạ kêu quan quác sáng mờ,

Sắc màu buổi sáng chia Từ bắc nam.

Đồng xanh lúa mạch tuyết lan,

Cây tùng quanh núi trắng ngần mây giăng.

Nước nhà xa tám dặm ngàn,

Công danh nhỏ bé một làn bụi thôi.

Chỉ hoa mai, báo xuân rồi,

Mùa xuân nào đến với người khác quê?!

DỊCH NGHĨA:

Tiếng quạ kêu quan quác loạn ngầu lúc tờ mờ sáng. Màu sắc lúc trời mọc sớm mai phân chia Từ Châu phía bắc và phía nam. Một dải tuyết như trải lên ruộng lúa mạch màu xanh. Đám cây tùng ở bốn phía núi trắng xóa bởi những đám mây. Quê nhà ở xa xôi tám ngàn dặm. Đi theo công danh nhỏ nhoi như một làn bụi bặm. Mọi người đều chỉ vào hoa mai báo hiệu mùa xuân về nhưng mùa xuân nào có đến với người đang ở quê người?!

CHÚ THÍCH:

Đây là bài thơ Tố Như làm khi đi ngang qua An Huy vào tháng 11 năm Quí Dậu (1813) trước khi đi đến Võ Xương trở lại Hán Dương theo con đường lúc đầu đi lên Bắc Kinh để trở về nam.

Xem Bài số 104-105

---

Dương Anh Sơn

 Giáo Sư Triết học

Trung học Ninh Hòa