www.ninh-hoa.com

TAJ MAHAL
Mục Đồng


 




 

    

TAJ MAHAL

 

 

Bao lâu mong ước, cuối cùng nhân duyên cũng đă đến. Có hai vị sư người Hà Nội đang du học ở Orissa đến Delhi chơi, và chuẩn bị thăm viếng Taj Mahal. A! Taj Mahal, cái tên trong giấc mơ của ḿnh lâu nay. Được biết hai vị thuê một chiếc xe đi về trong ngày mà chưa có bạn đi cùng. Thế là ḿnh nhanh chân đăng kư “quá giang” một ghế cùng với một sư nữa ở Delhi. Vậy là, sáng sớm ngày 23 tháng giêng, nhóm bốn người cũng khởi hành đi thăm một kỳ quan thế giới.

 

Trời mùa này lạnh lắm, mà khởi hành từ 4 giờ sáng th́ thật là phải “hy sinh một giấc mộng vàng v́ một niềm vui lớn”. Khi trời bắt đầu ấm lên dần, xe chạy gần đến nơi th́ dừng lại cho mọi người nghỉ ngơi ít phút, “t́nh cờ” chúng tôi được tham quan một di tích khác. Đó là đền Akbar, lăng tẩm của Hồi Giáo, cách thành phố Agra 30 km. Cũng vui và bất ngờ, v́ ngôi đền này không có trong dự kiến chuyến đi. Thế là mọi người tranh thủ cơ hội chụp ảnh và ghi chú một số nét của điểm “tiền trạm” này. Một giờ sau, chúng tôi đă đến địa điểm chính; phải xuống xe đi bộ khoảng một hai cây số trên con đường nhựa nhỏ thơ mộng giữa rừng cây dẫn lối vào khu đền. Dọc hai bên đường, chim, khỉ, sóc … vui vẻ sinh hoạt với nhau và thỉnh thoảng liếc nh́n, chào đón mọi người khách viếng thăm. Có những băng ghế dài cho khách ngồi nghỉ chân và thưởng thức không khí dịu mát trong lành. Chúng tôi vừa đi vừa kể nhau nghe về những câu chuyện xung quanh ngôi đền.

 


 

Ngày xưa, có một người phụ nữ A-rập, tên là Arjumand Banu. Chúng ta không hề biết ǵ khác ngoại trừ nàng sống ở vùng Agra, Ấn Độ, và là một Hoàng Hậu của Shah Jehan, triều đại vĩ đại nhất trong các hoàng đế Mông Cổ. Chắc hẳn nàng phải là một phụ nữ hoàn hảo và là một người vợ tuyệt vời, bởi v́ sau 18 năm ân ái vợ chồng, và chỉ trong 12 tháng sau khi đức vua lên ngôi năm 1629, nàng đă chết trong khi sinh đứa con thứ 14. Và đức vua chồng nàng đă vô cùng thương tiếc, đến độ ông đă an trí phần mộ của nàng trong một ṭa lăng tẩm, mà không bàn căi hay nghi ngờ, được tuyên bố bởi tất cả các kiến trúc sư, các nhà phê b́nh, đây là một công tŕnh đẹp nhất thế giới – tác phẩm hùng vĩ nhất và hoàn hảo nhất do bàn tay nhân loại tạo thành.

 

Nó chính là Taj Mahal, có nghĩa là “vương miện của ṭa lâu đài”. Cái tên này được đọc là Taash Mahal, với dấu nhấn trọng âm đặt ở âm tiết cuối của từ.

Taj Mahal thuộc thành phố Agra, thuộc tiểu bang Uttar Pradesh phía Bắc Ấn, cách Delhi khoảng 200 km. Theo lịch sử Ấn Độ, Agra là thủ đô vào thời đại vua Mugal (Hồi giáo) khoảng thế kỷ 16 - 17 nên Agra có một thành tŕ bằng đá kiên cố, đó là Red Fort, cũng chính là địa điểm tham quan của chúng tôi sau khi rời khỏi Taj Mahal.

 

 

Taj Mahal toạ lạc bên trong khu vườn thơ mộng bao quanh bởi rừng bách trên bờ sông Jumna êm ả. Chung quanh lâu đài có vô số những con đường nhỏ, đi vào th́ sẽ thấy hàng trăm tiệm bán hàng lưu niệm, đặc biệt là tượng lâu đài này đủ kích cỡ được mài bằng đá cẩm thạch rất tinh vi.

 

Ṭa lâu đài này nằm đối diện với pháo đài đồ sộ của Agra, nơi mà từ cửa sổ cung điện, nhà vua có thể luôn ngắm nh́n được các mái ṿm lâu đài và những ngọn tháp phủ đầy tuyết trắng đang che chở tro cốt của người vợ A-rập.



Mục Đồng
 

Trang Văn Thơ: Trần Thanh Thiên

 

                                                     2 

 

Vài số liệu về Taj Mahal như sau: Nền lăng là một thềm đá cẩm thạch 400 feet vuông([i]), cao 18 feet so với mặt bằng khu vườn, với nhiều băng ghế dài để người ta có thể ngồi nh́n ngắm và nh́n ngắm say sưa, đến khi nào vẻ đẹp tuyệt vời của ngôi đền dần dần ngấm sau vào ư thức, và tâm hồn thoả thích mới thôi. Vươn lên từ nền cao 18 feet là một bệ đá cẩm thạch 313 feet vuông, mỗi góc ở bốn phía được dựng một ngọn tháp cao 137 feet, rất thon thả, rất duyên dáng, rất thanh tú mà chúng ta không thể dùng bất kỳ h́nh ảnh nào để tả. Bên trong vách tường của chúng là những chiếc cầu thang cuốn, mà từ đây người ta có thể đi lên tới các ban-công nhỏ giống như của ngọn hải đăng, rồi nh́n về “chiếc vương miện” từ nhiều độ cao khác nhau và xem xét tỉ mỉ các chi tiết của ngôi đền từ đỉnh xuống chân. Những mái ṿm như bốn chiếc vương miện cao quư đặt trên bốn ngọn tháp y khuôn với các mái ṿm trên lăng mộ.

 


 

Ở hai phía đông tây của mặt bằng là hai đền thờ Hồi Giáo được xây dựng sau thời Byzantine, với chất liệu chính là đá sa thạch màu đỏ sậm, đă làm nổi bật thêm sự tinh khiết của đá cẩm thạch của kiến trúc ngôi đền. Cùng với cây cối của khu vườn và ḍng sông chảy dưới chân thềm đá, các ngôi đền này cũng chỉ là những phần phụ hoạ của toàn bộ cấu trúc một bức tranh lớn.

Ở giữa hai ngôi đền đỏ là một toà nhà tráng lệ bằng đá cẩm thạch trắng tinh khiết 186 feet vuông, cao 80 feet từ bệ đến nóc, được kiến tạo vượt lên trên bởi một mái ṿm đường kính 58 feet và cũng cao 80 feet tính từ nóc. Bên trên đỉnh ṿm là một đường xoắn ốc bằng đồng đỏ mạ vàng cao 28 feet. Như vậy chiều cao của toàn bộ kiến trúc từ mặt bằng khu vườn đến đỉnh đường xoắn ốc là 224 feet (≈ 67 m).
 

 

Tất cả mái ṿm đều có kiểu dáng hậu Byzantine. Bốn cái nhỏ xung quanh mái ṿm lớn là những bản sao chính xác, bằng một phần tám kích cỡ, và được sắp đặt trên các khung ṭ ṿ trên nóc của toà nhà. Những đường xoắn ốc hay tháp nhọn trên mái ṿm nhỏ ở mỗi góc cũng lại là những bản sao chính xác của tháp lớn, và trông rất thon thả, giống như những chiếc bút ch́ thạch cao sáng lấp lánh trước ánh mặt trời. Toàn bộ ṭa nhà là một tập hợp của các bản sao về mái ṿm, ngọn tháp, cung (khung ṭ ṿ)… Tất cả chúng đều y khuôn nhau, chỉ khác nhau về kích thước, làm nên một sự hài hoà cân xứng.

Mái ṿm trên đỉnh quả là một khối kiên cố đá cẩm thạch tinh khiết và được dát bên ngoài một lớp đá quư. Những bức tường, cột, chân tường và toàn bộ mặt trong mặt ngoài của toà nhà đều như nhau. Toàn bộ tường của lăng mộ là một bề mặt có tổng diện tích khoảng 0.8 hecta được ốp lát các loại đá quư thật thanh tú và hoàn hảo, dường như mỗi thứ là một loại châu báu mà nhà vua muốn dành để trang sức cho hoàng hậu: ngọc lam, san hô, ngọc hồng, thạch anh, mă năo, đá da trời, mă năo onyx, xà cừ, huyết thạch, tinh thể dị hướng, mă năo sardonyx, v.v. và rất nhiều loại đá quư với nhiều màu sắc. Có đến 28 loại đá khác nhau được dát lên tường đá cẩm thạch.

Có thể nói, tất cả lâu đài, đền đài và lăng tẩm ở Bắc Ấn đều không thể sánh nổi với Taj Mahal về nghệ thuật kiến trúc và mỹ thuật trang trí. Đến Agra mà chỉ có một ngày th́ không thể nào chiêm ngưỡng và đánh giá hết vẻ đẹp của Taj Mahal. Với những nét vẽ và điêu khắc cực xảo, màu sắc của ngôi đền thay đổi kỳ diệu dưới ánh nắng b́nh minh, dưới mặt trời rực rỡ hay dưới hoàng hôn tím lịm, dưới ánh đèn đêm ngũ sắc hay bóng trăng khuya vắng. Đó là lư do mà khách du lịch thường ở lại đây ít nhất một đêm để ngắm nh́n vẻ đẹp của “chiếc vương miện” dưới ánh trăng. Những năm gần đây, ngành du lịch đă bắt đầu cho bán vé viếng thăm một tháng 2 lần vào đêm trăng sáng và đêm không trăng, với mục đích ngắm nh́n lăng tẩm giữa trời khuya lăng mạn.

Chúng tôi lại có dịp ngắm nh́n toàn bộ khu đền thu hẹp khi đến tham quan Thành Đỏ, kinh đô trước đây và cũng là nơi tụ tập, dừng chân của các chính khách, thương gia các nước lúc bấy giờ. Dưới ánh nắng cuối mùa đông, nh́n từ xa, toàn cảnh khu đền thu hẹp trông như viên ngọc lấp lánh giữa tấm thảm xanh của khu rừng bách.

Khi về đến nhà th́ đă 9 giờ tối. Đi suốt một ngày, ai cũng lộ vẻ mệt mỏi, kiệt sức, nhưng niềm vui và ấn tượng về Taj Mahal th́ không thể nào nguôi. Khi có ai chưa biết, muốn hỏi thăm về Taj Mahal như thế nào, chúng tôi chỉ có thể nói là: “Tuyệt Hảo!!!”

 

Viết lại, ngày 12 - 3- 2007

Mục Đồng

 


[i] 3 feet = 1 yard ≈ 0.914 m g 1 feet

    ≈ 0.30 m