PHẦN 6:

Mái ṿm Điện Capitol Hoa Kỳ về đêm
Điện Capitol Hoa
Kỳ |
 |
Mặt phía Tây của Điện Capitol |
Thông tin chung |
Phong cách |
Tân cổ điển |
Thành phố |
Capitol Hill, Washington,
D.C. |
Quốc gia |
Hoa Kỳ |
Khách hàng |
Washington administration |
Xây dựng |
Khởi công |
1793 |
Chi phí xây
dựng |
412,000 đô la |
Kích thước |
Kích thước |
1.11 km² |
Thiết kế |
Kiến trúc sư |
William
Thornton
(kiến trúc sư đầu tiên) |
Điện Capitol- Quốc Hội Hoa Kỳ

Điện Capitol là ṭa nhà Quốc Hội Liên Bang của Hoa Kỳ, tọa lạc trên đồi
Capitol cuối phía Đông của dăy cỏ xanh National Mall ở thủ đô Washington,
DC. Quốc Hội theo quy chế lưỡng viện nên ṭa nhà có hai viện: Thượng Nghị
Viện (Senate) chiếm cánh phía Bắc và Hạ Nghị Viện (House of Representatives)
ở cánh hướng Nam.
Điện Capitol xây bằng cẩm thạch trắng bên trên có mái ṿm lớn là địa điểm
thu hút khách du lịch và ṭa nhà được chọn làm tiêu điểm để chia Đặc Khu
Columbia làm 4 khu vực, các phần tư của thành phố Washington, DC bắt đầu từ
nơi đây.
Hạ Nghị Viện có 435 dân biểu, mỗi dân biểu đại diện cho một hạt bầu cử theo
tỷ lệ dân số, có nhiệm kỳ 2 năm. Người đứng đầu Hạ Nghị Viện (gọi là
Speaker) hiện nay (2017) là Paul Ryan (Đảng Cộng Hoà, Wisconsin đơn vị 1),
là người đứng thứ 2 thay thế Tổng Thống sau Phó Tổng Thống (đồng thời cũng
là Chủ Tịch Thượng Nghị Viện). Người Việt duy nhất lọt được vào Hạ Nghị Viện
là Josepth Cao ở đơn vị 2 Louisiana từ 2009-2011, đảng Cộng Hoà. Từ đó đến
nay, chưa thấy có ông/bà dân biểu Việt Nam nào xuất hiện. Ở California cũng
như Texas dù đông người Việt nhưng chưa có ai là dân biểu liên bang hiện
nay. Về Thượng Nghị Viện mỗi tiểu bang có 2 thượng nghị sĩ đại diện và không
tính theo tỷ lệ dân số nên 50 tiểu bang có tổng cộng là 100 thượng nghị sĩ
với nhiệm kỳ 6 năm. Hai thượng nghị sĩ của tiểu bang Arizona đều thuộc đảng
Cộng Hoà là Jeff Flake (202) 224-4521 và John McCain (202) 224-2235. Thành
viên của 2 viện đều do dân chúng bầu cử trực tiếp, tuy nhiên tại một số tiểu
bang thống đốc có quyền bổ nhiệm thượng nghị sĩ tạm thời khi có chỗ khuyết
giữa nhiệm kỳ.

Lịch sử Điện Capitol
Điện Capitol hiện nay là cơ sở kiến trúc thứ tư được Quốc Hội Hoa Kỳ sử
dụng, trước đó là Ṭa Nghị Viện Maryland ở Annapolis, Maryland (1783-1784),
kế đến là Federal Hall tại New York (1789-1790) và Independence Hall hay
Congress Hall tại Philadelphia, Pennsylvania (1790-1800).

Điện Capitol đầu tiên nhỏ hơn kiến trúc hiện nay được bắt đầu xây dựng vào
năm 1793. Chính Tổng Thống George Washington là người chọn địa điểm cũng như
đặt viên đá góc và việc xây dựng được giao cho kiến trúc sư William Thornton
người trúng giải thiết kế đồ án với giải thưởng thời đó là 500$. Cánh Thượng
Nghị Viện (phía Bắc) được xây xong vào năm 1800 và phiên họp Quốc Hội đầu
tiên được diễn ra tại đây vào ngày 17 tháng 11, 1800. Đến năm 1811 mới hoàn
tất phần cánh Hạ Nghị Viện, ngày nay lá quốc kỳ Mỹ được treo trên nóc cánh
Hạ Nghị Viện phía Nam này. Tối Cao Pháp Viện cũng cùng sử dụng chung ṭa nhà
này cho đến khi xây xong ṭa nhà riêng năm 1935 mới dời sang ṭa nhà Tối Cao
Pháp Viện hiện nay ở bên cạnh về hướng Đông. Mới vừa xây xong xảy ra trận
chiến với nước Anh năm 1812-1814, quân Anh tấn công thành phố Washington và
đốt cháy nhiều ṭa nhà trong đó có điện Capitol. Điện Capitol được tái thiết
từ năm 1815 và kết thúc khoảng 1830.
Ṭa Capitol được nới rộng thêm vào thập niên 1850 với kế hoạnh ban đầu là
thuê mướn nhân công từ Âu Châu sang nhưng ít ai chịu sang Tân Thế Giới v́
chuyện vượt biển thời ấy rất gian nan nguy hiểm nên cuối cùng phải dùng
người gốc Phi Châu vừa nô lệ vừa nhân công tự do là lực lượng chính xây nên
điện Capitol. Mái ṿm đầu tiên nhỏ bé được xây năm 1818 bằng gỗ chỉ tương
xứng với ṭa nhà nhỏ lúc trước nay được chuẩn bị thay thế bằng mái ṿm lớn
hơn. Ông Thomas U. Walter trách nhiệm cho phần mở rộng và mái ṿm mới bằng
gang (iron) lớn gấp 3 cái cũ có đường kính 100 ft. (30m).
Ông phải sang Pháp vào năm 1838 để quan sát mái ṿm của điện Les Invalides
tại Paris để mô phỏng theo đó mà xây. Nhưng mái ṿm mới của ông Walter là
mái ṿm đôi có những lỗ cửa kính lấy ánh sáng mặt trời. Đến năm 1863 bức
tượng khổng lồ có tên là tượng Tự Do được đặt trên chóp đỉnh mái ṿm. Điện
Capitol trước kia cổng chính quay về hướng Đông sau khi gắn ṿm mái mới đổi
về hướng Tây nh́n ra dăy đất trống về hướng Ṭa Bạch Ốc. Ban đầu ṭa Quốc
Hội định đặt tên là “Congress House” nhưng tổng thống Thomas Jefferson đề
nghị tên “Capitol” theo tiếng Latin có nghĩa là “thành phố trên đồi.”

Hướng đi vào thăm viếng Điện Capitol
Nguồn ảnh: từ Wikipedia
Capitol Visitor Center
Ngày 11/03/2017. Buổi sáng chúng tôi đi thăm Nhà Trắng, tiếp đến là Viện
Bảo Tàng Quốc Gia Lịch Sử Thiên Nhiên, rồi đi ngang qua dăy cỏ xanh và hồ
nước National Mall về hướng Đông để đến điện Capitol ṭa nhà Quốc Hội Hoa
Kỳ. Thăm viếng điện Capitol hoàn toàn miễn phí không cần vé và hiện nay mới
vừa xây xong khu tiếp đón du khách tức Capitol Visitor Center nên mọi người
muốn viếng điện Capitol đều phải qua ngă đó. Đầu tiên du khách phải vào cổng
sau tức phía Đông, ở giữa sân có cầu thang dẫn xuống, đến trước được vào
trước chứ không cần lấy hẹn nên đôi khi du khách đông phải sắp hàng dài
ngoài sân cỏ ra tận đường 1st Street East. Trước khi xuống ṭa nhà phải qua
cổng xét an ninh. Ṭa nhà tiếp đón du khách Capitol Visitor Center này được
khởi công xây cất năm 2000 và hoàn tất vào cuối năm 2008 với kinh phí là 621
triệu USD gồm có 3 tầng ở dưới đất rộng đến 580,000 sf2 (54,000m2) rộng gấp
đôi ṭa Capitol. Ṭa nhà mở cửa từ 8 giờ 30 sáng đến 4 giờ 30 chiều từ Thứ
Hai đến Thứ Bảy trừ những ngày lễ lớn như Tạ Ơn, Giáng Sinh, Đầu Năm và Lễ
Tổng Thống Tuyên Thệ.
Muốn viếng thăm những nơi khác của điện Capitol ngoài Visitor Center, du
khách phải giữ chỗ trước v́ những tour khám phá lịch sử điện Capitol rất
đông người tham dự và hết chỗ rất mau. Muốn tham dự các tour có người hướng
dẫn này, có vài cách để giữ chỗ. Nếu là người cư ngụ trên nước Mỹ có thể
liên lạc qua các văn pḥng của Dân Biểu (Representative) đơn vị ḿnh hay qua
văn pḥng của Thượng Nghị Sĩ (Senators) tiểu bang ḿnh tại địa phương cư ngụ
hoặc giữ chỗ trực tiếp qua Capitol Visitor Center (số điện thoại (202)
226-8000. Tất cả các nơi trên có thể vào trang Web
www.visitthecapitol.gov/Visit/ để ghi danh giữ chỗ trên Online và lấy số xác
nhận (Confirmation Number).
Chúng tôi đă nhờ Josh, chồng của Tú (con cô Nguyệt, Texas) lấy giùm vé
trước. Tour t́m hiểu lịch sử điện Capitol bắt đầu ở rạp chiếu phim với một
đoạn phim 13 phút mang tựa đề “Out of Many, One” được dịch từ tiếng Latin “E
Pluribus Unum“sẽ đưa du khách vào một cuộc hành tŕnh xuyên qua lịch sử
tranh đấu của dân tộc Hoa Kỳ để thiết lập một thể chế dân chủ thật sự được
xếp vào hạng nhất trên thế giới cũng như giới thiệu công tŕnh kiến trúc đồ
sộ là ṭa nhà Quốc Hội Mỹ hiện nay.

Quang cảnh quanh Điện Capitol Hoa Kỳ
Nguồn ảnh: từ Wikipedia
Vào Visitor Center đầu tiên là đến đại sảnh Emancipation Hall là nơi du
khách tập trung chờ đợi nếu tham dự các Tour vào xem trong điện Capitol. Ở
đây có nhiều tượng của những nhân vật trong lịch sử Hoa Kỳ như Philo
Farnsworth là người phát minh ra máy truyền h́nh, vua Kamehameha của đảo
Hawaii. Ở đây cũng có những khoảng trống lợp kính để nh́n lên bầu trời thấy
ṿm mái tṛn của Capitol.
Sau khi xem đoạn Video 13 phút “Out of Many, One” rồi vào Pḥng Triển Lăm
(Exhibitation Hall) ở tầng dưới nơi đây tŕnh bày h́nh ảnh tài liệu về lịch
sử Quốc Hội và tiến tŕnh xây cất ṭa nhà Capitol cũng như mô h́nh cao 11
feet của ṿm mái ṭa nhà. Nơi đây có màn ảnh thu h́nh nếu 2 viện Quốc Hội có
phiên họp để du khách xem. Sau đó trở xuống tầng dưới chúng tôi đi xuyên qua
Emancipation Hall một lần nữa để vào nhà hàng nghỉ chân và uống ly cà phê,
nơi đây có bán nhiều loại thức ăn với 530 ghế ngồi. Muốn mua quà kỷ niệm
chuyến viếng thăm điện Capitol, ở tầng trên 2 bên cánh gần cửa vào là các
gian hàng bán các loại sản phẩm này.
Visitor Center rộng lớn có thể chứa một lúc 4,000 người với các tiện nghi
hiện đại cộng với pḥng trưng bày không thua ǵ nhà bảo tàng về lịch sử Quốc
Hội Hoa Kỳ. Chúng tôi được dẫn đến dưới mái ṿm Rotunda, rồi đứng bên trên
xem 2 nghị trường của Thượng và Hạ Nghị Viện.

Mặt trong một phần mái ṿm Điện Capitol
Chúng tôi vào bên trong pḥng của Điện Capitol. Mặt trong của mái ṿm mạ
màu vàng trông rất sang trọng. Phần trên bức tường ṿng tṛn có treo tất cả
8 bức h́nh lịch sử mô tả lại những hoạt động đặc biêt trong những giai đoạn
khác nhau của lịch sử Mỹ quốc.
Mái ṿm của Điện Capitol cuối cùng được xây xong, nhưng bị xây lớn hơn kế
hoạch đầu tiên nhiều, cho nên bề ngoài đồ sộ của nó chế ngự tỷ lệ của các
cột ở Cổng Đông, được xây năm 1828. Mặt Đông của Điện Capitol được tái xây
dựng năm 1904 theo
hăng kiến trúc Carrère và Hastings thiết kế, họ cũng đặt thiết kế cho các
Ṭa nhà Văn pḥng Thượng Nghị viện và Hạ Nghị viện. Mặt Đông mới được xây
bằng cẩm
thạch đằng trước mặt cũ (nó bằng sa
thạch) 10,2 m (33,5 foot) trong những năm 1958–1962, và một phần nối mới
làm một tường ngoài thành một tường trong. Cùng lúc, việc dời cổng cũ nghĩa
là các cột
Corinth lịch sử bị không c̣n chỗ nữa, đến khi người thiết kế vườn
Russell Page xây một nơi hợp cho nó ở băi cỏ lớn tại Vườn cây Quốc gia,
những cột đứng bên cạnh hồ nước, nó làm một số khách khó chịu v́ nhắc đến Persepolis.


Ṭa nhà Capitol Hoa Kỳ là một dấu mốc của lối kiến trúc tân cổ điển. Cách
thiết kế của nó bắt nguồn từ phong cách Hy Lạp và La Mă cổ xưa, gợi lên
những lư tưởng đă từng hướng dẫn các nhà lập quốc khi họ h́nh thành nền cộng
ḥa mới. Bên trong ṭa nhà này quư vị sẽ thấy những bức tranh, tác phẩm điêu
khắc, và các công tŕnh mỹ thuật nguy nga tráng lệ khác, mô tả các thời kỳ
khác nhau trong lịch sử nước Mỹ.
Ṭa nhà Capitol c̣n là một sân khấu của quốc gia Capitol là địa điểm diễn ra
một số sự kiện công cộng quan trọng nhất của đất nước, từ các buổi lễ tưởng
niệm trang nghiêm cho tới các buổi ḥa nhạc lư thú nhân lễ Độc lập 4 tháng
7. Trong khu vực Rotunda, người đưa tang đă yên lặng đến viếng linh cữu các
vị tổng thống và những nhân vật danh tiếng được quàn bên dưới mái ṿm tráng
lệ. Các buổi lễ nhậm chức tổng thống diễn ra trên sân phía Tây của Capitol
và các Huân chương vàng của Quốc hội cũng được trao cho các cá nhân xuất sắc
ở đây. Và, dưới bóng của mái ṿm, là khuôn viên được xem là diễn đàn công
khai nhất của quốc gia. Từ các nhà hùng biện đơn độc đến những đoàn người
biểu t́nh đông đảo, tất cả đă đến đây để tiếng nói của họ được nghe.
Điện Capitol được cho rằng mục tiêu chọn lọc của Chuyến
93 United Airlines đă bị không tặc trong những Sự
kiện ngày 11 tháng 9 trước khi nó rơi xuống tại Quận
Somerset, Pennsylvania sau khi các hành khách cố gắng giành lại máy bay
khỏi những tên không tặc.
Capitol Building Address:
East Capitol Street, NE and 1st Street, NE
Washington, DC 20002
* Intersection of two streets at the entrance to the
Capitol Building grounds. The mailing address is
Capitol Building, Washington, DC 20515
Rời ṭa nhà Quốc Hội Capitol chúng tôi sang viếng ṭa nhà Thư Viện Quốc Hội
(Library of Congress) xem bên đó có ǵ?
Thư Viện Quốc Hội
Ở tầng trên của Visitor Center gần các quày lấy hẹn (Appointment Desk) chúng
tôi bước xuống đường hầm để sang Thư Viện Quốc Hội (Library of Congress) tọa
lạc trong ṭa nhà lịch sử Thomas Jefferson Building ở phía sau (phía Đông)
của điện Capitol. Ṭa nhà có 3 tầng lầu ở giữa cũng có một mái ṿm bị nhiều
người chỉ trích là muốn “cạnh tranh” với mái ṿm của ṭa nhà Quốc Hội v́
những tác phẩm nghệ thuật bên trong của nó. Thư Viện Quốc Hội phải mất tới
11 năm để xây cất và mở cửa cho công chúng vào ngày 1 tháng 11, 1897.

Ngay sau khi hoàn thành đă được xem như là danh thắng quốc gia (national
monument) v́ tính cách đồ sộ và nguy nga của nó. Lư do phải xây thư viện này
theo lời vị quản thủ thư viện: cần phải có nơi rộng hơn để chứa văn kiện,
sách vở, tài liệu sưu tầm, lưu trữ v́ thư viện cũ nằm trong điện Capitol
không đủ chỗ. Ông cho biết cần phải có một ṭa nhà riêng biệt để làm Thư
Viện Quốc Gia. Được biết là sau khi Quốc Hội ban hành luật bảo vệ bản quyền
Copyright Law 1870 đ̣i hỏi người muốn xin phép đăng kư tác quyền phải nộp
cho Thư Viện Quốc Hội 2 bản sao công tŕnh sáng chế hay sáng tác của họ
thành thử thư viện tràn ngập hàng đống sách vở, tài liệu kỹ thuật, bản vẽ,
nhạc phẩm, h́nh ảnh, v.v... cần phải có nơi lưu trữ để thực thi đạo luật vừa
ban hành.

Ngày trước ṭa nhà chỉ đơn giản được gọi là Thư Viện Quốc Hội cho đến ngày
13 tháng 6, 1980, được đổi tên để vinh danh vị tổng thống Hoa Kỳ là Thomas
Jefferson, ông là một trong những người vận động thành lập thư viện vào đầu
những năm 1800. Sau khi quân Anh tấn công thủ đô Washington và đốt ṭa nhà
Capitol vào năm 1814, ông đă bán tượng trưng gần hết bộ sách sưu tầm cho Thư
Viện Quốc Hội.
Pḥng đọc sách chính của Thư Viện Quốc Hội với trần nhà cao rộng, bàn ghế
toàn bằng gỗ quư cổ xưa, các gian đại sảnh như Great Hall trưng bày những
bức tranh lớn vẽ trên tường, trên trần nhà rất nguy nga, lộng lẫy không thua
ǵ viện bảo tàng Louvre ở Paris. Vào ṭa nhà Thomas Jefferson Thư Viện Quốc
Hội có cảm giác như lạc vào cung điện bên Âu Châu.
Đọc
PHẦN 7

Bs LÊ ÁNH
8/2018

Trang Văn Thơ/Hồi Kư/Y Học:
Bs LÊ ÁNH
|