www.ninh-hoa.com

T H A M    Q U A N    T H Ủ   Đ    H O A   K Ỳ 
Bs L NH


 




 

    

 

PHẦN 4:

 

NH TRẮNG

 


Mặt pha Nam của Nh Trắng

Thng tin chung

Thnh phố

1600 Pennsylvania Avenue NW
Washington, D.C. 20500

Quốc gia

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/23px-Flag_of_the_United_States.svg.png Hoa Kỳ

Xy dựng

Khởi cng

13 thng 10, 1792

 Thiết kế

Kiến trc sư

James Hoban

Nguồn ảnh:

Từ Wikipedia

 
 Nh Trắng, nhn từ pha Nam

 

Nh Trắng (tiếng Anh: White House, cũng được dịch l Ta Bạch Ốc hay Bạch Cung) l nơi ở chnh thức v l nơi lm việc chnh của Tổng thống Hoa Kỳ. Nh Trắng l một biệt thự sơn mu trắng v được xy bằng sa thạch theo kiểu tn cổ điển, số nh 1600 Đại lộ Pennsylvania NW tại Washington, D.C..

 

Thuật ngữ "Nh Trắng" thường được dng để chỉ chnh quyền của tổng thống Hoa Kỳ đương nhiệm, do đ l nơi lm việc chnh của tổng thống Hoa KỳDịch vụ Vườn Quốc gia (NPS) quản l mảnh đất vườn thuộc Cng vin Tổng thống.

 

Hnh Nh Trắng c trn mặt sau của tờ giấy bạc 20 đ la.

 

Nh Trắng sau cơn mưa nhẹ buổi sng ngy 11/03/2017

 

I-Lịch sử

Nh Trắng được xy dựng sau khi Quốc hội quyết định thnh lập Đặc khu Columbia v chọn nơi ny lm thủ đ Hoa Kỳ ngy 16 thng 7 năm 1790. Tổng thống George Washington cng với Pierre LEnfant, người chịu trch nhiệm quy hoạch thnh phố, gip chọn địa điểm ny.

 

Kiến trc sư được chọn qua một cuộc thi với chn đề n gởi đến dự thi. James Hoban, người Ireland, l người thắng cuộc; to nh được khởi cng xy dựng với lễ đặt vin đ đầu tin vo ngy 13 thng 10 năm 1792. To nh theo thiết kế của Hoban m phỏng tầng trệt v lầu một của to nh Leinster House, dinh thự của một cng tước toạ lạc ở Dubin, Ireland, ngy nay l to nh Quốc hội Ireland.

 

 

Pha Bắc của Nh Trắng.

 

 Pha Bắc của Nh Trắng l cổng chnh của Nh Trắng, được sử dụng mỗi khi nguyn thủ quốc gia cc nước khc thăm viếng.

 

Tri với những điều người ta thường biết về Nh Trắng, cổng Bắc của to nh khng được thiết kế m phỏng theo cổng của một dinh thự khc tại Dublin, Viceregal Lodge (nay l Aras an Uachtarain, nơi ở của Tổng thống Ireland). Trong thực tế, chiếc cổng ny chỉ được xy dựng sau ny. Quyết định đặt thủ đ trn nhượng địa của hai tiểu bang chủ trương sở hữu n lệ - Virginia v Maryland  gy ảnh hưởng đến việc tuyển dụng nhn cng xy dựng cho cc to nh chnh phủ. Cc uỷ vin thnh phố D.C., được Quốc hội giao nhiệm vụ kiến thiết thnh phố mới dưới sự hướng dẫn của tổng thống, lc đầu dự định sử dụng nhn cng tuyển dụng từ u chu; nhưng v những đp ứng từ chu lục l tiu cực nn họ phải quay trở lại tm kiếm nhn cng người Mỹ gốc Phi, cả n lệ v người tự do. Những người ny chiếm phần lớn lực lượng lao động xy dựng Nh Trắng.

 

Cng cuộc kiến thiết Nh Trắng hon tất ngy 1 thng 11 năm 1800. Tiến độ thi cng cực kỳ chậm, phải mất 8 năm v tiu tốn 232.371,83 USD, tương đương với 2,4 triệu USD theo trị gi ngy nay tnh cả mức lạm pht.

 

Cổng trước v sau chỉ được thm vo kiến trc to nh cho đến năm 1825.

 

To nh lc đầu được gọi l Dinh Tổng thống (Presidential Palace hoặc Presidential Mansion). Dolley Madison gọi n l "Lu đi Tổng thống". Tuy vậy, c chứng cớ cho thấy trong năm 1811, to nh ny lần đầu tin được gọi l "Nh Trắng", v mặt ngoi của n được sơn trắng. Tn gọi Dinh Hnh php cũng thường được dng đến trong cc văn kiện chnh thức cho đến khi Tổng thống Roosevelt thiết lập tn chnh thức của n l "Nh Trắng", tn ny được khắc ln cc vật dụng văn phng của tổng thống năm 1901.

 

John Adams l tổng thống đầu tin đến sống trong Nh Trắng từ ngy 1 thng 11 năm 1800. Năm 1814 trong lc diễn ra cuộc chiến năm 1812, nhiều to nh ở Washington, D.C. bị thiu rụi bởi binh lnh Anh, Nh Trắng cũng đứng trơ trọi với những bức tường chỏng chơ. Nhiều người cho rằng chnh trong lc ti thiết, người ta tm cch phủ lấp những thiệt hại của to nh do hoả hoạn bằng những lớp sơn mu trắng, do đ trở nn tn gọi cho to nh; nhưng cch giải thch ny l khng c nền tảng bởi v to nh đ được sơn trắng từ năm 1798. Trong số rất nhiều ti sản của Nh Trắng bị binh lnh Anh cướp ph, chỉ c hai mn được tm thấy lại - bức chn dung George Washington, được cứu thot bởi đệ nhất phu nhn Dolley Madison, v một hộp nữ trang, năm 1939 được hon trả cho Tổng thống Franklin Delano Roosevelt bởi một người Canada, người ny ni rằng ng nội của ng đ lấy n từ Washington. Phần lớn của cướp bị mất khi một đon tu Anh trn đường đến Halifax bị chm ngoi khơi Prospect do bị bo. Chiếc HMS Fantome dẫn một đon tu trở lại Halifax khi đon tu kia bị đnh chm bởi cơn bo trong đm 24 thng 11 năm 1814.

 

Ngy 16 thng 8 năm 1841, Nh Trắng bị tấn cng lần nữa khi Tổng thống John Tyler phủ quyết dự luật ti lập Đệ nhị Ngn hng Hoa Kỳ. Những thnh vin Đảng Whig tức giận tụ tập trước Nh Trắng trong một cuộc biểu tnh, cho đến nay vẫn được xem l cuộc tụ tập bạo động nhất từng xảy ra trong lịch sử nước Mỹ.

 

Cũng giống cc dinh thự vng qu nước Anh v Ireland m n m phỏng, từ đầu thế kỷ 20, Nh Trắng được mở cửa cho cng chng. Tổng thổng Thomas Jefferson cho mở cửa to nh đn tiếp người dn vo dịp lễ nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai của ng năm 1805, khi một đm đng dn chng, đến tham dự lễ tuyn thệ được tổ chức tại Điện Capitol, đ theo tổng thống về nh v được tổng thống tiếp đn trong Phng Lam (Blue Room).

 

Đi khi những lần mở cửa tiếp đn cng chng gy ra rối loạn: năm 1829, Tổng thống Andrew Jackson bị buộc phải đến ở tạm tại một khch sạn khi một đm đng ước chừng 20.000 cng dn đến dự lễ tuyn thệ nhậm chức của ng được tổ chức bn trong Nh Trắng. Cc phụ t của tổng thống phải dng những chậu giặt chứa đầy mn cocktail pha rượu whiskey với nước cam vắt mới c thể thu ht đm đng di chuyển ra bn ngoi. D vậy, thng lệ ny vẫn cứ được duy tr cho đến năm 1885, khi tổng thống tn cử Grover Cleveland sắp xếp lễ duyệt binh từ lễ đi lớn đặt ngay trước Nh Trắng thay v bn trong to nh như trước đy.

 

Jefferson mở cửa cho cng chng đến thăm ngi nh của tổng thống được tổ chức theo đon, thng lệ ny vẫn được duy tr cho đến nay, ngoại trừ trong lc chiến tranh. Jefferson cũng l người khởi xướng truyền thống hằng năm đn tiếp cng chng vo dịp năm mới v ngy Lễ Độc lập Hoa Kỳ. Tuy nhin, thng lệ ny chấm dứt vo đầu thập nin 1930.

 

Nh Trắng vẫn được mở cửa theo những cung cch khc; Tổng thống Abraham Lincoln than phiền rằng ng thường xuyn bị bao vy bởi những người đang kiếm việc lm, đến gặp ng yu cầu được bổ nhiệm vo những vị tr chnh trị hoặc đi hỏi những đặc n khc khi tổng thống mới bắt đầu một ngy lm việc của mnh. Lincoln th chịu đựng những phiền phức ny hơn l gnh nguy cơ trở nn th địch với những người thn tn hoặc bạn hữu của một chnh trị gia đầy quyền lực no đ, hoặc một người c ảnh hưởng trn dư luận quần chng.

 

Ngy 19 thng 12 năm 1960, Nh Trắng được cng nhận Danh thắng Lịch sử Quốc gia.

  

II-Cấu trc

 

 

Sơ thảo hnh dng, bố tr Nh Trắng

                                      Nguồn ảnh: từ Wikipedia

 

Chỉ c t người c thể nhận ra Nh Trắng rộng đến mức no, bởi v phần lớn cấu trc của n ẩn dưới mặt đất v v n trng nhỏ b hơn kch thước thật khi so snh với khung cảnh chung quanh. Bn trong Nh Trắng c:

 

6 tầng với diện tch sn tổng cộng l 5.100 m (55.000 ft)

132 phng v 35 phng tắm

412 cửa ra vo

147 cửa sổ

28 l sưởi

8 cầu thang

3 thang my

5 đầu bếp lm việc trọn thời gian

5.000 khch viếng thăm mỗi ngy

1 sn quần vợt

1 đường băng bowling

1 rạp chiếu phim

1 đường chạy

1 hồ bơi

 

Nh Trắng l một trong những to nh chnh phủ ở Washington D.C. c thiết kế đường dnh ring cho xe lăn với những thay đổi thch hợp khi Tổng thống Franklin D. Roosevelt, phải di chuyển trn xe lăn v mắc bệnh bại liệt, đến sống ở đy. Trong thập nin 1990Hillary Clinton, chấp thuận đề nghị của gim đốc văn phng du khch Melinda N. Bates, cho thiết lập một đường dnh cho xe lăn ở hnh lang của Cnh Đng to nh. Năm 1948, Tổng thống Harry S. Truman ra một quyết định gy tranh ci khi cho mở một ban cng trn tầng hai hướng về Cổng Nam. Khng lu sau khi ban cng được xy xong, người ta nhận ra rằng to nh c cấu trc khng cn xứng v nguy cơ bị đổ sụp l gần kề. Tổng thống v gia đnh buộc phải dời sang to nh Blair bn kia đường trong khi tiến hnh sửa chữa Nh Trắng. Bn trong to nh bị tho dỡ lm n trng giống như một vỏ s, những thanh rầm bằng gỗ được thay thế bằng đ b tng cốt thp. Cũng c một số thay đổi, đặc biệt l thay đổi vị tr của cầu thang lớn để mở ra Tiền Sảnh (Entrance Hall), thay v hướng vo Sảnh Thập tự như trước đy. Tổng thống Truman v gia đnh trở về Nh Trắng ngy 27 thng 3 năm 1952.

 

D đ được chỉnh sửa vo cuối thập nin 1940 v đầu thập nin 1950 để ph hợp với tổng thể to nh, nội thất Nh Trắng, qua những thập kỷ khng được chăm sc đng mức cng với nhiều di dời v sửa đổi, ngy cng xuống cấp. Jacqueline Kennedy, phu nhn Tổng thống John F. Kennedy (1961-1963), bắt tay ti thiết nội thất nhiều căn phng của to nh theo kiểu dng đầu thế kỷ 19, sử dụng những vật dụng trang tr nội thất chất lượng cao vốn từ lu bị lng qun trong kho ở tầng hầm. Nhiều mn đồ cổ, những bức tranh qu v những hiện vật khc l qu tặng từ những nh hảo tm giu c, trong đ c Jane Engelhard, Jane Wrightsman, gia đnh Oppenheimer ở Nam Phi v những c nhn nhiều tiền của khc. Kiểu cch trang tr Kennedy, rất được ngưỡng mộ, mang m hưởng cung đnh Php l cng trnh của nh trang tr Stephane Boudin của Jansen, một cng ty thiết kế tiếng tăm ở Paris chuyn trang tr cho hong gia của BỉIran, Nữ Cng tước Windsor v ngn hng Reichsbank của Đức Quốc x.

 

Kể từ lc ấy, mỗi khi c một gia đnh tổng thống vo sinh sống, họ đều tm cch thay đổi phần trang tr của to nh; những thay đổi ny đi khi nhẹ nhng, đi khi triệt để, c khi gy ra lắm tranh ci. Điển hnh, phu nhn v tổng thống Clinton nhờ Kaki Hockersmith, một nh trang tr đến từ Arkansas, lm mới lại một số căn phng của to nh, kết quả l sự thay đổi ny đ thu ht nhiều sự chế giễu của cng luận.

 

III-Cnh Ty

 

Đầu thế kỷ 20, một số kiến trc phụ được thm vo hai bn to nh chnh nhằm đp ứng số lượng nhn vin ngy cng gia tăng. Ở Cnh Ty c văn phng tổng thống (Phng Bầu dục) v văn phng cc vin chức cao cấp, c sức chứa cho khoảng 50 người. Ở đ cũng c Phng Nội cc, nơi hội họp của Hội đồng Bộ trưởng Hoa Kỳ, v Phng Tnh huống Nh Trắng.

 

Một số người thuộc ban nhn vin Tổng thống lm việc ở To nh Văn phng Hnh php Eisenhower kế cận.

 

III-Cnh Đng

 

Cnh Đng l nơi dnh cho cc văn phng phụ, được thm vo Nh Trắng năm 1942. Cnh Đng đi khi được dng để đặt văn phng v l nơi lm việc cho ban nhn vin của Đệ nhất Phu nhnRosalynn Carter, năm 1977, l người đầu tin đặt văn phng tại Cnh Đng v chnh thức gọi n l "Văn phng Đệ nhất Phu nhn". Cnh Đng được xy dựng trong thời kỳ Chiến tranh thế giới thứ hai nhằm che giấu cng trnh xy dựng cng sự phng thủ bn dưới n để chuẩn bị cho những tnh huống khẩn cấp. Cng sự ny được biết đến như l Trung tm Điều hnh Khẩn cấp của Tổng thống.

 

IV-Khun vin

Mặc d khun vin Nh Trắng c nhiều khu vườn được xy dựng suốt theo chiều di lịch sử của ta nh, khung cảnh hiện thời của n được thiết kế vo năm 1935 bởi Frederick Law Olmsted, Jr. thuộc cng ty Olmsted Brothers, theo sự ủy quyền của Tổng thống Franklin D. Roosevelt.

 

 

 

 

Đọc PHẦN 5

 


Bs L NH

8/2017

 

 

 

 

Trang Văn Thơ/Hồi K/Y Học: Bs L NH