www.ninh-hoa.com

 HOA KỲ KÝ SỰ:
T H A M    Q U A N    T H À N H   P H Ố    C H I C A G O
Bs LÊ ÁNH

PHẦN 1:

 

 Vào giữa thế kỷ XVIII, Chicago là vùng đất định cư của người da đỏ Potawatomis. Một người Haiti tên là Jean Baptiste Point du Sable đến đây vào năm 1770, sau đó kết hôn với một phụ nữ Potawatomis và mở ra một thương cảng.

 

Chicago là thành phố lớn thứ ba của Mỹ sau New York và Los Angeles. Chicago theo tiếng thổ ngữ của những bộ lạc da đỏ ở bang Illinois là Shikaakwa có nghĩa là những cánh đồng tỏi tây. Thành phố này được mệnh danh là thành phố của gió (windy city) vào năm 1876 bởi tờ nhật báo Cincinatti. Sau đó, từ năm 1880, Thời báo New York đã dùng tên này và Windy City đã trở thành

“nick name” của Chicago.

 

Vào năm 1883, thành phố được thành lập với số dân là 350 người nhưng chỉ bảy năm sau lên đến 4.000 người. Và vào thời điểm đó, Chicago là thành phố phát triển nhanh nhất trên thế giới, dân số đạt một triệu người vào năm 1890.

 

Hôm nay, hơn ba triệu người với đủ các chủng tộc trên thế giới như Iceland, Ba Lan, Thụy Điển, Đức, Ý, Hy Lạp, Nam Tư, Do Thái… hình thành nên nền văn hóa vô cùng đa dạng. Chicago như một bức tranh được vẽ bằng rất nhiều mảng màu khác nhau.

Nằm bên Ngũ Đại Hồ, nó cho phép các chuyến tàu chuyên chở hàng hóa đi khắp các vùng hồ lớn nối Chicago với dòng Mississippi và có hệ thống xe lửa lan tỏa khắp nước Mỹ. Thành phố này xứng đáng là ngã tư hàng hải và trung tâm hệ thống hỏa xa của Mỹ.

 

Ngày xưa, khi nói đến thành phố này, người ta dễ nghĩ đến những băng đảng gangsters khét tiếng đến nỗi có một thời kỳ nó được mệnh danh là thành phố tội ác. Bây giờ, Chicago lại là thành phố an toàn nhất của nước Mỹ.

 

Thử Tìm Hiểu Lịch Sử Của Thành Phố Chicago

Tham Quan Chicago Historic Museum

 

Tên gọi "Chicago" bắt nguồn từ một bản dịch tiếng Pháp của từ shikaakwa trong ngôn ngữ Miami-Illinois của người da đỏ, có nghĩa là "hành dại" hay "tỏi dạị. Một hồi ký của Robert de LaSalle vào khoảng năm 1679 có nói về "Checagou", và đây cũng là đề cập đầu tiên được biết đến về địa điểm mà nay là Chicago. Trong hành trình vào năm 1688 của mình, Henri Joutel có ghi lại rằng tỏi dại, được gọi là "chicagoua," mọc nhiều trong khu vực. Vào giữa thế kỷ 18, người da đỏ

 
Mặt tiền của Chicago History Museum

Potawatomi định cư tại khu vực, họ chiếm đất của người Miami và Sauk và Fox. Thập niên 1780 xuất hiện việc có người định cư phi thổ dân đầu tiên được biết đến tại Chicago, đó là Jean Baptiste Point du Sable, ông có nguồn gốc châu Phi và châu Âu.

 

Năm 1795, sau Chiến tranh Da đỏ Tây Bắc, một khu vực mà sau trở thành một phần của Chicago được các bộ lạc thổ dân chuyển giao cho Hoa Kỳ để làm một đồn quân sự theo như Hiệp định Greenville. Năm 1803, Lục quân Hoa Kỳ xây dựng pháo đài Dearborn, song công trình bị phá hủy trong Chiến tranh năm 1812, cụ thể là trận Dearborn và sau đó được xây dựng lại. Các bộ lạc Ottawa, Ojibwe, và Potawatomi nhượng thêm đất cho Hoa Kỳ theo Hiệp định St. Luois năm 1816. Người Potawatomi cuối cùng bị buộc phải rời khỏi vùng đất của họ sau Hiệp định Chicago vào năm 1833.

 

Ngày 12 tháng 8 năm 1833, thị trấn Chicago được tổ chức và có dân số khoảng 200. Trong vòng bảy năm, dân số thị trấn tăng lên trên 4.000. Thành phố Chicago được hợp nhất vào Thứ Bảy 4 tháng 3 năm 1837 và trở thành thành phố phát triển nhanh nhất trên thế giới trong một số thập niên. Thành phố có Chuyển tải Chicago, nổi lên thành một trung tâm giao thông quan trọng giữa miền Đông và miền Tây Hoa Kỳ. Tuyến đường sắt đầu tiên của Chicago là Đường sắt Liên hiệp Galena và Chicago được khánh thành vào năm 1848. Kênh Illinois và Michigan cũng được khánh thành trong cùng năm, cho phép thuyền hơi nước và thuyền buồm trên Ngũ Đại Hồ kết nối được với sông Mississippi. Do có kinh tế phồn thịnh, cư dân từ các cộng đồng nông thôn và người nhập cư ngoại quốc di cư tới Chicago. Các lĩnh vực chế tạo, bán lẻ và tài chính chiếm ưu thế trong kinh tế thành phố, có ảnh hưởng đối với kinh tế Hoa Kỳ. Sở giao dịch thương phẩm Chicago (thành lập năm 1848) liệt kê những hợp đồng kỳ hạn đầu tiên đã được chuẩn hóa để 'giao dịch', gọi là các trung tâm thương mại đầu tiên trên thế giới được xây dựng tại Chicago, sử dụng khung thép. Nền kinh tế hưng thịnh của Chicago thu hút một lượng lớn di dân mới từ châu Âu và di dân từ miền Đông Hoa Kỳ. Năm 1900, không dưới 77% tổng dân số của thành phố sinh tại nước ngoài, hoặc sinh tại Hoa Kỳ với cha mẹ ngoại quốc. Người Đức, Ireland, Ba Lan, Thụy Điển, và Séc chiếm gần hai phần ba trong số cư dân sinh tại ngoại quốc (năm 1900, người da trắng chiếm 98,1% dân số thành phố).

 

Trong giai đoạn Chiến tranh thế giới thứ nhất và thập niên 1920, ngành công nghiệp của Chicago được mở rộng mạnh, thu hút nhiều người da đen từ miền Nam đến để tìm việc làm. Từ năm 1910 đến 1930, số người da đen tại Chicago tăng từ 44.103 lên 233.903. Hàng trăm người da đen di chuyển đến thành phố trong Đại di cư, những người mới đến có ảnh hưởng lớn về văn hóa, được gọi là Phục hưng da đen Chicago, một phần của Phong trào Da đen Mới, trong nghệ thuật, văn học, và âm nhạc.

 

Ngày 2 tháng 12 năm 1942, nhà vật lý học Enrico Fermi thực hiện phản ứng hạt nhân có kiểm soát đầu tiên trên thế giới tại Đại học Chicago, đây là một phần trong Dự án Manhattan tối mật. Điều này dẫn đến việc Hoa Kỳ chế tạo ra bom nguyên tử, và sử dụng nó trong Chiến tranh thế giới thứ hai.

 

Bắt đầu từ thập niên 1960, giống như hầu hết thành phố tại Hoa Kỳ, nhiều cư dân da trắng của thành phố chuyển đến vùng ngoại ô, các khu phố biến đổi hoàn toàn về phương diện chủng tộc. Thay đổi kết cấu trong công nghiệp khiến những công nhân tay nghề thấp chịu ảnh hưởng nặng nề.

 Năm 1966, Martin Luther King, Jr. và Albert Raby lãnh đạo Phong trào Tự do Chicago, phong trào lên đến đỉnh với các hiệp định giữa Thị trưởng và các lãnh đạo phong trào.

Ảnh chụp trong Chicago History Museum

 Các dự án xây dựng lớn được tiến hành trong thời gian nhiệm kỳ của Richard J. Daley, gồm có tháp Sears (nay gọi là Willis Tower), Đại học Illinois tại Chicago, nhà McCormick, và Sân bay quốc tế O'Hare.

 

Năm 1979, Jane Byrne đắc cử, trở thành nữ thị trưởng đầu tiên của thành phố. Năm 1983, Harold Washington trở thành thị trưởng người da đen đầu tiên của Chicago. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông, chính quyền chú ý đến các khu phố thiểu số nghèo và bị lãng quên trước đó.

 

Chicago nằm ở Đông Bắc bộ tiểu bang Illinois, trên bờ Tây Nam của hồ Michigan. Đây là thành phố chính của vùng đô thị Chicago tại Trung Tây Hoa Kỳ và vùng Ngũ Đại Hồ. Chicago nằm trên một đường phân thủy lục địa tại điểm Chuyển tải Chicago, nối lưu vực sông Mississippi và lưu vực Ngũ Đại Hồ. Thành phố nằm bên hồ nước ngọt Michigan rộng lớn, và hai sông là sông Chicago qua trung tâm và sông Calumet chảy qua vùng công nghiệp South Side. Sông Chicago là con sông duy nhất trên thế giới chảy ngược. Lý do là bởi vì các nguy cơ về sức khỏe của người dân, trong năm 1800 và đầu những năm 1900 người ta đã tiến hành đảo ngược dòng chảy của sông.

Sông Chicago chảy ngược xuyên qua thành phố Chicago

Lịch sử và kinh tế của Chicago gắn chặt với hồ Michigan. Phần lớn vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy của khu vực trước đây sử dụng sông Chicago, song hiện nay các tàu to chở hàng trên hồ sử dụng cảng Lake Calumet tại South Side. Hồ Michigan giúp điều hòa khí hậu cho Chicago; khiến cho các khu phố ven hồ có chút ấm hơn vào mùa Đông và mát hơn vào mùa Hạ.

Một góc phố của thành phố Chicago

Trên đường East North Water Street dẫn đến

Sheraton Grand Hotel

Độ dốc tổng thể của trung tâm thành phố, các khu vực được xây dựng, là tương đối phù hợp do bằng phẳng tự nhiên, ít có khác biệt giữa các nơi. Cao độ mặt đất bình quân là 579 ft (176 m) trên mực nước biển. Các điểm thấp nhất nằm dọc theo bờ hồ với cao độ 578 ft (176 m), còn điểm cao nhất là đỉnh băng tích Blue Island có cao độ 672 ft (205 m) ở xa về phía Nam.

 

Một tên gọi không chính thức của toàn bộ vùng đô thị Chicago là "Chicagoland". Không có định nghĩa chính xác cho "Chicagoland", song nó thường có nghĩa là gọi chung thành phố cùng các khu ngoại ô. Báo Chicago Tribune xác định thuật ngữ này gồm có thành phố Chicago, phần còn lại của quận Cook, và tám quận lân cận thuộc tiểu bang Illinois: Lake, McHenry, DuPage, Kane, Kendall, Grundy, Will và Kankakee, và ba quận thuộc tiểu bang Indiana: Lake, Porter và La Porte.

 

Trong 100 năm đầu, Chicago là một trong các thành phố phát triển nhanh nhất trên thế giới. Khi thành lập thành phố vào năm 1833, có ít hơn 200 người định cư tại đây, nơi đương thời là vùng biên giới của Hoa Kỳ. Trong cuộc điều tra nhân khẩu đầu tiên của thành phố, được tiến hành bảy năm sau đó, dân số đạt trên 4.000. Trong khoảng thời gian bốn mươi năm, dân số thành phố tăng từ mức gần 30.000 vào năm 1850 lên trên 1 triệu vào năm 1890. Lúc kết thúc thế kỷ 19, Chicago là thành phố lớn thứ năm trên thế giới, và lớn nhất trong số các thành phố xuất hiện sau thời điểm bắt đầu thế kỷ 19. Trong vòng 60 năm sau Đại hỏa hoạn Chicago năm 1871, dân số tăng từ khoảng 300.000 lên trên 3 triệu, và đạt 3,6 triệu người trong điều tra nhân khẩu năm 1950, đây là con số cao nhất từng ghi nhận được.

 

Từ hai thập niên cuối của thế kỷ 19, Chicago là điểm đến của các làn sóng nhập cư từ Nam, Trung và Đông Âu, như người Ý, người Do Thái, người Ba Lan, người Bosnia, và người Séc. Giai cấp công nhân công nghiệp của thành phố có nền tảng là các dân tộc gốc Âu này, giai cấp này được bổ sung bằng một dòng người Mỹ gốc Phi từ miền Nam Hoa Kỳ, và dân số của người Da đen tại Chicago tăng gấp đôi từ năm 1910 đến 1920 và lại tăng gấp đôi từ năm 1920 đến 1930. Đại đa số người Da đen Hoa Kỳ chuyển đến Chicago trong những năm này tụ tập tại một khu vực được gọi là "Vành đai Đen" tại South Side. Năm 1930, hai phần ba số người Mỹ gốc Phi tại Chicago sống tại các khu vực mà người Da đen chiếm khoảng 90% dân số. South Side của Chicago là nơi tập trung đông người Da đen đô thị thứ nhì tại Hoa Kỳ, sau Harlem tại New York.

 

Theo điều tra nhân khẩu năm 2010, có 2.695.598 người với 1.045.560 hộ gia đình tại Chicago. Trên một nửa dân số của tiểu bang Illinois sống tại vùng đô thị Chicago. Chicago là thành phố lớn nhất tại siêu đô thị Ngũ Đại Hồ.

 

Dân cư gốc Mỹ Latinh hoặc Iberia (Hispanic) chiếm 28,9% tổng dân số thành phố: 21,4% là người Mexico, 3,8% là người Puerto Rico, 0,7% là người Guatemala, 0,6% là người Ecuador, 0,3% là người Cuba, 0,3% là người Colombia, 0,2% là người Honduras, 0,2% là người El Salvador, 0,2% là người Peru. Người da trắng phi Hispanic giảm từ 59% vào năm 1970 xuống 31,7% vào năm 2010. Theo số liệu của Cơ quan Nghiên cứu cộng đồng Hoa Kỳ vào năm 2011, các tổ tiên người Âu lớn nhất là: người Ireland: (208.562), người Đức: (201.863), người Ba Lan: (165.177), người Ý (102.188), người Anh (66.107).

 

Nhiều lãnh đạo tôn giáo thế giới từng đến Chicago, bao gồm mẹ Teresa và Đạt Lai Lạt Ma thứ 14. Giáo hoàng Gioan Phaolô II đến Chicago vào năm 1979 trong chuyến công du đầu tiên của ông tới Hoa Kỳ sau khi được bầu làm giáo hoàng.

  

NHỮNG MÓN ĂN ĐẶC BIỆT KHÔNG

THỂ BỎ QUA KHI ĐẾN CHICAGO

Buổi sáng ngày 22/06/2018, thời tiết không được tốt. Trời mưa nhẹ hạt. Bầu trời xám xịt. Chúng tôi bắt đầu lội bộ đi tìm những món ăn nổi tiếng ở thành phố Chicago này.

 

1- Pizza

Pizza được xem là món ăn nổi tiếng của thành phố Chicago, chính vì vậy mà nó có mặt tại hầu hết các cửa hàng trong thành phố. Với hình dáng bên ngoài khá bắt mắt cùng hương vị hòa quyện thơm ngon, Pizza nhanh chóng trở thành món ăn phổ biến được nhiều thực khách ưa chuộng.

Pizza, món ăn nổi tiếng tại Chicago – Ảnh: sưu tầm

Khi đến đây, du khách sẽ được thưởng thức nhiều loại Pizza với nhiều hương vị khác nhau. Và mỗi hương vị sẽ mang lại cho bạn cảm giác mới lạ và độc đáo về thành phố Chicago. Pizza được bán hầu hết tại các cửa hàng trong thành phố và tại nước Mỹ, vậy nên bạn dễ dàng mua và thưởng thức món ăn tuyệt vời này.

 

2- Sandwich thịt bò Ý

Nằm trong những món ăn được thực khách ưa chuộng là Sandwich thịt bò Ý. Món Sandwich này được chế biến từ những nguyên liệu hảo hạng, kết hợp với các nguyên liệu khác làm cho món ăn càng trở lên hấp dẫn. Đây là món ăn phổ biến tại Chicago ra đời từ những năm 1930. Nguyên liệu chế biến món này cũng rất công phu, nó phải chọn lựa thịt bò hảo hạng kết hợp với nước sốt đậm đà tạo ra một hương vị cuốn hút bất kì ai.

 

Sandwich thịt bò Ý – Ảnh: sưu tầm

 

Khi chế biến món ăn này cũng rất công phu, người ta chọn lựa thịt bò hảo hạng kết hợp với nước sốt đậm đà để tạo ra một hương vị quấn hút. Nếu có cơ hội vi vu đến đây, bạn nhất định phải thưởng thức món ăn này.

 

3- Hot Dog kiểu Chicago

Khi đặt chân đến Chicago, các bạn không nên bỏ qua những chiếc bánh Hot Dog theo kiểu Chicago thơm ngon đúng điệu. Đến Chicago thưởng thức loại bánh này sẽ đem đến cho du khách sự cảm nhận khác so với món hot dog ở nhiều nơi trên thế giới.

 

Hot Dog theo kiểu Chicago thơm ngon – Ảnh: sưu tầm

Hot Dog kiểu Chicago được bày bán rất nhiều nơi trên đường phố với giá thành khá rẻ. Các vị khách sẽ bị cuốn hút bởi chiếc bánh mì kẹp bên trong là xúc xích và các loại rau củ ngon mê ly. Ngoài ra, bạn còn cảm nhận được vị chua nhẹ của loại nước sốt đặc biệt làm cho món bánh này không lẫn với các món ăn nào trên thế giới.

 

 4- Bánh Jibarito

Đây là loại bánh dành cho những người ăn kiêng nổi tiếng tại Chicago, hiện nay thì món bánh này đã trở nên vô cùng nổi tiếng và được phục vụ tại nhiều nhà hàng . Những chiếc bánh Jibarito được làm từ nguyên liệu chính là thịt bò, cà chua, rau củ,.. thân bánh làm bằng những miếng chuối chiên thơm ngon.

Bánh Jibarito – Ảnh: sưu tầm

Món ăn ngon này có mặt tại hầu hết các cửa hàng ở khu vực phía Tây của thành phố Chicago. Nếu đến đây cùng bạn bè, người thân bạn không nên bỏ qua món bánh tuyệt vời này, chắc chắn nó sẽ làm bạn hài lòng.

 

DẠO PHỐ CHICAGO

 

Trước ngày đi Chicago, chúng tôi tìm hiểu thời tiết Chicago thế nào thì được biết ngày 21-22/06/2018, bầu trời có nhiều mây và hai ngày hôm sau 23-24/06/2018 trời mưa.

 

Lịch trình chuyến đi thì không thay đổi, nhưng chúng tôi nghĩ rằng qua đến Chicago thì chẳng thích thú gì với “dự báo thời tiết” như thế.

 

Khi Southwest Airlines sắp đáp xuống phi trường MIDWAY, Chicago, qua khung cửa sổ máy bay, chúng tôi nhận thấy thời tiết không đến nỗi tồi tệ lắm. Bầu trời sáng hẳn lên, mặc dù có vài cụm mây còn lảng vảng từ góc chân trời xa.

 

Thời tiết bắt đầu mang lại niềm hy vọng cho những ngày sắp đến; chúng tôi lưu trú tại đây cũng sẽ được toại nguyện.

 

Việc đầu tiên chúng tôi nghĩ đến là nghe đồn Pizza Chicago nổi tiếng. Sáng ngày 22/06/2018, bầu trời có ít mây. Không khí mát mẻ. Thật lý tưởng cho buổi dạo phố. Sau buổi dùng điểm tâm tại khách sạn Sheraton Grand Midway, chúng tôi “xuống đường” hỏi thăm một tiệm Pizza có tiếng tại đây, gần khách sạn chúng tôi đang lưu trú.

 

Cầu bắt qua sông Chicago đường Michigan, Chicago

Bức tượng đầu cầu qua sông Chicago trên đường Michigan

Theo con đường Michigan, chúng tôi đi về hướng East đến gặp đường Ohio, quẹo trái, qua một block đường, quẹo trái, giữ lề bên phải. Đi thêm 100 m thì gặp ngay tiệm Giordano’s Pizza.

 

Thoạt nhìn, tiệm Pizza không lớn lắm và có vẻ như một quán ăn bình dân. Vào trong tiệm, khách hàng đông sắp hàng nối đuôi dài. Bên trong tiệm, có nhiều phòng đầy thực khách. Chúng tôi nối đuôi sắp hàng chờ. Một nhân viên ra hướng dẫn chúng tôi vào khu bên trong và đưa chúng tôi lại một bàn hai chỗ ngồi.

 

Một cô chạy bàn tiếp đón chúng tôi. Vì mới lần đầu tiên vào tiệm này nên chúng tôi không biết nên dùng thử loại pizza nào nên nhờ cô chạy bàn chỉ dẫn.

  

 

Pizza 6” Chicago

 

Nhân viên nhà hàng đưa cho chúng tôi menu để lựa chọn món ăn. Chúng tôi yêu cầu cô nhân viên cho món pizza đặc biệt. Cô ta chỉ cho chúng tôi loại pizza 6’’. Chúng tôi nhận thấy một pizza 6’’ có vẻ nhỏ nên chúng tôi order 2 cái cho 2 chúng tôi dùng.

 

Khi cô nhân viên đem pizza ra, chúng tôi thử dùng một cái, nhưng cũng đủ. Sau khi ăn xong còn một pizza mang về.

Trên đường Michigan thành phố Chicago

 Toà nhà TRUMP nhìn từ tầng cao

của khách sạn Sheraton Midway.

Con sông Chicago chảy ngược dòng xuyên qua trung tâm

thành phố nhìn từ tầng cao của khách sạn trong buổi sáng

bầu trời mờ đục, không mưa (23/6/2018)

Đón đọc PHẦN 2

Bs LÊ ÁNH

9/2018