Nguồn nước đổ từ trên ngọn núi, tạo thành con suối chảy ngoằn ngèo qua nhiều khúc cua, với dòng nước trong vắt ; có thể đứng trên bờ nhìn tận đáy ở những nơi có độ sâu chỉ đến ngực người lớn.

 

 Và đây cũng là con suối duy nhất có từ bao đời nay ở vùng đất khô cằn này, để cho con người khai thác đưa vào sử dụng trong đời sống sinh hoạt. Điều tuyệt vời ở con suối, là nước có quanh năm không bao giờ cạn. Cho nên ban đầu chỉ có người dân tộc sống theo kiểu du canh du cư tìm đến trồng tỉa bắp đậu làm thức ăn hàng ngày. Lâu dần người kinh mới nhận ra, với điều kiện khí hậu tuy khắc nghiệt nhưng bù lại có nguồn nước mát, thì chuyện định cư lâu dài cũng là một thuận lợi.

 

 Mãi về sau, do đặc thù của tình hình đất nước bị chia cắt. Cuộc chiến tranh Nam Bắc nổ ra nhiều nơi, thì vùng đất này được chọn làm nơi xây dựng các trung tâm huấn luyện cho quân đội cộng hòa. Với cái tên Dục Mỹ. Từ đấy, vùng đất khô cằn ngày nào bỗng trở nên đông đúc. Đa phần dân cư là thân nhân của người lính đang tại ngũ trong quân đội của các trung tâm. Và được chia theo thành những trại gia binh tập trung của từng trung tâm đó. Tuy vậy vẫn có những buôn làng người dân tộc sinh sống gần phía bìa rừng, với số dân rất ít.

 

 Có lẽ do thói quen tập tục, mà từ khi gia đình Y Mơ từ một buôn làng ở vùng đất đỏ Ban mê Thuột chuyển về đây sinh sống đã chọn mảnh đất gần sát bờ suối để dựng căn nhà nhỏ. Tuy đơn sơ nhưng cũng chia ra vách ngăn phòng trước, phòng ngủ và bếp núc phía sau nấu ăn không khác gì người kinh. Các vách dựng xung quanh căn nhà đều đan bằng tre nứa. Và tận dụng nguồn đất sét tại chỗ trộn lẫn với rơm để đấp lên từng vách ngăn trông chắc chắn không thua gì vôi vữa xi măng. Và mái nhà được lợp bằng tranh đan rất chắc. Nên vài năm mới thay một lần. Chính vách đất, mái tranh và hứng ngọn gió từ con suối thổi vào, cho dù tiết trời có vào mùa hè nóng bức, thì trong căn nhà cũng mát mẻ, với khí trời trong lành, còn hơn các ngôi nhà cao tầng sử dụng máy điều hòa.

 

 Y Mơ dáng người thư sinh. Chiều cao chưa đầy 1m6. Nhưng khuôn mặt trông dễ thiện cảm. Nhất là sóng mũi vừa vặn. Đôi mắt đa tình, với hàng long mi dài cong, chớp chớp mỗi khi nhìn cô nàng nào thì không khác gì diễn viên Quỳnh Thanh Trà trong phim Loan Mắt Nhung. Cộng vào đó là hàm râu quai nón, mái tóc dài càng nổi bậc tính nam trong con người của Y Mơ. Mỗi lần ra đường, lúc nào cũng bộ comle áo trắng, quần Jean và đôi giầy mọi. Có khi trên vai khoác cây đàn ghi-ta trông như nghệ sĩ đang chơi trong một ban nhạc nổi tiếng nào đó. Mà thực tế Y Mơ chơi đàn ghi-ta khá điêu luyện. Chỉ cần nhìn qua bản nhạc mới, là từng ngón tay đã lướt trên phím đàn, với cung bậc theo nốt nhạc, đưa người nghe đi vào ca khúc trọn vẹn. Sở dĩ tôi biết chơi đàn ghi-ta phần lớn nhờ vào hướng dẫn tận tình của Y Mơ.

 

 Khá điển trai nhưng trong tình cảm phải nói Y Mơ rất chung thủy. Lần đó vào mùa lễ Giáng sinh, nhà thờ được trang hoàng rực rỡ màu sắc. Ánh đèn nhấp nháy bên hang đá Bêlem. Chúa hài đồng được đặt trên máng cỏ trong tiết trời giá buốt. Xa đó là những chú lừa và đoàn người. Từ trên bầu trời cao với những ngôi sao lấp lánh trong màn đêm. Tạo cho không gian đêm lễ Giáng sinh vừa long trọng vừa tưng bừng hơn cả ngày Hội. Nên những người dạo chơi xem lễ cảm thấy ấm lòng. Và cũng chính đêm đó, chàng Y Mơ quen biết với cô gái Bắc kỳ nho nhỏ, có tên đóa hồng nhung. Năm đó Hồng Nhung chỉ mới bước vào tuổi mười sáu trăng tròn. Chưa một lần biết yêu chàng trai nào trong xóm.

 

 Nhà Hồng Nhung nằm ở khu nhà thờ. Từ con đường đất đầu ngõ có đồn quân cảnh đóng, đi vào khoảng trên 500m, phía tay phải. Trước nhà có những cây gòn cao vút. Có lẽ do gia đình Hồng Nhung sống theo nề nếp của người theo đạo Thiên chúa, nên mọi lễ giáo trong gia đình đều phải gìn giữ một cách nghiêm túc. Hồng Nhung có người anh trai đang phục vụ trong quân trường Biệt động quân. Từ lúc biết giữa cô em gái mình có tình cảm với Y Mơ, thì ra sức cấm đoán. Cứ mỗi lần thấy cô em vắng nhà là tìm đến căn nhà của Y Mơ để vừa dằn mặt, vừa đưa cô em mình về nhà. Sự quyết liệt này có lúc người anh trai còn dọa đến sử dụng vũ khí để hòng ngăn cản mối tình này sớm chấm dứt. Bởi trong suy nghĩ không riêng gì người anh trai, mà cả người quen biết trong xóm cũng bàn ra, khi biết gia đình Y Mơ là người dân tộc, có cuộc sống không phù hợp. Nhất là lúc đó Y Mơ lại không có nghề nghiệp. Tuy vậy mặc dù dùng mọi biện pháp, mối tình giữa Y Mơ và cô Hồng Nhung ngày càng khắng khít.

 

 Nhiều lần ghé thăm Y Mơ tại căn nhà tranh, nhưng chưa lần nào tôi được tiếp kiến thân sinh của Y Mơ để xem cuộc sống trong gia đình như thế nào. Y Mơ có người em trai duy nhất. Tuổi chỉ mới lên mười, nhưng khổ nỗi có bệnh mộng du. Theo lời kể của Y Mơ, có hôm giữa khuya, người em trai tự động mở cửa đi ra ngoài sân chơi một chập rồi tự động lên giường ngủ. Sáng hỏi đêm qua đi đâu, làm gì đều bảo em ngủ chứ có đi đâu mà anh hỏi. Chính vì biết người em trai mắc căn bệnh này, nên đêm nào đến giờ đi ngủ cũng nhắc nhở em trai nằm phía trong cho chắc.

 

 Thường Hồng Nhung ghé lại nhà Y Mơ vào giấc sáng hoặc trưa, vì đấy là lúc người anh trai đi làm. Theo Hồng Nhung cho biết, sở dĩ có tình cảm sâu đậm với Y Mơ là vì thích cái tài nghệ sĩ. Mỗi lần bên nhau là đàn ca say sưa. Nấu ăn xong nghỉ ngơi rồi xuống suối tắm mát. Trao cho nhau nụ hôn nồng thắm, chứ chưa hề đi quá mức giới hạn cho phép. Chính cái cách trong sáng ấy mà Hồng Nhung càng tin tưởng ở tình yêu của chàng Y Mơ si tình. Mặc dù căn nhà của Y Mơ ở cách xa khu dân cư người kinh, nhưng mọi sinh hoạt không buông thả.

 

 Mối tình Y Mơ và Hồng Nhung kéo dài đến ngày 30/4/75 thì mọi chuyện không còn ai biết đến giữa hai người có nên vợ chồng. Hay vì một lý do nào đó vô tình tách họ ra. Bởi lúc hỗn loạn trong chiến tranh gần kết thúc, thì gia đình Hồng Nhung chắc chắn phải rời bỏ vùng đất Dục Mỹ ra đi. Nên sau gần 40 năm tôi có dịp trở lại nơi đây và hỏi thăm những người bạn xưa vẫn còn ở lại, chọn làm quê hương thứ hai. Tất cả mọi người đều biết về mối tình chàng Y Mơ và cô Hồng Nhung thuở đó. Nhưng sau cái ngày định mệnh ấy, thì chẳng còn ai bắt gặp hoặc biết hai người đang sống ở phương trời nào. Chỉ hy vọng mối tình đẹp ấy cứ sống mãi trong lòng hai người. Cho dù sự cách biệt đó có chia rẽ đến đâu chăng nữa, hai tâm hồn vẫn quấn quýt bên nhau như hình với bóng.

 

 

 

 Cao Hoài Trí

4/11/2021